Niels Osthorst (Γερμανία)«Η κάτω βόλτα» περιέχει δώδεκα διηγήματα που χωρίζονται σε τρεις ενότητες: Η πρώτη έχει τον ίδιο τίτλο με αυτόν του βιβλίου και περιλαμβάνει τέσσερις ερωτικές ιστορίες, στις οποίες κυριαρχούν η φθορά των αισθημάτων που φέρνει ο χρόνος, το ψεύτισμα της φιλίας που υποσκάπτει το συμφέρον, η ερωτική εκμετάλλευση που δημιουργεί θύτες και θύματα και, τέλος ο εμπαιγμός και το ναυάγιο της ερωτικής προσδοκίας, που κουρελιάζουν όχι μόνο την αξιοπρέπεια αλλά και τον ψυχικό κόσμο του πρωταγωνιστή των διηγημάτων. Και λέω πρωταγωνιστή, διότι παρόλο που μόνο ένα από τα τέσσερα διηγήματα είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, ο αναγνώστης εύκολα αναγνωρίζει «τα προσωπεία εξομολογήσεων» του συγγραφέα. Το χαρακτηριστικό στα διηγήματα αυτά είναι η λογοτεχνική αξιοποίηση του ατομικού βιώματος με λόγο άμεσο και εξομολογητικό, χωρίς υπονοούμενα, όπου φανερώνεται η ερωτική ιδιαιτερότητα του αφηγητή και οι τραυματικές εμπειρίες που απορρέουν από αυτήν. Θα πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι η στροφή αυτή προς τη «γυμνή αλήθεια» της ερωτικής του ιδιαιτερότητας έκανε ο Χριστιανόπουλος πρώτα στην ποίησή του (που είναι και το σημαντικότερο έργο του), όταν το 1954 κυκλοφόρησε την ποιητική συλλογή «Ξένα γόνατα», που είναι άκρως εξομολογητική, αφού εγκατέλειψε τα όποια προσχήματα της «Εποχής των ισχνών αγελάδων» (1950), όπου πίσω από προσωπεία παρμένα από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη ή την ιστορία του Βυζαντίου και με ιστορικούς αναχρονισμούς μιλούσε με «σπασμένη φωνή» για το πάθος του.
Περικλής Σφυρίδης: Εν Θεσσαλονίκη: 13 σύγχρονοι πεζογράφοι (Ιανός 2001)
3 σχόλια:
Ο Περικλής Σφυρίδης, γέννημα θρέμμα της Θεσσαλονίκης, καρδιολόγος εν ενεργεία μέχρι τ0 1994 και επί 6/ετία πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, είναι ένας από τους σημαντικούς σύγχρονους λογοτέχνες με πλούσιο πεζογραφικό, ποιητικό και μεταφραστικό έργο. Από τους στενούς συνεργάτες της Διαγωνίου και υπεύθυνος ύλης του Τραμ για δέκα περίπου χρόνια έγραψε μελέτες και κριτικά κείμενα που αφορούν, κυρίως, σε λογοτέχνες της συμπρωτεύουσας, όπως και τρεις ανθολογίες με πεζογράφους και ποιητές της Θεσσαλονίκης.
~~~~~~~~~~~~
---το 1954 κυκλοφόρησε την ποιητική συλλογή «Ξένα γόνατα», που είναι άκρως εξομολογητική---
Tα ποιήματα που συνθέτουν την συλλογή “Ξένα γόνατα” θα μπορούσαν να διαβαστούν όλα μαζί σαν μία ωδή στη μοναξιά, που στην περίπτωση του Ντίνου Χριστιανόπουλου δεν είναι η μοναξιά που επιδιώκει ο ποιητής για να βουτήξει απερίσπαστος στην ψυχή του, ούτε η μοναξιά-καταφύγιο του Γιώργου Ιωάννου ή η μοναξιά-φίλη του Νίκου Αλέξη Ασλάνογλου, για να περιοριστούμε στους δύο ομότεχνους και σύγχρονους συντοπίτες του. Δεν είναι ακόμα ούτε η κοινωνική μοναξιά, αφού, όπως λέει και ο ίδιος “είναι αντικομφορμιστής – δηλαδή δεξιώσεις και σπίτια και κερασματάκια δεν του αρέσουν”, [στον Γιώργο Χρονά – Ο.Π. 96], αν και από τις μαρτυρίες των καλεσμένων του εκτιμάται ως παραδοσιακά φιλόξενος οικοδεσπότης. Η μοναξιά στα «Ξένα γόνατα» με τρία μάλιστα παραπεμπτικά εκ του τίτλου ποιήματα – “Επικίνδυνη μοναξιά”, “Απολογισμός της μοναξιάς”, “Το έγκλημα της μοναξιάς” - είναι η ερωτική μοναξιά που αναγνωρίζουμε με την πρώτη ανάγνωση, χωρίς να χρειαστεί να αναζητήσουμε συνυποδηλώσεις (πράγμα που συμβαίνει άλλωστε και με όλη την ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου). Η μοναξιά εδώ είναι ο ανθρώπινος καημός από την ψυχρή συναλλαγή, την απόρριψη και την μάταιη αναμονή – δεν είναι το ραντεβού για να συνομιλήσει με τη μούσα του, αποβαίνει, όμως, το ίδιο δημιουργική σαν να την είχε επιλέξει ο ίδιος.
