Jean Cocteau (Γαλλία).
Ο απόηχος της Σόνετσκα – μέσα στο τετράδιό μου εκείνης της εποχής, διαβάζω:
«…Δε θα πω τίποτα για τις γυναίκες, γιατί τις θυμάμαι όλες με ευγνωμοσύνη, όμως δεν αγαπώ παρά τη Σόνετσκα Χόλιντέι».
«Όταν σκέφτομαι την επιστροφή της Σόνετσκα, δεν τολμώ να το πιστέψω: μια τέτοια ευτυχία – δεν υπάρχει επάνω στη γη.
Τη σκέφτομαι - αποσιωπώντας το ουσιαστικότερο - όπως σκέφτομαι ένα καινούργιο δαχτυλίδι, ένα ρόδινο φόρεμα – αδιάφορο αν αυτό ακούγεται γελοίο: τη σκέφτομαι μ’ έναν φλογερό πόθο στην καρδιά.
Καθώς δεν είναι πια η Σόνετσκα που πρόκειται να έρθει – είναι ο Έρωτας καθ’ εαυτόν».
«…Δε θα πω τίποτα για τις γυναίκες, γιατί τις θυμάμαι όλες με ευγνωμοσύνη, όμως δεν αγαπώ παρά τη Σόνετσκα Χόλιντέι».
«Όταν σκέφτομαι την επιστροφή της Σόνετσκα, δεν τολμώ να το πιστέψω: μια τέτοια ευτυχία – δεν υπάρχει επάνω στη γη.
Τη σκέφτομαι - αποσιωπώντας το ουσιαστικότερο - όπως σκέφτομαι ένα καινούργιο δαχτυλίδι, ένα ρόδινο φόρεμα – αδιάφορο αν αυτό ακούγεται γελοίο: τη σκέφτομαι μ’ έναν φλογερό πόθο στην καρδιά.
Καθώς δεν είναι πια η Σόνετσκα που πρόκειται να έρθει – είναι ο Έρωτας καθ’ εαυτόν».
.
Μαρίνα Τσβετάγιεβα: Η ιστορία της Σόνετσκα (Νεφέλη)
Μαρίνα Τσβετάγιεβα: Η ιστορία της Σόνετσκα (Νεφέλη)
3 σχόλια:
Από το greekbooks.gr
Η ιστορία της Σονέτσκα είναι το κύκνειο άσμα της κορυφαίας ρωσίδας ποιήτριας του εικοστού αιώνα, το βιβλίο μέσα στο οποίο, όπως η ίδια είχε ομολογήσει, βρίσκεται η νεότητά της ολόκληρη. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα αυτοβιογραφικό. Βρισκόμαστε στη Μόσχα του 1919. Κεντρική μορφή ανάμεσα στους ήρωες της ιστορίας, είναι η Σονέτσκα Χολλινταίη, η γυναίκα που η Μαρίνα Τσβετάγιεβα αγάπησε περισσότερο από κάθε άλλον. Ο έρωτας, ο θάνατος και η φιλία - μια φιλία όμως που δύσκολα θα μπορούσε να διακρίνει κανείς από τον έρωτα τον πιο παθιασμένο - είναι οι κύριοι άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφεται η αφήγηση. Μαζί με αυτά, σαν δώρο στον αναγνώστη - υπάρχουν στίχοι, υπάρχουν ποιήματα που είχε γράψει τότε η Τσβετάγιεβα και είχε αφιερώσει στους ανθρώπους που βρίσκονταν κοντά της την εποχή εκείνη, που την είχαν γοητεύσει και τους είχε αγαπήσει.
Η Τσβετάγιεβα γεννήθηκε στη Μόσχα το 1892. Η μοίρα αυτής της απρόβλεπτης και χειμαρρώδους γυναίκας, που παντρεύτηκε έναν εθελοντή του Λευκού Στρατού, είναι άρρηκτα δεμένη με την ταραγμένη ιστορία της Ρωσίας. Ασυμβίβαστη με τις ηθικές επιταγές της εποχής της, αντίθετη με την επανάσταση, ζει για πολύ καιρό στην εξορία. Σύγχρονη του Πάστερνακ, του Μάντελσταμ, του Γκόρκι, της Αχμάτοβα, θαυμάστρια του Μαγιακόφσκι, αυτή η αιωνίως ερωτευμένη γυναίκα επιμένει να εξυμνεί τις μεγάλες ιδέες, τις ομορφιές της φύσης και τη μυστηριώδη διδαχή του θανάτου.
