No 420

Egon Possalt (Ελβετία)

Το δυστύχημα είναι ό­τι οι άνθρωπoι όσo περνάν τα χρόνια, φοβούνται τον έρωτα όλο και περισσότε­ρο. Δεν αντέχουν να εκτεθούν, ενώ πρόκειται για μια πολύ κανονική κατάσταση. Όσoν αφορά στα πρόσωπα, στον έρωτα δεν είναι αυτά, για μένα τουλάχιστον, που έχουν σημασία. Τα πρόσωπα στον έρωτα, για μένα, είναι πάντα οι ηθοποιοί του έργου, δεν είναι το ίδιο το έργο. Γι' αυτό, άλλωστε, με πολύ λίγους ανθρώπους που συνευρέθηκα ερωτικά στη ζωή μου, επί της ουσίας, διατηρήθηκε η σχέση για κάποιο χρονικό διάστημα. Για να κρατήσει μια σχέση, χρειάζεται ο ερωτικός συ­μπαίκτης να είναι, έστω και λίγο, συγγραφέας. Αν, πάντως, κάτι με ενοχλούσε α­πό παιδί είναι ότι μετά την εκσπερμάτωση «φεύγουμε» όλοι. Όπως έφευγα κι εγώ, γιατί μου πήρε χρόνο να μάθω να συντηρώ το αίσθημα μετά το ζωώδες ερωτικό τέλος. Όλα αυτά, βέβαια, έγιναν μετά τα τριάντα, γιατί έζησα μια νιότη πάρα πολύ άγρια ερωτικά και τελείως αλογόκριτη. Αισθάνομαι να ανήκω στους ανθρώπους που δεν έχουν στερηθεί τίποτε. Αυτό μπορεί να ακούγεται θετικό, αλλά δεν είναι. Γιατί την ώρα που συνειδητοποιείς την καθοριστική σχέση που έχεις με τον εαυτό σου που έχεις αφήσει ατάιστο (τον εαυτό σου των δεκαέξι δηλαδή χρόνων), έρχεται ο εαυτός αυτός γύρω στα τριάντα τρία σου χρόνια και σου ζητάει τα ρέστα. Στην ηλικία αυτή πέρασα μια τεράστια κρίση ταυτότητας, φορτώνοντας σ' έναν άλλον άνθρωπο, όπως σ' έναν καθρέφτη, το ερωτικό πρόσχημα. Μετά τη φάση αυτή άρχισα να εκτιμώ τις συνθήκες της συντροφικότητας. Άρχισα να εκτιμώ την αξία που έχει να είσαι μ' έναν άνθρωπο μαζί, να σκέφτεσαι, να γελάς και να σωπαίνεις με τα ίδια πράγματα. Τώρα που είμαι σαράντα οκτώ χρόνων, αισθάνομαι σαν να είμαι πάλι στα δεκαέξι μου χρόνια, έχω μπει, δηλαδή, λίγο στο ρόλο του καθοδηγητή. Σέβομαι πολύ τις νεότερες ηλικίες που μ' αυτές συμβαίνει να έχω μια «ερωτική δοσοληψία». Όσο περνά, όμως, ο καιρός, η ερωτική δοσοληψία γίνεται περισσότερο ένα διανοητικό παιχνίδι. Άλλωστε, το σεξουαλικό στοιχείο δεν είναι πια μια ισχυρή μου επιθυμία. Το ερωτικό στοιχείο πάρα πολύ, όχι, όμως, το σεξουαλικό. Φαντάζομαι ότι είναι θέμα ηλικίας. Για ένα διάστημα, μάλιστα, φανταζόμουν πως δεν θα μου ξανασηκωθεί. Ίσως να συμβαίνει αυτό γιατί εκτονώνω μεγάλο μέρος αυτού του αισθήματος μέσα στη δουλειά μου.

.

Σταμάτης Κραουνάκης: μόνο για χρήστες (Καστανιώτης)

No 419

Του Αγίου Βαλεντίνου

Αν ήμαστε στο τραίνο
Θησείο – Πειραιά
θα σου ‘βαζα στο χέρι
δυο λόγια τυχερά

Κι αν έπεφτε και χιόνι
εδώ στην Άνω Δάφνη
θα μπαίναμε στο «PONY»
ο κόσμος να μας ψάχνει.

Κι όπως θα ‘πεφτε η βροχή
για φαντάσου φορτωμένους
όλους τους ερωτευμένους
σε μια τσίγκινη σκεπή.

Κι από πάνω ι Θεός
με τον Άγιο Βαλεντίνο
σ’ αγαπώ και δε σε δίνω
κανενός…

Αν είχαμε για σπίτι
ετούτα τα φιλιά
ποιος θα ‘γραφε τραγούδι
πως είμαστε αγκαλιά.

Κι αν έβγαινε φεγγάρι
ψηλά στη Μεσογείων
ποιος θ’ άντεχε να πάρει
το δρόμο των Αγίων.

