Galya Bukova(Βουλγαρία)Ο Κώστας Ταχτσής είχε δηλώσει επανειλημμένα την απέχθεια του για απελευθερωτικά κινήματα, όπως για το ΑΚΟΕ, λόγου χάρη, και γενικότερα για οργανωμένες μορφές πάλης. Κάπου έβλεπε το θέμα που βρισκόταν στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων του και αποτελούσε άξονα της ζωής του μ’ έναν τρόπο εξωπραγματικό, μεταφυσικό, σχεδόν ρομαντικό. Γιατί πρέπει να είναι κανείς βαθύτατα ρομαντικός για να πιστεύει πως θ’ αλλάξουν κάποιες κοινωνικές συνθήκες με μια τολμηρή συνέντευξη – που δεν υποτιμώ καθόλου τη σημασία της – ή με μια έκρηξη και μια τολμηρή αστικά συμπεριφορά που περιορίζεται, ωστόσο, σ’ ένα αυστηρά προσωπικό επίπεδο. Δυστυχώς, αυτά μπορούν να δίνουν μια αυτοϊκανοποίηση ή να εξασφαλίζουν έναν υψηλό βαθμό προσωπικής αξιοπρέπειας, αλλά αυτά είναι κέρδη ιδιωτικής κατανάλωσης. Μόνο μέσα από συλλογικές προσπάθειες και πιέσεις – μόνο, δηλαδή, μέσα από ένα είδος οργανωμένης πολιτικής πρακτικής και αγώνα – υπάρχει μια μικρή, ελάχιστη ίσως, ελπίδα αλλαγής. Προοπτική βελτίωσης κάποιων εχθρικών συνθηκών. Είναι κάτι που οι περισσότερες μειονότητες, πολύ περισσότερο εδώ, στο σκόρπιο και από χαρακτήρα ανένταχτο και διαλυμένο μέσα στη σχιζοφρένιά του Έλληνα δεν έχουν συνειδητοποιήσει.
Ανδρέας Αγγελάκης: Κώστας Ταχτσής. Η κοινωνική και ποιητική του περίπτωση (Καστανιώτης)
2 σχόλια:
[Μόνο μέσα από συλλογικές προσπάθειες και πιέσεις – μόνο, δηλαδή, μέσα από ένα είδος οργανωμένης πολιτικής πρακτικής και αγώνα – υπάρχει μια μικρή, ελάχιστη ίσως, ελπίδα αλλαγής]
Το βιβλίο του Αγγελάκη κυκλοφόρησε το 1989 και θα είχε ενδιαφέρον να συζητηθεί αν σήμερα, μετά από 17 χρόνια, η «προοπτική βελτίωσης κάποιων εχθρικών συνθηκών», μέσω «συλλογικών προσπαθειών», είναι ελπιδοφόρα ή απομακρύνθηκε ακόμα περισσότερο. Ενδιαφέρον επίσης θα είχε να ερευνηθεί αν μετά τα χρόνια του ΑΚΟΕ, ενός πράγματι «απελευθερωτικού κινήματος», όπως γράφει ο Αγγελάκης, η πολυδιάσπαση και το life style που διαδέχθηκε την αγωνιστικότητα, βόλεψε μια χαρά το σύστημα που συντηρεί τις «εχθρικές συνθήκες». Και αφού τα τα «κέρδη ιδιωτικής κατανάλωσης», εκτός από «κέρδη» για τους ομοφυλόφιλους, που τα δικαιούνται και απαγκιάζουν στον ίσκιο των ακίνδυνων gay εκδηλώσεων, έγιναν και κέρδη ταμείου για εμπόρους ονείρων, τότε το πιθανότερο είναι πως το σύστημα θα τα συντηρεί με λύσσα και η επόμενη γενιά ελλήνων gay θα γεννηθεί – και ας ελπίσουμε ότι δεν θα μεγαλώσει κιόλας - σε έναν ίδιο κόσμο, μέχρι που η Ελλάδα, τελευταία ως συνήθως, θα αναγκασθεί να συμμορφωθεί με τις σαφείς οδηγίες κάποιας Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Κι επειδή το απόσπασμα από το βιβλίο του Αγγελάκη, που μας παρέθεσε ο ReyCorazón, αφήνει την εντύπωση ότι ο Κώστας Ταχτσής ήταν απολίτικος, ας δούμε τι λέει ο Θανάσης Νιάρχος. «Εξέπλητε τον αναγνώστη για το πόσο βαθιά πολιτικοποιημένο άτομο ήταν» γράφει στο αφιέρωμα του Διαβάζω (τ.440, Μάιος 2003), και μεταξύ άλλων αναφέρει:
«Όσο κι αν διατηρούσε τεράστιες προσωπικές φιλοδοξίες, ως πολίτης διαμαρτυρόταν με την ένταση του “χαμένου” μέσα στην ανώνυμη μάζα ανθρώπου. Επειδή είχε “κινδυνεύσει” χάρις στις ερωτικές του επιλογές, η μαρτυρία του για πολιτικά και κοινωνικά “εγκλήματα” δεν ανέπνεε σε καμιά περίπτωση την ασφάλεια των λόγων ενός δήθεν υποψιασμένου αλλά στην πραγματικότητα βολεμένου διανοούμενου. Σε τελευταία ανάλυση ήταν από τους τελευταίους συγγραφείς που μ’ ένα κείμενό του ελαχίστων λέξεων προκαλούσε έντονες συζητήσεις, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα βαθύριζο αίσθημα νοσταλγίας για κάθε μελλοντική ανάμνηση του κειμένου αυτού και του γεγονότος που το είχε εμπνεύσει.
Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι ο Κώστας Ταχτσής είχε κατορθώσει, για όση “κοινή συνείδηση” τον παρακολουθούσε, να διαχωρίσει την συγγραφική “ηθική” από την τρέχουσα καθημερινή αντίστοιχη δική του ηθική. Όσο ακριβός απαιτούσε ν’ αντιμετωπίζεται όταν εκφραζόταν ως συγγραφέας τόσο λυσσασμένα καθημερινός και ενίοτε φτηνός ήθελε να υπογραμμίζεται στις καθημερινές του δοσοληψίες. Έμοιαζε να επιδιώκει να μένουν οι άλλοι άναυδοι με μια συμπεριφορά που μπορούσε να γνωρίσει τις πιο απροσδόκητες και ακραίες όψεις, χωρίς η “ταπεινή” να υπονομεύει την “αγγελική” ή η “αγοραία” την “πνευματική”. Ζητούσε να επιβάλει ένα δικό του νόμο ώστε η ζούγκλα να μπορεί να γίνει αξιοβίωτη χάρις στη μαγεία της σκοτεινής της πλευράς. Με τα κείμενά του υπηρετούσε με τρόπο συγκλονιστικό, χάρις στην παρρησία και την παιδικότητά του, αυτό το ακανθώδες “ιδανικό”, ενώ δυστυχώς η ζωή του θυσιάστηκε στην πλευρά της ζούγκλας που η ύπαρξή της προϋποθέτει και το τίμημα που απαιτεί να της καταβάλλεται: την απώλεια.
(Θανάσης Νιάρχος: Η ακένωτη παρουσία του Κώστα Ταχτσή)
Και, θα συμπλήρωνα, πως είναι βέβαιον ότι ο Κώστας Ταχτσής, κατείχε την τέχνη της απώλειας, για να θυμηθούμε και ένα εξαιρετικό ποίημα της Elisabeth Bishop από την Ανθολογία Ομο-ερωτικής ποίησης του Ρήγα Κούπα:
Μια τέχνη
Δεν είναι δύσκολο να τελειοποιήσεις την τέχνη της απώλειας'
τόσα πράγματα δείχνουν πως πρόκειται να χαθούν
έτσι ώστε η απώλειά τους να μην είναι δα καταστροφή.
Να χάνεις κάτι καθημερινά. Να αποδέχεσαι την αναστάτωση
απ' τα χαμένα κλειδιά της πόρτας, την κακοξοδεμένη ώρα.
Δεν είναι δύσκολο να τελειοποιήσεις την τέχνη της απώλειας.
…
Για την διατυπωμένη άποψη του Ανδρέα Αγγελάκη περί συγγραφικής συγγένειας του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και του Κώστα Ταχτσή, ο Βρασίδας Καραλής γράφει:
Ο συσχετισμός του με τον Παπαδιαμάντn είναι εντελώς άστοχος και αδικεί υπερβολικά τον Σκιαθίτn. Ο Παπαδιαμάντnς γράφει επειδή πιστεύει, n πίστn δίνει στα ασύμπτωτα και ασυναφή συμβάντα των διnγnμάτων του ένα ενοποιnτικό μοτίβο που τα συμπαρουσιάζει σαν ενότnτα και σαν ολότnτα. Ο Πεντζίκnς παρατnρεί ότι ο Παπαδιαμάντnς ήταν ο πρώτος συγγραφέας που έγραψε διnγήματα χωρίς υπόθεσn και ιστορία. Ο Ταχτσής όμως έχει μια ιστορία' συνήθως μάλιστα μπλέκει και άλλες ιστορίες στnv αφήγησή του και με τnv εξαίρεσn κάποιων διnγnμάτων του (από Τα ρέστα και Η γιαγιά μου n Αθήνα) εγκαταλείπεται σε μια επαναλnπτικότnτα που αφαιρεί κάθε ίχνος συγγραφικής αθωότnτας από το τελικό του κείμενο.
Όμως, n καρδιά του Ανδρέα Αγγελάκn, του πρώτου που διατύπωσε τnv ιδέα μιας συγγένειας με τον Παπαδιαμάντn, ήταν πολύ μεγάλn κι ήθελε να δώσει στον Ταχτσή μια απυρόβλnτn θέσn μέσα στο πλέγμα μιας συγγένειας που θα τον δικαίωνε, προστατεύοντας έτσι αυτό που ίδιος αποκαλούσε αποκλίνοντα ερωτισμό.
ΔIABAZΩ, τ.440, Μάιος 2003
Δημοσίευση σχολίου