Με τα χρόνια η ειδυλλιακή εικόνα του Τζέιμς Ντην αλλάζει πολύ και οι γλώσσες λύνονται. Τα πρώτα βιβλία που του αφιερώνονται ξεχειλίζουν από λυρισμό και συμμορφώνονταν με τη μόδα της κακόγουστης εξιδανίκευσης. (…)
Παρ’ όλα αυτά, καθώς τα χρόνια περνάνε το λούστρο αρχίζει να εμφανίζει ρωγμές. Τη ρομαντική εικόνα του επαναστάτη χωρίς αιτία παίρνει σιγά-σιγά μια προσωπογραφία πολύ λιγότερο απόλυτη, εκείνη ενός νέου σε πλήρη συναισθηματική σύγχυση, που έζησε κρυφά την αμφισεξουαλικότητά του σε μια εποχή στην οποία οι δηλητηριώδεις αποκαλύψεις για τα ήθη του θα είχαν σίγουρα καταστρέψει την καριέρα του, όπως ο μακαρθισμός συνέτριψε την καριέρα των δήθεν συνοδοιπόρων των κομμουνιστών. (…)
Μια οργανωμένη ομάδα σαδομαζοχιστών ομοφυλοφίλων διαδίδει μιαν επίμονη φήμη σύμφωνα με την οποία ο Τζέιμς έβρισκε ιδιαίτερη ευχαρίστηση στο να υπομένει το κάψιμο με τσιγάρο. Έτσι ο Κένεθ Άνγκερ, στο δεύτερο τόμο του καυστικού βιβλίου του Hollywood Babylon, αναφέρει ότι στα θλιβερά παρτουζιάρικα μπαρ όπου σύχναζε, ο Ντην είχε το παρατσούκλι «ανθρώπινο τασάκι» και ότι «μόλις έπαιρνε τη δόση του, γύμνωνε το στήθος του και ικέτευε του κυρίους του να σβήσουν την γόπα τους πάνω του»
Jean-Philipe Guerand: Τζέιμς Ντην (Κασταλία)
2 σχόλια:
Από την Οδό Πανός – τ. 33, Νοέμβριος 1987
Γράφει ο Νίκος Σπάνιας
Είδα τον Τζέημς Ντην για πρώτη φορά σε μια διασκευή του «Ανηθικολόγου» του Αντρέ Ζιντ [σημ: βλ. Νο. 101, μια άλλη καταχώρηση για τον Αντρέ Ζιντ] στις αρχές της δεκαετίας του 1950, στο Μπροντγουέι. Τότε η Νέα Υόρκη ήταν η Μέκκα του σοβαρού θεάτρου κι όχι της μουσικής κωμωδίας όπως κατάντησε σήμερα. Πρωταγωνιστής του έργου (οι Αμερικανοί έχουν τη λόξα να βάζουν τ' όνομα του διασκευαστή πρώτο πρώτο και με πηχυαία γράμματα και τ' όνομα του συγγραφέα με ψιλά, μικρά γραμματάκια), ήταν ο Λουί Ζουρνταιν - ένας γαλλοαμερικανός μέτριος ηθοποιός (που έπαιξε και στο μιούζικαλ «Ζίζι») κι ο Ντην έπαιξε ένα μικρό, αλλά χαρακτηριστικό ρολάκο: τον πονηρό, κλεπτομανή Άραβα προαγωγό Μπαχίρ...
