Τετάρτη, Αυγούστου 31, 2005

No 152

Image Hosted by ImageShack.usAlma Tadema (Μ.Βρετανία-Ολλανδία)
.
Natalie,
. Ξαναζωντανεύεις όμορφα ό,τι ήταν ζωτικό στο παρελθόν, και κατά κάποιον τρόπο προβάλλεις στο μέλλον την ένταση της όρασης που έκανε το αδύνατο να φαίνεται εύκολο. Όμως πάρα πολλά κύματα από αντίθετα ρεύματα, για πολλά χρόνια, έχουν κάνει τα εξωτερικά γεγονότα να μοιάζουν με αντικατοπτρισμό όπου φαίνεται πως κινούμαστε, ενώ τα οράματα, που δεν μοιραζόμαστε με άλλους, έχουν γίνει το στοιχειωμένο σπίτι όπου κατοικούμε.
..........................................................................Εύα
.
Γράμματα της Εύας Palmer Σικελιανού στη Natalie Clifford Barney (Καστανιώτης)

Τρίτη, Αυγούστου 30, 2005

No 151

Image Hosted by ImageShack.us
Rafael Perez (Ισραήλ)
.
Του λόγου της πρέπει να σκεφτόταν πως για μένα, στο τέλος, ο χρόνος δε θα μετρούσε, πως θα ήμουν πρόθυμη να υπακούσω, να ριχτώ, όπως πάντοτε, με σώμα και ψυχή στην παλιά φυλακή της ποθητής αγκαλιάς της.
- Για τ’ όνομα του Θεού! Αφήστε με, φώναξα, και επειδή την είδα να παραξενεύεται για τη συμπεριφορά μου, πρόσθεσα κλαίγοντας;
- Τι άλλο θέλετε από μένα; Τι μπορώ να σας δώσω, που να μη σας το έδωσα με όλη μου την καρδιά; Μάθετε πως θέλω να φύγω για πάντα από δω.
Χαλάρωσε το αγκάλιασμά της και με κοίταξε ξαφνιασμένη.
– Πού θέλετε να πάτε;
- Σε άλλον οίκο, απάντησα ζωηρά, στον κόσμο. Εκεί θα μπορέσω να ξεχάσω τα αμαρτήματά μου.
Έμεινε ξανά σκεφτική κοιτάζοντας το έδαφος μπροστά στα πόδια μου, σαν να συλλογιζόταν τα λόγια μου. Έπειτα ψιθύρισε περισσότερο για τον εαυτό της παρά για μένα με φωνή μονότονη, σπασμένη:
- Κάποτε τα αμαρτήματά μας είναι το μέσον που ο Κύριος χρησιμοποιεί για ν’ αγιάσει την ψυχή μας, Τι λογής αμάρτημα είναι το δικό μας; Δεν είναι το σώμα μας καθρέφτης, έδρα και βασίλειο του Θεού; Ποιο το κακό στο να τον μιμηθούμε, σημαδεύοντας στο κορμί μας στίγματα από τις δικές του πληγές στο Γολγοθά;

Xεσούς Φερνάντεθ Σάντος : Eκτός των τειχών (Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος)

Δευτέρα, Αυγούστου 29, 2005

No 150

Image Hosted by ImageShack.usDeena Z. Raybuck (ΗΠΑ)
.
«Μην είσαι τρελή» είπε η κυρία Κόπερφιλντ. «Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτή ούτε λεπτό. Θα καταρρεύσω τελείως».
«Μα έχεις καταρρεύσει ή κάνω τόσο πολύ λάθος;»
«Είναι αλήθεια» είπε η κυρία Κόπερφιλντ, κατεβάζοντας τη γροθιά της στο τραπέζι και δείχνοντας αξιολύπητη. «Έχω καταρρεύσει, πράγμα το οποίο ήθελα από χρόνια. Ξέρω πως είμαι τόσο ένοχη όσο δεν παίρνει άλλο, αλλά έχω την ευτυχία μου, που τη φυλάω σαν λύκος, και έχω και δύναμη και αρκετή τόλμη που, αν θυμάσαι καλά, δεν είχα ποτέ πριν».
.
Τζέιν Μπόουλς : Δυο σοβαρές κυρίες (Απόπειρα)

