……………(η πρώτη συνάντηση)
Τον είδα
Μου μίλησε, του μίλησα
Και είναι βέβαιον
Πως ό,τι συνέβη μεταξύ μας
Υπήρξεν κέραιον, ακραίον
Και ωραίον
ΤΕΛΟΣ!
.
Μάνος Χατζιδάκις: Μυθολογία και Μυθολογία Δεύτερη (Άγρα)
ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ (1931-2020)
-
Πέθανε ο Ντίνος Χριστιανόπουλος Έζησε 89 «διαγώνια» χρόνια… Ο φιλόλογος
Κωνσταντίνος Δημητριάδης (το «Ντίνος Χριστιανόπουλος» είναι ψευδώνυμο του
ποιητή),...
Πριν από 4 χρόνια
7 σχόλια:
Α ρε Μάνο...
νέο σχόλιο:
A ρε revqueer...
revqueer, κ.σ-μ,
Η ανάρτηση των στεναγμών.
Aκριβώς! - περί της ανάρτησης των στεναγμών ήταν το σχόλιό μου. Φαίνεται πως έχουμε κοινή αντίληψη για το χιούμορ.
Προσπάθησα να φανταστώ πως θα ήταν αν κάτω από κάθε καταχώρηση σχολιάζαμε απευθυνόμενοι στον – νεκρό ή ζώντα – λογοτέχνη που μας "άγγιξε" αναστενάζοντας.
Α ρε Νίκο-Αλέξη...
Α ρε Dominique... Tenessee... Kωνσταντίνε... Wystan Hugh... Luis... Ανδρέα...
(όμορφo το βρίσκω...)
Μάνος Χατζιδάκις
Εικόνα ατελής νέου ανδρός
στον Γιάννη Τσαρούχη
Στεφανωμένος εραστής
ή θερμαστής
δεν είναι νοητός
σαφώς
χωρίς σημαία ελληνική
και δίχως φως.
από Μυθολογία Δεύτερη - εκδ. Άγρα, 1982
~~~~~~~~~~~~
Κρίση
Κρίση την είπαν τη στιγμή
Σαν εκοιμήθης πλάι μου με χάρη
Την ώρα που ξεχύθηκαν μ’ ορμή
Χίλια πουλιά να σκίσουν το φεγγάρι
Κρίση την είπαν την πηγή
Πού πάνε τ’ άστρα να λουστούν το βράδυ
Να πιούν νερό να χτενιστούν στη γη
Και να πλαγιάσουν στης αυλής μου το πηγάδι
Κρίση την είπαν την ορμή
Που φτιάχνει η αγάπη μέσα στο λιβάδι
Κ’ η αναπνοή σου γίνεται στιγμή
Που μ’ ακουμπά τ’ αγέρι του Θεού σαν χάδι
από Μυθολογία - εκδ. Ύψιλον, 1980
~~~~~~~~~~~~
To πρώτο τραγούδι
(από τα Τρία Τραγούδια για τον Ρόννυ)
Ο Ρόννυ είναι ένα παιδί
Της πολιτείας το κλειδί
Ο Ρόννυ ποτέ δεν πάει να κοιμηθεί
Εργάζεται απ’ το πρωί
Μεθάει τον κόσμο να κινά
Τον τρέφει και τον προσπερνά
Τον αγκαλιάζει, τον χτυπά
Τον χρωματίζει με μπογιά
Και τον πληγώνει με σουγιά
Ο Ρόννυ ποτέ του δε μιλά
Δεν έχει φίλους, ερωμένους ή εραστές
Ο Ρόννυ ακούει και σιωπά
Ίσως δεν ξέρει ν’ απαντά
Ο Ρόννυ κάποτε όταν χαθεί
Η Πόλη μας θα βυθιστεί
Τότες θα κλαίμε μα η βροχή
Θάχει του Ρόννυ την ψυχή
Από Μυθολογία - εκδ. Ύψιλον, 1980
Με την ευκαιρία αυτής της νέας έκδοσης της Μυθολογίας του Μάνου Χατζιδάκι, ο Μανώλης Πιμπλής γράφει στα ΝΕΑ της 29ης Δεκεμβρίου του 2007:
Ο ποιητής Χατζιδάκις για όσους δεν τον ξέρουν
Ο Μάνος ξανά στο φως
Αν ζούσε σήμερα, ο Μάνος Χατζιδάκις θα ήταν 82 ετών. Τίποτα δεν έχει γεράσει από το έργο του!
