Η φιλία του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη με το Μήτσο Παπανικολάου θα πρέπει ν’ άρχισε τα τελευταία χρόνια της δεύτερης δεκαετίας του αιώνα μας (….) Το πρώτο ως σήμερα, ντοκουμέντο της φιλίας τους είναι μια καρτ-ποστάλ ενός νεαρού άραβα που ο Μήτσος έστειλε στο Ναπολέοντα το 1921.(….) Πέρα από τη λογοτεχνία, οι δυο φίλοι συμπλέανε και στο νυκτόβιο τρόπο ζωής, αναζητώντας με πρότυπο μερικούς ξένους ομοτέχνους τους, όλο και πιο έντονες εμπειρίες – στον έρωτα κι αργότερα στα ναρκωτικά – που τους απελευθέρωναν, όπως νόμιζαν, από τα δεσμά της καθημερινότητας και τους φραγμούς της λογικής.
Πράγματι, σύμφωνα με μαρτυρίες κοινών τους φίλων, ο πάντοτε φοβισμένος Λαπαθιώτης περίμενε – προπάντων τα σαββατοκύριακα – έξω από τα γραφεία του περιοδικού « Μπουκέτο» το Μήτσο για να ξεχυθούν μαζί σε νυκτερινές περιπλανήσεις, που άρχιζαν από κάποιο φιλολογικό στέκι της εποχής – το καφενείο «Μπάγκειο», το ζαχαροπλαστείο «Αβέρωφ», το εστιατόριο « Ελληνικό» κ.ά. – για να καταλήξουν στα ξενυχτάδικα της Αθήνας, του Πειραιά ή των γύρω χωριών, ή , άλλοτε , σε μοναχικούς περιπάτους που τους αποκάλυπταν ένα πληθος πράγματα της πιο μεγάλης σημασίας εκεί που οι άλλοι δεν έβλεπαν τίποτα.
Πράγματι, σύμφωνα με μαρτυρίες κοινών τους φίλων, ο πάντοτε φοβισμένος Λαπαθιώτης περίμενε – προπάντων τα σαββατοκύριακα – έξω από τα γραφεία του περιοδικού « Μπουκέτο» το Μήτσο για να ξεχυθούν μαζί σε νυκτερινές περιπλανήσεις, που άρχιζαν από κάποιο φιλολογικό στέκι της εποχής – το καφενείο «Μπάγκειο», το ζαχαροπλαστείο «Αβέρωφ», το εστιατόριο « Ελληνικό» κ.ά. – για να καταλήξουν στα ξενυχτάδικα της Αθήνας, του Πειραιά ή των γύρω χωριών, ή , άλλοτε , σε μοναχικούς περιπάτους που τους αποκάλυπταν ένα πληθος πράγματα της πιο μεγάλης σημασίας εκεί που οι άλλοι δεν έβλεπαν τίποτα.
.
Τάσος Κόρφης : Ναπολέων Λαπαθιώτης (Πρόσπερος)
Τάσος Κόρφης : Ναπολέων Λαπαθιώτης (Πρόσπερος)
4 σχόλια:
H περιγραφή του βιβλίου από το diaspora.gr και το site της Πρωτοπορίας:
Ο Λαπαθιώτης υπήρξε ένας από τους πιο αντιπροσωπευτικούς Έλληνες ποιητές της πρώτης εικοσιπενταετίας του αιώνα μας. Μέσα στα περιορισμένα όρια της αθηναϊκής κοινωνίας που έζησε, προσπάθησε να ενσαρκώσει ένα ουαϊλδικό πρότυπο συναισθηματικού τύπου με πολλές αδυναμίες, ενοχές και τύψεις και λίγες ιμοραλιστικές τάσεις κι επικίνδυνες ακρότητες. Άνθρωπος ανήσυχος αλλά δεσμευμένος με την αρχοντική του καταγωγή και τις διακυμάνσεις της καρδιάς του, έμεινε πάντα στη νύχτα, σαν "πολυφίλητη σκιά", όπως τον είπαν, γεμάτος φόβους για την απώλεια των στηριγμάτων του - νεότητα, περιουσία, φίλοι - πρόσκαιρους δεσμούς και διαψεύσεις. Έτσι το ποιητικό του έργο διασώζεται από αρκετές ευτυχισμένες στιγμές που η ευαισθησία του, απελευθερωμένη από το συναισθηματισμό προβάλλει άμεσα και πειστικά τα πράγματα, πέρα από κάθε προσπάθεια ωραιοποίησής τους.
Στόχος όμως, αυτού του βιβλίου δεν είναι μόνο να παρουσιάσει τον ποιητή Λαπαθιώτη αλλά -με μελέτες, με μια πλούσια επιλογή από το έργο του και με μια βιβλιογραφία - και το μεταφραστή, τον πεζογράφο, τον κριτικό και, προπάντων, το λεπτό αισθητικό, που με την αβρότητά του, την πλατιά του παιδεία και την προσωπική του διείσδυση στα κείμενα, σημάδεψε την εποχή του. Μια πλευρά του έργου του που, δυστυχώς, παραμένει ακόμα άγνωστη. Και που απαιτεί πριν απ' όλα, μια λεπτομερή και πλήρη εργογραφία.