Κυριακή, Αυγούστου 28, 2005

No 149

Image Hosted by ImageShack.usJenny Saville
.
Όταν βρεθήκαμε στο γεμάτο ατμούς αποδυτήριο, εγώ ντύθηκα πιο γρήγορα από τη Γιαν και ύστερα κάθισα και την παρακολουθούσα που ντυνόταν. Το πρόσεξε και μου χαμογέλασε. Ήξερε πως μου άρεσε να την κοιτάζω. Έκανε πιο αργές τις κινήσεις της, άρχισε να τρίβει τους ώμους της με την πετσέτα. Θαύμασα το μακρύ λαιμό και τους φαρδιούς ώμους της. Την κομψότητά της. Ήταν το κορμί που καταβρόχθιζα κάθε βράδυ, τότε, στο Αγρόκτημα της Κόκκινης Αζαλέας. Τα στήθια της – πόσο γεμάτα έδειχναν. Ήθελα να τα ξαναχαιδέψω. Η καρδιά μου χοροπήδησε όταν η ματιά μου έπεσε πάνω της. Η Γιαν έσκυψε να πάρει το σουτιέν της. Τα στήθια της μου άγγιξαν το πρόσωπο. ‘Σ’ αγαπώ’, της ψιθύρισα. Χαμογέλασε. ‘ Το ξέρω’, μου απάντησε. Φόρεσε το σουτιέν τους και το κούμπωσε. Έχωσα την πετσέτα στην τσάντα. Έδωσε τα παπούτσια της. Καθώς βγαίναμε από τα λουτρά, μου είπε πως είχε γίνει πολύ πιο διεφθαρμένη απ’ όσο μπορούσα να φανταστώ.
.
Aντσι Μιν : Κόκκινη Αζαλέα (Ψυχογιός)

Σάββατο, Αυγούστου 27, 2005

No 148

Image Hosted by ImageShack.usEgon Schiele (Αυστρία)
.
Moυ μπήκε η περιέργεια να ανακαλύψω τι συνέβαινε, να σπάσω με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την αντίστασή της. Δεν ήμουν ποτέ ικανή να κερδίζω τον έρωτα ανθρώπων που μου αντιστέκονταν. Ήθελα πάντα να το θέλουν κι εκείνοι, να παραδίνονται μόνοι τους.
Όταν ήμασταν με τον Χανς στην κρεβατοκάμαρά μου τη νύχτα, προσέχαμε να μην κάνουμε θόρυβο για να μη μας ακούσει. Δε μου άρεσε να την πληγώνω, από την άλλη όμως δε χώνευα καθόλου τις καταπιεστικές σκηνές και την καταστρεπτική ζήλεια της.
- Τι θέλεις Λινά; Tι θέλεις;
- Θέλω να μην έχεις εραστές. Το μισώ να σε βλέπω με άντρες.
- Γιατί μισείς τους άντρες τόσο πολύ;
- Έχουν κάτι που εγώ δεν έχω. Θα ήθελα να είχα πέος για να σου κάνω έρωτα.
- Υπάρχει κι άλλος τρόπος για να κάνουν έρωτα δυο γυναίκες.

.
Αναΐς Νιν : Τα ερωτικά (Εξάντας)

