Τετάρτη, Οκτωβρίου 19, 2005

No 201

ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΘΕΡΜΕΣ ΤΟΥ ΚΑΡΑΚΑΛΑ
Κατά τις Θέρμες κατευθύνονται του Καρακάλα
οι νέοι φίλοι, καβαλικεύοντας
σε Rumi ή Ducati, μ’ αρσενική
αιδημοσύνη κι αρσενική αδιαντροπιά,
μες στων παντελονιών τους τις ζεστές πτυχές
κρύβοντας αδιάφοροι, ή φανερώνοντας
τα μυστικά των στύσεών τους…
Με το κεφάλι τους το κατσαρό, και το νεανικό
το χρώμα των πλεχτών τους, σκίζουν
τη νύχτα, με κίνηση κυκλοτερή
και άσκοπη, εισβάλλουν μέσα της,
λαμπροί κυρίαρχοί της. (...)

Παν. Χατζηγάκης : Pier Paolo Pasolini ( Δίφρος)

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Στις θέρμες του Καρακάλα

Πάει για τις θέρμες του Καρακάλα
έχει στητό το στήθος του, σαν τις πατρικές
κατηφοριές των Απεννίνων, στα μονοπάτια
που 'φτιαξαν κοπάδια μέσα στους αιώνες, μ' ευλάβεια
τα λείψανα των Μπερμπερίνων – και τώρα λερός,
κάτω απ’ το σκονισμένο μάγκικο σκούφο
έχει τα χέρια του στις τσέπες – στα έντεκα βοσκός
ξενιτεμένος, και τώρα δω, χαρούμενος μα χτήνος
μέσα στο ρωμανιολικό του γέλιο, ζεστός ακόμα.

(μετάφραση: Σ.ΚΑΤΣΙΚΑΣ)

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Από όσα είπε (ή έγραψε) ο ίδιος για τον εαυτό του:

Μα γιατί να πιεστώ να μισήσω εγώ
που σχεδόν ευγνωμονώ τον κόσμο για τη δυστυχία μου, για
το ότι είμαι διαφορετικός - και γι' αυτό μισήθηκα
και που δεν ξέρω παρά ν' αγαπώ, πιστά και στενάχωρα;

* *

Aτενίζω με φρόνιμο μάτι
σαν μια εικόνα τους επιφορτισμένους με την εκτέλεση.
Παρακολουθώ τον ίδιο μου τον φόνο
με το ήρεμο θάρρος ενός σοφού.
Φαίνομαι να μισώ
ενώ γράφω στίχους γεμάτους έρωτες ακριβείας.
Μελετώ την απιστία σαν φαινόμενο μοιραίο
του οποίου δεν θα πέσω θύμα.

* *

Υπάρχει το εσωτερικό και το εξωτερικό άπειρο. Εγώ σκέφτομαι τον εαυτό μου σαν το άπειρο. Είναι αδύνατο να δώσω ορισμό για τον εαυτό μου. Για σας είμαι κάτι πολύ συγκεκριμένο. Για μένα είναι ο καθρέφτης του εξωτερικού απείρου. Μου είναι αδύνατο να δώσω ορισμό. Θα μπορούσα να δημιουργήσω κάποια σλόγκαν. Πράγματα περίεργα, για συζητήσεις σε σαλόνια. Θα μπορούσα να αναφέρω τη φράση της Μοράντε. Είπε, ότι είμαι ένας νάρκισσος... που νιώθει ευτυχία με την αγάπη για τον εαυτό του. Εγώ θα προσθέσω ότι... νιώθω δυστυχία με την αγάπη για τον κόσμο.

