Τετάρτη, Ιουλίου 27, 2005

No 138

Image Hosted by ImageShack.usAuguste Rodin (Γαλλία)
.
Η ποίηση της φανερώνει τι τύπος ερωμένης υπήρξε. Την πλημμύριζε έντονο πάθος, άλλαζε συχνά τα αντικείμενα του πόθου της, ερωτοτροπούσε με περισσότερες από μια γυναίκα κάθε φορά, περνούσε από κρίσεις μελαγχολίας, στην διάρκεια των οποίων λαχταρούσε να πεθάνει, και διηγιόταν σ’ όλον τον κόσμο, χωρίς περιστροφές, όλες ή σχεδόν όλες τις ερωτικές περιπέτειές της. Καθώς η φήμη της απλωνόταν, ο κύκλος των ακροατών και αναγνωστών της διευρυνόταν, φθάνοντας να καλύψει το σύνολο του Ελληνικού κόσμου. Κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει μια τέτοια εξέλιξη. Τίποτε παρόμοιο δεν είχε συμβεί στο παρελθόν. Δεν ήταν πολύς καιρός που οι Έλληνες έγραφαν και διάβαζαν, μ’ αποτέλεσμα να μην έχει εκτιμηθεί ακόμη η πλήρης αξία του γραπτού λόγου.
Τα ονόματα των εννέα κοριτσιών, που ερωτεύτηκε κατά καιρούς, βρίσκονται στα ποιήματα της: Ατθίς, Ανακτορία, Γογγύλα, η Πλειστοδίκα, η Μνασιδίκα, Δίκα, Γυρίννα, Άβανθις και Ειρήνη. Ο Οβίδιος προσθέτει την Κυδρώ και ο Σουίδας την Τελέσιππα και την Μεγάρα. Πρόκειται για ένα ρεκόρ που κανείς ποιητής ή ποιήτρια δεν πέτυχε ποτέ.
.
B. Ledwidge : Η παράφορη Σαπφώ (Ηλέκτρα)

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

[Τα ονόματα των εννέα κοριτσιών, που ερωτεύτηκε κατά καιρούς, βρίσκονται στα ποιήματα της: Ατθίς, Ανακτορία, Γογγύλα…. Δίκα… ]

…για την Ατθίδα

εγώ για σένα, Ατθίδα μου, ένιωθα έρωτα τρελό,
κάποτε πίσω στα παλιά […]
μικρή παιδούλα μου φαινόσουνα, χωρίς καθόλου χάρη.

(Απ. 49 Lobel-Page)
* * * * * *

…για την Ανακτορία

…τώρα λοιπόν φέρνω στο νου μου την Ανακτορία
που λείπει από κοντά μου,
και που τ’ αγαπημένο της το βάδισμα να δω θα προτιμούσα
και του προσώπου της το φέγγος το λαμπρό…

(Απ. 16 Lobel-Page)
* * * * * *

…για την Γογγύλα

Γογγύλα μου, ετούτο σου ζητώ: πρόβαλε, μόλις το φόρεμα ντυθείς
το άσπρο σαν το γάλα. Πάλι γύρω από σένα όμορφη
ο πόθος φτερουγίζει….

(Απ. 36 Reinach)
* * * * * *

… για την Δίκη

κι εσύ, Δίκη, βάλε στεφάνια γύρω στα λατρευτά σου τα μαλλιά,
κλωνάρια άνηθου μαζεύοντας με τα χεράκια σου τα απαλά

(Απ. 81 –b- Lobel-Page


Από την Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Ερωτικής Ποίησης – εκδ. Ροές, 2003
Μετάφραση, Σχόλια: Γεωργία Παπαδάκη

Ανώνυμος είπε...