Θυμάμαι πολύ καλά, ύστερα από τόσα χρόνια τον τρόπο με τον οποίο ο Ντην ερμήνευσε τον Μπαχίρ. Βέβαια, δεν είχα συγκρατήσει τότε τ' όνομά του, αλλά θυμάμαι τις κινήσεις του, το άσπρο του μπουρνούζι, τα γυμνά του πόδια που πότε τα μάζευε κάτω απ' το σαγόνι του και πότε τ' άπλωνε με ξεγνοιασιά για να σαγηνεύσει τον ήρωα, το Μισέλ... Ήταν μακιγιαρισμένος. Μελαψός από πάνω μέχρι κάτω και τα κατσαρά τσουλούφια του τινάζονταν ατίθασα - όπως ο χαρακτήρας του - πάνω στο μέτωπό του. Καθόμουν στα πρώτα καθίσματα και μπόρεσα να διακρίνω ευκρινώς τα γαλαζωπά, μυωπικά μάτια του που του έδιναν μια όψη ονειροπαρμένη, λαγγεμένη. Τα μάτια του, ίσως εξαιτίας της μυωπίας τους έκλειναν σχεδόν οδυνηρά κάθε που τα χτυπούσε το φως του δυνατού προβολέα. Είχα νευριάσει με τη διασκευή. Ήταν τόσο κακή, τόσo άτσαλη, τόσο ψευτοθεατρική. Να φανταστείτε πως όταν η γυναίκα του Μισέλ κατάλαβε πως ο άνδρας της ένιωθε μια ακατανίκητη έλξη για τ' αραβόπουλα, εκείνη τό 'ριξε στο πιοτό (τα κόκαλα του Ζιντ θα έτριζαν σίγουρα στον τάφο του) και γυρνούσε πάνω κάτω κρατώντας μια μποτίλια με αλκοόλ. Το έργο (έργo;) δεν κράτησε παρά λίγες εβδομάδες, μπορεί και ημέρες και κανείς κριτικός δεν ανέφερε τ' όνομα του Ντην. Για λίγο χάθηκε, όχι όμως πριν τον πάρει το μάτι ενός ανιχνευτή ταλέντων και τον συστήσει στον Καζάν ο οποίος, τότε θριάμβευε με έργα όπως το «Λεωφορείο ο Πόθος» [σημ: βλ. καταχώρηση No 122], το «Λιμάνι» (αν δεν κάνω λάθος ο ηλίθιος ελληνικός τίτλος είναι «Το λιμάνι της αγωνίας»;) και προπάντων με το «Βίβα Ζαπάτα», όλα αλησμόνητες και συγκλονιστικές επιτυχίες του Μάρλον Μπράντο.
Ο Καζάν διαπραγματευόταν με τους παραγωγούς του το γύρισμα του μυθιστορήματος του Τζον Στάινμπεκ «Ανατολικά της Εδέμ». Ο Καζάν ήταν από τους 2-3 σκηνοθέτες που έκανε ακριβώς ό,τι αυτός ήθελε χωρίς ν' ακούει τη γνώμη ακόμη και των χρηματοδοτών του. Του άρεσε να δοκιμάζει άγνωστους ηθοποιούς και να τους πλάθει όπως αυτός νόμιζε ότι ήταν καλύτερα γι' αυτόν και γι' αυτούς. Έτσι έγινε με την Κάρολ Μπέικερ στο «Baby Doll» κι έτσι έγινε με τον Ντην «Στ' ανατολικά τής Εδέμ».
Για να ζήσει στην σκανδαλοθηρική και ακριβή Νέα Υόρκη, ο γιος του Κουάκερου οδοντοτεχνίτη, 24χρονος Τζέημς Μπάυρον Ντην από πιατάς, ή θυρωρός, ή αγγελιοφόρος, έγινε ξαφνικά αστέρας. Είχε πιει, όπως γράφει σ' ένα ποίημά του, μια μικρή γουλιά από ένα ποτάμι και φοβόταν τώρα το αποτέλεσμα στο γόνιμο παιχνίδι της πηγής του.
