Steve Walker (Καναδάς) .
.
Με ποιους μύθους τρέφουν τη φαντασία των παιδιών; Ποιους θα τους δώσουν σαν παράδειγμα προς μίμηση; Θα τους μιλήσουν για τον Αδάμ και την Εύα και όχι για τον Δαβίδ και τον Ιωνάθαν’ για τον Έκτορα κι την Ανδρομάχη και όχι για τον Ανδριανό και τον Αντίνοο’ για τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα και όχι για τον Εδουάρδο Β΄ και τον Γκάβεστον’ για τον Μυσσέ και τη Γεωργία Σάνδη και όχι για τον Βερλαίν και τον Ρεμπώ. Τι θα βλέπουν στις αφίσες που καλύπτουν τους τοίχους; Τι θα βλέπουν στο σινεμά και την τηλεόραση; Πάντα εικόνες ετεροφυλόφιλων ζευγαριών, ποιος θα ‘ρχεται να δειπνήσει στο σπίτι των γονιών τους; Ζευγάρια ταυτόσημα μ’ αυτούς. Και η μόδα, η ενδυματολογική κομψότητα, η κοκεταρία των κοσμημάτων, σε ποιους τη βλέπουν να επιφυλάσσεται; Στις γυναίκες, θαρρείς και μόνο το ένα φύλο πρέπει να διατηρεί το μονοπώλιο της γοητείας. Αυτή η φοβερή συνωμοσία της κουλτούρας ασκείται ατιμωρητί. Ο πολιτισμός μας αναγκάζει το νέο άνθρωπο ν’ αντιμετωπίζει την ένωση με το άλλο φύλο σαν τη μόνη έντιμη διέξοδο κατά την περίοδο της μαθητείας του. Ποτέ, ούτε στη λογοτεχνία, ούτε στην τέχνη, ούτε στην καθημερινή ζωή, δεν θα του προτείνουν σαν πρότυπο ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
Dominique Fernandez : Η αρπαγή του Γανυμήδη (Εξάντας)
Dominique Fernandez : Η αρπαγή του Γανυμήδη (Εξάντας)
3 σχόλια:
Ο Γανυμήδης ταξίδεψε, κρεμασμένος από τις φτερούφες ενός αετού, από τις κοιλάδες της Τροίας ως την κορυφή του Ολύμπου αλλά ο μύθος του ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο.
Γιος του Τρώα και της Καλλιρρόης, καταγοήτευσε με την μοναδική ομορφιά του τον Δία που τον ερωτεύτηκε και μεταμορφώθηκε σε αετό για να τον αρπάξει και να τον έχει κοντά του.
Η σκηνή της αρπαγής έχει αποτυπωθεί σε αντικείμενα και έργα τέχνης – και όχι μόνον ελληνικής. Γλυπτά - με πιο σημαντικό το πήλινο σύμπλεγμα του Μουσείου της Ολυμπίας -, τραπεζοφόροι, ανάγλυφα, ψηφιδωτά, απεικονίσεις σε κύλικες, κανθάρους, κρατήρες και κύπελλα, πίνακες - με γνωστότερο του Ρούμπενς, που εκτέθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη το φθινόπωρο του 2000.
Ο μύθος λέει, πως όταν η Ήρα και η Ήβη ανάγκασαν τον Δία να απομακρύνει τον Γανυμήδη, αυτός, για να τον κάνει αθάνατο, τον «καταστέρισε», τον έκανε δηλαδή αστερισμό – αυτόν που γνωρίζουμε ως Υδροχόο. Σύμφωνα με αστρολογικές ερμηνείες -(heliofoto.gr)- «ο Υδροχόος και ο κυβερνήτης του, ο πλανήτης Ουρανός, χρωματίζουν τα άτομά τους με ιδιαίτερο πνεύμα, ευφυΐα, και αντικομφορμισμό. Τα κάνουν ασυμβίβαστα, και τα ωθούν να αναζητούν την αλήθεια που πηγάζει από μέσα τους, χωρίς να δέχονται τις κοινωνικές συμβάσεις σε κανένα επίπεδο- αν δεν είναι αληθινές. Τα βασικά χαρακτηριστικά του έρωτα του Δία με τον Γανυμήδη είναι η εκπλήρωση, η συντροφικότητα, και μία υπέροχη εικόνα ομορφιάς και αγάπης, χωρίς στοιχεία εξάρτησης και φθοράς. Ο Ουρανός και ο Υδροχόος κυβερνούν τους ασυμβίβαστους έρωτες, την χωρίς όρους αγάπη αλλά και τους ομοφυλοφιλικούς έρωτες.»