Στο τεύχος 95 (30/5/84) του λογοτεχνικού περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ, δημοσιεύθηκε άρθρο του Τάσου Κόρφη με τίτλο «Η αισθητική του Λαπαθιώτη μέσα από το ημερολόγιό του»
~~~~~~~~~~~~
Ο Πάνος Καραγιώργος, καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου, αναφερόμενος στο έργο των Επτανήσιων Μεταφραστών, γράφει για τον Τάσο Κόρφη
Τάσος Κόρφης (1929-1994): Φιλολογικό ψευδώνυμο του Κερκυραίου Αναστασίου Ρομποτή, ανώτατου αξιωματικού του Πολεμικού Ναυτικού, ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία από νεαρότατη ηλικία. ΄Εγραψε και δημοσίευσε ποιήματα και διηγήματα και ανέπτυξε αξιόλογη εκδοτική δραστηριότητα με έργα ιδίως των ποιητών του μεσοπολέμου (Παπανικολάου, Δρίβα, Λαπαθιώτη). Επίσης δημοσίευσε μελέτες για την ελληνική και ξένη λογοτεχνία στο βιβλίο του Καταθέσεις όψεως (1982).΄Ηταν συστηματικός εκδότης του περιοδικού Ανακύκληση. Ο Κόρφης μετέφρασε ποιήματα των Αμερικανών Έζρα Πάουντ και Ουίλλιαμ Κάρλος Ουίλλιαμς.
(Aπό το Translatum Journal)
Με αφορμή την προσέγγιση του Τάσου Κόρφη στη ζωή και το έργο του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, ο Α.Β. Στρατής αναφέρεται και σε άλλους κριτικούς, ή συναδέλφους του ποιητές, που με (πρόσχημα;) την κριτική τους λιβελογράφησαν εις βάρος του ποιητή.
Από το κεφ. Ε
ΠΕΝΗΝΤΑ ΣΥΝ ΚΑΤΙ
για τον Λαπαθιώτη
του Α.Β. Στρατή
από την Οδό Πανός – τ.79-80, Μάιος 1995.
Επίσης, δεν μπορώ να παραλείψω την άψογη και υποδειγματική προσέγγιση που επιχειρεί ο Τάσος Κόρφης βιβλίο του: «Ναπολέων Λαπαθιώτης. Συμβολή στη μελέτη της ζωής και του έργου του». Φαίνεται πως ο Τ. Κόρφης δεν έχει ξεχάσει το παλιό αξίωμα, σύμφωνα με το οποίο η ποίηση «μιλά» πρώτα στην καρδιά, κι έπειτα στον εγκέφαλο. Με γνήσια κριτική ματιά, χωρίς φόβο και πάθος, με βαθιά ειλικρίνεια και σθένος, μας παρουσιάζει τον άνθρωπο και το έργο του.
Αντίθετα, ως παράδειγμα προς αποφυγήν, θ' αναφερθώ στη θρασύτατη «τυμβωρυχία» που επιχείρησαν μερικοί -συγγραφείς και κριτικοί- σε βάρος του Λαπαθιώτη. Αναφέρομαι -βέβαια- στην εισαγωγή, τον σχολιασμό και γενικά την επιμέλεια του Άρη Δικταίου στη μεταθανάτια έκδοση των ποιημάτων του Λαπαθιώτη το 1964. Ο επιμελητής προχώρησε σε μια μεροληπτική και σκανδαλολογική παρουσίαση του ποιητή, γιατί ενδιαφέρθηκε περισσότερο για τη ζωή, παρά για το έργο του.
Στην κριτική που έγραψε ο Βάσος Βαρίκας με αφορμή την έκδοση αυτού του βιβλίου, αφού διαπιστώνει τη μονομέρεια του επιμελητή, συμπληρώνει: «Θα πρόσθετα μάλιστα ότι στις σελίδες αυτές δεν συναντάμε, όσο και αν το επιδιώκει ο συγγραφέας τους, τον αντικειμενικό μελετητή. Υπεισέρχεται κάτι το προσωπικό, ένα πάθος, που φτάνει κάποτε ως την "αντιδικία", το οποίο και ιδιαίτερα τις χρωματίζει».
Ο ίδιος ο Δικταίος, όταν ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βάρος του, για παράβαση του νόμου «περί ασέμνων» -το 1965- επειδή στο βιβλίο υπήρχε μια σειρά σχεδίων του Δ. Μεζίκη με γυμνούς νεαρούς, αναρωτιέται ρητορικά στο απολογητικό του υπόμνημα, αν η εργασία του δυσφημεί τον άνθρωπο και τον ποιητή και αποφαίνεται ακριβώς το αντίθετο: «Από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα η αγάπη του κρίνοντος προς τον κρινόμενον είναι έκδηλος».