Γεννήθηκε το 1931 στην πολιτεία της Ινδιάνας. Θαύμαζε τον Μπράντο και για ένα ακόμη άπραγο και ευάλωτο παιδί σαν κι αυτό (που δεν ξέχασε ποτέ την αθεράπευτη απογοήτευση που ένιωσε για τον ξαφνικό θάνατο της μητέρας του), ήταν φυσικό έστω και ασυνείδητο, να τον μιμείται. Είχε λοιπόν κι αυτός, όπως λένε εδώ στο θέατρο, στη διάθεσή του τη «σακούλα με τα θεατρικά κόλπα» που με υπομονή, επιμονή και ακατάλυτο πείσμα είχε γεμίσει για τον εαυτό του ο Μπράντο: τα σχεδόν ακατάληπτα λόγια, το βρασμό ψυχής που ξαφνικά τινάζεται σαν ατμός και σε τυφλώνει ή συνεπαίρνει, την δήθεν αδιαφορία που στο βάθος είναι πονηριά και τόλμη, μια γροθιά στον αντίπαλο εκεί που νόμιζες ότι όλα ήταν πάλι μέλι-γάλα και ένας αθεράπευτος πόθος για φυγή, για εγκατάλειψη απ' τα καθημερινά και τετριμένα. Τόσο ο μεγαλύτερος (Μπράντο) όσο κι ο μικρότερος (Ντην) ασκούσαν μια σεξουαλική γοητεία στους θεατές. Με τη διαφορά ότι ο Ντην μ’ όλο το βίαιο πάθος του - και αντίθετα με τον Μπράντο - είχε κάτι το τρυφερό, το κουκλίστικο, που εκδηλώνονταν στα μυωπικά και απείρως εκφραστικά μάτια του και στο σούφρωμα των χειλιών του, ίδια κόκκινα χυμερά τόξα...
Λέγεται ότι όταν κάποτε ρωτήθηκε ο Τζέιμς Ντην αν είναι gay, απάντησε αινιγματικά:
«Tι να γίνει, σίγουρα δεν θα περάσω τη ζωή μου πολύ εύκολα». Kατά ευρεία παραδοχή ο Τζέιμς Ντην ήταν ή ομοφυλόφιλος ή αμφιφυλόφιλος, αλλά είναι λίγα τα στοιχεία που μπορούν να το επιβεβαιώσουν ή να το διαψεύσουν. Μια μεγάλη μερίδα όμως ανθρώπων που γνώριζαν τις προτιμήσεις του, λένε ότι ήταν αμφιφυλόφιλος με περισσότερη προτίμηση προς τους άνδρες. Ήταν γνωστός θαμών των gay clubs και ήταν γνωστές οι δύο στενότερες ομοφυλοφιλικές σχέσεις του. Με τον Μπιλ Μπαστ με τον οποίο γνωρίζονταν από το κολλέγιο και έζησαν μαζί στην Σάντα Μόνικα και την Νέα Υόρκη, και με τον Τζακ Σίμμονς που ερμήνευσε τον ρόλο ενός μέλους της συμμορίας στο φιλμ Επαναστάτης Χωρίς Αιτία και με τον οποίο συζούσε στο σπίτι που είχε μισθώσει ο «Τζίμυ» στο Σέρμαν Όουκς.
~~~~~~~~~~~~
Η παρουσίαση του βιβλίου είναι από το aboutbooks.gr:
"Ο ηθοποιός πρέπει να ερμηνεύει τη ζωή, και για να το κατορθώσει πρέπει να αφήνεται σε όλες τις εμπειρίες που εκείνη του προσφέρει. Πρέπει όμως να απαιτεί ακόμη περισσσότερα. Στη διάρκεια της σύντομης ύπαρξής του, ο ηθοποιός πρέπει να μάθει να ανταποκρίνεται στο κάλεσμα της ζωής, και για τον αγώνα αυτό πρέπει να είναι υπεράνθρωπος". O Τζέιμς Ντην (1931-1955) γνώρισε τη δόξα με τρεις μόλις ταινίες. Ο "Επαναστάτης χωρίς αιτία", που πρωτοβγήκε στις αίθουσες την επομένη του αυτοκινητιστικού δυστυχήματος που του στοίχισε τη ζωή, παρουσίασε ανάγλυφα τη δυσφορία μιας ολόκληρης γενιάς. Πενήντα χρόνια αργότερα, το φαινόμενο της ταύτισης με έναν ηθοποιό που θέλησε να κλείσει τις πληγές της παιδικής του ηλικίας ανοίγοντας ολοένα και περισσότερα μέτωπα με όπλο την επαναστατημένη του συμπεριφορά, παραμένει το ίδιο ζωντανό.
~~~~~~~~~~~~
To βιβλίο κυκλοφόρησε το 2006 σε μετάφραση του Κλήτου Παρασκευόπουλου.
Άλλη καταχώρηση για τον James Dean: Νο 229: Ο έκπτωτος άγγελος
Δημοσίευση σχολίου