Riza I-Abaasi (Περσία).
Ω Αγαπημένε μου,
Η σκέψη με κρατά μακριά σου.
Η σκέψη για το πρόσωπό σου
Σκεπάζει το πρόσωπό σου.
Όταν αναπολώ τα χείλη σου… ξεθωριάζουν
Όταν σκέφτομαι τα φιλιά σου… δεν ξανάρχονται.
.
Τζελαλαντίν Ρουμί: Ο Αγαπημένος (Αρμός)
Μετάφραση: Καδιώ Κολύμβα
7 σχόλια:
Στις 11 Μαρτίου του 1246, ο πέρσης αριστοκράτης Τζελαλαντίν Ρουμί, δάσκαλος και φιλόσοφος, χάνει τον αγαπημένο του δερβίση Σαμς. Απελπισμένος πέφτει σε βαθιά μελαγχολία.
«Αυτή είναι η "στιγμή", που ο ακαταμάχητος κήρυκας της θεολογίας μεταμορφώνεται σε ποιητή», γράφει η μεταφράστρια στον πρόλογο του βιβλίου. «Κάλεσε μουσικούς, οι οποίοι νυχθημερόν έπαιζαν με τους καλαμένιους αυλούς και τις κιθάρες της Ανατολής λυπητερούς σκοπούς και εκείνος, σε κατάσταση έκστασης, ψιθύριζε τους στίχους που μόλις είχε φτιάξει, ενώ στροβιλιζόταν σ' έναν μονότονο χορό, με τα χέρια υψωμένα αναζητώντας τον Αγαπημένο.»
~~~~~~~~~~~~
Τ' άνθη που φυτεύω χωρίς εσένα
γίνονται αγκάθια.
Το παγώνι που αντικρύζω
γίνεται φίδι.
Παίζω την ραμπάτ
θόρυβος μόνον.
Πηγαίνω στον έβδομο ουρανό
και είναι η κόλαση.
* * *
Χτες βράδυ βρισκόταν μέσα στο πλήθος
και δεν μπορούσα να τον αγκαλιάσω φανερά.
Ακούμπησα λοιπόν το πρόσωπό μου στο δικό του
κι έκανα πως του ψιθυρίζω ένα μυστικό στ' αυτί.
* * *
Αν πεθάνω, ξαπλώστε με δίπλα στον αγαπημένο.
Αν με κοιτάξει - μην ξαφνιαστήτε.
Αν με φιλήσει στα χείλη - μην ξαφνιαστήτε.
Αν ανοίξω τα μάτια μου και χαμογελάσω - μην ξαφνιαστήτε.
Aπό τις βιβλιοπαρουσιάσεις της «Οδού Πανός»
Γράφει ο Γιώργος Πετρόπουλος:
Μικρό μόνο μέρος του εκτεταμένου ποιήματος «Ο Αγαπημένος» του μεγάλου Πέρση ποιητή Τζελαλαντίν Ρουμί (1207-1273 μ.Χ.) μεταφράζει με αληθινή μαστοριά και επιδεξιότητα η Καδιώ Κολύμβα. Όμως και από αυτά τα ενενήντα τετράστιχα, (επί συνόλου 1971) αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε να κάνουμε με ένα φωτοβόλο ποιητικό πνεύμα, του οποίου η ευρηματικότητα της σύλληψης και της έκφρασης εντυπωσιάζει. Ο Τζελαλαντίν Ρουμί είναι ο ποιητής της αγάπης και του ερωτικού πάθους, της αιώνιας αφοσίωσης και της ήρεμης προσφοράς. Οι στίχοι του είναι καλοδουλεμένοι και φανερώνουν τη φλόγα της ψυχής του για τον «Αγαπημένο» που έγινε Μοίρα του και οδηγός της ζωής του. Ωστόσο, δεν λείπουν από τα τετράστιχα αυτά και κάποιες ενδιαφέρουσες κοινωνικές αποτιμήσεις αλλά και δογματικές επισημάνσεις αρκετά χρήσιμες στους ερευνητές αυτής της περιόδου.
