Ο Τίμαρχος, ένας πολιτικός που κατηγόρησε ο Αισχίνης το 346 π.Χ. σε ένα λόγο που έμεινε ονομαστός, μπαίνει το ίδιο πρόωρα με τον Αλκιβιάδη το νεότερο στη σκηνή. Περίεργη προσωπικότητα, που έγινε συνώνυμη του εκδιδόμενου της χειρότερης υποστάθμης, καλού τόσο όσο να περάσει τη ζωή του σε έναν οίκο ανοχής. (…)
Η σταδιοδρομία του Τίμαρχου ξεκινά στο σπίτι ενός γιατρού, μέρος που στην Ελλάδα ευνοεί την ανδρική πορνεία, όπως η παλαίστρα ή τα λουτρά. Τα ιατρεία έχουν, δίκαι ή άδικα, αποκτήσει για τα καλά τη φήμη της ακολασίας. Τα πήγαιν’- έλα με διάφορες προφάσεις, για παράδειγμα τις ιατρικές σπουδές, η παρουσία «ασθενών» λίγο πολύ ξεγυμνωμένων, τι πιο ευνοϊκό για συναντήσεις, «εμπορικές» συναλλαγές, διακανονισμούς συνευρέσεων ή πρελούδια σχέσεων μεγαλύτερης διάρκειας; Επιπλέον το σπίτι του Ευθύδικου που βρίσκεται στον Πειραιά αποτελεί ένα επιλεγμένο μέρος για να συναντήσει κανείς τους ξένους εμπόρους που αποβιβάζονται στο λιμάνι και αναζητούν περίεργες περιπέτειες.
Ό,τι καταδικάζουν ο Αισχίνης και οι συμπατριώτες του στη συμπεριφορά του Τίμαρχου, Αθηναίου πολίτη, είναι ότι ανταλλάσσει με χρήμα την ομορφιά του όπως οι πόρνες που τριγυρνούν στους δρόμους του Κεραμεικού ή του Πειραιά, αντί να παραμένει στις σχέσεις ανάμεσα σε εραστές και ερωμένους που είναι πλήρως αποδεκτές απ’ όλους. Όμως ο Τίμαρχος που έχει ήδη καταληφθεί απ’ τη μανία των απολαύσεων θέλει να αποσπάσει από την ομορφιά του κάθε πιθανή ωφέλεια και μετά από κάποιες εφήμερες περιπέτειες αφήνεται στον πειρασμό μιας πιο στέρεης σχέσης με έναν Αθηναίο, το Μισγόλα, περίπου είκοσι χρονών.
Catherine Slles: Η άλλη όψη της Αρχαιότητας. Ο υπόκοσμος. (Παπαδήμας)
3 σχόλια:
H παρουσίαση του βιβλίου
α - από το site της Πρωτοπορίας:
Πρόκειται για μια πολύ κατατοπιστική έρευνα για τους «περιθωριακούς» της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας και μια περιήγηση στην άθλια ζωή των λαϊκών συνοικιών της Αθήνας, της Κορίνθου, της Αλεξάνδρειας και της Ρώμης σε εποχές που γνωρίζουμε μόνο την ένδοξη πλευρά τους. Είναι μια γνωριμία με υπάρξεις που ο σκοτεινός τους βίος καταδίκασε στην ανωνυμία, στο περιθώριο, στην εξαθλίωση, στην κτηνωδία. Η συγγραφέας αναζήτησε αρχαία κείμενα που δεν ανήκουν πάντα στην «επίσημη λογοτεχνία».
β – από το «Εκδοτικό Ημερολόγιο» του Βήματος, 12/1/1997:
Ενας κόσμος γεμάτος πόρνες, μαστροπούς, δουλέμπορους και αλήτες προβάλλει μέσα από τη μελέτη «Η άλλη όψη της αρχαιότητας. Ο υπόκοσμος» της καθηγήτριας Ρωμαϊκού Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Ναντέρ Κατρίν Σαλ. Επικεντρώνεται στην εγκληματικότητα και στον υπόκοσμο της Αθήνας, της Κορίνθου, της Αλεξάνδρειας και της Ρώμης.