(απόδοση: Kούλα Καφέτζη, Σοφία Στεργιοπούλου)

* *

Εγώ, και να θέλω, δεν μπορώ να κάνω διακρίσεις. Είτε έχω μπροστά μου ένα υψηλά ιστάμενο πρόσωπο, είτε έναν ταπεινό σκουπιδιάρη, είναι το ίδιο. Κι αυτό από μια παιδική συστολή, πιστεύω. Συχνά δυσκολεύομαι να μιλήσω στον ενικό σε σκύλο, αυτή τη συστολή την έχω όχι μόνο με ανθρώπους... αλλά με κάθε ζωντανό πλάσμα. Προσδίδω μεγάλο κύρος σε αυτόν που έχω μπροστά μου, χωρίς να κάνω καμιά απολύτως διάκριση.

* *

...νομίζω ότι ο μοναδικός έντιμος δρόμος για ένα διανοούμενο είναι να καταγγέλλει αυτό που τον βασανίζει, αυτό που τον κάνει να υποφέρει. Χωρίς διπλωματίες, χωρίς το φόβο ότι θα πάψει να είναι δημοφιλής, σαν κάποιος που δεν έχει τίποτα να χάσει. Όταν ένας διανοούμενος το κάνει αυτό, είναι ήδη αρκετό, γιατί ως γήινο πλάσμα είναι αδύναμος.

* *

«Όσον αφορά το φύλον, δεν νομίζω ότι τα θέματα τα σεξουαλικά είναι κατώτερα ή ανώτερα από άλλα θέματα. Όταν κανείς πάει να δει μία πολιτική ταινία, δεν είναι επισημειωμένος σαν κάποιον που πάει να δει πολιτικές ταινίες. Μα αν κανείς πάει να δει μία ερωτική ταινία, λένε: «Αα, πάει να δει μια ερωτική ταινία, δεν ενδιαφέρεται παρά για το σεξ». Βάλαν σε ιεραρχία τα ενδιαφέροντα: επί κεφαλής τα θρησκευτικά θέματα, έπειτα τα πολιτικά θέματα, και κάτω-κάτω, στο τέλος, το φύλον. Μία ιεραρχία αυτού του είδους είναι φυλετισμός και κομφορμισμός, απ' όπου και να έρχεται αυτός που την καθιερώνει. Ο αντικειμενικός μου σκοπός υπήρξε να κάνω ταινίες όπου θα ξαναβρισκόταν η έννοια η υπαρξιστική του σώματος της φυσιογνωμίας, η ζωτική αυτή ορμή που χάνουμε. [...] Να κάνω ταινίες, που δεν θα μπορούσαν ποτέ να είναι δεκτές από τους επισήμους, «καλώς» σκεπτόμενους. Μένει βέβαια η ιδεολογία μου. Εάν μεταμόρφωσα τους αστούς του Βοκάκιου σε προλετάριους, είναι γιατί οι προλετάριοι μ' ενδιαφέρουν εκατό φορές περισσότερο από τους αστούς. Θα 'θελα ακόμη να προσθέσω κάτι. Δεν είναι αλήθεια ότι τα σεξουαλικά προβλήματα είναι έξω από την πολιτική’ είναι πολιτικά. Γιατί σαράντα τώρα χρόνια δεν μιλούν για τον ελεύθερο έρωτα στα μαρξιστικά κείμενα; Γιατί; Ο Μαρξ μιλούσε για τον ελεύθερο έρωτα. Και κανείς δεν μιλάει πλέον. Είναι γιατί ο μαρξισμός ξαναπήρε τις συνήθειες του πολιτισμού από τον οποίον εγεννήθηκε. Καθιερώθηκε η μεγάλη σταλινική καταστολή που εξακολουθεί ακόμα στην Ρωσία και που θέτει απαγορεύσεις δια λόγους ηθικής: δεν πρέπει να μιλά κανείς για το σεξ/φύλον. Και αυτό συμβαίνει επίσης στην Ιταλία. Οι μαρξιστές είναι ένοχοι ηθικολογίας».