Από ΤΑ ΝΕΑ, 28/06/2001.
Από τους νεαρούς άρχοντες της Τροίας, ο Γανυμήδης ήταν ο πλέον εκθαμβωτικός. Από αυτήν την άποψη, δεν ήταν τυχαίο ότι ο Δίας, εποπτεύοντας ως συνήθως από ψηλά, ερωτεύθηκε σφόδρα τον γιο του Τρωός και της νύμφης Καλλιρρόης. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Ζευς τον απήγαγε, αφού μεταμορφώθηκε σε αετό. Ο μύθος αυτός, που διαπνέεται από τον αμφίσημο ερωτισμό της ελληνικής αρχαιότητας, χρησιμοποιείται συχνά ως επεξηγηματική μεταφορά για την ομοφυλοφιλία ως ανθρώπινη κατάσταση. Με μεγάλη γλαφυρότητα τον ανέλυσε ο Γάλλος συγγραφέας Ντομινίκ Φερναντέζ στο βιβλίο του «Η αρπαγή του Γανυμήδη».
Ο καλαισθητικός συμβολισμός είναι δελεαστικός. Το πάθος του Δία ανυψώνει τον Γανυμήδη, αλλά και τον απομακρύνει από τα εγκόσμια. Ο αρχαίος μύθος εικονογραφεί τον συμψηφισμό αρνητικών και θετικών πτυχών που χαρακτηρίζει τη ζωή ενός ομοφυλόφιλου. Από τη μια μεριά, το αισθητικό ύψος (γεγονός που αιτιολογεί την υπερεκπροσώπηση των ομοφυλοφίλων στα γράμματα, τις τέχνες, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες), από την άλλη η απομάκρυνση από την κοινωνία, που, κατά τη γνωστή καβαφική ρήση, «συσχέτιζε κουτά». Βεβαίως, ο 20ός αιώνας είδε μια σταδιακή χαλάρωση των κοινωνικών αντιλήψεων για την ομοφυλοφιλία. Στις περισσότερες χώρες της Δύσης, ο Γανυμήδης μπορεί όχι μόνο να επιστρέψει στη γη, αλλά ακόμη και να πολιτευθεί…
Το παραπάνω απόσπασμα αποτελεί την εισαγωγή του άρθρου του Δημήτρη Μητρόπουλου “Ομοφυλοφιλία: Η αρπαγή του Γανυμήδη, οι προκαταλήψεις και οι διακρίσεις σ’ έναν κόσμο που δεν θέλει να ρωτάει”. Αν και έχει χάσει πια την επικαιρότητά του και η συνέχειά του δεν έχει βιβλιογραφικό ενδιαφέρον, νομίζω ότι είναι χρήσιμο να παραθέσω μερικά αποσπάσματα, τόσο για τα ιστορικά στοιχεία που περιέχει όσο και ως αφορμή για να συγκρίνουμε την κατάσταση που επικρατούσε πριν πέντε, περίπου, χρόνια με την κατάσταση που επικρατεί σήμερα - σε όλα τα επίπεδα: κοινωνικό, πολιτικό, ακόμα κι αυτό που έχει να κάνει με την προσωπική στάση του καθενός μας.
~~~
«Η Ευρώπη λέει όχι στους αποκλεισμούς
Μπερτράν Ντελανοέ. Διεκδίκησε τον Δήμο Παρισιού μιλώντας ανοιχτά για την ομοφυλοφιλία του και εξελέγη
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα “πολιτικού που τόλμησε” είναι η εκλογή του υποψηφίου των σοσιαλιστών Μπερτράν Ντελανοέ στη Δημαρχία του Παρισιού. Ο Ντελανοέ παραδέχθηκε ανοιχτά και χωρίς περιστροφές, μιλώντας στη γαλλική τηλεόραση, ότι είναι ομοφυλόφιλος. […] Ο Ντελανοέ εξελέγη και μάλιστα σε έναν δήμο που είναι παραδοσιακά προπύργιο της Δεξιάς. Φυσικά, εξηγήσεις υπάρχουν. Άλλο πράγμα το προοδευτικό Παρίσι και άλλο πράγμα η γαλλική ενδοχώρα. Ωστόσο, περνώντας από την άλλη πλευρά της Μάγχης, γίνεται φανερό ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι πλέον παράγοντας αποκλεισμού από την εθνική πολιτική αρένα.