Την Aνακτορία, την Κύδνω, την Ατθίδα,
την Αγαλλίδα, την Γογγύλα, την Γυρίννω,
την Μεγαρίδα, την Τελεσίππη
και πάμπολλες άλλες που αγάπησα,
όχι χωρίς να δώσω αφορμή σε υποψίες
ή τις κόρες της Λέσβου, που αγάπησα
ως το σημείο να χάσω την καλή μου φήμη

~~~~~~~~~~~~

Από ΤΑ ΝΕΑ, 03/03/2004

«H Σαπφώ φαίνεται να αγάπησε τις γυναίκες όσο βαθιά αγάπησε και τη μουσική», γράφει η Ανν Κάρσον στον πρόλογο της νέας (δικής της) αγγλικής μετάφρασης των ποιημάτων της λυρικής Ελληνίδας ποιήτριας.
... νέες εκδόσεις και αρκετά άρθρα στον ξένο Τύπο για τη Σαπφώ τονίζουν τη διαρκή επικαιρότητα της «πρώτης γυναίκας στη δυτική λογοτεχνική παράδοση».

Από τη Μέρι Ρόμπινσον το 1796 μέχρι τη Σίλβια Πλαθ και την Τζάνετ Ουίντερσον, πολλές ήταν οι γυναίκες συγγραφείς που καταπιάστηκαν με την ποιήτρια της Λέσβου.
[...]
«Τα τελευταία χρόνια πολλές μελέτες αλλά και ιστορικά ή λογοτεχνικά αφηγήματα επιχειρούν να "ξαναδιαβάσουν" τη Σαπφώ με την ευαισθησία των σημερινών εμπειριών», λέει στα «NEA» ο αναπληρωτής καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας Μενέλαος Χριστόπουλος. Ο κ. Χριστόπουλος, ο οποίος διδάσκει Σαπφώ στο αμφιθέατρο, επισημαίνει ότι «οι εμπειρίες αυτές συνήθως αφορούν τις λεγόμενες "γυναικείες σπουδές" ή επί το πολιτικώς ορθότερον gender studies». Οι μελέτες αυτές βρήκαν πρόσφορο έδαφος στην ποίηση της Σαπφώς «επειδή πρόκειται για γυναίκα ποιήτρια, καταξιωμένη ήδη στην αρχαιότητα που μίλησε ως γυναίκα, σε γυναίκες, για τις γυναίκες (αν και ο γυναικείος ποιητικός λόγος στην ελληνική αρχαιότητα ανθεί, με ονόματα όπως η Κόριννα, η Μύρτις, η Ήριννα)». Ο κ. Χριστόπουλος επισημαίνει πάντως: «Αν σε αυτό που ονομάζουμε gender studies μιλούν μόνον γυναίκες για γυναίκες, κινδυνεύουμε αντίθετα να τις περιθωριοποιήσουμε».

Φιλόλογοι υποστηρίζουν ότι τα κείμενα της Σαπφώς εκφράζουν συνεκτικά τις γυναίκες συνολικά. Τα ποιήματα της Σαπφώς, γράφει στο «London Review of Books» η Έμιλι Ουίλσον, καθηγήτρια Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας, δίνουν έμφαση στην απομόνωση του ατόμου, τόσο απέναντι στην ομάδα όσο και απέναντι στον εαυτό του. «H θραυσματοποίηση δεν είναι μόνο συστατικό στοιχείο του σωζόμενου έργου της Σαπφώς αλλά είναι και το ίδιο το αντικείμενο του έργου της», λέει.

«H Σαπφώ θαυμάστηκε και επέδρασε σε όλες τις μετά από αυτήν ιστορικές εποχές», λέει ο κ. Χριστόπουλος. «Το έργο της σώθηκε πολύ αποσπασματικά - από τα εννέα βιβλία στα οποία είχαν κατατάξει οι αλεξανδρινοί φιλόλογοι τα ποιήματα της Σαπφώς, διαθέτουμε σήμερα (από παπύρους και έμμεσες πηγές) μόνον ένα πλήρες ποίημά της και αρκετά αποσπάσματα που προσφέρουν μια εκπληκτική ποίηση εσωτερική, προσωπική και ερωτική».
[…]
Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, η χρήση της λέξης «λεσβία» (που συνδέθηκε με τη Σαπφώ), με τη σημερινή έννοια, δεν απαντάται στη λογοτεχνία. H πρώτη φορά που περιλαμβάνεται στο λεξικό της Οξφόρδης είναι το 1870. Κατά τη Μάργκαρετ Ρέινολντς, η οποία υπογράφει το πρόσφατο βιβλίο «H ιστορία της Σαπφώς», ήταν ο Θεόφιλος Γκοτιέ και ο Μποντλέρ που θύμισαν ότι όλα... άρχισαν στη Λέσβο. ...

ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