Jeanne Mammen (Γερμανία)Δεν ήταν στον τύπο της να κουνιέται, άφηνε να της ξεφεύγουν μερικοί σύντομοι αναστεναγμοί, τόσο απαλοί όσο και όλα πάνω της. Ακούγονταν ειλικρινείς κι εγώ αντλούσα τρομερό ενθουσιασμό. Τι ωραία που καταπιανόμουν να πιπιλάω το μικρό γορμπαλάκι από σάρκα που προεξείχε, πώς αφηνόμουν ν’ αφουγκράζομαι αυτή την έκσταση! Όταν ξαναντυθήκαμε όλοι, μες στην ευθυμία και στην αναστάτωση που επικρατούσε στα αποδυτήρια ενός κλαμπ για σπορ, ο Πολ, που έλεγε τα πράγματα πιο καθαρά απ’ όλους τους άλλους, απευθύνθηκε σ’ εκείνη: Λοιπόν, ήταν καλά έτσι δεν είναι; Άξιζε τον κόπο που ενέδωσε! Απάντησε, χαμηλώνοντας τα μάτια και τονίζοντας την πρώτη συλλαβή, ότι ένα άτομο της είχε κάνει εντύπωση. Σκέφτηκα: «Θεέ μου, κάνε να ‘μαι εγώ!»
Κατρίν Μιγιέ : Η σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ. (Κέδρος)
3 σχόλια:
H περίπτωση της Κατρίν Μιγιέ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα κατασκευής «σταρ», μόνο που, αυτή τη φορά, θύμα δεν είναι η οθόνη ή το τραγούδι και το αφελές ή απαίδευτο κοινό αλλά η ...λογοτεχνία. Διεθνείς παρουσιάσεις σε βιβλιοφιλικές εκδηλώσεις (στην Αθήνα η συγγραφέας φιλοξενήθηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο), επισκέψεις της Κατρίν Μιγιέ σε μεγάλα βιβλιοπωλεία, κριτικές παρουσιάσεις σε εφημερίδες και λογοτεχνικά έντυπα και σοβαροφανείς αναλύσεις περί της αξίας ενός βιβλίου που, υπό κανονικάς συνθήκας, η πιο αισιόδοξη προοπτική του, σε ό,τι τουλάχιστον αφορά στην ελληνική αγορά, θα ήταν η φιλοξενία του στο site του Ευταξία. Αλλά κι εκεί, χωρίς καμμία αμφιβολία, η γαλλίδα θα είχε να αντιμετωπίσει τον σκληρό ανταγωνισμό των κολοσσών ελλήνων «συναδέλφων» της. Αν η Catherine Millet δεν ήταν γνωστό μέλος της γαλλικής κοινωνίας (τεχνοκριτικός και δ/ντρια του γαλλικού περιοδικού σύγχρονης τέχνης Αrt Press) είναι βέβαιον ότι το βιβλίο της δεν θα το είχαμε δει ούτε στα ειδικά περίπτερα, όπου διατίθενται απείρως ποιοτικότερα - και ως προς τη γραφή και ως προς την φαντασία – βιβλία του είδους, χωρίς να διεκδικούν λογοτεχνικά εύσημα και χωρίς να ασχολούνται μαζί τους τα λεγόμενα σοβαρά έντυπα και οι λεγόμενοι σοβαροί κριτικοί. Που, ειρήσθω εν παρόδω, σνομπάρουν τα πορνογραφικά βιβλία που δεν έχουν γράψει οι κυρίες της γαλλικής καλής κοινωνίας.
Το αρνητικό σχόλιο δεν έχει να κάνει με την λογοτεχνική αξία του βιβλίου της Μιγιέ, ούτε υποστηρίζω ότι όλα τα βιβλία που κυκλοφορούν καταλαμβάνουν δικαίως χώρο στα ράφια ή τις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Μέσα στο πλαίσιο της εμπορευματοποίησης του βιβλίου και της διαδοχής των παραδοσιακών εκδοτών από εκδότες-εμπόρους, η παραγωγή του βιβλίου είναι αντιστρόφως ανάλογη της ποιότητας και ως εκ τούτου είναι αναρίθμητα τα βιβλία που κυκλοφορούν με την ετικέτα της λογοτεχνίας ή της επιστημονικότητας χωρίς να την δικαιούνται. Με το σχόλιο αυτό θέλω να σημειώσω ότι η ισοπέδωση της έννοιας της λογοτεχνίας υπηρετείται από τους κατ’ εξοχήν αρμόδιους για το αντίθετο και ότι το life style έχει εισέλθει δυναμικά και στο χώρο του βιβλίου - αφού καθορίζει πλέον και την εκδοτική δραστηριότητα και την συμπεριφορά, του περί αυτήν κυκλώματος– με συνέπεια να αναδεικνύονται οι ντεμέκ και να καταδικάζονται σε αφάνεια ή σιωπή γνήσιοι και χαρισματικοί λογοτέχνες.