Η άνοδος του Τόνι Μπλερ στην πρωθυπουργία, ανάμεσα στα άλλα, επέφερε αλλαγές και σε αυτό το θέμα. Οι ομοφυλόφιλοι στις κατά καιρούς συνθέσεις του Υπουργικού Συμβουλίου των Εργατικών είναι τόσοι, ώστε τα εκ παραδόσεως “άτακτα” tabloids της Φλιτ Στριτ να κάνουν λόγο για “gay mafia”. Άλλοι, όπως ο Κρις Σμιθ στο υπουργείο Πολιτισμού, ενημέρωσαν οι ίδιοι ανοιχτά το βρετανικό εκλογικό σώμα για τις ερωτικές τους προτιμήσεις. Άλλους τους “έβγαλαν πρόγραμμα” τρίτοι, όμως αυτό δεν είχε συνέπειες για την πολιτική τους σταδιοδρομία. Κορυφαίο παράδειγμα ο Πίτερ Μάντελσον, “δεξί χέρι» του Τόνι Μπλερ, τις προτιμήσεις του οποίου αποκάλυψε σε ζωντανή εκπομπή στην τηλεόραση, ο, επίσης ομοφυλόφιλος, πολιτικός συντάκτης των “Times” Μάθιου Πάρις. Η χειρονομία του Πάρις είχε στόχο την υποκρισία και εντάσσεται στο γνωστό “outing”, όταν “φανεροί» ομοφυλόφιλοι αποκαλύπτουν άλλους “κρυφούς» ομοφυλόφιλους.
[…]Το κρίσιμο είναι ότι η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί πλέον ταμπού στη Βρετανία. Οι Εργατικοί μπορεί να είναι προοδευτικοί, αλλά τα ίδια πολιτικά ήθη φαίνεται ότι ισχύουν πλέον και μεταξύ των σεμνότυφων Συντηρητικών […] Κορυφαίο παράδειγμα ο Μάικλ Πορτίλο, “αγαπημένο παιδί” της Μάργκαρετ Θάτσερ, που είναι ο κύριος διεκδικητής της αρχηγίας των Τόρις, αν το κόμμα καταποντιστεί υπό τον Ουίλιαμ Χέιγκ στις εκλογές του Ιουνίου.
* *
Ώριμες δημοκρατίες
Μπιλ Κλίντον: Άνοιξε τις πύλες των αμερικανικών στρατοπέδων στους ομοφυλοφίλους
[…]Στις περισσότερες “ώριμες” δυτικές δημοκρατίες, η ομοφυλοφιλία γίνεται αποδεκτή στη δημόσια ζωή. Η ελευθερία ερωτικών προτιμήσεων είναι, ουσιαστικά, άλλη μια πτυχή των ατομικών δικαιωμάτων ένα είδος ελεύθερης έκφρασης. Ακόμη και στην πουριτανική Αμερική, ο “συντροφικός συντηρητισμός” του Μπους Τζούνιορ έχει θέση ακόμη και για την κόρη του αντιπροέδρου Τσέινι, Μαίρη, που είναι λεσβία. Αντιθέτως, στον Τρίτο Κόσμο, τη Ρωσία ή την Άπω Ανατολή δεν είναι βέβαιο ότι υπάρχει ανάλογη ανοχή.
* *
Η ολέθρια “ομο-φοβία”
[…]Ακόμη και η Βρετανία έχει απαλλαγεί από τους αναχρονιστικούς νόμους που έστειλαν τον Όσκαρ Ουάιλντ στη φυλακή. Οι νομοθετικές αλλαγές αντανακλούν τις μεταβολές στις κοινωνικές αντιλήψεις. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι η κοινωνία έχει πάψει συνολικά να “συσχετίζει”, όχι απλώς κουτά, αλλά ενίοτε ολέθρια.[…] Καλλιτέχνες, συγγραφείς, ηθοποιοί και άλλοι αναφέρονται χωρίς πρόβλημα στις ερωτικές τους προτιμήσεις, αλλά μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης διακρίνεται, όπως λέγεται, από “ομο-φοβία”.
