ΣΟΝΕΤΟ
Στον πολυαγαπημένο μου Ναπολέοντα
Του πόθου πηγές,
μια νιότη γυμνή,
του δρόμου θέλγητρο
προς τ’ άγνωστο πάντα,
μαδημένα τριαντάφυλλα
στης αγάπης το διάβα
κι αγάπες βρεγμένες
σε δάκρυα, πάντα…
Είμαστε, Ναπολέων,
ταξιδιώτες κυνηγημένοι;
Ω, τίποτ’ άλλο δεν είμαστε
παρ’ άνθρωποι μόνο,
που προσπάθειά τους υπερτάτη
ο έρωτας είναι ή ο θάνατος.
Ελληνική απόδοση από τον Γ.Ι.Φουσάρα του στα γαλλικά γραμμένου ποιήματος του Μ. Παπανικολάου Sonnet.
Μ. Παπανικολάου : Τα ποιήματα (Πρόσπερος)
ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ (1931-2020)
-
Πέθανε ο Ντίνος Χριστιανόπουλος Έζησε 89 «διαγώνια» χρόνια… Ο φιλόλογος
Κωνσταντίνος Δημητριάδης (το «Ντίνος Χριστιανόπουλος» είναι ψευδώνυμο του
ποιητή),...
Πριν από 4 χρόνια
6 σχόλια:
Χειμώνας
Μαύροι δρόμοι του χειμώνα
στη γυμνή την εξοχή·
του αμαξιού τα φώτα μόνα
τρέχουν μέσα στη βροχή.
Μέσα στην ανεμοζάλη
πρώτη ερωτική βραδιά !
Τέτοιαν άνοιξη και πάλι
που περίμενε η καρδιά;
Δυό κεφάλια πλάι πλάι
το ένα φθινοπωρινό,
το άλλο δώρο απο το Μάη,
δεν είν’ είκοσι χρονώ.
- Που σε βρήκα; Που σε βρήκα,
άνθος της αμυγδαλιάς;
Τα μαλλιά σου έχουν τη γλύκα
μιάς χελιδονοφωλιάς.
Και τα μάτια, όπως τα κλείνεις
στο φιλί, μοιάζουν κι αυτά
με τα μάτια της Σελήνης
που κοιτούν πάντα κλειστά.
Είσαι η νύχτα κι είσαι η μέρα,
είσαι ο πόνος κι η χαρά !
Γύρω μας, μές τον αέρα
κυματίζουνε φτερά:
Περιστέρια έχουνε φθάσει
απο τόπους μακρινούς·
φέρνουν ανθισμένα δάση
και γαλάζιους ουρανούς.
... Και τ' αμάξι, τρέχει, τρέχει
στην ασφαλτωμένη οδό.
Έξω από τα τζάμια βρέχει
κι ο χειμώνας είν’ εδώ...
Μήτσος Παπανικολάου
Πέρα από την προσωπική τους φιλία, και τα ποιήματα που "αφιέρωναν" ο ένας στον άλλον, ο Μήτσος Παπανικολάου «συναντήθηκε» με τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη στην διαμαρτυρία κατά αρνητικών δημοσιευμάτων για τον Καβάφη, που υπέγραψαν μαζί με άλλους διανοούμενους της εποχής.
Από το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α)
Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 είχε αναπτυχθεί ένα έντονο κλίμα αντιπαλότητας γύρω από το όνομα του Καβάφη, εκφραζόμενη με προσβλητικά σχόλια και γελοιοποίηση του έργου του και του βίου του, τόσο στην Αλεξάνδρεια όσο και στην Αθήνα. Αλεξανδρινοί διανοούμενοι της εποχής, με κείμενό τους, αντέδρασαν στην αρνητική στάση μερίδας του Τύπου της εποχής προς τον Καβάφη και το έργο του. Την κίνηση αυτή ακολούθησαν διανοούμενοι της Αθήνας με την παρακάτω διαμαρτυρία.
«Οι λόγιοι και οι θαυμασταί του ποιητού κ. Κ. Π. Καβάφη που υπογράφονται, θεωρούν καθήκον των επιτακτικόν και επιβεβλημένον να ενώσουν την διαμαρτυρίαν των παραλλήλως με την φωνήν του ελληνικού διανοουμένου κόσμου της Αλεξανδρείας. Χρειάζονται πάντοτε μερικά αξιοθρήνητα και λυπηρά γεγονότα δια να σφυγμομετρείται και να πιστοποιείται καλλύτερα η συμπάθεια προς ορισμένες φυσιογνωμίες∙ ανεβαίνουν τότε ακόμα υψηλότερα, όσον οι επιτιθέμενοι είναι ταπεινώτεροι, ευτελέστεροι και πλέον ανάξιοι λόγου. Σε μιαν από τις στιγμές αυτές, εκφράζομε με τον ζωηρότερον και κατηγορηματικώτερον τρόπον τον αμείωτον θαυμασμόν μας προς τον Ποιητήν, τον πρώτον, υψηλότερον και μεγαλύτερον αντιπρόσωπον της ελληνικής διανοήσεως εις την Αίγυπτον, την βαθυτάτην μας συμπάθειαν και εκτίμησιν προς τον Ευγενικόν και μεγάλον μας Άνθρωπον και την δικαιολογημένην και δικαίαν αναγανάκτησίν μας δι’ όλας τα γελοίας αυτάς ρυπαρότητας που συνέβησαν εις βάρος ενός από τους πιο μεγάλους και Σεβαστούς εργάτες της Σκέψης.»