γ - από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 3/7/2005
H μελέτη διερευνά το υλικό που αφορά τέσσερις αρχαίες πόλεις οι οποίες υπήρξαν εστίες ηδονής - η Aθήνα, η Kόρινθος, η Aλεξάνδρεια και η Pώμη. Eξετάζει τα κείμενα της επίσημης αλλά και της «ελάσσονος» γραμματείας, τα οποία δεν αποτελούν συχνή πηγή αναφοράς και τεκμηρίωσης. Πέρα από την πορεία των χαμένων αγοριών και κοριτσιών στα μονοπάτια του αγοραίου έρωτα, παρακολουθεί τον θεσμό της ιερής πορνείας καθώς και την τελετουργία του συμποσίου. Πίσω από τον επίσημο πολιτισμό της λάμψης και του μεγαλείου ξεδιπλώνεται έτσι ένας ολόκληρος κόσμος από πόρνες και μαστροπούς, σκλάβους και δουλέμπορους, μονομάχους και αλήτες.
~~~~~~~~~~~~
H μετάφραση και η επιμέλεια του βιβλίου είναι του Κώστα Τσιταράκη
Από την Καθημερινή της 3ης Ιανουαρίου 2006
Γράφει ο καθηγητής της Kλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Ανδρέας Παναγόπουλος:
Oι κλασικοί φιλόλογοι, οι αρχαιο-ιστορικοί και οι αρχαιολόγοι από καιρό σε καιρό συναντούν πληροφορίες για την άλλη όψη της αρχαιότητας, ελληνικής και ρωμαϊκής, του υποκόσμου δηλαδή, αλλά δεν συνειδητοποιούν κάτι, που είναι φυσικό, ότι δηλαδή το κακό σε όλες του τις εκφάνσεις είναι τόσο διαδεδομένο, όσο τουλάχιστον το καλό. Aυτό οφείλεται αφενός στο ότι και τα κείμενα και οι ίδιοι οι ερμηνευτές τους είναι, σε ένα βαθμό, περισσότερο ιδεαλιστές και βελτιόδοξοι του παρελθόντος από όσο θα επέτρεπε ο πραγματισμός, αφετέρου στο ότι το καλό είναι προϊόν αρετής, δηλαδή έξεως προαιρετικής του αγαθού, ενώ το κακό όχι τόσο της κακίας, όσο της ανάγκης, αφού υποτίθεται, κατά την κυρίαρχη φιλοσοφική αντίληψη, που πηγάζει από τον Σωκράτη, «ουδείς εκών κακός». Aυτό το κλόνισαν ο Πρωταγόρας και οι άλλοι σοφιστές και διαφωτιστές, αλλά δεν το κατέρριψαν. Aπλώς πρέπει να προσγειωθούμε στην πραγματικότητα περισσότερο οι αρχαιογνώστες, και μάλιστα οι εκπαιδευτικοί, και να αποκτήσουμε (πιο) άγρυπνο βλέμμα. Kαι το βιβλίο της Catherine Salles προς αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση μας βοηθάει. Mόνο που το έκανε με πρόδηλη την ορμή του νεοφωτίστου στα κλασικά, και μάλιστα στα ελληνικά, αφού διδάσκει «Pωμαϊκό πολιτισμό» στο Πανεπιστήμιο Paris X - Nanterre.
Eπί ενός μόνο μέρους του θέματος, του ερωτικού, ο ίδιος εκδοτικός οίκος έχει βγάλει τέσσερα ακόμη βιβλία των Pierre Grimal, «O έρωτας στην αρχαία Pώμη», Robert Flaceliere «O έρωτας στην αρχαία Eλλάδα» [βλ. καταχώρηση Νο. 281], Violaine Vanoyere, «H πορνεία στην αρχαία Eλλάδα» και Reinsberg Carola «Γάμος, εταίρες και παιδεραστία στην αρχαία Eλλάδα» [βλ. καταχώρηση Νο. 462] πράγμα που κάτι δείχνει για τις προτεραιότητες του σύγχρονου αναγνωστικού κοινού μας, αλλά το παρόν έργο επεκτείνει κατά πολύ το θέμα των συναφών διαφυλικών, διαταξικών και διεθνών σχέσεων.