* *

Στον Οιδίποδα αφηγούμαι την ιστορία του δικού μου οιδιπόδειου συμπλέγματος... Αφηγούμαι τη ζωή μου - μυθοποιημένη, βέβαια -, που μέσα από το μύθο του Οιδίποδα γίνεται έπος. Όντας όμως η πιο αυτοβιογραφική ταινία μου, είναι αυτή που αντιμετωπίζω με τη μεγαλύτερη αντικειμενικότητα και απόσταση, γιατί, ενώ αφηγούμαι μια προσωπική εμπειρία, αυτή η εμπειρία έχει τελειώσει και δεν μ' ενδιαφέρει πια σχεδόν καθόλου - ίσως μόνο σαν στοιχείο γνώσης, προβληματισμού, θεώρησης...

(επιμ: Ματίνα Καλτάκη, 2004)

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Από όσα είπαν (ή έγραψαν) άλλοι για τον Πιερ Πάολο Παζολίνι:

Όπως ο David Ward έχει επισημάνει, ο Παζολίνι δίνει στην ομοφυλοφιλία έναν πολιτικό ρόλο, ρόλο που οι απολιτίκ ομοφυλόφιλοι/διασκεδαστές των αυλών και των τηλεοπτικών οθονών (που δεν αναρωτήθηκαν ποτέ γιατί σε αντίθεση με άλλους «διαφορετικούς», που θεωρήθηκαν επικίνδυνοι, οι ίδιοι γραφικοποιήθηκαν) δεν τον αποδέχθηκαν εύκολα. Αλλά απελευθερώνοντας την «κρυμμένη λέξη» από όλους τους συμβατικούς δεσμούς με θεσμούς και κοινωνικές φόρμες, βγάζοντας το ένστικτο «έξω από το κλουβί», όχι μόνο το απο-γραφικοποιούσε, μα θύμιζε κιόλας ότι η αξία της ήταν αυτή ακριβώς. Ότι δεν μπορούσε να ενσωματωθεί σε κοινωνικούς κώδικες και πρακτικές, «ακόμη και αυτούς τους κώδικες και αυτές τις πρακτικές της ομοφυλόφιλης κοινωνίας» (Vighli).

Η διαρκής (κι ίσως ακραία) άρνηση του Παζολίνι να δει την ομοφυλοφιλία ως όπλο, ώστε να αποκτήσει η κοινωνία περισσότερη ανεκτικότητα, αλλά η επιμονή του να την βλέπει ως όχημα ολικής ανατροπής της τελευταίας, ισοδυναμούσε σ' έναν βαθμό με καταγγελία της αποδοχής με αντάλλαγμα την γραφικοποίηση της βαθύτερης ετερότητας. Κι άρα με καταγγελία του «δικαιώματος» μιας ηθικής πλειοψηφίας να κανονίζει την συμπεριφορά σύμφωνα με το συμφέρον μιας συγκεκριμένης ιδεολογίας».

* *

«Ο Παζολίνι γνώριζε, ή μάλλον ήταν ειδικός σε αυτό, ένα μυστικό που εμείς διαβλέψαμε μόνο χάρη στο φεμινισμό: το μυστικό των σωμάτων. Ότι εμείς δεν έχουμε αλλά είμαστε ένα σώμα! Ότι, όταν κάνουμε έρωτα, όταν τρώμε, παίζουμε ποδόσφαιρο, κάνουμε σκέψεις και γράφουμε ποιήματα και άρθρα στις εφημερίδες, είναι το σώμα μας που τα κάνει αυτά.
Ο Παζολίνι αναγνώριζε το ίδιο του το σώμα, επομένως και το σώμα των άλλων. Ένιωθε υποχρεωμένος να είναι μαρξιστής, αλλά ο δικός του ήταν ένας μαρξισμός της φυσιογνωμίας, των χειρονομιών, των συμπεριφορών και των τοπικών διαλέκτων. Το εξαιρετικά δυνατό αίσθημα του ίδιου του σώματός του και του σώματος των άλλων, τρυφερότητα και συμπλοκή, θέλγητρο και αποπομπή, «αγάπη με φτύσιμο στα μούτρα», περνάει στο σώμα της πρόζας του αλλά υπό έλεγχο και σχεδόν εκλογικευμένο.
Πιο άμεσα περνάει στις εικόνες, στις αυτοπροσωπογραφίες και τις συνεντεύξεις και στα ντοκιμαντέρ, που συνοδεύονται από τη φωνή του ή στις φωτογραφίες όπου είναι γυμνός ή παίζει ποδόσφαιρο και στον κινηματογράφο του. ...
Αντριάνο Σόφρι
(επιμέλεια Ν. Ρουχωτά, 2000)