1924
ΓΡΑΜΜΑ ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΟ ΣΕ ΚΑΛΟ ΦΙΛΟ
Γιάννη μου, πίστεψες πότε πως σ’ είχα λησμονήσει;
Έτσι από κάτι αλλόκοτο δε σου 'γραφα ως τα τώρα;
Μ’ απόψε, καθώς μου 'φερε τη νοσταλγία η δύση
(θυμάσαι κάποτε άλλοτε, την ίδια ετούτην ώρα
κοιτάζαμε απ’ την εξοχή τα χρώματα, τα φώτα
που σκόρπιζε το δειλινό στη θάλασσα, στη χώρα;
Θυμάσαι που μιλάγαμε για τα παλιά, τα πρώτα
Και τις καρδιές μας σμίγαμε στο ρεμβασμό, θυμάσαι;)
- κι όλο για σέναν η ψυχή, για σένα απόψε ερώτα
και να 'σαι μπρος μου ολάκερος κι αγαπημένος να 'σαι
κι η πένα μου αθέλητα αρχίνησε να γράφει
στο άσπρο χαρτί που η κάθε του γραμμή σου λεει: άσε
πια τα πικρά παράπονα και νιώσε πως οι τάφοι
δε σβήνουνε τα αισθήματα της νιότης μας των χρόνων,
που τις καρδιές μας κάνανε να γίνουνε ζωγράφοι
η μια της άλλης των παλμών, των πόθων και των πόνων,
- και σ’ αγαπώ, σε νοσταλγώ, σε θέλω, σε θυμάμαι,
και στις καρδιές μας πάντοτε ας φτερουγίζει μόνο
πάντοτε η πρώτη αγάπη μας –κι ας πάμε όπου κι αν πάμε...
Από το αρχείο του ΕΛΙΑ:
Ο Τάσος Κόρφης (πραγματικό όνομα Τάσος Ρομποτής) γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1929. Ο παππούς και ο πατέρας του Γεράσιμος Ρομποτής ήταν μουσικοσυνθέτες. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές του στην Πάτρα, όπου πρωτοπαρουσιάστηκε στα περιοδικά της πόλης Χαραυγή και στην συνέχεια Αυγή. Από το 1974 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα ως αξιωματικός του πολεμικού Ναυτικού, αργότερα δε κατέλαβε το αξίωμα του Αρχηγού του Στόλου. Ποιητής, πεζογράφος, ερευνητής και εκδότης, πέθανε στις 30 Νοεμβρίου 1994 στο Ναυτικό Νοσοκομείο
.
Είκοσι τριών ετών ο Κόρφης εξέδωσε την πρώτη συλλογή διηγημάτων, Ταξίδι χωρίς πολικό (1952). Η δεύτερη συλλογή των πεζογραφημάτων του Ένα έρημο σπίτι κυκλοφόρησε το 1973 και η τρίτη Πατρογνωσία, το 1984, και κέρδισε το β΄ κρατικό βραβείο διηγήματος. Το τελευταίο πεζογραφικό έργο του Κόρφη, Δελτίο συμβάντων, δημοσιεύθηκε το 1995, λίγους μήνες μετά τον θάνατό του.
Το ποιητικό του έργο αποτυπώθηκε στις συλλογές: Ημερολόγιο (1963), Ημερολόγιο 2 (1964), Ημερολόγιο 3 (1968), Εργόχειρα (1977), Ημερολόγιο (συγκεντρωτική έκδοση, 1983), Παυσίλυπα (1987), 153 graffiti (1992) και Εγκώμια (1993).
Μετέφρασε έργα των Έζρα Πάουντ, Κάρλος Ουίλλιαμς κ.ά. Συγκέντρωσε και εξέδωσε το έργο ποιητών του μεσοπολέμου, όπως του Μήτσου Παπανικολάου, του Αναστασίου Δρίβα, του Καίσαρος Εμμανουήλ (1981). Εξέδωσε τα βιβλία Ρώμος Φιλύρας: συμβολή στη ζωή και το έργο του (1974), Νίκος Καββαδίας: συμβολή στη μελέτη της ζωής και του έργου του (1985), Ναπολέων Λαπαθιώτης: συμβολή στη μελέτη της ζωής και του έργου του (1985) καθώς και έναν τόμο με τίτλο Ματιές σε ποιητές του μεσοπολέμου (1978). Δημοσίευσε επίσης το έργο Βιογραφία Στρατή Δούκα 1895-1936 (1988) και επιμελήθηκε την ημιτελή βιογραφία του Σπυρίδωνος Μ. Θεοτόκη: Τα νεανικά χρόνια του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (1983).
