Taner Ceylan(Τουρκία)Αν η Αιωνιότητα έδειχνε κάποια επιείκεια για μας, θα μας το είχε πει εδώ και πολύ καιρό. Όμως ποτέ δεν είχε την παραμικρή καλοσύνη, εκτός του ότι έφερε τον ένα στο δρόμο του άλλου. Χωρίς το έργο μας, χωρίς την καταπληκτική επιρροή μας στην πορεία των γεγονότων – γιατί εμείς προσανατολίσαμε την παγκόσμια πορεία των γεγονότων – το ξέρεις αυτό -, τι θα έμενε από εμάς; Τίποτα, ούτε καν ένας απόγονος, μονάχα η ιστορία δυο παλιοπούστηδων από το Νότο, οι οποίοι στραγγαλίστηκαν από την ντροπή ενός κακού που ούτε θέλησαν ούτε άξιζαν. Κάναμε περισσότερα από οποιονδήποτε για την ηθική, τόσα που ξεχάσαμε πόσο μας είχε κουράσει, που ξεχάσαμε ότι μας είχε εγκαταλείψει από την παιδική μας ηλικία, ότι μας είχε διώξει από τη ζεστασιά που κινεί μια νόμιμη επιθυμία. Μιλάω σοβαρά, Κλάιντ, εμείς κάναμε πιο πολλά για το Θεό απ’ όσα έκανε εκείνος για μας, πολύ περισσότερ.
Όπως έχω ξαναπεί, κανείς δεν μπόρεσε να διακόψει τον Έντγκαρ. Τον άφησα να ολοκληρώσει και, όταν διάβασα στο βλέμμα του ότι είχε τελειώσει, τόλμησα να τον ρωτήσω:
- Έντγκαρ, θα μπορούσες να μου πεις τώρα για ποιες φωτογραφίες μιλούσες;
Τότε χαράχτηκε στα χείλη του εκείνο το αχνό χαμόγελο, που τον έκανε να μοιάζει με Θεό και διάβολο ταυτόχρονα, και τα μάτια του πετάρισαν.
Ο χρόνος που πήρε μέχρι να μου απαντήσει, μου φάνηκε ατελείωτος. Έπειτα ύγρανε τα χείλη του, σταύρωσε τα χέρια του κρατώντας τα ανοιχτά, και, κοιτάζοντας τον τοίχο πίσω μου, άρχισε να μιλάει:
- Είναι μια φωτογραφία μ’ εμάς τους δύο, Κλάιντ. Στο La Joya, στη βεράντα του δωματίου μας. Ήσουν ξαπλωμένος, λάγνος, γυμνός, πάνω σε μια πάνινη σεζλογκ. Ήμουν από πάνω σου, γυμνός κι εγώ, με ένα κοντό κρεμ παντελόνι. Είχα το χέρι μου στην πλάτη σου και τα χείλη μου κολλημένα στα δικά σου.
Από αυτήν τη συζήτηση, που έμεινε χαραγμένη στη μνήμη μου με μια σχεδόν απίθανη ακρίβεια, δεν πήρα κανένα δίδαγμα τότε. Όταν όμως πέρασαν τα χρόνια και ο Έντγκαρ έφυγε, τα λόγια του άρχισαν να μου φαίνονται πιο ξεκάθαρα, όπως το σκοτεινό περίγραμμα ενός τρούλου μέσ’ από την πρωινή ομίχλη. Κατάλαβα τη λογική της ανωτερότητάς του, την ακούραστη επιθυμία του ν’ απωθεί ακόμα και το καλύτερα κρυμμένο μυστικό. Είχε ένα ισχυρό κίνητρο το οποίο δε μοιραζόμασταν, εκείνο της ντροπής για την ιδιαιτερότητά μας που τον ζωντάνευε, μια τρελή φυγή στην οποία εκείνος ήταν επιβεβλημένο να δώσει κάποιο νόημα.