* *
Ελλάδα: “Το θέμα είναι λεπτό”
[…]Στην ελληνική δημόσια ζωή η ομοφυλοφιλία παραμένει ζήτημα ευαίσθητο. Βεβαίως, δεν υπάρχει υστέρηση προοδευτικών δηλώσεων.[…] Ωστόσο ουδείς εκ των εν ενεργεία πολιτικών αυτοπροσδιορίζεται ανοιχτά ως ομοφυλόφιλος. Όπως παραδέχονται κατ' ιδίαν, οι περισσότεροι εξ αυτών, “το θέμα είναι λεπτό”. Ακόμη χειρότερα, ο υπαινιγμός ότι κάποιος είναι ομοφυλόφιλος λειτουργεί με καθαρά απαξιωτικό και συκοφαντικό τρόπο. Από αυτήν την άποψη, η δημοσιογραφική κάλυψη του θέματος είναι προβληματική. Στην πραγματικότητα, όταν δεν αναπαράγεται με “κίτρινο” τρόπο, η συσχέτιση της ομοφυλοφιλίας με την εγχώρια πολιτική ζωή αποφεύγεται από τα έντυπα. Μια έρευνα στο ηλεκτρονικό αρχείο αθηναϊκών εφημερίδων είναι ελάχιστα αποδοτική.
* *
[…]
Η πολιτική αρένα
[…]Τριάντα χρόνια μετά, πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα; Ο Μπλερ έχει “δεξί χέρι” τον Μάντελσον, αλλά ποιος Έλληνας αρχηγός θα έκανε ανοιχτά το ίδιο;
Στην ελληνική έννομη τάξη, όπως αναφέρει ο Γιώργος Δοκουμετζίδης στο βιβλίο του “Προβλήματα προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου” (Εκδόσεις Καστανιώτη), η σεξουαλική ελευθερία προστατεύεται από τα άρθρα 2 παρ.1, 5 παρ. 1 και 9 παρ. 1 του Συντάγματος, τα άρθρα 8 και 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης “για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών”, καθώς και το άρθρο 57 παρ. 2 του Αστικού Κώδικα. Όπως επισημαίνει ο συγγραφέας “είναι δικαίωμα του καθενός να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας”, ενώ “εκδήλωση της προσωπικότητας του ανθρώπου αποτελεί και η εν γένει σεξουαλική του συμπεριφορά”. […]
* *
Η Πολιτεία αποστρέφει το βλέμμα
Το ερωτικό πάθος του Δία ύψωσε τον Γανυμήδη πολύ πάνω από τα ανθρώπινα
Φανερή η τάση της ελληνικής Πολιτείας "να αποστρέφει το βλέμμα" σε σχέση με συγκεκριμένα πρακτικά ζητήματα που αφορούν την ομοφυλοφιλία. Παράδειγμα: Προ ετών σε πρόσκληση σε δεξίωση του ΥΠΕΞ μετά συζύγων, Ολλανδός διπλωμάτης απάντησε πως θέλει να προσέλθει με τον φίλο του. Στην Ελλάδα η περίπτωση δεν προβλέπεται, σε πολλές άλλες χώρες όμως τα προνόμια του συντρόφου δεν αναγνωρίζονται μόνο “στη σύζυγο”. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις ΗΠΑ ο σύντροφος αναφέρεται ως “σημαίνον άλλο πρόσωπο” (αγγλιστί “significant other”) που μπορεί να είναι άνδρας ή γυναίκα και μάλιστα ασχέτως γάμου.
* *
Η κοινωνία της ανοχής
Το κενό δεν είναι μόνο θεσμικό ή νομικό. Μπορεί οι αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στις σεξουαλικές μειονότητες να είναι ηπιότερες σήμερα απ' ό,τι στο παρελθόν, το “κράξιμο” να έχει ατονήσει και τα gay bars να έχουν πολλαπλασιαστεί στην Αθήνα, ωστόσο δημόσια συζήτηση για το θέμα δεν υφίσταται πραγματικά. Επώνυμοι ή ανώνυμοι, οι ομοφυλόφιλοι δεν αισθάνονται την πίεση του παρελθόντος, ασκώντας ελεύθερα τις ερωτικές προτιμήσεις τους, αποφεύγουν όμως να αυτο-προσδιορίζονται δημόσια ως ομοφυλόφιλοι, στη λογική “μη μας ρωτάτε και δεν θα σας πούμε”. Παράδειγμα επώνυμου ακτιβισμού στον χώρο των γραμμάτων ή των τεχνών, ανάλογο με του Ταχτσή τις δεκαετίες '70 και '80 δεν υφίσταται σήμερα. Άραγε η ανοχή δεν το καθιστά απαραίτητο; Ή μήπως η κοινωνία αντί “να συσχετίζει κουτά”, κάνει απλώς τα στραβά μάτια;
...
Δημοσίευση σχολίου