Douglas JonsonsonΒράδυ ή πρωί
Άρχισε ξανά η βροντή του καλοριφέρ.
Τα στενάχωρα διαμερίσματα των πολυκατοικιών, οι μισοσκότεινοι
δρόμοι, οι στοές,
έγιναν πάλι τόποι μυστικών συναντήσεων, εκμυστηρεύσεων,
......επαφών.
Οι φωτισμένοι ανελκυστήρες δεν πηγαίνουν πια στα τυφλά
σκοντάφτοντας σε κατώφλια μισανθρώπων και ενοίκων.
Μια πνοή από θερμές εκρήξεις εξατμιζομένων λιθανθράκων
γεμίζει τα γραφεία, τ' αμάξια.
Οι τόποι των ραντεβού μας έχουν χρωματιστεί από κάτι
που οι αραχνιασμένες μέρες δεν μέτραγαν -
από αναμονή κι ελπίδα.
Δεν απευχόμαστε πια το άγγιγμα
λυμφατικών σωμάτων κι ασπριδερών λαιμών.
Μπορεί μάλιστα να πει κανείς πως τα σταχτιά μαλλιά
κι οι κρύες πέψεις των αναπνοών
δεν μυρίζουν πια λίπος και σεξ.
Χάρης Μεγαλυνός: Καλοκαίρια και ενιαυτοί (Οδός Πανός)
1 σχόλιο:
Από την οδό Πανός – τ.120 – Απρ. 2003
Γράφει ο lγνάτης Χουβαρδάς
Αισθήσεις, πρόσωπα, τοπία του καλοκαιριού: μια πολιτεία μυθική.
Πίσω από την τελετουργία της εναλλαγής των εποχών, η μεσογειακή φύση κυοφορεί την υποψία της εκκόλαψης ενός ερωτικού μυστικού. μια υποψία που γίνεται βεβαιότητα με τρόπο εμφατικό και μυστηριώδη τις ημέρες του καλοκαιριού. Ο Μεγαλυνός στην ποιητική του συλλογή «Καλοκαίρια και ενιαυτοί» διατρέχει με τον τρόπο της ημερολογιακής καταγραφής τις λεπτομέρειες των μηνών του χρόνου, δέσμιος της αίσθησης ότι οι μέρες καταλήγουν σαν ποτάμι σε μια όχθη που είναι το καλοκαίρι, σταθερό σημείο αναφοράς, έμμονη ιδέα ότι στο ιδεόγραμμα της καλοκαιρινής ζέστης και του άπλετου φωτός το μυστικό γίνεται απτό και διάφανο, προσωποποίηση της παιδικής ηλικίας, κινήσεις και σχήματα ενός προσώπου που είναι ο παιδικός έρωτας, με φόντο τις θημωνιές και τους κίτρινους κάμπους, τις αμμουδιές και το γαλάζιο φόντο της θάλασσας, το μπλαβό χρώμα του ζεστού ουρανού και τη λουλακιά απόχρωση από τ' απλωμένα ρούχα στις βεράντες.
Ο δημιουργός του εξαιρετικού βιβλίου «Στο δρόμο της χώρας», επιμένει να κουρδίζει τη λύρα του στους ίδιους μελωδικούς κι αισθαντικούς τόνους, μιλώντας για τη βροχή του φθινοπώρου, το χειμώνα των Χριστουγέννων και της πρωτοχρονιάς, την άνοιξη με τα πάθη του Χριστού και κυρίως για ένα καλοκαίρι παιδικό και παραμυθένιο, επιβλητικό και καταλυτικό, στο οποίο λίγοι σχετικά έλληνες ποιητές μυήθηκαν.
Ένας εξαιρετικά γλυκομίλητος ποιητής όπως ο Μεγαλυνός, ποιητής του επιθέτου, επομένως άνθρωπος εσωστρεφής με λεπτή αίσθηση της ομορφιάς και του χιούμορ, πλησιάζει τα πράγματα από την ανάποδη όψη, εκεί όπου βρίσκεται το παραμύθι. Η πινελιά της μελαγχολίας δεν είναι παρά το παράπονο να βρίσκεσαι σε απόσταση από αυτό που αγαπάς, από τη ζεστή αναπνοή του ειδώλου σου. Οι σελίδες ημερολογίου μεταμορφώνονται σε γλυκά και μελαγχολικά παραμύθια, σου διδάσκουν τη χρησιμότητα να συμφιλιώνεσαι με το χρόνο και τα πράγματα, ν' ανακαλύπτεις την ιδιαιτερότητα των μηνών και των ημερών κάτω από το ημίφως ενός ψυχισμού συγκαταβατικού και καλοπροαίρετου, όμως όλα αυτά δείχνουν να ισορροπούν με την προϋπόθεση πως επιζεί το όνειρο ενός καλοκαιριού που μπορεί ν' ανασυρθεί από το παρελθόν στο προσκήνιο. Έτσι το καλοκαlρι παίρνει μία άλλη διάσταση. ονειρική, είναι κάτι περισσότερο από μια εποχή, εlναι ένας κόσμος μαγικός, μια μητρική αγκαλιά που γεννά αισθήσεις και εικόνες της παιδικής ηλικίας.