Παρασκευή, Αυγούστου 26, 2005

No 147

Image Hosted by ImageShack.usAndrew Potter (Μ. Βρετανία)
.
.
Ένα από τα επιχειρήματα της ομοφυλοφιλικής προσέγγισης του Καβάφη είναι ότι τα ερωτικά ποιήματά του (αν και συχνά σε τέτοιες προσεγγίσεις ο διαχωρισμός των ποιημάτων σε κατηγορίες αμφισβητείται) απευθύνονταν σε ένα ομοφυλόφιλο κοινό και γι' αυτό δεν διακρίνονται για την πολεμικότητα ή την προκλητικότητά τους. Ως εκ τούτου είναι προσφορότερο ο Καβάφης να συγκρίνεται με σύγχρονους ομοφυλόφιλους ποιητές παρά με την παράδοση της ευρωπαϊκής παρακμιακής ποίησης από τον Ρεμπό και τον Βερλέν ως τον Όσκαρ Ουάιλντ. Για την ομοφυλοφιλική προσέγγιση του Καβάφη, η ποίησή του συνιστά περισσότερο έναν χώρο ταύτισης και διαπραγμάτευσης της ταυτότητας και ως προς αυτό συγκλίνει με τη διασπορική ή συγκρητική προσέγγισή του, που και αυτή έχει προβληθεί τα τελευταία χρόνια από μελετητές του Καβάφη εκτός Ελλάδος. Και στις δύο προσεγγίσεις ο ρόλος του αναγνώστη δεν είναι απλώς δεκτικός, ή αποκρυπτογραφικός, αλλά βασίζεται στη βιωματική μέθεξη, καθώς η ποίηση του Καβάφη προβάλλει τη διαθεσιμότητά της ως πεδίο ταύτισης και αυτογνωσίας στον αναγνώστη. Και οι δύο προσεγγίσεις αμφισβητούν τις αυστηρές διπολικές αντιθέσεις και αναδεικνύουν τα διάκενα και την πορώδη υφή κάθε ταυτότητας. Σημείο σύγκλισής τους είναι η έννοια της μεταιχμιακότητας και η αίσθηση του συγκρητικού κράματος, ο μετεωρισμός και η αμφιθυμία μεταξύ φύλων, γλωσσών, εθνών και πολιτισμών. Τελικά ο Καβάφης είναι ο ποιητής που προσδιορίζεται περισσότερο από κάθε άλλον από τα επίθετα που του αποδόθηκαν κατά καιρούς. Παλαιότερα ήταν ο ηδονικός, ο πολιτικός, ο διδακτικός, ο ειρωνικός Καβάφης, ενώ σήμερα πρωτοστατεί, κυρίως εκτός Ελλάδος, ο ομοφυλόφιλος (queer), ο διασπορικός και ο συγκρητικός Καβάφης. Πόσο χρήσιμοι είναι αυτοί οι προσδιορισμοί-ετικέτες δεν είναι του παρόντος να συζητήσουμε, αλλά ενώ από την Ελλάδα προβάλλεται με ειδωλοπλαστικό ζήλο και εθνική έπαρση ο οικουμενικός και διαχρονικός Καβάφης ως σταθερή αξία ή ως ο ποιητής που μιλάει εξακολουθητικά στους αναγνώστες και επηρεάζει ομοτέχνους του, από το εξωτερικό μας συστήνεται ένας Καβάφης πιο προσγειωμένος και επίκαιρος, που συνομιλεί με τις πολιτισμικές και ταυτοτικές ανησυχίες της εποχής μας, καθώς η ποίησή του παρουσιάζεται ως ρευστή, ανοιχτή και διαθέσιμη για να αναγνωρίσουν σε αυτήν οι αναγνώστες τους εαυτούς τους

Δ. Τζιόβας : Η ομοφυλοφιλία του Καβάφη (Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ)