Ας δούμε όμως τι γράφει το οπισθόφυλλο του βιβλίου και τι έγραψε το Βήμα.
(το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2002 σε μετάφραση Αλίκης Καρυώτη)
~~~~~~~~~~~~
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:
«Δεν έκρυψα ποτέ ούτε την έκταση ούτε τον εκλεκτισμό που χαρακτήριζε τη σεξουαλική μου ζωή, παρά μόνο από τους γονείς μου. Σταδιακά, και χωρίς να φαίνεται, κατάλαβα τι μου πρόσφερε αυτός ο τρόπος ζωής: την ψευδαίσθηση ότι μου ανοίγονται άπειρες δυνατότητες. Εφόσον εξάλλου έπρεπε να δεχτώ πολλούς και διάφορους περιορισμούς, η σιγουριά τού να έχω σεξουαλικές σχέσεις κάτω απ' όλες τις συνθήκες, με όλα τα άτομα που το επιθυμούσαν, ήταν ο καθαρός αέρας με τον οποίο γεμίζουμε τα πνευμόνια μας όταν περπατάμε ώς την άκρη μιας στενής προβλήτας.» Η Κατρίν Μιγιέ, διακεκριμένη κριτικός τέχνης, αφηγείται τη σεξουαλική της ζωή με μια ωμότητα που ξαφνιάζει. Αναμφισβήτητα ένα από τα πιο τολμηρά βιβλία που έχει δώσει η παράδοση της ερωτικής λογοτεχνίας
Από Το ΒΗΜΑ, 21/04/2002
Γράφει ο Νίκος Μπακουνάκης
Το πιο πολυσυζητημένο βιβλίο των δύο τελευταίων χρόνων στη Γαλλία, Η σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ. της τεχνοκριτικού Κατρίν Μιγιέ, μεταφράστηκε και στα ελληνικά (εκδόσεις Κέδρος), περιμένοντας τις αντιδράσεις των ελλήνων αναγνωστών απέναντι σε αυτή την αθροιστική περιγραφή ατέλειωτων πεολειξιών, διεισδύσεων, παρτουζών, αυνανισμών με ηρωίδα την ίδια τη συγγραφέα. Το βιβλίο έχει αναμφισβήτητα τον κυνισμό που αρέσει στο κοινό (γιατί του αναδεικνύει τις κρυμμένες σαδομαζοχιστικές πλευρές του ή τις ανομολόγητες επιθυμίες του) και οπωσδήποτε μπορεί να τύχει πολλαπλών αναγνώσεων. Μπορείς να το αποθεώσεις εύκολα, αν μάλιστα το... θεωρητικοποιήσεις (λέγοντας για παράδειγμα ότι η συγγραφέας καταδεικνύει πως η ερωτική πράξη είναι ο τόπος της νεωτερικότητας) και μπορείς να το απορρίψεις εύκολα, χασμώμενος από την ανιαρή επανάληψη τόσων και τόσων πεολειξιών. Ακόμη, αλλιώς θα το διαβάσει ένας άντρας, αλλιώς μια γυναίκα (και από αυτή την άποψη έχει ενδιαφέρον η ανάγνωση της συνεργάτιδάς μας σε σελίδα που ακολουθεί). [βλ. το αμέσως επόμενο σχόλιο]
Αγαπώμενο ή μισούμενο είναι σίγουρο ότι αυτό το βιβλίο θα διαβαστεί - γιατί ακόμη και η αρνητική στάση απέναντί του είναι τελικά σύσταση.