Το καλοκαίρι για την Ελλάδα αποτελεί ένα σιωπηλό σκάνδαλο. το βαθύτερο ψυχολογικό στοιχείο της ταυτότητάς της που όμως είναι παράλληλα εξαιρετικά διάφανο και ορατό, ο Ελύτης διέκρινε στη διαφάνεια την άρση των αντιθέτων, κι αυτό το παράδοξο ο Μεγαλυνός το προσεγγίζει με τον δικό του τρόπο, νιώθοντας το μυστικισμό σαν μια βαθιά καβαφική ερωτική ανάμνηση που ο χειμωνας την απειλεί αλλά δεν μπορεί να τη σβήσει.
Η μεσογειακή αιθρία των ποιημάτων του Σαραντάρη, το καλοκαίρι ανάμεικτο μ' ένα βαθύ θρησκευτικό αίσθημα στον Παπατσώνη, το λυρικό αίσθημα του Ασλάνογλου, το απαλό χάδι των παραμυθιών, όλα συναντιούνται τρυφερά εδώ πέρα, σ' ένα βλέμμα σταθερά προσηλωμένο σε μερικές στιγμές των παιδικών χρόνων. όπου το καλοκαίρι ήταν η ενσάρκωση μιας μαγικής πολιτείας κι όπου το παιδί αναγνωρίζει στις πιο απλές λεπτομέρειες ευγενικές και αισθησιακές νύξεις για τον παιδικό του έρωτα.
Υπάρχει μια πλευρά στην ποίηση του Χάρη Μεγαλυνού σχεδόν παρωχημένη, που προσιδιάζει περισσότερο στις ωδές και τις μπαλάντες ευρωπαίων ποιητών άλλων εποχών, μια αναπνοή θα έλεγα παλιομοδίτικη που όμως μπολιάζεται από ένα πνεύμα πρόθυμο ν' ακολουθήσει τον τρελό χορό της απορύθμισης των αισθήσεων του Ρεμπώ και την παραδοξότητα των ιστοριών του Μπόρχες. Η ανάμειξη τόσο ετερόκλητων στοιχείων φτιάχνει ένα αποτέλεσμα απρόσμενο.
Κάθε ποίημα μοιάζει να ξεκινάει από τον μετατονισμό ενός επιφωνήματος. Ο μελωδικός τόνος συντροφεύει την αθωότητα μιας ματιάς που μας οδηγεί παραπλανητικά εκεί όπου όλα αποδεικνύονται απρόβλεπτα και ονειρικά. Οι λεπτομέρειες χορεύουν με συνεκτικό κρίκο μερικές στιγμές του καλοκαιριού που διαρκούν σε βάθος. Ο κόσμος είναι ο πραγματικός κόσμος που βιώνουμε γύρω μας, μόνο που κάποια στιγμή
καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι ακριβώς ο πραγματικός, ότι όλα ρευστοποιούνται, μέχρι και οι σκέψεις ξεφεύγουν από την τυπική λογική, το μαγικό χαλί τα σέρνει όλα σε άλλον προσανατολισμό, εκεί που χαμογελά το καλοκαίρι σα μυθική πολιτεία.
Η γοητεία να λες το απλοϊκό με πρωτότυπο τρόπο, δίνοντας την εντύπωση ότι απευθύνεσαι στα παιδιά, είναι ένα χάρισμα δυσεύρετο, το πινέλο χρωματίζει τις πιο ασήμαντες λεπτομέρειες, πρόσωπα και αντικείμενα πορεύονται μαζί μέσα στη ρευστότητα, οι κρυμμένες αφηγήσεις (όπως θάλεγε ο Νάσος Θεοφίλου) ξετυλίγονται σα γιρλάντες από μελωδίες, η αφέλεια ν' ασχολούμαστε με τα καπρίτσια του καιρού προδίδοντας έναν ευάλωτο ψυχισμό. γίνεται εδώ το προτέρημα ενός βιβλίου που αντιπαθεί τη σοβαροφάνεια. Ο Μεγαλυνός διδάσκει τον μοντερνισμό κοιτώντας τη σύγχρονη πραγματικότητα με βλέμμα βγαλμένο από τα παλιά έπιπλα των παραμυθιών.
Βέροια, 7- 12-2002
Δημοσίευση σχολίου