.
Οι σκηνές ερωτοτροπίας ανδρών με νεαρούς και αγόρια εμφανίζονται γύρω στο 575 και είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς μετά το 550’ μετά το 500 παρακμάζουν και εξαφανίζονται γύρω στο 475. Παριστάνουν τον εραστή να προσφέρει δώρα και να αγγίζει, να φιλά και τελικά να διαμηρίζει. Μολονότι οι γραπτές πηγές καθιστούν σαφές ότι οι Αθηναίοι είχαν συχνά πρωκτική επαφή με τους ερωμένους, οι Αθηναίοι καλλιτέχνες, με μια και μόνη γνωστή εξαίρεση, απέφευγαν επιμελώς την απεικόνισή της, ενδεχομένως γιατί κατ’ ουσίαν έβαζε τον παθητικό σύντροφο στη θέση της γυναίκας. Σκηνές ερωτοτροπίας αντρών και γυναικών εμφανίζονται λίγα χρόνια μετά από αυτές και ακολουθούν εν πολλοίς το ίδιο μοντέλο.
Andrew Stewart: Τέχνη, Επιθυμία και Σώμα στην αρχαία Ελλάδα (Αλεξάνδρεια)
Andrew Stewart: Τέχνη, Επιθυμία και Σώμα στην αρχαία Ελλάδα (Αλεξάνδρεια)
2 σχόλια:
Από την Ελευθεροτυπία, 11/4/2004
Ο έρωτας στην αρχαία Ελλάδα
Ένα βιβλίο του καθηγητή Άντριου Στιούαρτ
Η σεξουαλικότητα των αρχαίων Ελλήνων σε σχέση με τις πολιτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις τους όπως αυτή παρουσιάζεται στην αρχαιοελληνική τέχνη, είναι ουσιαστικά το αντικείμενο της μελέτης του καθηγητή 'Αντριου Στιούαρτ από το Μπέρκλεϊ στο βιβλίο του «Τέχνη, Επιθυμία και Σώμα στην Αρχαία Ελλάδα».
Είναι ένα βιβλίο εξαιρετικό, που προσφέρεται για πολλές αναγνώσεις λόγω των αρχαιολογικών, εικαστικών, κοινωνικών, πολιτικών, θρησκευτικών και ερωτικών παραμέτρων επί τη βάσει των οποίων αναλύεται η γύμνια στην αρχαιοελληνική τέχνη που προσφέρεται κυρίως για τα ανδρικά σώματα και λιγότερο για τα γυναικεία -αν και οι αρχαίοι Ελληνες δεν εμφανίζονταν πλην των αθλητικών αγώνων πουθενά αλλού ολόγυμνοι.
Η γύμνια των ανδρών
Οταν κανείς διατρέξει τις σελίδες αυτού του βιβλίου καταλαβαίνει πόσο ειλικρινής είναι ο συγγραφέας του όταν γράφει πως το έργο αυτό αποτελεί «προϊόν μιας σαραντάχρονης ερωτικής σχέσης με την αρχαία ελληνική τέχνη», την οποία μελετά και θαυμάζει στα μουσεία όλου του κόσμου και στην Ελλάδα την οποία επισκέπτεται σχεδόν κάθε χρόνο από το 1962 που πρωτοεπισκέφθηκε τη χώρα μας.
Τον ενδιαφέρει η ιδιοσυγκρασιακή εμμονή των Ελλήνων με τη γύμνια στη ζωή και στην τέχνη.
Χρησιμοποιεί ως πρότυπο παράδειγμα της γυναικείας σεξουαλικότητας το άγαλμα της Αφροδίτης της Κνίδου του Πραξιτέλη και ως πρότυπο του ανδρικού σώματος τον «Δορυφόρο» του Πολυκλείτου και την αναπαράσταση ενός νέου στη ζωφόρο του Παρθενώνα.