* *

Εγώ τότε έγραφα ποιήματα και είχα αποκτήσει τη συνήθεια να τρέχω από τον πέμπτο όροφο που μέναμε εμείς στον δεύτερο που ήταν ο Πιερ Πάολο. Χτυπούσα λοιπόν την πόρτα κι αν ήταν μέσα του ζητούσα αμέσως να τα διαβάσει. Κι είναι αλήθεια ότι για πολλά χρόνια ήταν αυτός που τα διάβαζε πρώτος απ' όλους. Ήταν ο τρόπος μου για ν' ανακαλύψω ένα νέο πρόσωπο, ένα νέο πρότυπο μου. Προηγούμενο πρόσωπο - πρότυπό μου στάθηκε ο ίδιος ο πατέρας μου. Αυτόν ήθελα πρώτα να μιμηθώ. Εκείνη την εποχή είχα διαβάσει μερικά ποιήματα του Πιερ Πάολο και το ενδιαφέρον μου μετατοπίστηκε αμέσως σ' αυτόν. Βρήκα δηλαδή μια άλλη προσωπικότητα να μιμηθώ. Γιατί όπως όλοι οι νέοι έχουν ανάγκη μίμησης κάποιου άλλου έτσι κι εγώ είχα ανάγκη από πρότυπα. Αυτό σημαίνει ότι κατά κάποιον τρόπο στο πρόσωπο του Πιερ Πάολο έβρισκα ένα υποκατάστατο του πατέρα. Ήταν αυτός στη συνέχεια που με παρότρυνε στο να εκδώσω τα ποιήματα μου κι ο ίδιος με συμβούλεψε και πώς να το κάνω. Του πήγαινα να διαβάσει τους στίχους μου, στην πραγματικότητα όμως πιστεύω ότι για κάποιο διάστημα είχα αποφασίσει ενσυνείδητα να μιμηθώ το ύφος του, τον τρόπο γραφής του. Έκλινα δηλαδή να υιοθετήσω (νεότερος ήμουν εξαιρετικός μιμητής) τον δικό του τρόπο που αντιμετώπιζε την πραγματικότητα όπως επίσης και κάποια στοιχεία της δικής του τεχνοτροπίας. Υπάρχουν ποιήματά μου, που νομίζω ότι ποτέ μου δεν θα είχα αποφασίσει να τα εκδώσω, ακριβώς διότι είναι πολύ παζολινικά, γραμμένα υπό την σκιά του. Τελικά πολύ σύντομα σταθεροποιήθηκε μεταξύ μας μια σχέση επικοινωνίας, λίγο, ας πούμε, άτυπη που εγώ ήθελα να είναι σχέση δασκάλου προς μαθητή, ενώ ο ίδιος ήθελε φίλου προς φίλον. Γιατί στον Παζολίνι δεν άρεσε καθόλου να κάνει τον δάσκαλο - κι ευτυχώς.
Μπερνάρντο Μπερτολούτσι
(απόδοση: Θ. Φωσκαρίνης)