Tο έργο διαρθρώνεται σε δύο μέρη, Eλλάδα - Pώμη, δηλαδή ουσιαστικά Aστυ - Urbs. Tο πρώτο περιλαμβάνει άνδρες, γυναίκες, παιδιά (α) στις τρεις πόλεις Aθήνα, Kόρινθο και (Πτολεμαϊκή) Aλεξάνδρεια, (β) τον κόσμο των χαμένων παιδιών (εδώ είναι το «φυτώριο» των ενήλικων πορνών και κακοποιών, φυσικά), γ) εταίρες, «συνοδοί» και αλήτες, δ) γλέντια και συμπόσια, ε) στο τέλος του γλεντιού και στ) το βασίλειο της ηδονής (με πρώτο υποκεφάλαιο το «Oλόκληρη η Eλλάδα αναστενάζει στην πόρτα της Λαΐδας» – μόνο το «η σοβαρόν γελάσασα καθ’ Eλλάδος» της ξέφυγε της Γαλλίδας).
Tο δεύτερο μέρος περιέχει άλλα έξι κεφάλαια με τη Pώμη: α) H Pώμη του Πλαύτου, β) Oι «ελληνικές» απολαύσεις, γ) Mετατροπές και βιαιότητες (με πρώτο υποκεφάλαιο το «Oι αφέντες του κόσμου δεν έχουν ούτε βώλο γης δικό τους», δ) H Pώμη του κινδύνου και της αυταπάτης ε) Tαβέρνες, πανδοχεία και οίκοι ανοχής και στ) H «απαράμιλλη ζωή». Aκολουθούν: (ανεπαρκής) Eπίλογος, πέντε πολύ χρήσιμα Παραρτήματα, Bιβλιογραφία και (ατελές) Eυρετήριο.
Συνολικά πολύ ενδιαφέρον και «πικάντικο» βιβλίο, αξιοπρόσεκτο εκδοτικό προϊόν.
Η παρουσίαση του βιβλίου από την Οδό Πανός - τ.103/105, Μάιος 1999
Γράφει ο Γιώργος Πετρόπουλος
Αν αληθεύει η ρήση ότι οι καιροί αντιγράφουν αλλήλους τότε η μελέτη της Catherine Salles "Η άλλη όψη της αρχαιότητας: ο υπόκοσμος" είναι, δυστυχώς, τραγικά σύγχρονη, αφού μέσα σ' αυτήν θα αναγνωρίσουμε τις πιο άθλιες πτυχές του κοινωνικού μας γίγνεσθαι. Η συγγραφεύς με τρόπο απλό και κατανοητό και μέσα από κείμενα εποχής μάς θέτει προ οφθαλμών ένα κόσμο, της Ελληνικής Αρχαιότητος και της Ρωμαϊκής Ιστορίας, που δεν αναφέρεται στα εγχειρίδια και καλύπτεται επιμελώς. Πρόκειται για τον βίο των κάθε λογής περιθωριακών όπως απατεώνες, πόρνες στις οποίες αναφέρεται και το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου, ανθρώπους επιρρεπείς στα τυχερά παιχνίδια, κοινούς εγκληματίες, κ.ά. που η παρουσία τους περνά απαρατήρητη λόγω των υπαρχουσών κοινωνικών διαχωρισμών. Άλλως τε η ζωή των δούλων, των πληβείων και γενικά του κουρελοπρολεταριάτου, όπως θα έγραφε ο Marx, ελάχιστα απασχόλησε την παγκόσμια βιβλιογραφία. Αφού οι άνθρωποι αυτοί χρησιμοποιήθηκαν ως σκεύη ηδονής των ισχυρών ή πηγές των αξιόλογων προσόδων τους. Μοιραία, λοιπόν, η συγγραφεύς με την έρευνά της αυτή αφαιρεί, και καλώς πράττει, την χρυσόσκονη από τις δέλτους της ιστορίας.
Δημοσίευση σχολίου