Δεν ξέρω αν η αγάπη αυτή είναι φανερή ή αν υπάρχει κάποιο υπόγειο ρεύμα που την υποσκάπτει και τη διαβρώνει. Αρκεί να θυμηθώ τις σελίδες όπου ο Δικταίος περιγράφει την πρώτη του συνάντηση με τον Λαπαθιώτη, στο εστιατόριο «Ελληνικόν» στην Ομόνοια, παρόντος και του Μήτσου Παπανικολάου, και να τις συγκρίνω με το κείμενο του Σάββα Χαρατσίδη, όπου ο σκηνογράφος περιγράφει την πρώτη φορά που είδε τον ποιητή ή εκείνο του Π. Γλέζου. Αρκεί αυτό μονάχα για να βγάλουμε τα συμπεράσματα μας.
Δεν εξετάζω το κείμενο του Αλεξ. Αργυρίου «Ένας Λαπαθιώτης κοιταγμένος μεροληπτικά, στο όνομα μιας νέας τεχνοτροπίας». Ήδη έχει ασχοληθεί μαζί του -διεξοδικά και με επιτυχία- ο Τ. Κόρφης στο κείμενο του «Προς κατεδάφισιν κι ο Λαπαθιώτης; Μια συναισθηματική υπεράσπιση».
Μια άλλη παρουσίαση επιχειρεί ο Λεωνίδας Χρηστάκης με το κείμενο του «Ναπολέων Λαπαθιώτης. Ωραιοποίηση των πάντων κι ας βουρλίζεται η Ιστορία». Αν και κατηγορεί τον Δικταίο ως παθογράφο, ισχυρίζεται ότι ο ίδιος δεν ακολουθεί αυτή την τακτική, επειδή το απεχθάνεται’ όμως, παρά το γεγονός αυτό δεν μας πείθει για τις αγαθότερες προθέσεις του, αφού το κείμενο του μπορεί -επάξια- να λάβει τον χαρακτηρισμό ενός λιβέλλου.
Δανείζεται -μάλιστα- τον υπότιτλο του κειμένου του από την εισαγωγή του Δικταίου, την οποία χαρακτηρίζει ως θαυμάσια εργασία! Αν και δηλώνει ότι τον ενδιαφέρει περισσότερο ο άνθρωπος, παρά ο συγγραφέας, συχνά παραβιάζει αυτή την αρχή. Προφανώς αγνοεί ότι ο άνθρωπος και το έργο του είναι ένα αδιαίρετο σύνολο. Πόσο μάλλον στην περίπτωση του Λαπαθιώτη, όπου ζωή και έργο ταυτίζονται με απόλυτη ακρίβεια και συνέπεια, ως γνήσιος γόνος του αισθητισμού που ήταν ο ποιητής.
Επιπλέον προχωρά σε μια σειρά από σημαντικά λάθη και προχειρότητες, τα οποία -ακόμα και με τη συνδρομή της πιο ελαστικής επιείκειας- ούτε δικαιολογούνται, ούτε συγχωρούνται. Αυτό δεν είναι παρά το αποτέλεσμα της ελάχιστης σημασίας που απέδωσε στα διάφορα κείμενα που έχουν γραφτεί για τον Λαπαθιώτη, επειδή ανακαλύπτει ότι η σχετική βιβλιογραφία «στο σύνολο της, είναι μέτρια, ανεδαφική και συμπερασματική». Όλα τα κείμενα που γράφτηκαν για τον ποιητή «είναι τόσο αποσπασματικά και καθόλου σφαιρικά, που σου δημιουργούν κενά, παρά σου δίνουν τις αναμενόμενες απαντήσεις».
Για να καλύψει, λοιπόν, αυτά τα κενά και να βρει τις «αναμενόμενες απαντήσεις», ούτως ώστε να επιτύχει την «αυθεντική», όπως γράφει, σκιαγράφηση του Λαπαθιώτη, τον αντιμετωπίζει «με έναν τρόπο όχι ιστορικό ή γραμματολογικό, αλλά ανθρώπινο και ως ένα σημείο μυθοπλαστικό». Συμφωνούμε ως προς τον ανθρώπινο τρόπο αντιμετώπισης ενός συγγραφέα -πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να γίνει διαφορετικά;- αλλά θα διαφωνήσουμε ως προς τη μυθοπλαστική μέθοδο, η οποία είναι επικίνδυνη, γιατί μπορεί να εκταθεί πέρα από κάθε όριο, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση.
~~~~~~~~~~~~
Κι άλλες καταχωρήσεις για τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη:
- No 36: Μια παρουσίαση από τον Σ.Τριβιζά
- No 37: Η ζωή μου
- No 40: Χαίρε Ναπολέων
- No 176: Ποιήματα
- No 177: Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος για τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη
- No 178: Γ. Παλαμιώτης: Μια φανταστική συνέντευξη
- No 179: Τα ποιήματα
- No 180: M. Παπανικολάου: Κριτικά
- No 181: Τάσος Κόρφης: Ναπoλέων Λαπαθιώτης
- No 400: To τάμα της Ανθούλας
Δημοσίευση σχολίου