Μαρκ Ντουγκέν: Η κατάρα του Έντγκαρ. Το μυθιστόρημα για τον αρχηγό του FBI. (Κέδρος)
2 σχόλια:
H παρουσίαση του βιβλίου από το greekbooks.gr:
Ο Τζον Έντγκαρ Χούβερ υπήρξε ο πανίσχυρος αρχηγός του FBI για πενήντα σχεδόν χρόνια (1924-1972). Κανένας αμερικανός πρόεδρος δεν μπόρεσε να τον παρακάμψει. Κανένας υπουργός Δικαιοσύνης δεν μπόρεσε να τον ελέγξει. Λάτρης της εξουσίας. Δεξιοτέχνης της πολιτικής κατασκοπίας. Επικεφαλής της μεγάλης σταυροφορίας ενάντια στον κομμουνισμό. Η "αμερικάνικη Γκεστάπο". Αναμφίβολα, πρόσωπο-κλειδί στην ιστορία των ΗΠΑ.
Στο πολυσυζητημένο αυτό μυθιστόρημα, ο Μαρκ Ντουγκέν χρησιμοποιεί τα ημερολόγια του αναπληρωτή διεθυντή του FBI και εραστή του Χούβερ Κλάιντ Τόλσον. Αποτέλεσμα: μια εντυπωσιακή αναβίωση της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας μέσα από τα πρόσωπα και τα γεγονότα που τη σημάδεψαν. Οι σχέσεις του Χούβερ με τους Ρούζβελτ, Τρούμαν και Αϊζενχάουερ, η έχθρα του με τους Κένεντι, η στήριξη του μακκαρθισμού και οι διώξεις των αντιφρονούντων, οι περίφημοι μυστικοί φάκελοι που κρατούσε για πολιτικούς, καλλιτέχνες, διανοούμενους, οι διπλωματικές αποστάσεις του από τη μαφία και το οργανωμένο έγκλημα φωτίζουν μισό αιώνα -παρασκηνιακής- δράσης στην αμερικανική πολιτική σκηνή.
Mετάφραση: Εύη Γεροκώστα
Χρονολογία Έκδοσης: 2006
~~~~~~~~~~~~
Η παρουσίαση του βιβλίου από την ιστοσελίδα του Fnac (fnac.gr):
Η θητεία σχεδόν πενήντα χρόνων (1924 – 1972) στο τιμόνι του FBI τον καθιέρωσε ως τον πανίσχυρο και διασημότερο αρχηγό του. Συνδέθηκε με τη σύγχρονη αμερικανική ιστορία κι εκείνη με τη σειρά της ταυτίστηκε μαζί του. Τα πρόσωπα, τα γεγονότα, οι πρωταγωνιστές, η ζωή του Τζον Έντγκαρ Χούβερ με σημείο αναφοράς τα ημερολόγια που αποδίδονται στον στενό συνεργάτη και επί χρόνια εραστή του, Κλάιντ Τόλσον.
Aπό Το ΒΗΜΑ, 21/01/2007
Γράφει η Μαίρη Παπαγιαννίδου
Κάποιες φορές η μυθοπλασία αποδίδει καλύτερα το παρελθόν από τις προσεγγίσεις της βιογραφίας και της ιστορίας. Εξαρτάται βέβαια από το ταλέντο του γράφοντος σε κάθε περίπτωση. Τα δύο βιβλία για τον αρχηγό του FBI και εμπνευστή όλων των σύγχρονων μεθόδων πολιτικής αστυνόμευσης περιλαμβάνουν ακριβώς τον ίδιο σκελετό: τη σύγχρονη αμερικανική ιστορία μέσα από τα πρόσωπα και τα γεγονότα που τη σημάδεψαν. Αλλά αφήνουν ολότελα διαφορετική εντύπωση. Το πρώτο τα παρουσιάζει με σχετική ακαμψία, κυρίως μέσα από τις τεχνικές μεθόδευσης που χρησιμοποιήθηκαν, το δεύτερο υιοθετεί την προσωπική ματιά του «εραστή» του Χούβερ, οπότε αφήνει ένα αίσθημα συμμετοχής στα δρώμενα.
