Γιατί είσαι πια νεκρός, νεκρός για πάντα,
σαν όλους τους νεκρούς εδώ στη Γη
σαν όλους τους νεκρούς που λησμονιούνται
με τα σκυλιά τα ψόφια στοιβαγμένοι
Κανείς δε σε γνωρίζει πια. Μα εγώ σε τραγουδάω.
Γι’ αυτούς που θα ‘ρθουν τραγουδώ τη χάρη και ομορφιά σου.
Τη μεστωμένη γνώση σου, του νου τη φρονιμάδα.
Τη δίψα σου για θάνατο, τη γέψη των χειλιών σου.
Τη θλίψη που είχε μέσα της η γελαστή χαρά σου.
Χρόνια θ’ αργήσει να φανεί, αν θα φανεί ποτέ του,
τέτοιος καθάριος, ζωντανός, ζεστός Ανδαλουσιανός.
Την αρχοντιά του τραγουδώ με λόγια που στενάζουν
κι έν’ αεράκι οπού ‘κλαιγε στα λιόδεντρα θυμάμαι.
Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα: Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσιεθ Μεχίας από το Θέατρο και Ποίηση (Πατάκης)
Μετάφραση: Νίκος Γκάτσος
2 σχόλια:
«Πολύ λίγα ποιήματά του βρίσκει κανείς, που να μην αναφέρουν το θάνατο έμμεσα ή άμεσα. Το ίδιο και στο θεατρικό του έργο.» γράφει ο Τάσος Λιγνάδης στην εξαιρετική μελέτη του “Ο Λόρκα και οι ρίζες” (εκδ. Έκτυπο), και στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου του, μεταξύ του φωτογραφικού υλικού, περιλαμβάνει και μία φωτογραφία του Λόρκα με τους Ignacio Sanchez Mejias, Vicente Aleixandre, Pedro Salinas, κ.ά..
Για έναν θάνατο έγραψε αυτό το ποίημα ο Λόρκα. Για τον θάνατο του φίλου του Ιγνάθιο Μεχίας, διάσημου ταυρομάχου της εποχής, που το καλοκαίρι του 1934, σε μια (μοιραία) επάνοδό του στην αρένα, μετά από μακρά αποχή, πληγώθηκε θανάσιμα.
Το ποίημα “Llianto por Ignacio Sanchez Mejías” έχει μεταφραστεί ή αποδοθεί, από αρκετούς έλληνες ποιητές και μεταφραστές. Το απόσπασμα που επέλεξε ο ReyCorazon είναι οι τρείς τελευταίες στροφές από το τέταρτο και τελευταίο μέρος αυτού του ποιήματος του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
Το ίδιο απόσπασμα σε τρεις ακόμα διαφορετικές μεταφράσεις
α - σε μετάφραση Νίκου Εγγονόπουλου:
Γιατί, είσαι νεκρός για πάντα,
καθώς όλοι οι νεκροί του κόσμου,
καθώς όλοι οι νεκροί που λησμονιούνται,
σαν μιάνα στοίβα ψόφιων σκυλιών.
Κανείς δεν σε γνωρίζει πια, όμως εγώ σε τραγουδώ,
τραγουδώ γι' αργότερα, το μέτωπο σου και τη χάρη σου,
την ωριμότητα της γνώμης σου της ξακουσμένης,
τον πόθο που 'χες για το θάνατο, και τη γεύση των χειλιών σου,
και την πίκρα που 'ταν στο βάθος, της αντρίκειας σου χαράς.
Θ' αργήσει πολύ να γεννηθεί, αν γεννηθεί ποτές,
ένας Ανδαλουσιανός τόσο αγνός, τόσο γιομάτος περιπέτεια.
Το τι ευγένεια είχε τραγουδώ με λόγια όλο δάκρυα,
κι ο νους μου πάει στον πικρό άνεμο
που μέσ' στον ελαιώνα λυσσομανά.
β - σε μετάφραση Κλείτου Κύρου
Γιατί είσαι πια νεκρός παντοτινά,
σαν όλους τους νεκρούς της Γης,
σαν όλους τους νεκρούς που λησμονιούνται
σ' ένα σωρό από άψυχα σκυλιά.