(τεύχος 83-84, Ιαν.1996)
Aπό την Οδό Πανός – τ. 122, Οκτ.2003
ΤΖΑΛ-ΑΛ-ΟΥΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ ή ο έρωτας ως θέωση
Εισαγωγή και μετάφραση από τα αγγλικά: Θάνος Σίδερης
Το όνομα Τζαλ-αλ-Ουντίν Ρουμί ή Μεβλανά έχει γίνει συνώνυμο της αγάπης, του έρωτα και της εκστατικής αποκάλυψης τους. Ο Ρουμί υπήρξε αναμφισβήτητα ένας από τους μεγαλύτερους πνευματικούς δασκάλους και μια από τις εξέχουσες ποιητικές ιδιοφυίες της «Ανατολής». Η «Δύση» τον ανακάλυψε πολύ αργά, ενώ εκείνος τη γνώριζε ήδη όταν συνέθετε τα υπέροχα έργα του. Υπήρξε ο ιδρυτής της σέκτας των Περιστρεφόμενων Δερβίσηδων (των Μεβλεβί), μιας μυστικιστικής ισλαμικής αδελφότητας των Σούφι.
Ο Ρουμί γεννήθηκε στο Μπαλκ του Χορασάν, περιοχή στα σύνορα του σημερινού Αφγανιστάν με το Ιράν, το Σεπτέβριο του 1207, σε οικογένεια καλλιεργημένων Περσών θεολόγων. Για να αποφύγουν τη μογγολική επιδρομή και τις καταστροφές που την συνόδεψαν, ο Ρουμί και η οικογένεια του εγκατέλειψαν το Μπαλκ το 1219, ταξίδεψαν για αρκετό διάστημα στις ισλαμικές χώρες. Στη διάρκεια αυτών των ταξιδιών με σταθμούς τη Νισαπούρ, τη Βαγδάτη, τη Μέκκα, τη Δαμασκό, το Ερζινζάν και τα Λάρανδα της Μικράς Ασίας, ο Ρουμί ήρθε σε επαφή με ορισμένους από τους επιφανέστερους λογίους της εποχής του και γνώρισε τη διδασκαλία εξεχόντων θεολόγων και ποιητών, όπως ο Αττάρ και ο Ίμπν-αλ-Αραμπί. Τελικά η οικογένεια του εγκαταστάθηκε στο Ικόνιο της Μικράς Ασίας, το οποίο την εποχή εκείνη ήταν πρωτεύσουσα του σελτζουκικού Σουλτανάτου του Ρουμ (από όπου και το προσωνύμιο Ρουμί). Όταν το 1231 πέθανε ο πατέρας του, Μπαχάντ-Ουντίν Βαλάντ, ο Ρουμί τον διαδέχτηκε ως καθηγητής θεολογίας στο μεντρεσέ (κο-ρανικό σχολείο) του Ικονίου. Στα 24 χρόνια του ήταν ήδη ένας αναγνωρισμένος θεολόγος και μελετητής των θετικών επιστημών. Μεβλανά είναι η τουρκική προφορά του αραβικού «μαουλανά», δηλαδή ο κύριος μας, ο δάσκαλος μας, προσωνύμιο που οφείλεται στους μαθητές και θαυμαστές του.
Στη μεταφυσική του μυστικισμού τον εισήγαγε ένας περιπλανόμενος δερβίσης, ο Σαμς από την Ταυρίδα (Σαμς Ουντίν-ι-Ταμπρίζ). Η αγάπη και ο θρήνος του Ρουμί για το θάνατο του Σαμς τον οδήγησαν σε μια έκρηξη μουσικής, χορού και λυρικής ποίησης. Το κολοσσιαίο Ντιβάν-ι-Σαμς-ι-Τα-μπρίξ (τα έργα του Σαμς από την Ταυρίδα) είναι το εστιακό έργο του Ρουμί, γύρω από το οποίο περιελίσσονται οι έξι τόμοι του επικού-διδακτικού έργου Μαθναβί-γε-Μαθναβί (Νοερό Έπος, το αποκαλούμενο και Κοράνι στα περσικά) και οι λόγοι Φίχι-μα-φίχι (Είναι αυτό που είναι), γραμμένοι για να εισαγάγουν τους μαθητές του στη μεταφυσική.