Δεν είναι όμως αυτό το θέμα που με απασχολεί στο σημείωμά μου. Είναι το ότι το βιβλίο Η σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ. είναι προϊόν μιας κοινωνίας, της γαλλικής, που, είτε μας αρέσει είτε όχι, έχει μέσα στον ευρωπαϊκό χώρο την ιδιαιτερότητά της, αυτό που οι ίδιοι οι Γάλλοι ονομάζουν «γαλλική εξαίρεση». Ειδικά στα θέματα της σεξουαλικότητας οι Γάλλοι μιλούν πολύ ελεύθερα σε όλους τους τομείς (θεωρία, λογοτεχνία, σινεμά) και δικαιολογούν απόλυτα την πολιτιστική κληρονομιά τους που στηρίζεται στον Μπατάιγ, στον Φουκό, στον μαρκήσιο Ντε Σαντ, ακόμη και στη μακρινή Μαργαρίτα της Ναβάρας. Σε μια εποχή που η παγκοσμιοποίηση των προϊόντων δημιουργεί την αυταπάτη ή και την πραγματικότητα της ομοιογένειας, νομίζω ότι θα είμαστε φτωχότεροι αν ταξιδεύοντας χάσουμε αυτή τη ζωτική αίσθηση του dépaysement, αυτή τη μετοίκηση - έστω και προσωρινή - σε άλλες νοοτροπίες, σε άλλον τρόπο ζωής, σε άλλες αντιλήψεις. Το εξέφρασε πολύ καλά αυτό ο βρετανός ιστορικός Θίοντορ Ζέλντιν, καθηγητής στην Οξφόρδη, βαθύς γνώστης της ιστορίας της Γαλλίας και των «γαλλικών παθών», σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα «Le Monde» (14 Απριλίου 2002). «Τι απομένει από τους french lovers;» ρώτησε τον Ζέλντιν ο δημοσιογράφος της εφημερίδας. Και ο Βρετανός απάντησε: «Είναι καλό να διατηρήσει η Γαλλία ορισμένους μύθους, όπως η Αγγλία συντηρεί τον μύθο της μοναρχίας. Είναι χρήσιμο κάθε χώρα να προσφέρει στους άλλους λαούς το αίσθημα της μετοίκησης και την ευκαιρία να φανταστούν ότι ο κόσμος μπορεί να είναι διαφορετικός. Δεν πιστεύω ότι μέσα στη διακριτικότητα μιας γαλλικής κρεβατοκάμαρας συμβαίνουν πράγματα διαφορετικά απ' ό,τι αλλού. Αλλά οι Γάλλοι έχουν μάθει να μιλούν ελεύθερα και εκλεπτυσμένα για τον έρωτα. Και η νίκη τους είναι ότι αυτή η ελευθερία ανήκει πια σε όλον τον κόσμο. Κάθε άνθρωπος φαντάζεται ότι είναι καλύτερος εραστής από τους άλλους. Είναι μια ψευδαίσθηση που είναι ίσως αναγκαία για τις ερωτικές σχέσεις».
…
Aπό το ίδιο φύλλο του Βήματος
Γράφει η Λώρη Κέζα
Η ανία στο μπουντουάρ
Το ερωτικό ημερολόγιο της Κατρίν Μιγιέ, κριτικού τέχνης.