Υπήρξε βασικός συνεργάτης των κερκυραϊκών περιοδικών Πρόσπερος και Πόρφυρας και από το 1962 συνεργάστηκε με το περιοδικό του Ντίνου Χριστιανόπουλου Διαγώνιος. Συνεργάστηκε επίσης με λογοτεχνικά περιοδικά της πρωτεύουσας, ενώ από το 1973 έγινε υπεύθυνος των εκδόσεων «Πρόσπερος» και του δίμηνου περιοδικού Ανακύκληση. Από το 1978 εξέδιδε την ετήσια ποιητική ανθολογία Φωνές (1979-1993) - τα τελευταία χρόνια με την συνεργασία του Ορέστη Αλεξάκη.
[Πηγές: Μνήμη Τάσου Κόρφη, στην ιστοσελίδα http://oasis.fortunecity.com/bondi/216/afieromata/korfis/korfis.html
Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ. 9]
Σε συνέντευξη που έδωσε λίγο πριν πεθάνει, ο Τάσος Κόρφης αναφέρεται, μεταξύ άλλων, και στους λόγους που τον ώθησαν να συγκεντρώσει και να εκδώσει το έργο ποιητών του μεσοπολέμου:
«Οι εργασίες μου για τους συγγραφείς του μεσοπολέμου ξεκίνησαν από ανάγκη βαθύτερης γνωριμίας με τις πηγές της σύγχρονης λογοτεχνίας μας, προπάντων της ποίησης, κι από ένα αίσθημα δικαιοσύνης για τη μη καταξίωσή τους που οφείλεται όχι μόνο σε συνθήκες ζωής αλλά και στην αδιαφορία, και στην εχθρικότητα ακόμα, κάποιων μεγαλοσχημόνων της γενιάς του '30.
Τα πρώτα δοκίμιά μου για ποιητές του μεσοπολέμου (τον Φιλύρα, τον Παπανικολάου, τον Δρίβα, τον Μυλωνογιάννη και τον Χατζάρα) δημοσιεύθηκαν αρχικά στό περιοδικό «Διαγώνιος», συνοδευμένα με ανθολόγηση ποιημάτων τους και στοιχεία εργογραφίας και το 1978 συγκεντρώθηκαν, με άλλα συναφή δοκίμια, σέ βιβλίο. Το 1966 κυκλοφόρησαν με επιμέλεια και εισαγωγή μου τα «Ποιήματα» του Μήτσου Παπανικολάου (β’ έκδοση 1979), το 1968 οι «Μεταφράσεις» του (β’ έκδοση 1987), το 1980
τα «κριτικά» του [Καταχώρηση Νο.180], το 1981 οι «Μεταφράσεις» του Καίσαρα Εμμανουήλ και το 1984 το πεζογράφημα «Σταγιονόρος» του Νίκου Βέλμου. Παράλληλα ο ίδιος χωρος καλύφθηκε και από μια σειρά μονογραφιών όπως του Ρώμου Φιλύρα 1974 (β' εκδοση 1992), του Νίκου Καββαδία 1978 (β' εκδοση 1991) και του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη [Καταχώρηση Νο.181] 1985, που εξετάζουν σφαιρικά τους ποιητές αυτούς και παρέχουν, εκτός από μια πλούσια ανθολόγηση, και πολλές φιλολογικές πληροφορίες.)
Η συμβολή μου όμως, στο μεσοπόλεμο δε σταματάει εδώ. Το 1988 δημοσίευσα τη «Βιογραφία του Στρατή Δούκα, από το 1895 εως το 1936», το 1991 τις «Ματιές στη λογοτεχνία του μεσοπολέμου», όπου συγκέντρωσα όλα τα σχετικά δοκίμιά μου, ενώ, παράλληλα, έγραψα τά λήμματα Στρατής Δούκας, Γιάννης Σφακιανάκης, Παύλος Φλώρος και Πέτρος Χάρης στη «Μεσοπολεμική πεζογραφία» του Παναγιώτη Σοκόλη.
...»
Από συνέντευξη που παραχώρησε στην Κατερίνα Ν. Θεοφίλη
Δημοσιεύθηκε στην Οδό Πανός – τ. 89, Ιαν.1997
S/S TERRIFIED RETURN
Δεν ξέρω αν φταίνε τα μάτια μου ή αν έχουν μεταβληθεί τα λιμάνια,
αν κάθε τι καινούριο κρύβει κι ένα χωρισμό,
ή μόνο τα μάτια γερνούν, όλο και πιο πολύ ησυχάζουν,
ο χρόνος καταπιεστικά μας περιφράσσει στα χαρακώματα.
Κι όλο ζητάω να βρω καινούριες προβλήτες, καινούρια περίπτερα,
τόπους καινούριους, άλλους ορίζοντες, ξένα φανάρια,
γιατί φοβάμαι, τρομάζω την κάθε επιστροφή,
δεν αντέχω την επαιτεία σε χώρους που τόσο αγάπησα.
του Τάσου Κόρφη
Δημοσίευση σχολίου