Ο Τζαλ-αλ-Ουντίν Ρουμί πέθανε στις 17 Δεκεμβρίου του 1273. Πιστοί πέντε διαφορετικών θρησκειών ακολούθησαν την κηδεία του. Η νύχτα αυτή ονομάστηκε Σεμπούλ Αρούς (Νύχτα της Ένωσης). Έκτοτε η ημερομηνία του θανάτου του είναι για τους δερβίσηδες Μεβλεβί ημέρα γιορτής και ο ίδιος τιμάται ακόμα και σήμερα ως άγιος.
Ενώ ο Ρουμί ήταν γνωστός στο Βυζάντιο, και μάλιστα αναφέρεται σ' αυτόν ο ίδιος ο αυτοκράτορας Μανουήλ Β' Παλαιολόγος, το έργο του έγινε ευρύτερα γνωστό στο δυτικό κόσμο κυρίως μετά τα τέλη του 19ου αιώνα. Στο δεύτερο μισό του 20ου το ενδιαφέρον για τον Ρουμί αναζωπυρώθηκε χάρις σε μια πλούσια σειρά μεταφράσεων και μελετών, ιδίως από αμερικανούς ειδικούς της περσικής λογοτεχνίας και κατά δεύτερο λόγο από Γάλλους και Γερμανούς μελετητές του Ισλάμ.
Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι το γεγονός, ότι ο Ρουμί γνώριζε ελληνικά, αρκετά για να παρεμβάλλει στα ποιήματα του στίχους στο καππαδοκικό ιδίωμα της εποχής (ιδίωμα της Σίλλης) ή ακόμα και να συνθέτει σύντομα ελληνικά ποιήματα. Καλύτερη γνώση της ελληνικής είχε ο γιος του, Σουλτάν Βαλάντ, από το έργο του οποίου αντλούμε πλούσιες βιογραφικές πληροφορίες για τον Ρουμί.
...
Η γνώση της ελληνικής γλώσσας δεν ήταν η μόνη επαφή του Ρουμί με το ελληνικό στοιχείο της Μικράς Ασίας, που φαίνεται πως ήταν ακόμα πολυπληθές, είτε ως χριστιανικοί, είτε ως εξισλαμισμένοι ελληνόφωνοι πληθυσμοί. Τα σαφή στοιχεία νεοπλατωνικής φιλοσοφίας στην ποίηση του Ρουμί θα πρέπει ν' αποδοθούν (εκτός από τα ήδη γνωστά ελληνικά δάνεια της ισλαμικής φιλοσοφίας και θεολογίας) και στις τακτικές επαφές του Ρουμί με τους μοναχούς και τον ηγούμενο της μονής του Αγίου Χαρίτωνος, κοντά στο Ικόνιο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο βιογράφος του Ρουμί, Σαμς αλ-ντιν Αχμάντ Αφλακί, την ονομάζει «μονή του Πλάτωνος» (ντέιρε Αφλατούν).
...
Από την Οδό Πανός – τ. 34, Ιαν.1988
Μεβλάνα, ο Σοφός (Sufi) Διδάσκαλος του ΚΡΥΦΟΥ ΜΥΣΤΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΜΩΑΜΕΘΑΝΙΣΜΟΥ
Ο Μέγας Ποιητής και Διδάσκαλος του εσωτέρου Κρυφού Μυστικιστικού Μωαμεθανισμού' ο περίφημος ΜΕΒΛΑΝΑΣ του Ικονίου (ΚΟΝΥΑ), πόλεως εις τα βάθη της Μικράς Ασίας, γνωστός ως Τζελαλεδήν "Ρουμή" ήτοι "Ρωμηός" λόγω καταγωγής και προσηλώσεώς του εις τας επιδόσεις περί έρωτος των Αρχαίων Ελλήνων και τας διδαχάς του ΠΛΑΤΩΝΟΣ (Εφλατούν), συνήντησε τον οδοιπορούντα όσιον Δερβίσην Σεμσεδήν, ερχόμενον από την Ταυρίδα της Ασίας κατά το έτος 1244 ΑΝΝΟ DOMINI.