Λίνα Νικολακοπούλου: Ολογράφως (Φιλ. Νάκας)

No 418

Bruno A. Surdo (ΗΠΑ)

Μόνο μια φορά,
κρίμα στη χαρά,
κάπου κοιταχτήκαμε,
μετά ερωτευτήκαμε
κι ύστερα βρεθήκαμε άλλη μια φορά.
Πρώτη μου φορά
σε θολά νερά
έμαθα κολύμπι
και πώς λεν το "γιαχαμπίμπι",
πρώτη μου φορά.

Μόνο μια φορά
έκλαψα για σένα πικρά
κι ύστερα κανόνισα
και δεν σου τηλεφώνησα
ούτε μια φορά.

Μόνο μια φορά,
κρίμα στη χαρά,
θά ’ρθουνε κι οι φίλοι μου
να μάθουν το ρεζίλι μου,
μάτωσα τα χείλη μου άλλη μια φορά.

Μόνο μια φορά
φτάνει σοβαρά
η καρδιά του ανθρώπου
να βρεθεί στο επί τόπου
λιώμα, φανερά.
(στίχοι: Σταμάτης Κραουνάκης)

Κραουνάκης Σταμάτης: Τα λόγια που χωρέσανε (Ιανός)

No 417

Steven J. Levin (ΗΠΑ)

«Πρέπει να υπάρχει ένα όραμα. Και μένα το δικό μου όραμα, πε΄ρα απ’ την όποια μερική και πολύ μικρή πιθανόν προσωρινή απελευθέρωση, είναι η γενική απελευθέρωση του ανθρώπου. Τι ωφελεί λ.χ. να διακηρύσσει μια πολιτική οργάνωση ότι είναι κατά της καταπίεσης των σεξουαλικών μειονοτήτων; Να τι θα θεωρούσα πραγματικά απελευθερωτική πράξη: να βγουν μερικοί πολιτικολογούντες νέοι και να πουν: ξέρετε, «βασικά» εμείς είμαστε «βασικά» ετεροφυλόφιλοι, αλλ’ έχουμε πάει και κάνα-δυο φορές στο κρεβάτι μ’ έναν ομόφυλο μας, χωρίς γι’ αυτό να πάψουμε να είμαστε άνδρες. Αλλά δεν τολμούν. Γιατί θα διαγραφούν αμέσως απ’ την οργάνωση. Με δεδομένη την τεράστια αλλαγή που έχει πραγματοποιηθεί στα ήθη σε παγκόσμια κλίμακα – και της οποίας δευτερογενείς εκφάνσεις είναι τα διάφορα «κινήματα» - στην Ελλάδα τουλάχιστον μπορούμε να πούμε ότι άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη βράκα του αλλιώς, αλλ’ απέχουμε ακόμα πολύ απ΄’ την πραγματική απελευθέρωση – αν υποθέσουμε ότι είναι εφικτή»

Κώστας Ταχτσής: Από την χαμηλή σκοπιά (Εξάντας)

No 416

Ηθικό είναι… Ανήθικο είναι…
Ηθικό είναι να διαφυλάττεις τον παρθενικό σου υμένα, σαν κόρη οφθαλμού.
Ανήθικο είναι, σ’ αυτό το διάστημα, να γεμίζεις απωθημένα την ψυχή σου κι αργότερα να τα βγάζεις στα παιδιά σου.
Ηθικό είναι να είσαι μι «λαμπρή» προσωπικότητα, ένας «καθαρός» άνθρωπος, που δεν έχει καμιά «σκοτεινή» πλευρά στην ιδιωτική του ζωή.
Ανήθικο είναι, την ίδια στιγμή, στις συναλλαγές σου, να πατάς επί πτωμάτων για να επιπλεύσεις.
Ηθικό είναι ν’ αφήνεις τον άλλον να υπολογίζει και να επενδύει συναισθηματικά σε σένα.
Ανήθικο είναι να του λες μετά κατάμουτρα ότι αποχωρείς γιατί δεν σε συμφέρει.
Ηθικό είναι να κατακρίνεις τον άλλον για τον τρόπο που ζει.
Ανήθικο είναι να ζεις κρυφά και να ονειρεύεσαι αυτά που καταλογίζεις σε άλλους.
Ηθικό είναι να ‘χεις «άποψη».
Ανήθικο είναι να τη βιώνεις…
Ηθικό … ανήθικο …Ανήθικο … ηθικό …

Δήμητρα Γαλάνη
Τραγουδίστρια (Επίκαιρα 14 Οκτ. 1982)

Δήμητρα Γαλάνη: Άνω τελεία' (Φιλ. Νάκας)

No 415

Επιστέφοντας στη Λισαβόνα.

Όχι, δε θέλω τίποτα. Είπα δε θέλω τίποτα.
Τα συμπεράσματα αφήστε!
Αφήστε την αισθητική, για ηθική μη μου μιλάτε,
Πάρτε από ‘δω τη μεταφυσική!
Μη μου αναπτύσσετε θεωρίες, μη μου επαναλαμβάνετε
Τις κατακτήσεις των επιστημών (ω, Θεέ μου, των επιστημών!)
Των επιστημών και των τεχνών, του σύγχρονού πολιτισμού!