«O σκελετός του χρόνου δεν έχει φύλο», λέει σε κάποιο στίχο του ο Μάνος Χατζιδάκις. Ωστόσο, ο χρόνος δεν μπορεί να θεωρηθεί ακριβώς ουδέτερος. Τουλάχιστον στην περίπτωση του ίδιου του Μάνου, τα 13 και πλέον χρόνια που μας χωρίζουν από τον θάνατό του απαιτούν επιτακτικά τα δικαιώματά τους: Γιατί δεν βγαίνουν νέοι Χατζιδάκιδες και Θεοδωράκηδες; Γιατί, παρά το παράδειγμα που έδωσαν οι μεγάλοι μας συνθέτες, η Ελλάδα παραδόθηκε τόσο εύκολα στην ευτέλεια; Βέβαια αυτά δεν είναι καινούργια ερωτήματα. Ούτε αφορούν μόνον εμάς. Το αμερικανικό περιοδικό «Τime» διακήρυξε- μάλλον χαιρέκακα- την παρακμή του γαλλικού πολιτισμού. Εμείς γιατί να τη γλιτώσουμε;
Η παρακμή, βέβαια, όπως και η χρονική απόσταση, έχει και τα καλά της. Αίφνης μπορούμε να ξαναδιαβάσουμε, με λιγότερο μυθοποιητικά γυαλιά, την ποίηση του Μάνου Χατζιδάκι. Γιατί ο συνθέτης της Αθανασίας, της Μυθολογίας, του Χαμόγελου της Τζοκόντας, της Εποχής της Μελισσάνθης , των Αντικατοπτρι- σμών, ο γεννημένος στην Ξάνθη και μεγαλωμένος στην Αθήνα της Κατοχής, ο φίλος του Γκάτσου, του Ελύτη, του Σεφέρη, του Τσαρούχη, άφησε και τέσσερα μικρά βιβλία: τις δύο ποιητικές συλλογές Μυθολογία και Μυθολογία Δεύτερη, τα Σχόλια του Τρίτου και τη συλλογή άρθρων και ομιλιών Ο καθρέφτης και το μαχαίρι.
Τώρα οι Εκδόσεις Άγρα κυκλοφόρησαν, με σκληρό εξώφυλλο, τις δύο ποιητικές συλλογές σε έναν τόμο. Η δεύτερη άλλωστε είχε εκδοθεί εκεί το 1982, ενώ η πρώτη είχε εκδοθεί από τις Εκδόσεις Κεραμεικός το 1966 και από τις Εκδόσεις Ύψιλον το 1980. Εξαντλημένα από καιρό, τα ποιήματα του σπουδαίου συνθέτη εκτίθενται και πάλι στο φως της ημέρας, και μάλιστα μιας άλλης ημέρας. Δεν γίνονται αμέσως σκόνη, όπως οι σκελετοί προϊστορικών ζώων που διατηρήθηκαν στον πάγο και καταστρέφονται στο δευτερόλεπτο από την ξαφνική ζέστη. Παρά το γεγονός ότι τα ποιητικά κείμενα του Χατζιδάκι είναι αρκετά άνισα, πολλά από αυτά διαβάζονται με μεγάλο ενδιαφέρον. Κάποια μάλιστα με καινούργιο ενδιαφέρον, καθώς- τουλάχιστον έχουμε κερδίσει αυτό- η εποχή μας είναι πιο ανεκτική. Ο λόγος για τα ερωτικά του ποιήματα, ομοφυλοφιλικά βέβαια, που έχουν μεγάλη ζωντάνια.
Λόγου χάρη η Μελαγχολία Ωδείου:
Ήταν γραμμένο με κιμωλία πάνω στις σκονισμένες πλάκες του δρόμου
“Είμαι σπουδαστής του Ωδείου
Βοηθήστε με παρακαλώ να σπουδάσω”
Ήταν πολύ όμορφος
για να τον ευνοεί η Μουσική
Κ΄ ήτανε φανερό πως ήταν σχέδιο
Το βράδυ οι φίλοι τα κορίτσια το κρασί
Και αύριο
“Είμαι σπουδαστής του Ωδείου
Βοηθήστε με παρακαλώ να σπουδάσω”
Και τι με νοιάζει;
Θα του μιλούσα για Μουσική
Θα του μιλούσα για χρήματα
Θα του μιλούσα για μας τους δύο
Όμως δεν τόλμησα
Γιατί στα μάτια του
Κείνη την ώρα ήταν το σχέδιο
Το βράδυ θα ήταν η ζωή
Κ΄ εγώ δεν ήμουν
Ούτε στο σχέδιο
Ούτε στη ζωή του.
Τα ποιήματά του δεν είναι όμως μόνο ερωτικά. Άλλοτε λοιδορεί τους δήθεν επαναστάτες, άλλοτε αφιερώνει από ένα ποίημα στους Γκάτσο, Ελύτη, Σεφέρη, Τσαρούχη. Με το ίδιο πάθος επικρίνει τον πόλεμο που τον σημάδεψε βαθιά (η Εποχή της Μελισσάνθης είναι αυτοβιογραφικό έργο για την εποχή εκείνη), με μερικούς πολύ ωραίους αντιπολεμικούς στίχους:
Ο πόλεμος είναι εραστής σκληρός
Μας θέλει μόνο μια φορά
Μοναδική
Κι ύστερα μας αφήνει
Με το στόμα ανοιχτό
Σ' ένα χαντάκι
Με τα χέρια στη λάσπη
Και με την απορία
Γιατί να του δοθούμε
Εμείς
Που τόσο αγαπήσαμε
Το δειλινό
Στο δρόμο του σπιτιού μας.