Ερώμενος αυτού σφόδρα, εδήλωσε ότι «εύρεν εν τω προσώπω του εν λόγω Ντερβίση, το ΘΕΪΚΟΝ ένσαρκον πρότυπον της μυστηριώδους μυχίας εσωτέρας κρυφίας ΑΓΑΠΗΣ», επιδιδόμενος εν τη πράξει εις την ολοκλήρωσιν Αυτής.
Το έτος 1243 A.D. αι ορδαί του Μογγόλου ΤΣΕΝΓΚΙΖ ΧΑΝ κατέσφαξαν τους Σελτζούκους του Ικονίου, αλλά οι άγριοι και αιμοδιψείς αυτοί ΣΤΡΑΤΙΩΤΑΙ του, εσεβάσθησαν τον πλήρη αγάπης ιερόν ΘΕΟΛΟΓΟΝ ΜΕΒΛΑΝΑΝ. Ο κρύφιος μυστικισμός και βίος του, τους εσαγήνευσε. Με την σχέσιν του με τον Ντερβίσην Σεμσεδήν, ο Μεβλάνα από συνεσταλμένος ιδεολόγος που ήτο, επέτυχε να γίνη ο ΜΕΓΑΣ ΜΥΣΤΗΣ και ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ του ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΟΥΣ ΕΡΩΤΟΣ. Μερικοί μαθηταί του Μεβλάνα, κατατρυχώμενοι από τα συνήθη εις παρομοίας περιπτώσεις αισθήματα ζηλοφθονίας και αβεβαιότητος περί του ΑΝΔΡΙΣΜΟΥ των και μη δυνάμενοι να αιτιασθούν την Καλωσύνην και Αγιοσύνην Αυτού επί κοινή θηλυπρεπεία, καθώς και αδυνατούντες να χαλιναγωγήσουν τας ΕΥΤΕΛΕΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ και ποταπά αισθήματα αυτών, προέβησαν την 5.12.1270 A.D. αδίστακτοι εις την δολοφονίαν του πεφιλημένoυ Του, ήτοι του Ντερβίση Σεμσεδήν. Ο Μεβλάνα ήτο απαρηγόρητος, αλλά τότε ανεπλήρωσε τον δολοφονηθέντα ο Σελαχεδήν Ζερκουβης εκ Σαμαρκάνδης. Αυτός απέθανε μετά 10 έτη, ανεπληρώθη δε και αυτός από τον Χουσεμεδόν Τσετεμπή.
Ο Μεβλάνα απέθανε τήν 17ην Δεκεμβρίου 1273 A.D. Η σαρκοφάγος του ευρίσκεται εις ειδικόν Μαυσωλείον εις το Ικόνιον (ΚΟΝΥΑ). Ο Άγιος Μεβλάνα έγραψε πλην άλλων πολλών, και το ποιητικόν ΕΡΓΟΝ «ΜΑΣΝΑΒΗ» που αποτελείται από 5618 Δίστιχα σε περσική γλώσσα.
Η θαυμάσια Πύλη του ΜΕΝΤΡΕΣΕ (Θεολογικής Σχολής) «ΙΝΤΖΕ» εις το Ικόνιον (ΚΟΝΥΑ), φέρει άνω δύο εμφανείς διακοσμήσεις ως είδος του τύπου του Ελληνικού Μαιάνδρου ήτοι του αρχιτεκτονικού στοιχείου του παγκοσμίως γνωστού ως ΓΚΡΕΚΑ (grecque) καθ' υπόδειξιν τού εις το εν λόγω ίδρυμα διδάξαντος Μεβλάνα ΡΟΥΜΗ (grec). Ούτος επεσκέπτετο συχνά, τους Βυζαντινούς Αγίους Πατέρας των «ΜΠΙΝ ΜΠΙΡ» (χιλίων) ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ, 30 χιλιόμετρα νοτίως του ΙΚΟΝΙΟΥ.
