Γιάννης ΤσαρούχηςΟι επιπόλαιοι θαυμασταί και επικριταί του Καβάφη στρατολογούνται απ’ αυτούς που θα συγχέουν πάντα. Η μοναδική του όμως αξία θα έγκειται στο μέτρο του, στην ενστικτώδη ικανότητα ν’ αποφεύγει την χυδαία αυταρέσκεια, την ανόητη πνευματική αυστηρότητα. Οι σύγχρονοι του, όποια κι αν ήταν η αξία τους, θαμπώθηκαν απ’ τα ξεφτίδια του δυτικού ρομαντισμού, δίνοντας συγχρόνως μεγάλη σημασία, άλλοι μεν στην σωτηρία δια της καθαρεύουσας, άλλοι δε στην σωτηρία δια της δημοτικής.
Με το ένστικτό του βρήκε την αληθινή παράδοση του Γένους, που ζει στο αίμα μας, στις μορφές μας, στις ψυχές μας, στις αυτόματες και αυθόρμητες πράξεις μας. Αυτή την παράδοση που εκφράζεται στην μακραίωνα λογοτεχνία σε γλώσσα ελληνική.
(…) Ο σπαραγμός του τον κάνει να οραματίζεται μέσα σ’ όλες τις ελληνικές λέξεις λυσιτελή σύμβολα που γιατρεύουν το άγχος του καλύτερα από την γραμματική και την κούφια αισθητική δεξιοτεχνία.
Ο Γιάννης Τσαρούχης διαβάζει Καβάφη στο σπίτι του Ανδρέα Εμπειρίκου (Άγρα)
2 σχόλια:
Για τον Καβάφη δεν υπάρχει μόνον μία τεράστια, ελληνική και ξενόγλωσση, βιβλιογραφία, η οποία μάλιστα εμπλουτίζεται με ταχύτατους ρυθμούς, αλλά και μία σημαντική δισκογραφία που αφορά σε μελοποιήσεις και αναγνώσεις ποιημάτων του. Λογοτέχνες (Δημήτρης Λαζογιώργος, Αλέξης Τραϊανός, Σμαράγδα Μανταδάκη), μελετητές (Γ.Π. Σαββίδης), ηθοποιοί (Έλλη Λαμπέτη, Σταμάτης Φασουλής, Γρηγόρης Βαλτινός κ.ά), συμπληρώνουν με τις απαγγελίες τους την ποιητική δισκοθήκη μας με το έργο του κορυφαίου ποιητή.
Το βιβλίο που μας παρουσιάζει σήμερα ο ReyCorazon, κυκλοφόρησε το 2004 και συνοδεύεται από ένα cd που περιλαμβάνει την ηχογράφηση 22 ποιημάτων του Κωνσταντίνου Κ. Καβάφη με την φωνή του Γιάννη Τσαρούχη. Η απαγγελία έγινε στο σπίτι του Ανδρέα Εμπειρίκου, τον χειμώνα του 1972, όταν ο ζωγράφος ταξίδεψε στην Ελλάδα από το Παρίσι στο οποίο είχε καταφύγει από το 1967 «για να μην έχει μπελάδες με την χούντα».
(Κ.σ.Μ.)
Δύο από 22 τα ποιήματα που περιλαμβάνονται στο cd:
Επιθυμίες
Σαν σώματα ωραία νεκρών που δεν εγέρασαν
και τάκλεισαν, με δάκρυα, σε μαυσωλείο λαμπρό,
με ρόδα στο κεφάλι και στα πόδια γιασεμιά --
έτσ' η επιθυμίες μοιάζουν που επέρασαν
χωρίς να εκπληρωθούν• χωρίς ν' αξιωθεί καμιά
της ηδονής μια νύχτα, ή ένα πρωϊ της φεγγερό.
Πολύ σπανίως
Είν' ένας γέροντας. Εξηντλημένος και κυρτός,
σακατεμένος απ' τα χρόνια, κι από καταχρήσεις,
σιγά βαδίζοντας διαβαίνει το σοκάκι.
Κι όμως σαν μπει στο σπίτι του να κρύψει
τα χάλια και τα γηρατειά του, μελετά
το μερτικό που έχει ακόμα αυτός στα νειάτα.
Εφηβοι τώρα τους δικούς του στίχους λένε.