(ΤΑ ΝΕΑ - Βιβλιοδρόμιο)
Από το ίδιο site (www.sarantakos.com)
ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ
Τον Μάνο Χατζιδάκι σίγουρα οι περισσότεροι δεν τον ξέρουν από τα ποιήματά του. Χατζιδάκις ίσον Μουσική - τραγούδια περισσότερο ή λιγότερο “εμπορικά”, μουσική για τον κινηματογράφο, για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο, για το θέατρο, για μπαλέτο και για όπερα. Εκπομπές λόγου και τέχνης, Τρίτο Πρόγραμμα, Ορχήστρα των Χρωμάτων. Συναυλίες μαγευτικές στην Αγορά και στο Μέγαρο.
Αλλά και ποιήματα. Με πιο γνωστά ίσως ορισμένα από τα τραγούδια της Οδού Ονείρων σε δικούς του στίχους: “Οδός Ονείρων”, “Η μαύρη Φόρντ”, “Ο ηθοποιός” (Ηθοποιός / σημαίνει φως / κι είναι καημός / πολύ πικρός….), “Το πάρτυ”.
Δεν είναι όμως τα μόνα. Από μία εργογραφία του Μ. Χ. που υπήρχε στο πρόγραμμα συναυλίας που έδωσε στο Βεάκειο το καλοκαίρι του 1983, αντιγράφω πρόχειρα ότι δικοί του στίχοι βρίσκονται - όλοι ή μέρος τους δικοί του - στα (μελοποιημένα από τον ίδιο) έργα του: “Ο Κύκλος του C.N.S.”, “Η ερημιά”, “Απόψε αυτοσχεδιάζουμε”, “Ο οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης”, “Η εποχή της Μελισσάνθης”, “Πορνογραφία” και αλλού. Πολλών μελοποιημένων έργων του στίχους μπορεί να βρει κανείς στα εξώφυλλα των δίσκων, ή σε ένθετα σε αυτά.
Υπάρχουν όμως και άλλα που δεν ξέρω να έχουν μελοποιηθεί - και σίγουρα είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό (όπως άλλωστε και το μεγαλύτερο μέρος του μουσικού μη-εμπορικού έργου του, φοβάμαι).
Το 1966 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Κεραμεικός” η Μυθολογία του. Με δύο σχέδια του Γιάννη Μόραλη. Ξανακυκλοφόρησε το 1980 σε β’ έκδοση από τις εκδόσεις “’Υψιλον” με σχέδια του Μίνου Αργυράκη, του Γιάννη Μόραλη και του Γιώργου Σταθόπουλου. Και “αυτόγραφες σημειώσεις του Μ.Χ.”, όπως σημειώνεται τόσο στην πρώτη έκδοση, του “Κεραμεικού”, όσο και στη δεύτερη.
Οι αυτόγραφες σημειώσεις της α’ έκδοσης - που αναφέρονται και στη β’:
Τώρα που ζω μαζύ σου βαθειά και απόλυτα, θέλω να μάθεις ποιός υπήρξα, ποιός είμαι, τι σκέφθηκα, πώς έζησα και τι συνέθεσε αυτό που οι άλλοι συνηθίσανε να αποκαλούνε παρουσία.
Μάνος Χατζιδάκις
1 Νοεμβρ. 1965
Στην β’ έκδοση έχει προστεθεί:
Τώρα που ζω με τον εαυτό μου βαθειά και απόλυτα, θέλω να μάθω ο ίδιος ποιός υπήρξα, τι σκέφθηκα, πώς έζησα και τι είναι αυτό που συνθέτει τη μελλοντική μου απουσία.
Μάνος Χατζιδάκις
1 Ιανουαρίου 1980
Η Μυθολογία περιλαμβάνει τα εξής ποιήματα ή ενότητες ποιημάτων (ή στίχων):
Υγρασία
Ο Κύκλος του C.N.S.
Monoprix
Τρεις προσωπογραφίες
Τρεις μπαλλάντες
Τρία ρυθμικά τραγούδια για τον Ρόννυ
Γυμνάσματα
Μελισσάνθη
Το 1982 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις 'Αγρα η Μυθολογία Δεύτερη του Μάνου Χατζιδάκι με δύο εικόνες του Γιώργου Σταθόπουλου. Περιλαμβάνει τις εξής ενότητες ποημάτων (ή στίχων) της περιόδου 1962 - 1980:
Εσμεράλδα, ο άνεμος - Δώδεκα μπαλλάντες για τον παρόντα χρόνο
Τα παρείσακτα
Περίπτερον αγάπης
Ανασκαφές στο Ζυγό
Γιάννης Γ. Χουτόπουλος, Ιανουάριος 1999
Δημοσίευση σχολίου