Ας αρχίσουμε από αυτό το τελευταίο, που φωτίζει καλύτερα την πίσω όψη της πραγματικότητας. Τι έδωσε στον Μαρκ Ντουγκέν τόση άνεση στον χειρισμό του υλικού του; Το εξηγεί ο ίδιος στην εισαγωγή του: είναι τα ημερολόγια του Κλάιντ Τόλσον, του αναπληρωτή αρχηγού του FBI και συντρόφου ζωής του Εντγκαρ. Αυτά βρέθηκαν μετά τον θάνατό του στα χέρια ενός εκδότη και μεταπωλήθηκαν στον Ντουγκέν για τη συγγραφή ενός σεναρίου πιο κοντά στην πραγματικότητα του Εντγκαρ Χούβερ αλλά και στις συνθήκες δολοφονίας του JFK, από ό,τι είχαν παρουσιαστεί στην ταινία του Ολιβερ Στόουν. Πέρα από τον Κένεντι, όμως, τα πάντα αποκτούν άλλο χρώμα μέσα από τους φακέλους του FBI, τους οποίους μόνο ο Κλάιντ Τόλσον έβλεπε να συντάσσονται, ήδη από τα 27 του στο πλευρό του Χούβερ. Ετσι πληροφορούμαστε τώρα πόσο ευσυνείδητα προσπάθησε ο Χούβερ να γίνει ο απόλυτος προστάτης της οργάνωσης και της τάξης στη χώρα του και πόσο βασανιζόταν από έναν ανείπωτο πόνο. Μάλιστα μαθαίνουμε ότι στο τέλος αναγκάστηκε να απευθυνθεί σε ψυχαναλυτή - παρά την απέχθειά του προς το είδος -, ο οποίος διέγνωσε νηφάλια την «κατάρα» του: «Ο τοίχος της ηθικής που έχει ορθωθεί μπροστά σας αντιτάσσεται στην ομοφυλοφιλία σας». Και ο Χούβερ τού απάντησε: «Γιατρέ, αν αυτός ο Φρόιντ είναι πράγματι δάσκαλος της επιστήμης σας, πρέπει να τον κατατάξουμε στην κατηγορία των ανθρώπων που απειλούν την Αμερική». Στο μεταξύ, είχε ήδη περιλάβει σε αυτή την κατηγορία τον διπλό γιουγκοσλάβο πράκτορα Ντούσαν Ποπόφ (το υπαρκτό πρότυπο του Τζέιμς Μποντ) αλλά και τον Τσάρλι Τσάπλιν, τον Ερνεστ Χέμινγκγουεϊ αλλά και την Περλ Μπακ.
Ψωριάρικα σκυλιά
Η ίδια μέθοδος αυθαίρετης κατάταξης διαφόρων ατόμων στους εχθρούς της Αμερικής διατρέχει όλο το βιβλίο: Δεν εκτιμούσε τους εβραίους, τους μαύρους, αλλά και τις γυναίκες, γιατί θεωρούσε τις περισσότερες από αυτές «κομπλεξικά, απρόβλεπτα και διεφθαρμένα όντα». Πέρα από τους γκάνγκστερ, που τους αποκαλούσε «αποβράσματα», οι ψυχαναλυτές ήταν «γυμνιστές» αφού επιχειρούσαν το ψυχολογικό ξεγύμνωμα, συνεπώς ήταν «ένα λημέρι κομμουνιστών διότι, κατά τη γνώμη του, ο τρόπος που ενεργούσαν τους οδηγούσε σε μια απαλλαγή ευθύνης, χαρακτηριστικό των ανατρεπτικών σκέψεων». Δεν είχε σε καλύτερη υπόληψη τους δημοσιογράφους, που τους θεωρούσε «ψωριάρικα σκυλιά», «άσχετα ζώα» πάντα έτοιμα να εκμεταλλευτούν την εξουσία που ασκούσαν, χωρίς σοβαρότητα και χωρίς διορατικότητα. Και φυσικά, δεν εμπιστευόταν τους πολιτικούς: «Ζούμε σε μια εκπληκτική χώρα, έτσι δεν είναι, Κλάιντ; Κρίμα που πρέπει μονίμως να προειδοποιούμε αυτούς τους πούστηδες που θέλουν να την τινάξουν στον άερα με την έλλειψη ηθικής τους (...) Ο πόλεμος είναι μια καλή ευκαιρία: μας επιτρέπει να απομακρύνουμε τους ανεπιθύμητους και να τους δώσουμε μια ευκαιρία να πεθάνουν αξιοπρεπώς».