Πέμπτη, Αυγούστου 25, 2005

No 146

Εκτός από την Ιστορία - και την Ελληνική Ιστορία - ο Κ. Π. Καβάφης μελετούσε και τους Έλληνες συγγραφείς, αυτούς της ιδίας εποχής ιδιαίτερα. Αυτό δεν χρειάζεται και πολλή ανάλυση, μια και είναι συχνά ολοφάνερο από τις αναφορές του ίδιου του ποιητή και τις εμπνεύσεις του. Εκείνο όμως που δεν είναι και τόσο ολοφάνερο, γιατί δεν μας δίδεται σε καμιά μελέτη ως τώρα, είναι η ακριβής έκταση και η ποιότητα - και η βαρύτητα - του επηρεασμού της καβαφικής ποίησης από τον συγχρωτισμό αυτό με τους αρχαίους. Θα μιλήσω, λοιπόν, τώρα για τις απηχήσεις, τις πιο απτές, κατ' εμέ, απηχήσεις, που είχε στο έργο του η εντρύφηση του Καβάφη στην Παλατινή Ανθολογία. Για την ώρα θα περιοριστώ στο δωδέκατο βιβλίο της Ανθολογίας, δηλαδή της «Παιδικής Μούσας» του Στράτωνος, αν και έχω κιόλας επισημάνει αρκετές παλατινές επιδράσεις και από άλλα βιβλία, ή τμήματα, αν θέλετε, της Ανθολογίας. Το δωδέκατο βιβλίο της Παλατινής, μολονότι λέγεται «Μούσα Παιδική» - παιδεραστική ποίηση δηλαδή - του Στράτωνος, γιατί σ' αυτόν ανήκουν τα περισσότερα ποιήματά του, εντούτοις σφραγίζεται από την παρουσία των ποιημάτων του Μελεάγρου, του δεύτερου κατά σειράν ανθολογουμένου. Η ποίηση του Μελεάγρου είναι κατά πολύ ανώτερη, λεπτότερη, πλουσιότερη, πνευματικότερη από αυτήν του Στράτωνος. Δεν είναι δυνατό άνθρωπος λεπταίσθητος και πνευματικά ανεξάρτητος να μελετήσει το δωδέκατο βιβλίο της Παλατινής και να μην ξεχωρίσει τον Μελέαγρο.
Έτσι έγινε και με τον Καβάφη. Στο ποίημα του «Συμεών», που ανήκει στ' Ανέκδοτα, βρίσκουμε να αναφέρεται με θαυμασμό ο ποιητής Μελέαγρος. Λέγει εκεί ο Καβάφης για κάποιον ποιητή Λάμονα :
Απ' τον Λιβάνιο πιο ελληνομαθής είναι βεβαίως.
Όμως καλλίτερος κι απ' τον Μελέαγρο; Δεν πιστεύω.
Αυτό είναι μια σαφής μαρτυρία...
.
Γιώργος Ιωάννου : Πρακτικά τρίτου Συμποσίου Ποίησης (Γνώση)

Τετάρτη, Αυγούστου 24, 2005

No 145

Ας συμπληρώσουμε τούτο τον κατάλογο (των γυναικείων μορφών στο καβαφικό έργο πλην Σπαρτιατισσών και βυζαντινών στα "Εν Σπάρτη", "Άγε, ω Βασιλεύ Λακεδαιμονίων", " Άννα Δαλασσηνή") : η Δήμητρα και η Μετάνειρα("Διακοπή"), η Θέτις ("Απιστία"). η γρια υπηρέτρια του άρρωστου νέου ("Η αρρώστια του Κλέιτου"), η μάνα του ναύτη ("Δέησις") καθώς και εκείνη του Αριστόβουλου (" Αριστόβουλος") είναι και πάλι μητρικές προσωποποιήσεις. Ας σημειώσουμε επίσης τρεις-τέσσερις υπαινιγμούς στον πολιτικό ρόλο βυζαντινών γυναικών : Ειρήνη Δούκα, Άννα Κομνηνή, Ειρήνη Ασάν, Άννα της Σαβοϊας (" Βυζαντινός Άρχων, εξόριστος, στιχουργών", "Άννα Κομνηνή", "Από υαλί χρωματιστό", "Ο Ιωάννης Καντακουζηνός υπερισχύει")' μερικά ονόματα εβραίων πριγκιπισσών( "Αριστόβουλος", "Αλέξανδρος Ιανναίος")' μια μνεία της Κλεοπάτρας ως μητέρας του Καισαρίωνος ( " Αλεξανδρινοί Βασιλείς"). Ποτέ δεν υπήρξε πιο ευάριθμος γυναικείος θίασος. Πραμερίζοντας κάθε ερωτική έγνοια, το έργο του Καβάφη μοιάζει ακόμα με εκείνα τα καφενεία της Εγγύς Ανατολής όπου συχνάζουν μόνον άντρες.