Θάνος Μούρραης-Βελλούδιος
Αγαπητοί Κύριοι, περιδιαβαίνοντας τυχαίως έπεσα στο Ανωτέρω Block όπου Συσχετίζεται ο Μέγιστος Μυστικός Ποιητής με την, κατά τα άλλα θεμιτήν επιλογήν του καθ' ενός, Ομοφυλοφιλίαν. Από που συνάγετε και Συσχετίζετε ένα τέτοιο Γεγονός??
Σεις Ισχυρίζεστε πως είστε Ελεύθεροι Άνθρωποι, όπως ο Χατζηδάκης, Καβάφης κ.λ.ποι οι οποίοι Ελεύθεροι όντες δεν είχον ουδένα πρόβλημα να ομολογήσουν αυτό. Ειδ' άλλως δεν θα ήταν Ελεύθεροι και δεν θα έγραφαν τέτοια μεγάλα Έργα. Λέτε ο Rumi να δίσταζε να ομολογήσει τέτοιο πράγμα??? τότε τι σοϊ Μεγάλος και Ελεύθερος ήταν. Λοιπόν Ανατρέξετε στον Βρετανό Μελετή του Rumi Reynold Nicholson, τον Γερμανό Ritter, τον Τούρκο Μελετητή Καθηγητή Giolpinarli και Κυρίως Εάν δεν γνωρίζετε τας Ανωτέρω Γλώσσας στον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γρηγόριον Ζιάκα και στο Σπουδαίο έργο του ''Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ MAULANA JALALADDIN RUMI'' Εκδόσεις ''ΠΟΥΡΝΑΡΑ'' Θεσσαλονίκη. Έτσι για δείγμα παραθέτω ένα ''Βαθέως Νοήματος'' Ποιήμα του Rumi μπας και καταλάβετε περί τίνος Πρόκειται
‘’ Κάποιος ἐκτύπησεν τήν θύραν τοῦ Φίλου,
-ποῖος εἶναι; ἠρώτησεν ὁ Φίλος.
-Ἐγώ ἀπήντησεν οὗτος.
-Φύγε εἶπεν ὁ Φίλος, εἶναι πάρα πολύ ἐνωρίς,
-εἰς τήν τράπεζάν μου δέν ὑπάρχει θέσις διά τους
ὠμούς.
Ποῦ ἀλλοῦ δύναται νά ὡριμάση ὁ ὠμός, ἄν μή
εἰς τό πῦρ τῆς ἀπουσίας;τί ἄλλο θά τόν
ἀπαλλάξη ἀπό τήν ὑποκρισίαν;
Ὁ φίλος ἀπεμακρύνθη περίλυπος καί ἐπί ἕν
ὁλόκληρον ἔτος κατεσθίετο ὑπό τῶν φλογῶν
τοῦ χωρισμοῦ. Μετά ταῦτα ἐπεστρεψεν καί
περιεπάτει τῆδε κακεῖσε παρά τήν Οἰκίαν τοῦ
Φίλου. Ἐκτύπησεν τήν θύραν μέ
ἑκατονταπλασίονα φόβον καί πολύν σεβασμόν
μήπως ἀπρεπής τίς λέξις ἐκφύγη
τῶν χειλέων του.
-Ποῖος εἶναι πρό τῆς θύρας; ἐφώναξεν ὁ Φίλος.
-Σύ εἶσαι πρό αὐτῆς, ὤ σαγηνευτᾶ τῆς Καρδίας,
-ἀπήντησεν οὗτος.
-Τώρα εἶπεν ὁ Φίλος, ἀφοῦ σύ εἶσαι ἐγώ,
-εἴσελθε, ὤ ἐαυτέ μου.