Στα μάτια των τα ζωηρά περνούν οι οπτασίες του.
Το υγιές, ηδονικό μυαλό των,
η εύγραμμη, σφιχτοδεμένη σάρκα των,
με την δική του έκφανσι του ωραίου συγκινούνται.
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Από το site της Πρωτοπορίας:
H παρούσα ηχογράφηση του Γιάννη Tσαρούχη να απαγγέλλει 22 ποιήματα του Kαβάφη έγινε τον Φεβρουάριο του 1972. O ζωγράφος έρχεται στην Eλλάδα από το Παρίσι, συναντά τον φίλο του Aνδρέα Eμπειρίκο και του ζητά ο ίδιος να τον ηχογραφήσει να απαγγέλλει τον αγαπημένο τους ποιητή. O Tσαρούχης διάβαζε σε φίλους ποιήματα του K.Π. Kαβάφη από τη δεκαετία του '50. Ήταν πάντα αναγνώσεις εξαιρετικής συγκίνησης και ευαισθησίας χωρίς θεατρινισμούς, με μεγάλη λιτότητα και βαθιά αίσθηση του εσωτερικού μέτρου. O παρών δίσκος αποτελεί την πρώτη επίσημη δημοσίευση από το "Aρχείο Hχογραφήσεων" του Aνδρέα Eμπειρίκου. Tο βιβλίο του CD περιέχει πλήρη τα κείμενα που γράφουν ο Tσαρούχης για τον Kαβάφη και τον Eμπειρίκο, ο Eμπειρίκος για τον Tσαρούχη, ένα κείμενο της Eυφροσύνης Δοξιάδη για τις καβαφικές αναγνώσεις του Tσαρούχη, ένα κείμενο του Γιώργη Γιατρομανωλάκη για τη σχέση Tσαρούχη - Eμπειρίκου - Kαβάφη, καθώς και τα 22 ποιήματα που διαβάζει ο Tσαρούχης και ηχογραφεί ο Eμπειρίκος. Eπίσης, η έκδοση συνοδεύεται από τρία καβαφικά έργα του Tσαρούχη, φωτογραφίες του Kαβάφη και φωτογραφίες των Tσαρούχη-Eμπειρίκου που αλληλοφωτογραφίζονται.
[...]
O Tσαρούχης, πέρα από τα "καβαφικά" του έργα, σε ένα κείμενό του για τον Kαβάφη λέει ανάμεσα σε άλλα:
"Πάντα θυμάσαι ένα ποίημά του και επιθυμείς να τον ξαναδιαβάσεις, περιμένοντας πάντα να βρεις περισσότερα από αυτά που έχει, πέρα από μια επίφαφση αισθηματολογίας που ξεγελά πολλούς που συγχέουν την πλαδαρότητα της Mέσης Aνατολής με κάτι το ιερό που υπάρχει σ' αυτά τα μέρη. Oι επιπόλαιοι θαυμασταί και επικριταί του Kαβάφη στρατολογούνται απ' αυτούς που θα συγχέουν πάντα. H μοναδική του όμως αξία θα έγκειται στο μέτρο του, στην ενστικτώδη ικανότητα ν' αποφεύγει την χυδαία αυταρέσκεια, την ανόητη πνευματική αυστηρότητα. [...] O Kαβάφης δεν ήταν φιλόλογος, ήτανε ποιητής, άσχετα ποιού μεγέθους. Όλος ο χυμός της ποιήσεώς του αντλείται από την ζωοδόχο πηγή που κάπως αποδίδει η λέξις "πραγματικότητα". [...] Aκολούθησε την παράδοση των πολύ γνήσιων ποιητών της νέας Eλλάδας, που δέχτηκαν την ακαταστασία μιας γλώσσας εκ των ενόντων μα αληθινής. [...] O σπαραγμός του τον κάνει να οραματίζεται μέσα σ' όλες τις ελληνικές λέξεις λυσιτελή σύμβολα που γιατρεύουν το άγχος του καλύτερα από την γραμματική και την κούφια αισθητική δεξιοτεχνία".
Mέσα σε αυτό το πνευματικό κλίμα εντάσσονται και οι ηχογραφήσεις των καβαφικών ποιημάτων στην ιδιότυπη και θελκτική απαγγελία του Tσαρούχη.
Δημοσίευση σχολίου