Στο κεφάλαιο «Φύλο και ελληνική πόλις» γράφει πως «στους ενήλικους άνδρες η ιδιότητα του πολίτη ήταν μια έννοια που είχε να κάνει με το φύλο στις δύο του όψεις, βιολογική και κοινωνική, όσο και με την πολιτική και την κοινωνία, και τα όρια της αποδεκτής συμπεριφοράς ήταν χαραγμένα διαφορετικά από τα σημερινά.
Οπως έχει παρατηρήσει ο David Halperin, «ενώ η επιθυμία του πολίτη θεωρούνταν ευρεία, κατακτητική, προσανατολισμένη προς ένα αντικείμενο και επιθετικά φαλλική, οι επιθυμίες των υπολοίπων αντιμετωπίζονταν ως άνευ αντικειμένου, παθητικές και (προκειμένου για τις γυναίκες) καθορισμένες από τις ανάγκες του γυναικείου σώματος για τακτική "άρδευση από τον φαλλό". Αναγνωρίζοντας μόνο τον (ενήλικο άντρα) πολίτη ως πλήρες και προσδιορισμένο υποκείμενο και μόνο το δικό του σώμα ως κυρίαρχο, αυτόνομο και απαραβίαστο, οι Ελληνες σύντομα έφτασαν να το θεωρούν ως μικρόκοσμο και μετωνυμία, καθώς και διαχειριστή της πόλης. Αυτές τις πεποιθήσεις τις θεσμοθέτησαν μέσα από τη συνήθεια να γυμνάζονται και να παίρνουν μέρος σε αθλητικούς αγώνες γυμνοί, καθώς και μέσα από την ομοερωτική σχέση εραστή-ερωμένου, που συχνά σχετιζόταν με τέτοιου είδους δραστηριότητες».
…
Ν.Κοντράρου-Ρασσιά
~~~~~~~~~~~~
Την μετάφραση έκανε ο Αναστάσιος Νικολόπουλος
H περιγραφή του βιβλίου από το site του Ελευθερουδάκη
Το σώμα κατείχε κεντρική θέση στον εικαστικό πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας και οι εικόνες του εξακολουθούν να αιχμαλωτίζουν τη δυτική φαντασία. Σε αυτό το πρωτότυπο και γοητευτικά εικονογραφημένο βιβλίο, ο Άντριου Στιούαρτ διερευνά την παράξενη προσήλωση των Ελλήνων στο γυμνό σώμα, την έμφαση που έδιναν στην ακεραιότητα, τη ρώμη και το κάλλος του. Εξετάζει μια σειρά κατασκευές και απεικονίσεις των φύλων, από τους άντρες στη ζωφόρο του Παρθενώνα ως τα γυμνά κορίτσια στους σπαρτιάτικους φορητούς καθρέφτες, και αναλύει προσεκτικά τις δύο σημαντικότερες δοκιμές πάνω στο θέμα: τον Δορυφόρο του Πολυκλείτου και την Κνιδία Αφροδίτη του Πραξιτέλη.
Επιπλέον μελετά το ελληνικό σώμα ως μικρόκοσμο της κοινωνίας, εστιάζοντας σε αναπαραστάσεις του "σώματος" των Αθηναίων πολιτών, ερωτογραφίες για άνδρες και γυναίκες γύρω από την ομοκοινωνικότητα και τον γυναικωνίτη και επιλεγμένες αποτυπώσεις του Άλλου, όπως οι Γοργόνες, οι Σάτυροι, οι Κένταυροι και οι Αμαζόνες. Αυτή η πλούσια πολιτισμική, αισθητική και κοινωνιολογική μελέτη δεν προσεγγίζει τα αρχαία έργα τέχνης ως απλές αντανακλάσεις της κοινωνικής ζωής αλλά ως διαπλαστικούς παράγοντες που σημάδεψαν τις κρατούσες αντιλήψεις για το σώμα από τότε μέχρι σήμερα.
Δημοσίευση σχολίου