Μια αμφιλεγόμενη περιπλάνηση στον κόσμο του σεξ
Γιατί γράφεται τούτη εδώ η σελίδα; Γιατί απασχολώ τον αναγνώστη με ένα βιβλίο που βαρέθηκα; Ισως επειδή Η σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ. είναι ένα βιβλίο από αυτά που «αγκαλιάζονται» - πέρα από τις όποιες αντιστάσεις - από τα μέσα ενημέρωσης. Όλοι θα γράψουν κάτι με αφορμή την επίσκεψη της Κατρίν Μιγιέ στην Αθήνα, οπότε δεν μπορεί να... «χαθεί η είδηση». Πρόκειται για 255 σελίδες στις οποίες η αφηγήτρια κάνει σεξ. Συμμετέχει τακτικά σε παρτούζες των 150 ατόμων και ειδικεύεται στη στοματική συνουσία. Αγαπημένη της συνθήκη να έχει έναν φαλλό σε κάθε υποδοχή του σώματός της, αγνοώντας τα ονόματα των παρτενέρ. Η ηρωίδα συνουσιάστηκε με εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες άνδρες (σπανιότερα με γυναίκες) αλλά μπορεί να θυμηθεί 49 ταυτότητες εραστών. Αυτό είναι το βιβλίο. Από συνεύρεση σε συνεύρεση. Ενα χέρι που βιάζεται να αυνανίσει, ένα στόμα που αδημονεί να ρουφήξει, ένας θεατής πρόθυμος να χειροκροτήσει την «αράχνη των οργίων» που φτιάχνει τον ιστό της με σπέρμα. Πρόκειται για ένα έργο που θα περνούσε εντελώς απαρατήρητο αν η συγγραφέας δεν ήταν μια σοβαρή τεχνοκριτικός, διευθύντρια του περιοδικού «Art Press» της Γαλλίας• ένα πρόσωπο που χαίρει επαγγελματικού σεβασμού και δηλώνει προς πάσα κατεύθυνση ότι πρόκειται για αυτοβιογραφικές σημειώσεις. Ας αντιγράψουμε μια χαρακτηριστική φράση από τη σελίδα 112: «Αν άκουγα να λένε για μένα "γαμάει όπως αναπνέει", θα συμφωνούσα πολύ πιο πρόθυμα απ' όσο η έκφραση αυτή καθεαυτή επιτρέπει».
Όσοι καταφέρουν να φτάσουν ως το τέλος θα διαπιστώσουν πως το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες με τίτλους: Ο αριθμός, Ο χώρος, Ο αναδιπλωμένος χώρος, Λεπτομέρειες. Η αφηγήτρια περιγράφει, αρχής γενομένης από το ξεπαρθένιασμά της, όσες συναντήσεις (ή φαντασιώσεις) μπορεί να θυμηθεί: σε πάρκα, σε πιπ-σόου, σε φορτηγάκια, σε δημόσιους χώρους και κατά προτίμηση με πολλούς αγνώστους, ταυτόχρονα ή/και διαδοχικά. «Δε φορούσα παρά μόνο τα παπούτσια μου, καθώς είχα βγάλει, προτού κατέβω απ' το αυτοκίνητο, το αδιάβροχο που η φόδρα του μου πάγωνε το δέρμα. Πρώτα με κόλλησαν σε έναν κάθετο τοίχο. Ο Ερίκ με είδε "καρφωμένη απ' τα καυλιά, σαν πεταλούδα". Δυο άντρες με κρατούσαν απ' τα μπράτσα κι απ' τα πόδια, ενώ οι υπόλοιποι εναλλάσσονταν στη λεκάνη στην οποία είχα συρρικνωθεί. Κάτω από τέτοιες συνθήκες ανασφάλειας και συνωστισμού, οι άντρες συχνά γαμάνε γρήγορα και δυνατά». Οι περιγραφές είναι ψυχρές και ατάραχες. Σαν να αναφέρονται σε σκιές. Δεν έχουν τη γοητεία της πορνογραφίας. Μακάρι να την είχαν. Μακάρι να εξίταραν τον αναγνώστη όπως ο Μέγας Ανατολικός. Ουπς! Σφάλμα προσέγγισης. Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τη Σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ. με λογοτεχνικά κείμενα. Στη Γαλλία το έκαναν. Εγιναν μάλλον άστοχοι παραλληλισμοί με τον Ντε Σαντ, με τον Μπατάιγ και με τις Εντεκα χιλιάδες βέργες του Απολινέρ.