Απολογισμός της μοναξιάς
Σπασμένες μέσα μου εικόνες ανταπόκρισης
ρήμαγμα μέσα σε ξένες αγκαλιές,
απελπισμένο κρέμασμα από λαγόνια ξένα.
Πέσιμο εκεί που μοναχά η μοναξιά οδηγεί:
να υποτάξω ακόμη και το πνεύμα μου,
να το προσφέρω σαν την έσχατη υποταγή.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
---αφού εγκατέλειψε τα όποια προσχήματα της «Εποχής των ισχνών αγελάδων» (1950), όπου πίσω από προσωπεία παρμένα από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη ή την ιστορία του Βυζαντίου και με ιστορικούς αναχρονισμούς μιλούσε με «σπασμένη φωνή» για το πάθος του.---
Από την «Εποχή των ισχνών αγελάδων»
Ο Θάνατος του Αυνάν
(απόσπασμα)
Iωσήφ, γλυκέ μου Ιωσήφ, δόξα κι ομορφιά της Αιγύπτου,
συχνά ο θείος Ρουβήν μου μιλούσε για σένα:
Ην Ιωσήφ καλός τω είδει και ωραίος τη όψει σφόδρα
έλεγε,
κι εγώ που κοσμούσα το καλύβι μου μ’ αυτά τα παράξενα
ρόδα της ηδυπάθειας, δίχως ηλεκτρικό, με μόνα τα κηροπήγια,
κι εγώ που αναζητούσα στα μάτια του Βενιαμίν τη ματιά σου
μοιράζοντας την καρδιά μου σε ίσες δόσεις τρυφερότητας,
πεθαίνω φορώντας τον άσπιλο χιτώνα σου σπιλωμένο
με το αίμα ερίφου το τελευταίο σου καλοκαίρι στη Χαναάν.
Αδελφέ μου Ηρ, σ’ αυτή την εποχή των ισχνών αγελάδων,
εμείς δεν έχουμε έναν Ιωσήφ, δεν υπάρχει για μας Ιωσήφ,
λυτρωτής Ιωσήφ, αφέντης του κορμιού και της σκέψης.
Αδελφέ μου Ηρ, εσύ που ξέρεις γράμματα, γράψτου κάτι για μένα:
όταν ανθίζουν οι πασχαλιές με παιδεύει η νοσταλγία’
συχνά παίρνω Κάιρο στο ράδιο ν’ ακούσω τα διαγγέλματά του.
Πεθαίνω φορώντας το σπιλωμένο χιτώνα του –
η τελευταία που μ’ απόμεινε ηδονή.
~~~~~~~~~~~~
Aπό την ΟΔΟ ΠΑΝΟΣ – τ. 96, Μάρτιος 1998:
«Το 1952 έβγαλα την δεύτερη έκδοση της «Εποχής των ισχνών αγελάδων» στην οποία είχα προσθέσει και μερικά καινούργια ποιήματα. Εκ των υστέρων είδα ότι είχα πάρει ψηλά τον αμανέ. Δηλαδή βλέποντας την επιτυχία των ποιημάτων της “Εποχής των ισχνών αγελάδων” άρχισα να αντιγράφω τον ίδιο τον εαυτό μου και να γράφω πολλά ποιήματα που νόμιζα ότι είναι ισοδύναμα με τα παλιά ενώ δεν ήταν. Τα πέταξα αργότερα. Αυτά ήταν τότε επτά και, μου φαίνεται, πέταξα πέντε και κράτησα δύο. Ένα από τα πέντε που πέταξα ήταν ένα ποίημα που λέγονταν “Βρασίδας ο μεταφραστής” και στο οποίο είχα έναν υπαινιγμό για την σεξουαλικότητα των χωροφυλάκων. Κάποιο καρφί με κατέδωσε στην Ασφάλεια και την επομένη άρχισαν τα ντράβαλα. Η συλλογή κατασχέθηκε σαν ένα μίνιμουμ για να μην με σύρουν στα δικαστήρια επί δυσφημήσει και επειδή υπήρξαν πολλοί σπουδαίοι και αξιόλογοι φίλοι που πήγαν και μίλησαν σ’ αυτούς, ότι ήμουν καλό παιδί “και δεν ξέρουμε πώς του ξέφυγε”. Έτσι λοιπόν ολόκληρο το ’52 ταλαιπωρήθηκα με την Ασφάλεια πάρα πολύ. Είχε γράψει τότε και ο Ρένος Αποστολίδης υπέρ εμού. Κινδύνεψα πολύ να κάτσω στο δικαστήριο, από το οποίο υπήρχε τιμωρία, διότι τους έβριζα. [...]
Και το κακό ξέρεις ποιο είναι; …έφταιγα εγώ. Δεν χρειάζεται να τον βρίσεις τον άλλον και να τον πεις “μπασκίνα”. Δε μου φταίξανε οι άνθρωποι τίποτε. Και ο στίχος ήταν επουσιώδης...»
Ένα κείμενο του Περικλή Σφυρίδη από την “Συλλογή κριτικών κειμένων Για τον Χριστιανόπουλο»:
καταχώρηση Νο. 98
Παλαιότερες καταχωρήσεις για τον Ντίνο Χριστιανόπουλο:
No 11
No 31
No 94
No 95
No 96
No 97
No 99
No 177
Δημοσίευση σχολίου