* *

Το να συνεργάζεται κανείς μαζί του ήταν μοναδική εμπειρία. Η ικανότητα του να δουλεύει, να τρέχει δηλ. από τη μια μεριά στην άλλη χωρίς καθόλου να κουράζεται, είναι απερίγραπτη. Εμείς κουραζόμασταν μόνο και μόνο που τον βλέπαμε πώς δούλευε. Μόλις τέλειωνε τη μια σκηνή αμέσως μετά έστηνε την άλλη που του 'τρωγε ακόμη και πενήντα μέτρα φιλμ. Αυτό σήμαινε βέβαια ότι θα έπρεπε να κουβαλά όλο αυτό το υλικό πάνω στην πλάτη του και να κινείται ευέλικτα μ' αυτό. Ο τρόπος που το επιχειρούσε ήταν ό,τι πιο πολύ μας ενθουσίαζε. Ποτέ του σαν άνθρωπος δεν θύμωσε, ούτε φώναξε. Αντιμετώπιζε τους άλλους με μεγάλη νηφαλιότητα κι υπομονή κι έτσι τελικά πετύχαινε εκείνο που ήθελε. Τον διέκρινε ως χαρακτήρα μια ηπιότητα ισχυρή, ουδεμία βιαιότητα.
Μάριο ντι Μπιάζε
(απόδοση: Θ. Φωσκαρίνης)

* *

«Το τέλος του υπήρξε, συνάμα, όμοιο με το έργο του και ανόμοιο με τον ίδιο. Όμοιο, επειδή είχε ήδη περιγράψει στα μυθιστορήματά του και στις ταινίες του αυτές τις σκοτεινές και άθλιες καταστάσεις, ανόμοιο επειδή ο ίδιος δεν ήταν ένας από τους ήρωες του, αλλά μια κεντρική μορφή της κουλτούρας μας, ένας ποιητής που είχε σημαδέψει μια εποχή, ένας ιδιοφυής σκηνοθέτης, ένας ανεξάντλητος δοκιμιογράφος»
Αlberto Moravia