Κανείς δε σε γνωρίζει πια. Κανείς. Όμως εγώ σε τραγουδώ.
Τραγουδώ για τους κατοπινούς τη χάρη σου και την κατατομή σου.
Την πλούσια μεστωμένη στόχασή σου.
Τον πόθο σου για θάνατο, τη γεύση του φιλιού του.
Και τη θλίψη στο βάθος της παλικαρίσιας σου χαράς.
Θ' αργήσει πολύ να γεννηθεί, αν δύναται να γεννηθεί,
Ένας ανταλουζιάνος τόσο διάφανος, τόσο γιομάτος περιπέτεια.
Τραγουδώ την αρχοντιά του με λέξεις που κλαίνε
Κι αναπολώ μιαν αύρα θλιμμένη στις ελιές ανάμεσα.
γ - και σε μετάφραση Αργύρη Ευστρατιάδη:
'Τι 'σαι του χάρου όλος δικός του,
σαν όλους τους νεκρούς του κόσμου τούτου,
σαν όλους τους νεκρούς λησμονημένους τώρα
μες σε μια στίβα από σκυλιά καμμένα.
Δε σε γνωρίζουν. Όχι. Όμως τραγουδώ για σένα.
Τη χάρη της θωριάς σου τραγουδώ γι' αυτούς που θα 'ρθουν.
Την ξακουστή κι ολόμεστή σου εκείνη φρονιμάδα.
Την πεθυμιά σου να γευτείς το φίλημα του χάρου.
Τη θλίψη που 'χες πάντα μες στ' ασίκικό σου κέφι.
Καιρό θα πάρει να φανεί, κι αν θα φανεί, ατόφιος
τέτοιος ανδαλουσιάνος, περιπέτειες χορτάτος.
Τα λόγια, που σου τραγουδώ την αρχοντιά, στενάζουν
κ' ένα θλιμμένο αγέρι μες στα λιόδεντρα, θυμάμαι.
Για τον θάνατο του Ιγνάθιο Σάνχεθ Μεχίας, γράφτηκαν και άλλα ποιήματα, μιας και διατηρούσε προσωπικές φιλίες με πολλούς από τους σύγχρονούς του Ισπανούς ποιητές. Ο Ραφαέλ Αλμπέρτι έγραψε το «Να έχω μάτια και να μη σε βλέπω», μια ελεγεία σε 5 μέρη.
Ο επίλογος:
V - Δύο αρένες
Δύο αρένες χωριστές, κ’ οι δύο ματωμένες,
με το αίμα σου στον ήχο πάνω από τις δύο αρένες
σπαθιά θα πυρπολούν τα μέσα μου, θα με τρυπούν.
Μα οι δυό θα ενωθούν
μέσα στην ερημιά της φλέβας μου,
τρέχοντας κ’ επιζώντας.
Αίμα του θανάτου σου και το άλλο, το ζωντανό,
που έτρεξε από σας και το κατάπιε η αρένα,
η Μεξικάνικη αυτή αρένα, που δοξασμένα ενώθηκε:
Γη και άνεμε, φεγγάρι κι’ όλες οι θάλασσες
τα δυό θα κινούνται σαν ένα ξίφος στο φόβο ενάντια:
Το αίμα του θανάτου σου απλώνεται στην Ισπανία, στον Μαναθάρες,
και το αίμα στη ζωής σου βρίσκεται εδώ, στην αμμουδιά του Μεξικού.
(Φαίνεσαι από παντού
κι όμως τα μάτια μου είναι άδεια απ’ τη θωριά σου
γιατί ταξιδεύω μακριά
καθώς ο Χάρος σε τύλιξε με νύχτα.
(μετάφραση: Kλείτος Κύρου)
~~~~~~~~~~~~
[σημ. Μανθανάρες, είναι η αρένα της τελευταίας ταυρομαχίας του Ignacio Sanchez Mejías]
Παλαιότερες καταχωρήσεις για τον Λόρκα: Nos 53, 207, 208, 263 και 264.
Δημοσίευση σχολίου