Μ. Γιουρσενάρ : Κριτική παρουσίαση του Κωνσταντίνου Καβάφη (Χατζηνικολή)

Τρίτη, Αυγούστου 23, 2005

No 144

Image Hosted by ImageShack.usNeboisa Zdravkovic (Σερβία)
.
.
ΚΙ ΑΚΟΥΜΠΗΣΑ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΑΣΑ ΣΤΕΣ ΚΛΙΝΕΣ ΤΩΝ
.
Στης ηδονής το σπίτι όταν μπήκα,
δεν έμεινα στην αίθουσα όπου γιορτάζουν
με κάποια τάξιν αναγνωρισμένοι έρωτες.
.
Στες κάμαρες επήγα τες κρυφές
κι ακούμπησα και πλάγιασα στες κλίνες των.
.
Στες κάμαρες επήγα τες κρυφές
που τώχουν για ντροπή και να τες ονομάσουν.
Μα όχι ντροπή για μένα -γιατί τότε
τι ποιητής και τι τεχνίτης θάμουν;
Καλλίτερα ν' ασκήτευα. Θάταν πιο σύμφωνο
πολύ πιο σύμφωνο με την ποίησί μου·
παρά μες στην κοινότοπην αίθουσα να χαρώ.
.
Κ.Π. Καβάφης : Ανέκδοτα Ποιήματα (Ίκαρος)

Δευτέρα, Αυγούστου 22, 2005

Νο 143

Το Σύνταγμα της Hδονής
.
Mη ομιλείτε περί ενοχής, μη ομιλείτε περί ευθύνης. Όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας· όταν ριγούν και τρέμουν αι αισθήσεις, άφρων και ασεβής είναι όστις μένει μακράν, όστις δεν ορμά εις την καλήν εκστρατείαν, την βαίνουσαν επί την κατάκτησιν των απολαύσεων και των παθών. Όλοι οι νόμοι της ηθικής - κακώς νοημένοι, κακώς εφαρμοζόμενοι - είναι μηδέν και δεν ημπορούν να σταθούν ουδέ στιγμήν, όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. Mη αφήσης καμίαν σκιεράν αρετήν να σε βαστάξη. Mη πιστεύης ότι καμία υποχρέωσις σε δένει. Tο χρέος σου είναι να ενδίδης, να ενδίδης πάντοτε εις τας Eπιθυμίας, που είναι τα τελειότατα πλάσματα των τελείων θεών. Tο χρέος σου είναι να καταταχθής πιστός στρατιώτης, με απλότητα καρδίας, όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. Mη κλείεσαι εν τω οίκω σου και πλανάσαι με θεωρίας δικαιοσύνης, με τας περί αμοιβής προλήψεις της κακώς καμωμένης κοινωνίας. Mη λέγης, Tόσον αξίζει ο κόπος μου και τόσον οφείλω να απολαύσω. Όπως η ζωή είναι κληρονομία και δεν έκαμες τίποτε δια να την κερδίσης ως αμοιβήν, ούτω κληρονομία πρέπει να είναι και η Hδονή. Mη κλείεσαι εν τω οίκω σου· αλλά κράτει τα παράθυρα ανοικτά, ολοάνοικτα, δια να ακούσης τους πρώτους ήχους της διαβάσεως των στρατιωτών, όταν φθάνη το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. Mη απατηθής από τους βλασφήμους όσοι σε λέγουν ότι η υπηρεσία είναι επικίνδυνος και επίπονος. H υπηρεσία της ηδονής είναι χαρά διαρκής. Σε εξαντλεί, αλλά σε εξαντλεί με θεσπεσίας μέθας. Kαι επί τέλους όταν πέσης εις τον δρόμον, και τότε είναι η τύχη σου ζηλευτή. Όταν περάση η κηδεία σου, αι Mορφαί τας οποίας έπλασαν αι επιθυμίαι σου θα ρίψουν λείρια και ρόδα λευκά επί του φερέτρου σου, θα σε σηκώσουν εις τους ώμους των έφηβοι Θεοί του Oλύμπου, και θα σε θάψουν εις το Kοιμητήριον του Iδεώδους όπου ασπρίζουν τα μαυσωλεία της ποιήσεως.
.
Κ. Π. Καβάφης : Kρυμμένα Ποιήματα (Ίκαρος)
.
(Βλ επίσης και Νο 63 - Νο68)