Από το ΒΗΜΑ, 07/09/2003
Γράφει η Λίζυ Τσιριμώκου
«Είναι άνθρωποι που την κακήν ώρα την έχουν μέσα τους»: η καρυωτακική ρήση κάλλιστα θα μπορούσε να χαρακτηρίσει τον ταραχώδη βίο και το άδοξο τέλος της Μαρίνας Τσβετάγιεβα (1892-1941). Ποιήτρια της καρδιάς και ψυχή παιδιόθεν αντιφρονούσα, σφραγίστηκε ανεξίτηλα από τις ιστορικές συγκυρίες της χώρας της και τις αρχές του οικογενειακού της περιβάλλοντος. […]
Η Μαρίνα γνωρίζει από νωρίς τη γεύση της εξορίας, όταν ακολουθώντας με τη μικρότερη αδελφή της τη φθισική μητέρα της βρίσκεται σε διάφορα θέρετρα της Δυτικής Ευρώπης, μπαίνει εσωτερική σε γαλλικά σχολεία της Λωζάννης και του Φριβούργου, στον Μέλανα Δρυμό, και αργότερα, μετά τον θάνατο της μητέρας, σε διάφορα αυστηρά σχολεία της Μόσχας. Πάντως, όλες αυτές οι σκληραγωγήσεις δεν θα την εμποδίσουν να κάνει την κίνηση της μεγάλης χειραφέτησης και να φύγει, δεκαεπτάχρονη, στο Παρίσι για να γνωρίσει από κοντά τη γαλλική λογοτεχνική κίνηση, την οποία ως τότε παρακολουθούσε μέσα από βουλιμικά διαβάσματα. Με την επιστροφή της, και προτού ακόμη τελειώσει το σχολείο, έχει έτοιμη την πρώτη της ποιητική συλλογή, το Βραδινό λεύκωμα (1910). Είναι περίπου η εποχή που γνωρίζει και τον μοιραίο άντρα της ζωής της, τον Ρωσοεβραίο Σεργκέι Εφρόν, τον άντρα που θα γίνει σύζυγός της και πατέρας των τριών παιδιών της. Είναι ίσως ακραίο να το πει κανείς, αλλά η Τσβετάγιεβα, με τις πολλές και διάφορες ομοφυλόφιλες είτε ετεροφυλόφιλες περιπέτειες, μια ζωή κρεμασμένη στα κρόσσια του έρωτα, νιώθοντας αδήριτα την ανάγκη να αγαπηθεί, είτε κοντά στον Σεργκέι είτε μακριά του, υπήρξε βαθύτατα μονογαμική. Ουδέποτε τής πέρασε από τον νου ότι αυτός ο γάμος μπορεί να «λυθεί» για τον οιονδήποτε λόγο, και όταν κάποια στιγμή ο Σεργκέι αποτόλμησε να υπαινιχθεί τον χωρισμό, η αντίδρασή της άγγιξε τόσο τα όρια της παραφροσύνης που εκείνος αναγκάστηκε να υπαναχωρήσει και να παραιτηθεί από την ιδέα της ρήξης: H Μαρίνα ζει από νωρίς στον χώρο του απόλυτου - όλα ή τίποτε. […]
H τεντωμένη χορδή
Χρόνια αργότερα, με την «τήξη των πάγων», θα εκτιμηθεί η ποιητική φλέβα της Τσβετάγιεβα, αυτή η τεντωμένη χορδή που δεν ηχούσε παρά κάτω από πίεση. Έμεινε η μεγάλη μοσχοβίτισσα ποιήτρια, αντίκρυ στην Πετρουπολίτισσα Αχμάτοβα, στην οποία αφιέρωσε ορισμένα από τα καλύτερα ποιήματά της, έγραψε για τον μεγάλο ποιητή Μπλοκ, ύμνησε την πόλη της, τη Μόσχα, στα Βέρστια (1921) και Βέρστια Ι (1922), άφησε πίσω της και λυρικές πρόζες και αφηγήματα στα οποία στάλαξε σταγόνα σταγόνα τη ζωή της. […] κοντολογίς, η Μαρίνα Τσβετάγιεβα πέρασε σαν κομήτης στα ρωσικά γράμματα και άφησε την πολύτιμη χρυσόσκονή της στην ποίηση και στην πρόζα. Ακόμη δεν έχει τελειώσει η οριστική αποτίμηση της γραφής της, παρά ταύτα έχει σταθεροποιηθεί η θέση της στην τετράδα Παστερνάκ, Αχμάτοβα, Μάντελσταμ, Τσβετάγιεβα, μεγαστέρες της γραφής στη Ρωσία του 20ού αιώνα.
