Δευτέρα, Αυγούστου 22, 2005

Νο 143

Το Σύνταγμα της Hδονής
.
Mη ομιλείτε περί ενοχής, μη ομιλείτε περί ευθύνης. Όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας· όταν ριγούν και τρέμουν αι αισθήσεις, άφρων και ασεβής είναι όστις μένει μακράν, όστις δεν ορμά εις την καλήν εκστρατείαν, την βαίνουσαν επί την κατάκτησιν των απολαύσεων και των παθών. Όλοι οι νόμοι της ηθικής - κακώς νοημένοι, κακώς εφαρμοζόμενοι - είναι μηδέν και δεν ημπορούν να σταθούν ουδέ στιγμήν, όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. Mη αφήσης καμίαν σκιεράν αρετήν να σε βαστάξη. Mη πιστεύης ότι καμία υποχρέωσις σε δένει. Tο χρέος σου είναι να ενδίδης, να ενδίδης πάντοτε εις τας Eπιθυμίας, που είναι τα τελειότατα πλάσματα των τελείων θεών. Tο χρέος σου είναι να καταταχθής πιστός στρατιώτης, με απλότητα καρδίας, όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. Mη κλείεσαι εν τω οίκω σου και πλανάσαι με θεωρίας δικαιοσύνης, με τας περί αμοιβής προλήψεις της κακώς καμωμένης κοινωνίας. Mη λέγης, Tόσον αξίζει ο κόπος μου και τόσον οφείλω να απολαύσω. Όπως η ζωή είναι κληρονομία και δεν έκαμες τίποτε δια να την κερδίσης ως αμοιβήν, ούτω κληρονομία πρέπει να είναι και η Hδονή. Mη κλείεσαι εν τω οίκω σου· αλλά κράτει τα παράθυρα ανοικτά, ολοάνοικτα, δια να ακούσης τους πρώτους ήχους της διαβάσεως των στρατιωτών, όταν φθάνη το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. Mη απατηθής από τους βλασφήμους όσοι σε λέγουν ότι η υπηρεσία είναι επικίνδυνος και επίπονος. H υπηρεσία της ηδονής είναι χαρά διαρκής. Σε εξαντλεί, αλλά σε εξαντλεί με θεσπεσίας μέθας. Kαι επί τέλους όταν πέσης εις τον δρόμον, και τότε είναι η τύχη σου ζηλευτή. Όταν περάση η κηδεία σου, αι Mορφαί τας οποίας έπλασαν αι επιθυμίαι σου θα ρίψουν λείρια και ρόδα λευκά επί του φερέτρου σου, θα σε σηκώσουν εις τους ώμους των έφηβοι Θεοί του Oλύμπου, και θα σε θάψουν εις το Kοιμητήριον του Iδεώδους όπου ασπρίζουν τα μαυσωλεία της ποιήσεως.
.
Κ. Π. Καβάφης : Kρυμμένα Ποιήματα (Ίκαρος)
.
(Βλ επίσης και Νο 63 - Νο68)

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Η συλλογή «Κρυμμένα Ποιήματα» είναι η αναθεωρημένη έκδοση των "Ανεκδότων" ποιημάτων στην οποία έχουν προστεθεί οκτώ ποιήματα που πρωτοδημοσιεύτηκαν μετά το 1968, καθώς και νέες σημειώσεις του επιμελητή.

Από τη συλλογή αυτή είναι τα τρία παρακάτω ποιήματα "για τους μήνες":

Ο Σεπτέμβρης του 1903

Τουλάχιστον με πλάναις ας γελιούμαι τώρα'
την άδεια την ζωή μου να μη νοιώθω.

Και ήμουνα τόσαις φοραίς τόσο κοντά.
Και πώς παρέλυσα, και πώς δειλίασα'
γιατί να μείνω με κλειστά τα χείλη'
και μέσα μου να κλαίη η άδεια μου ζωή,
και να μαυροφορούν η επιθυμίαις μου.

Τόσαις φοραίς τόσο κοντά να είμαι
στα μάτια, και στα χείλη τα ερωτικά,
στ' ονειρεμένο, το αγαπημένο σώμα.
Τόσαις φοραίς τόσο κοντά να είμαι.

* * *
Ο Δεκέμβρης του 1903

Κι' αν για τον έρωτά μου δεν μπορώ να πω -
αν δεν μιλώ για τα μαλλιά σου, για τα χείλη, για τα μάτια'
όμως το πρόσωπό σου που κρατώ μες στην ψυχή μου,
ο ήχος της φωνής σου που κρατώ μες στο μυαλό μου,
η μέραις του Σεπτέμβρη που ανατέλλουν στα όνειρά μου,
ταις λέξεις και ταις φράσεις μου πλάττουν και χρωματίζουν
εις όποιο θέμα κι' αν περνώ, όποιαν ιδέα κι' αν λέγω.

* * *
Ο Γεννάρης του 1904

Α η νύχταις του Γεννάρη αυτουνού,
που κάθομαι και ξαναπλάττω με τον νου
εκείναις ταις στιγμαίς και σ' ανταμόνω,
κι' ακούω τα λόγια μας τα τελευταία κι' ακούω τα πρώτα.

Απελπισμέναις νύχταις του Γεννάρη αυτουνού,
σαν φεύγ' η οπτασία και μ' αφίνει μόνο.
Πώς φεύγει και διαλύεται βιαστική -
πάνε τα δένδρα, πάνε οι δρόμοι, παν τα σπίτια, παν τα φώτα'
σβύνει και χάνετ' η μορφή σου η ερωτική.

Ανώνυμος είπε...

Όσο η μη αναγνώριση του ερωτικού ως κυρίαρχου σημείου για τη σύλληψη του Καβάφη (και γενικότερα) μοιάζει σα να περπατά κανείς με σεμνά γυαλιά ηλίου στο σκοτάδι προς μια κλειδωμένη πόρτα, έχοντας ρίξει στον υπόνομο το κλειδί, τόσο η μονομερής αναγνώριση του ερωτικού στοιχείου μοιάζει σα να περπατά κανείς με το κομψό μαγιό του στο εκτυφλωτικό φως ντάλα μεσημέρι, με τα μάτια αναγκαστικά κλειστά και με την ψευδαίσθηση πως το κλειδί στο χέρι είναι το παγκόσμιο πασπαρτού για την κάθε κλειδωμένη πόρτα.
[...]
Μέσα σε μια κοινωνία που ήταν σεμνότυφη πολύ ανορθώνεται ποιητικά ένα αντίπαλο ιδανικό, όπως λ.χ. εκφράζεται από ένα απλό και γνήσιο του έρωτος παιδί που ιεραρχεί την καθαρή ηδονή πάνω απ' την τιμή, και την υπόληψί του. Αναπτύσσεται δηλαδή μια ερωτική ιδεολογία, την οποία εκπροσωπούν και υλοποιούν χαρακτηριστικά οι ανδρείοι της ηδονής.

Γιώργος Χουλιάρας - Λογοτεχνία και Ιστορία, Σημειώσεις για τον Καβάφη
(απόσπασμα) - Περιοδικό Χάρτης, Απρίλιος 1983