-Δέν ὑπάρχει χῶρος διά δύο ‘Ἐγώ’
-εἰς τόν Οἶκον τοῦτον ‘’
Ευελπίζομαι δε πως θα αποδείξετε την Ελευθερίαν που ΠΑΝΤΙΟΤΡΟΠΩΣ επικαλείσθε και θα αναρτήσετε το Ανωτέρω Σχόλιο ως έχει. Και αφού Ενσκύψετε εις τας Ανωτέρω Γραφάς Αυτομάτως ΜΟΝΟΙ ΣΑΣ ΘΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΤΕ ΤΟΙΟΥΤΟΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΝ. Ειρήσθω εν Παρόδω, Εντρυφώ επί του Μεγάλου Ποιητού πλέον 20 ετίας.
ΦΙΛΙΚΑ
SUN (Shams i Tabriz)
Aπό την Οδό Πανός – τ. 122. Οκτ. 2003
Τζαλ-αλ-Ουντίν Ρουμί
Οι μεταφράσεις που ακολουθούν βασίζονται στις αγγλικές μεταφράσεις του Coleman Barks και σε παραβολή τους με μεταφράσεις των ίδιων ποιημάτων από τους Jonathan Star, Andrew Harvey, Annemarie Schimmel και Kabir Helminski.
από το Ντιβάν-ι-Σαμς-ι-Ταμπρίζ
1.
Μια στιγμή ευτυχίας,
εσύ κι εγώ καθισμένοι στη βεράντα,
φαινομενικά δυο, αλλά στο πνεύμα ένας, εσύ κι εγώ.
Αισθανόμαστε τη ροή του νερού της ζωής εδώ,
εσύ κι εγώ, με την ομορφιά του κήπου
και τα πουλιά να τραγουδούν.
Τ' αστέρια θα μας παρακολουθούν,
κι εμείς θα τους δείξουμε
τι σημαίνει να είσαι ένα λεπτό μισοφέγγαρο.
Εσύ κι εγώ, χωρίς εαυτό, θα είμαστε μαζί,
αδιάφοροι στις μάταιες υποθέσεις, εσύ κι εγώ.
Οι παπαγάλοι του παραδείσου θα τραγανίζουν ζάχαρη
καθώς θα γελάμε μαζί, εσύ κι εγώ.
Με μια μορφή πάνω στη γη,
και με μιαν άλλη σε μια γλυκιά άχρονη χώρα.
2.
Εραστές
Ω εραστές, εραστές είναι καιρός
να φύγουμε απ' τον κόσμο.
Ακούω ένα τύμπανο στο αυτί της ψυχής μου
Νά 'ρχεται από τα βάθη των αστέρων.
Ο καμηλιέρης μας έπιασε δουλειά.
Το καραβάνι ετοιμάστηκε.
Ζητά να του συγχωρέσουμε την ενόχληση
που μας προξένησε.
Ρωτά γιατί εμείς οι ταξιδιώτες είμαστε νυσταγμένοι.
Παντού ο ψίθυρος της αναχώρησης.
Τ' αστέρια σαν κεριά
μας επιτίθενται πίσω από πέπλα γαλανά
και σάμπως για να κάνει το αόρατο απλό
ένας θαυμαστός λαός ήρθε μπροστά.
3.
Eίμαι ένας γλύπτης, ένας πλάστης της μορφής.
Κάθε στιγμή σχηματίζω ένα είδωλο.
Αλλά μετά, μπροστά σου τα καταστρέφω.
Μπορώ να ξυπνήσω από τον ύπνο τους εκατό μορφές
και να τις γεμίσω πνεύμα,
αλλά όταν κοιτώ το πρόσωπο σου
θέλω να τις πετάξω στη φωτιά.
Το πνεύμα μου χύνεται στο δικό σου κι αναμειγνύεται.
Γιατί το πνεύμα μου απορρόφησε το άρωμα σου,
το λατρεύω.
Κάθε σταγόνα αίμα που χύνω
πληροφορεί τη γη
ότι ενώνομαι με τον αγαπημένο μου
όταν μετέχω της αγάπης.