Από την KAΘΗΜΕΡΙΝΗ, 1 Iουνίου 2003
Γράφει η Τιτίκα Δημητρούλια
…
Αντιφατική και προκλητική, μεγαλωμένη κάτω από τον αστερισμό του Πούσκιν και βαθιά επηρεασμένη από τον Μπλοκ, δεν θα διστάσει να υποστηρίξει τους Λευκούς κατά των μπολσεβίκων, θεωρώντας ότι έτσι υπερασπίζεται τη ρωσική ψυχή και θα ακολουθήσει, περήφανη, το δρόμο της εξορίας. Θα ζήσει στην Πράγα και το Παρίσι επί δεκαεπτά χρόνια, στο περιθώριο των Pώσων εμιγκρέδων που την αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη, ειδικά από τη στιγμή που ο σύζυγός της αρχίζει να προσεγγίζει τους Κόκκινους. Μαχητική και ασυμβίβαστη, μονίμως ερωτευμένη, συχνά θα καταφεύγει στη φιλανθρωπία των υπόλοιπων Pώσων, θα συναντά όλο και μεγαλύτερες δυσκολίες στην έκδοση του έργου της, το οποίο από το 1930 εξάλλου δεν εκδίδεται πια στην ΕΣΣΔ. Θα αναγκαστεί να γυρίσει στη Σοβιετική Eνωση, όπου η κόρη της θα φυλακιστεί, ο άντρας της θα εκτελεστεί και η ίδια τελικά θα αυτοκτονήσει.
Mε την ιδέα του έρωτα
Ερωτευμένη με την ιδέα του έρωτα μάλλον παρά με τους πολυάριθμους εραστές και τις ερωμένες της, μυθοποιούσε τις σχέσεις της, τις έκανε ποίημα και στηριζόταν και σ’ αυτές για να αντέχει την αβίωτη ζωή της. Δεσποτική, αυταρχική, απόλυτη, εγωκεντρική και μαζί υπέρμαχος των αδικημένων, θα διαρρηγνύει σε όλη τη ζωή της τις σχέσεις της ακόμα και με τους πιο αγαπημένους της ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους αναγνώριζαν εντούτοις τον ποιητικό πυρετό που την ανάλωνε καθημερινά, όπως ο Πάστερνακ ή ο Ρίλκε, με τον οποίο αλληλογραφούσε χωρίς να έχουν γνωριστεί.
Η Τσβετάγιεβα παίδευε τις λέξεις της για μέρες ολόκληρες, έως ότου επιτύχει τη μουσικότητα που ήθελε, έκανε τραγούδι την κάθε της σκέψη, χωρίς να μετρά τις συνέπειες. Η ποίησή της στηρίζεται στην εικόνα που λειτουργεί ως γροθιά στο στομάχι και συνδυάζει την ορθοδοξία και τη ρωσική παράδοση με τον μοντερνισμό. Οι ηρωίδες της προέρχονται από τη Βίβλο, τη μυθολογία και τη ρωσική ιστορία και ο ορμητικός λυρισμός της υποφώσκει ακόμα και στα πεζά και τα θεατρικά της κείμενα, και στις επιστολές της.
Δημοσίευση σχολίου