Το βιβλίο της Κατρίν Μιγιέ έτυχε μεγάλης δημοσιότητας. Η ίδια δήλωνε στο περιοδικό «Elle», τον Αύγουστο του 2001, ότι κάποιες ημέρες δίνει ως και τρεις συνεντεύξεις. Εκτός αυτών έτυχε και σθεναρής υποστήριξης από την κριτική. Η επικεφαλής του ενθέτου για τα βιβλία της εφημερίδας «Le Monde» Ζοζιάν Σαβινιό δημοσίευσε έναν ύμνο: «Να ένα εξαιρετικό, καλογραμμένο βιβλίο που καταπλήσσει. Ποτέ πριν μια γυναίκα δεν πήρε τον λόγο για να περιγράψει έτσι τη σεξουαλική της ζωή. Χωρίς να κρύβεται πίσω από ψευδώνυμο, χωρίς να νιώθει ενοχές ή να επιχειρεί να επηρεάσει, χωρίς να αναπτύσσει ένα μυστικισμό του σεξ, χωρίς να αποκαλύπτει την επιθυμία για υποταγή ή κυριαρχία. Εδώ μια γυναίκα ελεύθερη, επιπλέον διευθύντρια του περιοδικού "Art Press" και συγγραφέας πολλών δοκιμίων πάνω στη σύγχρονη τέχνη, στην οποία ειδικεύεται, γράφει, πατημένα τα πενήντα, το πρώτο προσωπικό κείμενο, όπου περιγράφει ουδέτερα τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούσε το κορμί της». Επίσης: «Δεν νιώθει καμιά ντροπή για τις φαντασιώσεις και τις πράξεις της• ούτε κι εμείς». Δεν κρίνεται λοιπόν το κείμενο αλλά η ελευθεριότητα. Δεν αντιμετωπίζεται το βιβλίο αλλά ένας τρόπος ζωής. Ολοι, κυρίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, επιχειρούν να φανούν «άνετοι» και να μην αποκτήσουν τη ρετσινιά του συντηρητικού. Είναι όμως λόγος αυτός να ξεχνιέται το γραπτό; Ενα γραπτό που, ειρήσθω εν παρόδω, δεν έχει προορισμό να σοκάρει, προκαλεί εν τούτοις μια ψιλοσιχασιά.
Κοντά στη θερμή υποδοχή των εντύπων ήλθε και η πρόσκλησή της στην εκπομπή του Μπερνάρ Πιβό. Ενας ακόμη επικοινωνιακός θρίαμβος από τη μικρή οθόνη. Ας αναφερθούμε σε μία ακόμη παράμετρο της δημοσιότητας. Μαζί με το σεξουαλικό ημερολόγιο της Μιγιέ (εκδόσεις Seuil) εμφανίστηκε στις προθήκες και το βιβλίο του συζύγου της Ζακ Ανρίκ με τίτλο Lègendes de Catherine Μ. (εκδόσεις Denoel). Ο Ανρίκ, δοκιμιογράφος που χρησιμοποιεί τη γυναίκα του ως ηρωίδα στα πεζά του, καταθέτει ένα αρκούντως ποιητικό έργο για τη χάρη της στον τόμο που συνοδεύεται από ασπρόμαυρες, γυμνές φωτογραφίες της. Συνήθιζε να τη φωτογραφίζει γδυτή εδώ και τριάντα χρόνια και, όχι τυχαία, αποφάσισε να τις παρουσιάσει στο κοινό ταυτόχρονα. Για να επαληθεύσει το τολμηρόν της υποθέσεως ή για να βοηθήσει στο μάρκετινγκ; Ουδέν κακό. Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά στην κατασκευή ενός βραχύβιου θρύλου, από εκείνους που διαρκούν μια σεζόν. Στα απόνερα του σκανδάλου το βιβλίο μεταφράζεται σε αρκετές χώρες. Ο έλληνας αναγνώστης είναι σε μειονεκτική θέση καθώς δεν γνωρίζει τους κύκλους στους οποίους κινείται η Μιγιέ, άρα δεν αναγνωρίζει πρόσωπα. Επιπλέον η απόδοση είναι αμήχανη. Η Αλίκη Καρυώτη, έχοντας στο βιογραφικό της τρεις μεταφράσεις από τα ιταλικά, συχνά δείχνει να έχει μέθοδο «λέξη προς λέξη». Επιπλέον αποδίδει λάθος ορισμένες ονομασίες δρόμων και περιοχών του Παρισιού, δηλαδή της πόλης που αποτελεί τη γεωγραφία της αφήγησης (για παράδειγμα, λεωφόρος Φοκ, αντί της πασίγνωστης λεωφόρου Φος) ενώ δεν λείπουν ορισμένες αστοχίες (όπως το γραφείο ταχυδρομείου αντί ταχυδρομείο - στα γαλλικά bureau de poste).
Εκτός από την ομολογημένη ανία η ανάγνωση δημιούργησε ερωτηματικά. Πρόκειται για την καταγραφή μιας εποχής; Για μια προσωπική κατάθεση; Για ένα πορνογραφικό υβρίδιο; Για κάτι άλλο;
Δημοσίευση σχολίου