* *

«Η πνευματική μας ζωή έβρισκε σε αυτόν ένα συνεχές ερέθισμα για να σκέφτεται, να αλλάζει, ν’ ανακουφίζεται. Πρόκειται για το πνίξιμο μιας ελεύθερης φωνής έξω από κοινωνικές συμβάσεις και σκοπιμότητες, την οποία η Ιταλία είχε ανάγκη».
Federico Fellini
~~~~~

Τα παραπάνω επιλεγμένα αποσπάσματα είναι από το αφιερωματικό τεύχος της Οδού Πανός «Πιερ Πάολο Παζολίνι, 30 χρόνια απουσίας» - Νο.130, Οκτ.2005

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Από το ίδιο αφιερωματικό τεύχος είναι και τα παρακάτω που έγραψαν έλληνες μελετητές του έργου του. Αξίζει να σημειώσω την πλούσια ελληνική βιβλιογραφία – αν και ο ίδιος την θεωρεί «ενδεικτική» - που έχει καταγράψει στο ίδιο τεύχος ο Γιώργος Μπαλούρδος. Εργογραφία και κριτικά σημειώματα, προσωπικές συλλογές, βιβλία άλλων συγγραφέων για τον Πιερ Πάολο Παζολίνι, ποιήματα και κείμενά του σε βιβλία, ανθολογίες, εφημερίδες, λογοτεχνικά και άλλα περιοδικά, ποιήματα που έγραψαν γι αυτόν έλληνες ποιητές, συνεντεύξεις, αφιερώματα, σχετικές δημοσιεύσεις, αναφορές κ.λπ. Μια σπουδαία εργασία, προϊόν προσωπικού μόχθου που ο Γιώργος Μπαλούρδος, γενναιόδωρα, μοιράζεται με τους αναγνώστες.

Πρώτα ένα απόσπασμα από το βιβλίο της παρούσας καταχώρησης του ReyCorazón:

* *

Ο Ρasolini ήταν άνθρωπος που πάντα αμφισβητούσε, που ποτέ δεν ανεχόταν την καταπίεση και τη βία και που απεχθανόταν την υποκρισία. Στη διάρκεια της πολυτάραχης ζωής του, δεν απέφυγε να προσδώσει στις αμφισβητήσεις αυτές μορφή πολεμικής και διαστάσεις σκανδάλου.

* *

Ας είμαστε τρελοί για να είμαστε συγκεκριμένοι», είναι ο τελευταίος στίχος στο ποίημα του Παζολίνι για τον Πικάσο. Είναι η ίδια πεμπτουσία της στάσης που κράτησε απέναντι σε μια φοβερά εχθρική πραγματικότητα.
Για τον Δημήτρη Μαυρίκιο, σκηνοθέτη, ο Παζολίνι είναι ο μεγάλος απών του πολιτισμού μας. «Η ποίηση του Πιερ Πάολο άνθησε σε εποχές δύσκολες και απόλυτα συντηρητικές. Η αριστερά καταδυνάστευε και οριοθετούσε τα πάντα και βέβαια απέρριπτε ως άχρηστη πολυτέλεια την ενασχόληση μ’ αυτήν. Και όμως η κραυγή στην τελευταία σκηνή του «Θεωρήματος» είναι η μοναξιά και η κραυγή της ίδιας της εποχής».
Ε. Χατζηιωαννίδου, 1977

* *

Ο Παζολίνι ήταν ένας Πολιτικός άντρας με την Αριστοτελική έννοια του όρου. Οι πολιτικές του παρεμβάσεις ήταν τόσο συχνές σε σημείο μάλλον κόπωσης ή ακόμα και σκανδάλου. Οργανωμένος στο Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, κράτησε τόσο τον επαναστατικό του λόγο όσο και την πολιτική διαμαρτυρία μέχρι το τέλος της ζωής του. Ταυτόχρονα διακατεχόταν από έναν έντονο Ουτοπικό Μεσσιανισμό, μια παρελθοντολογία για την αθωότητα της παλιάς εποχής, που οδηγούσε σε αδιέξοδο τις ιδέες του και ίσως και τον ίδιο. Δεσμευτικά γήινος λάτρεψε το σώμα και ιδιαίτερα το αντρικό, το εξύμνησε, του αφιερώθηκε με πάθος και ταυτοχρόνως αυτοδεσμεύτηκε, όπως κάθε γνήσιος άντρας, από αυτό. Έντονα Φροϋδιστής στη θεωρία και Βιλχεμραϊχικός, όσον αφορά το σεξ, κράτησε μια μονομέρεια στην οπτική του μέχρι τέλος. Κατέδειξε τα αδιέξοδα των σύγχρονων κοινωνιών, το ατελέσφορο των ανθρωπίνων σχέσεων, την