Σ' αυτό το σπίτι του πηλού και του νερού,
η καρδιά μου γκρεμίστηκε σ' ερείπια.
Μπες σ' αυτό το σπίτι, αγάπη μου, ή άσε με να φύγω.
4.
Μερικές φορές, γλυκύτατη μου αγάπη, αναρωτιέμαι
μήπως ήσουν μονάχα ένα όνειρο σε μια μακριά χειμωνιάτικη νυχτιά,
ένα όνειρο ανοιξιάτικης ημέρας και χρυσού φωτός
που σκορπίζει τις ακτίνες του σε μια παγωμένη καρδιά.
Ένα όνειρο κρασιού που γεμίζει το μεθυσμένο μάτι.
Κι έτσι, γλυκύτατή μου αγάπη, αναρωτιέμαι,
αν έπρεπε να πιω αυτό το ρουμπινένιο κρασί ή μάλλον να θρηνώ.
Κάθε δάκρυ ένας δακτυλιόλιθος με το πρόσωπο σου χαραγμένο,
ένα κομποσχοίνι για ν' απομνημονεύω τ' όνομά σου...
Υπάρχουν τόσοι πολλοί τρόποι για να σε φέρνω στη θύμηση μου-
Ναι, ακόμα κι αν ήσουν ένα όνειρο μονάχα.
5.
Παράτησε τη θλίψη σου
και κάνε πεντακάθαρη την καρδιά σου
όπως το πρόσωπο ενός καθρέφτη
που δεν περιέχει εικόνες.
Αν θες ένα καθαρό καθρέφτη
κράτα τον εαυτό σου
και δες την αδιάντροπη αλήθεια
που αντανακλά ο καθρέφτης.
Αν το μέταλλο μπορεί να στιλβωθεί
σε μια καθρεφτένια τελειότητα
τι στίλβωμα να χρειάζεται
ο καθρέφτης της καρδιάς;
Μεταξύ καθρέφτη και καρδιάς
υπάρχει αυτή η μόνη διαφορά:
η καρδιά κρύβει μυστικά,
ενώ ο καθρέφτης όχι.
6.
Μην πας πουθενά χωρίς εμένα.
Μην αφήνεις τίποτα να συμβεί στον ουρανό χώρια από μένα,
ή στο έδαφος, σ' αυτόν τον κόσμο ή σ' εκείνον,
χωρίς την ύπαρξη μου στο συμβάν.
Όραση μη βλέπεις τίποτα που δε βλέπω.
Γλώσσα μη λες τίποτα.
Ο τρόπος που ξέρει η νύχτα τον εαυτό της με φεγγάρι,
αυτό γίνε μαζί μου. Γίνε το τριαντάφυλλο
εγγύτατα στο αγκάθι που είμαι.
Θέλω να με νοιώσω μέσα σου όταν δοκιμάζεις φαγητό,
στο τόξο της μασχάλης σου όταν δουλεύεις,
όταν επισκέπτεσαι φίλους, όταν τη νύχτα
μοναχός στη στέγη ανεβαίνεις.
Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να περπατώ έξω στο δρόμο
χωρίς εσένα. Δεν ξέρω που πηγαίνω.
Εσύ είσαι ο δρόμος και ο γνώστης των δρόμων,
περισσότερο από τους χάρτες, περισσότερο από τον έρωτα.
7.
Ο έρωτας δεν έχει σε τίποτα να κάνει
με τις πέντε αισθήσεις και τις έξι κατευθύνσεις:
σκοπός του είναι μόνο να αισθανθεί
την έλξη που εξασκεί ο αγαπημένος.
Κατόπιν, ίσως, η άδεια
να 'ρθεί από το θεό:
τα μυστικά που θά 'πρεπε να ειπωθούν θα ειπωθούν
με μια ευγλωττία εγγύτερη στην κατανόηση
απ' ότι αυτοί οι λεπτοί συγχέοντες υπαινιγμοί.