Τι κακό στους Θεούς έκανα;
Αν την αλήθεια ξέρετε, κρατήστε τη δικιά σας!

Ένας τεχνίτης είμαι, αλλά μόνο στης τεχνικής τα σπλάχνα.
Τρελός είμαι επίσης, με κάθε δικαίωμα να είμαι,
Με κάθε δικαίωμα να είμαι, ακούσατε;
Μη μ’ ενοχλείτε, για όνομα του Θεού!

Παντρεμένο με ήθελαν, ασήμαντο, συνηθισμένο,
Να πληρώνω φόρους;
Με ήθελαν τ’ αντίθετο από αυτά, του κάθε τι τ’ αντίθετο;
Αν ήμουν κάποιος άλλος, σ’ όλους πολύ θα άρεσα.
Όμως είμαι εγώ, ας έχετε υπομονή !

Fernando Pessoa: Ποιήματα (Printa)
Μετάφραση: Γιάννης Σουλιώτης

No 414

Gregorio Prieto (Ισπανία)

Από την αρχή της οδύσσειάς του στην Αμερική, η παιδική ηλικία του Λόρκα είχε αποτελέσει το κυρίαρχο μοτίβο του ταξιδιού του. Μακριά από την Ισπανία, είχε να παλέψει όχι μόνο με την απώλεια της παιδικής του αθωότητας, αλλά και με τη στειρότητα που συνεπάγεται η ζωή του ομοφυλόφιλου. Σε ένα σονέτο με τον τίτλο «Αδάμ» - ένα ποίημα που έγραψε στο Μανχάταν αλλά τελικά προτίμησε να μην το συμπεριλάβει στον Ποιητή στη Νέα Υόρκη – ο Λόρκα αναλογίζεται τη βιωσιμότητα δυο ειδών απογόνων: του υπαρκτού, θνητού παιδιού με σάρκα και φλέβες, και του φανταστικού, αιώνιου παιδιού της τέχνης. Το πρώτο είναι προϊόν του ετεροσεξουαλικού «Αδάμ» ο οποίος ονειρεύεται «στον πυρετό της λάσπης / παιδάκι, που, καλπάζοντας, πλησιάζει / μεσ’ απ’ των μηνιγγιών το διπλό χτύπο». Το δεύτερο και ανώτερο, όπως υπονοείται, παιδί το έχει δημιουργήσει ένας «άλλος, σκοτεινός Αδάμ», ο οποίος ονειρεύεται «πέτρινο, ουδέτερο, άσπαρτο φεγγάρι, / όπου θα καεί το φωτεινό παιδάκι».
Ο Λόρκα είχε αρχίσει σταδικά να συμβιβάζεται με την ιδέα του εαυτού του ως «άλλου Αδάμ». Απαλλαγμένος από την επιρροή της οικογενειακής ζωής και από τους περιορισμούς της ισπανικής κοινωνίας, έγινε πιο ειλικρινής στις Ηνωμένες Πολιτείες, πιο πρόθυμος να αποκαλύψει τον εαυτό του μέσα από το έργο του.

Λέσλι Στέιντον: Λόρκα. Η μπαλάντα μιας ζωής (Μεταίχμιο)

Νο 413

Gregorio Prieto (Ισπανία)

Όμως για να λιώσει το κορμί με τον κόσμο δεν έχει τα μέσα του πνεύματος, που μπορεί να τα κατέχει όλα χωρίς να τα κατέχει, ή σαν να μην τα κατείχε. Το κορμί μονάχα μια φορά μπορεί να αποκτήσει τα πράγματα, κι αυτό μόνο για μια στιγμή, με την επαφή μαζί τους. Έτσι, από τα χνάρια που αυτά αφήνουν πάνω του, γνωρίζει το κορμί τα πράγματα.
Ας μην το κατακρίνουμε: το κορμί, μια και είναι αυτό που είναι, πρέπει να κάνει ό,τι κάνει, πρέπει να θέλει ό,τι θέλει. Να το νικήσεις; Να το τιθασεύσεις; Τι εύκολα λόγια. Το κορμί μαντεύει πως είμαστε αυτό μονάχα για κάποιο καιρό, και πως και κείνο πρέπει να πραγματωθεί με τον τρόπο του, που γι’ αυτό χρειάζεται τη βοήθειά μας. Κακόμοιρο κορμί, άδολο ζωντανό, τόσο συκοφαντημένο’ να θεωρούνται κτηνώδεις οι ορμές του, ενώ η κτηνωδία είναι ίδιον του πνεύματος.
(…) θα μπορέσεις να τα ξεχάσεις όλα, όλα εκτός από το ψηλάφημα του χεριού πάνω σ’ ένα κορμί, θύμηση όπου μοιάζει να σκιρτά, μυστικός και κατάβαθος, αυτός καθαυτός ο παλμός της ζωής.

Λουίς Θερνούδα: Παραλλαγές πάνω σε Μεξικάνικο Θέμα (Ίκαρος)