εμπορευματοποίηση των ερωτικών επιθυμιών, χωρίς φόβο, χωρίς ψευδαισθήσεις, χωρίς ρομαντικές φιοριτούρες. Φωτογράφισε τη Μαζοποίηση τόσο των αστών όσο και των αγροτών αλλά και εκείνη της εργατικής τάξης, μας μίλησε για το μαζάνθρωπο όπως μας τον σκιαγράφησε στα βιβλία του ο Χέρμπερτ Μαρκούζε. Υπήρξε ένας υπαρξιστής που οδηγήθηκε στο αδιέξοδο και αρκετές φορές στον εύκολο σχολιασμό. Αγάπησε τη Ζωή σε όλο της το φοβερό, άγριο και δολοφονικό μεγαλείο. Υπήρξε γνήσιος στοχαστής αλλά και αδέξιος επιφυλλιδογράφος. Ποιητής με μεγάλη ευαισθησία αλλά και κυνικός διαπραγματευτής πολιτικών θεμάτων, λαϊκός σχολιαστής των κακώς κειμένων της Ιταλικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής, αλλά και μπερδεμένος κοινωνικά κριτής σημαντικών θεμάτων. Παραδόξως, ενώ καταδίκαζε το Φασισμό, ερωτοτρόπησε με μια ορισμένη περίοδο του Μουσσολίνι όσον αφορά την αισθητική του αγροτικού χώρου και τη συμπεριφορά της αγροτικής κοινωνίας. Στα έργα του αγιοποιεί κατά κάποιον τρόπο την αγροτική κοινωνία και κουλτούρα με μια Γκραμσιανή θα γράφαμε αθωότητα, απολυτότητα και θέση, παραγνωρίζοντας ότι και οι αγροτικές κοινωνίες είναι εξίσου σκληρές και κοινωνικά υπεύθυνες, όμοια με τις αστικές. Ενώ αναγνώριζε τον εκφυλισμό της προλεταριακής τάξης, δεν στηλίτευσε την πολιτική και κοινωνική της ευθύνη. Υπήρξε έντονα ιδεολόγος και πολλές φορές ιδεολογικοποιούσε καταστάσεις που δεν χρειάζονταν. Λάτρεψε με Πλατωνική λατρεία το αντρικό σώμα, αλλά ο παρελθοντολογικά φορτισμένος ιδε- αλισμός του τον εμπόδισε να ιχνογραφήσει μια ερωτική σχέση ολοκληρωμένη και μη καταθλιπτική. Άλλες φορές είναι φαντασμαγορικά είρων και κραυγαλέος στις θεμελιακές του μηνυμααχές του προτάσεις. Σαν σκηνοθέ της ορισμένες φορές εγκλωβίζει τη μαγεία του βλέμματος του σε μια λογοκρατική ερμηνεία κάπως πομπώδη. Προσπάθησε να ασχοληθεί σχεδόν με τα πάντα, προκάλεσε όταν δεν χρειαζόταν και σκανδάλισε όταν δεν έπρεπε, χρησιμοποίησε ορισμένες φορές λανθασμένους δρόμους για να προβάλει τις ιδέες του και να περάσει τα μηνύματα του. Δεν ξεπέρασε την απόρριψη του από το Κομμουνιστικό Κόμμα και αυτή των άλλων ομοϊδεατών του. Ο Παζολίνι παρά τις πάμπολλες δίκες του δεν θέλησε να κατανοήσει ότι ο συντηρητισμός βρίσκεται περισσότερο μέσα μας και όχι μόνο σε ορισμένους πολιτικούς χώρους. Ότι σκουριασμένα μυαλά και αντιερωτικά άτομα βρίσκονται παντού. [...]

Η γενιά μας του οφείλει αρκετά, όπως και σε άλλους δημιουργούς. Και ιδιαίτερα στην ομάδα εκείνων των δημιουργών που στον ελληνικό και στον εκτός Ελλάδος χώρο μάς έμαθαν τι σημαίνει Ερωτική και όχι μόνο Ομοφυλόφιλη Επαναστατική πρακτική και συνέπεια ήθους, πέρα από τις επιμέρους ατομικές μας διαφορές στον τρόπο του διαρκούς αγώνα.

Γιώργος Μπαλούρδος
~~~~~~~~~~~~

Άλλες καταχωρήσεις για τον Πιερ Πάολο Παζολίνι:

Νο 198: Εγώ ο Πιέρ Πάολο στα χέρια του αγγέλου
Νο 199: Μια στιγμή Πιέρ Πάολο Παζολίνι
Νο 200: Ποίηση σε σχήμα τριαντάφυλλου
Νο 202: Τα παιδιά της ζωής
Νο 203: Pasolini (του Sandro Petraglia)
Νο 204: Παζολίνι-Ουγγαρέτι-Κουαζιμόντο
Νο 350: Παζολίνι (του René de Ceccatty)