Ηρωας του έθνους
Εφόσον υπάρχουν δείγματα λειτουργίας της ψυχοσύνθεσής του κατά τις κρίσιμες στιγμές, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με μεγαλύτερη κατανόηση τις ενέργειές του στο δεύτερο βιβλίο, το οποίο τηρεί χρονολογική σειρά και φέρει μόνο τον τίτλο Η κρυφή ζωή του J. Edgar Hoover. Τίποτε από όσα εξιστορούνται δεν ήταν άγνωστο τελικά, και ο ίδιος τιμήθηκε για όλα αυτά ως «ήρωας του έθνους». Ηταν γέννημα θρέμμα της Ουάσιγκτον (γεν. το 1895), παθολογικά δεμένος με τη μητέρα του και την αστρολόγο της. Κυρίως ήταν ο πρώτος που οραματίστηκε ένα γραφείο όπου θα τηρούσε αρχεία για την «επίθεση εναντίον του εγκλήματος» στη χώρα του. Κάτι τέτοιο θα του εξασφάλιζε την απαραίτητη επίδειξη ικανότητας και την επιθυμητή υστεροφημία. Ουσιαστικά δημιούργησε και οικοδόμησε σε ηλικία 29 ετών, το 1924, το FBI (Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών), που αναγνωρίζεται σήμερα ως η αποτελεσματικότερη υπηρεσία επιβολής του νόμου στον κόσμο. Και το έκανε με τόση αξιοσύνη - ανάγοντας τους κρυφούς φακέλους σε κλειδί της δύναμής του - ώστε επιβίωσε ως διευθυντής του FBI επί σαράντα οκτώ έτη υπό οκτώ αμερικανούς προέδρους και 16 υπουργούς Δικαιοσύνης.
Εχθρός το Χόλιγουντ
Το μόνο που απειλούσε τη δόξα του ήταν το Χόλιγουντ. Αρχικά, ο Χούβερ αντιλήφθηκε την ανάγκη μιας αυστηρής λογοκρισίας στα προϊόντα του κινηματογράφου, αφού οι αδίστακτοι φονιάδες απεικονίζονταν στην οθόνη ως άτομα υπεράνω του νόμου. Στη συνέχεια, σκέφτηκε να ιδιοποιηθεί τη βιομηχανία του κινηματογράφου. Η πρώτη ταινία G-Men - σύντμηση του «Government Men» - εξιστορούσε την ιστορία ενός δικηγόρου που ανατράφηκε από γκάνγκστερ για να προσχωρήσει αργότερα στο Γραφείο και να πολεμήσει τους παράνομους. Η πρεμιέρα αυτής της ταινίας έγινε τον Απρίλιο του 1935. Και ακολούθησαν πολλές ταινίες με G-Men, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα τα παιδιά στις γειτονιές να παίζουν τους πράκτορες αφήνοντας τον ρόλο του γκάνγκστερ στους μετανάστες και τριτοκοσμικούς.
Οι απόρρητοι φάκελοι του Χούβερ κάηκαν εσπευσμένα αμέσως μετά τον θάνατό του, το 1972. Αλλά η φιλοσοφία του έμεινε ανεξίτηλη: «Ο Εντγκαρ θεωρούσε ότι πίσω από κάθε άτομο που ήταν εχθρικό απέναντί του κρυβόταν ένας ανατροπέας (...) Αλλά πώς μπορούσε να ξέρει ότι ένα μέλος του Κογκρέσου ή κάποιος άλλος συνδικαλιστής ανήκε σε αυτή την κατηγορία, αν δε γινόταν μια μεγάλη προκαταρκτική έρευνα, αναζητώντας όλους εκείνους τους άντρες αλλά και όλες εκείνες τις γυναίκες που έκρυβαν από τον αμερικανικό λαό τον διπλό εαυτό τους;».
Δημοσίευση σχολίου