Το μυστικό δεν είναι σύντροφος με κανέναν
έξω απ' του μυστικού το γνώστη:
στου δύσπιστου το αυτί
το μυστικό δεν είναι διόλου μυστικό.
8.
Eκείνους που δεν νοιώθουν τον έρωτα
να τους τραβά σαν το ποτάμι,
εκείνους που δεν πίνουν την αυγή
σαν ένα κύπελλο νερό πηγής
ή δεν τρώνε το δειλινό για δείπνο,
εκείνους που δεν θέλουνε ν' αλλάξουν,
άστους να κοιμούνται.
Αυτός ο έρωτας είναι πέρα από τη μελέτη της θεολογίας,
αυτής της παλαιάς απάτης και υποκρισίας.
Αν θες να βελτιώσεις το νου σου με αυτόν τον τρόπο,
συνέχισε να κοιμάσαι.
Παραιτήθηκα από το μυαλό μου.
Έσχισα το ρούχο σε κουρέλια
και το πέταξα μακριά.
Αν δεν είσαι εντελώς γυμνός,
τύλιξε ολόγυρα σου το ωραίο φόρεμα των λέξεων
και κοιμήσου.
9.
Ω Αγαπημένε,
Πάρε με.
Ελευθέρωσε το πνεύμα μου.
Γέμισέ με την αγάπη σου
κι απάλλαξέ με απ' τους δυο κόσμους.
Αν θέσω την καρδιά μου σ' οτιδήποτε έξω από σένα
φωτιά ας με κάψει από τα σπλάχνα.
Ω Αγαπημένε,
πάρε μακριά ό,τι επιθυμώ.
Πάρε μακριά ό,τι κάνω.
Πάρε μακριά ό,τι χρειάζομαι.
Πάρε μακριά οτιδήποτε
με παίρνει από κοντά σου.
Από το Μαθναβί-γε-Μαθναβί
1.
H ομορφιά της καρδιάς
είναι η διαρκής ομορφιά:
τα χείλη της δίνουν να πιεις
από το νερό της ζωής.
Η αλήθεια είναι το νερό,
εκείνος που κερνά,
κι αυτός που πίνει.
Κι οι τρεις γίνονται ένα, όταν
το φυλαχτό σου θρυμματίζεται.
Αυτή την ενότητα δε μπορείς να τη μάθεις
με συλλογισμό.
2.
Ξεγελάστηκα πολύ κοντά πετώντας
σ' ό,τι θαρρούσα είχα αγαπήσει.
Τώρα η φλόγα του κεριού είναι σβηστή, χυμένο το κρασί
κι οι εραστές έχουν αποχωρήσει
κάπου πέρα από τη ματιά μου.
Το ποσό που νόμιζα πως κέρδισα, το 'χω χάσει.
Οι προσευχές μου γίνονται πικρές κι όλες για την τυφλότητα.
Πόσο υπέροχο ήταν να βρίσκομαι για λίγο
μ’ αυτούς που παραδίδονται.
Άλλοι γυρνούν μονάχα το κεφάλι τους στο δρόμο,
ύστερα ένας άλλος, σαν περιστέρι σε πτήση.
Ήξερα περιστέρια που πετούν στο πουθενά
και πουλιά που τρων την απουσία σπόρου,
και ράφτες που έραβαν όμορφα ρούχα
σχίζοντας τα σε κομμάτια.
3.
Ο εραστής ψιθυρίζει στ' αυτί μου,
«Καλύτερα νά 'σαι το θήραμα παρά ο κυνηγός.
Κάνε τον εαυτό σου το γελωτοποιό μου.
Πάψε να προσπαθείς να είσαι ο ήλιος και γίνε ένας κόκκος!
Μείνε στην πόρτα μου και γίνε άστεγος.
μην παριστάνεις το κερί, γίνε η πεταλούδα που το πλησιάζει.
Ίσως έτσι μπορέσεις να γευτείς τη νοστιμάδα της ζωής
και να γνωρίσεις την ισχύ που κρύβεται στην υποταγή.»
Θάνος Σίδερης
Δημοσίευση σχολίου