Tom of Finland(Φιλανδία)Τις τελευταίες δεκαετίες μια νέα μορφή ανδρισμού έχει εμφανισθεί, εκείνη των αρρενωπών gays. Ο ανδρισμός αυτός διαφέρει από εκείνον των «ανδρών» στον οποίο αναφερθήκαμε παραπάνω. Η διαφορά αλλά και η ανατρεπτικότητα του gay ανδρισμού έγκειται αφενός στο γεγονός ότι η αρρενωπότητα γίνεται αντιληπτή ως στοιχείο συστατικό του «ομοφυλόφιλου», μιας ομοφυλόφιλης/gay ταυτότητας. Έτσι, οριζόμενη ως αρρενωπή gay ομοφυλοφιλία ανατρέπει την ταύτιση της ομοφυλοφιλίας με τη «θηλυπρέπεια» και υποσκάπτει την κυρίαρχη αντίληψη για τον ανδρισμό. Αφετέρου ο ανδρισμός δε γίνεται αντιληπτός ως «φυσικός», αλλά αποφυσικοποιείται, μετατρέπεται συνειδητά μέσω της υπερβολής, της θεατρικότητας σε μια παράσταση (performance), η οποία είναι αντίστοιχη – αν και φαινομενικά αντίθετη – μ’ εκείνη του drag queen, δηλαδή του «θηλυπρεπή» performer. Ενδεικτικό είναι το παρακάτω απόσπασμα από την εφημερίδα «Πόθος», έκδοση της Ομάδας Πρωτοβουλίας Ομοφυλόφιλων Θεσσαλονίκης: «Οι σημερινοί σκληροί γκέι, μπρατσωμένοι, με ξυρισμένα κρανία, άρβυλα, τατού, χαλκάδες και άγρια βλέμματα ξεχειλίζουν από αντρισμό. Όμως σε αντίθεση με τους κλασικούς/παραδοσιακούς αρρενωπούς άνδρες, αυτοί έχουν πλήρη επίγνωση πως αποτελούν drag queen – από την αντίθετη μεριά».
.
Κώστας Γιαννακόπουλος: Ανδρική ταυτότητα, σώμα και ομόφυλες σχέσεις. Μια προσέγγιση του φύλου και της σεξουαλικότητας
στο Σωτήρης Δημητρίου(επιμ.): Ανθρωπολογία των φύλων (Σαββάλας)
2 σχόλια:
H παρουσίαση του βιβλίου από το site της Πρωτοπορίας:
Οι μελέτες που περιέχονται στο συλλογικό αυτό τόμο εξετάζουν από διάφορες πλευρές τις σχέσεις των φύλων. Ταυτόχρονα, παρουσιάζουν το νέο πρίσμα της ανθρωπολογικής προσέγγισης. Με το πρίσμα αυτό προβάλλονται η ετερογένεια και οι αντιθέσεις αντί της ομοιογένειας, η διαδικασία αντί της ουσίας, η κοινωνική κατασκευή των φύλων αντί του βιολογικού ντετερμινισμού, η εξάρτησή τους από την κοινωνική οργάνωση και ο ρόλος τους στην ανέλιξη των σχέσεων δύναμης.
Ο Σωτήρης Δημητρίου διακρίνεται για την πολύ πλούσια προσφορά του στον τομέα της κοινωνικής ανθρωπολογίας. Ένας σημαντικότατος αριθμός βιβλίων, μεταξύ των οποίων τα δύο φιλόδοξα πεντάτομα έργα το "Λεξικό Όρων" και "Η Εξέλιξη του Ανθρώπου", άρθρα, ημερίδες, συνέδρια και σεμινάρια, επιμέλειες βιβλίων, δημιουργία θεματικής βιβλιογραφίας σε κεντρικό βιβλιοπωλείο, παράλληλα με την δραστηριότητά του σε άλλους τομείς όπως είναι ο Κινηματογράφος, η Σημειωτική, - κάποτε και η Ποίηση -, τον καθιστούν έναν ακάματο ερευνητή με τεράστια συμβολή στην προαγωγή και την ανάπτυξη της κοινωνικής ανθρωπολογίας στη χώρα μας.
Τον Οκτώβριο του 2002, με την ευκαιρία της έκδοσης του 5ου και τελευταίου τόμου της "Εξέλιξης του Ανθρώπου", ο Φώτης Τερζάκης γράφει, μεταξύ άλλων, στην "Βιβλιοθήκη" της Ελευθεροτυπίας:
«Σε όσους έχουν γνωρίσει προσωπικά τον Σωτήρη Δημητρίου (γενν. 1925) είναι δύσκολο να μιλήσουν γι' αυτόν αποκλειστικά ως συγγραφέα· δύσκολο επειδή, παρά το μακροσκελές και ογκώδες έργο του -πρωτίστως στην κοινωνική ανθρωπολογία και τις επιστήμες του ανθρώπου, και δευτερευόντως στη θεωρία του κινηματογράφου-, είναι κατά μείζονα λόγο ο άνθρωπος που συμπυκνώνει ιδεωδώς τις χαρακτηριστικές ποιότητες και την αφιέρωση του δασκάλου, και αυτό, παρ' ότι δεν κατέλαβε ποτέ ακαδημαϊκή θέση και χωρίς να επιδιώξει ποτέ την προσωπική προβολή ή το κέρδος. Με το πάθος και την ανιδιοτέλεια ενός παλαιού τύπου εγκυκλοπαιδιστή και βεβαίως την κοινωνική ευαισθησία του στρατευμένου μαρξιστή, ο οποίος ωστόσο δεν μπόρεσε ν' αναπαυθεί σε κανένα παγιωμένο σχήμα, χρόνια ολόκληρα συλλέγει υπομονετικά τα τελευταία δεδομένα ενός μεγάλου φάσματος επιστημών και εκδίδει τόμους με μεγάλη ευρετηριακή αξία για τους επαγγελματικά ασχολούμενους με πολλούς τομείς του πολιτισμού, ενώ δεν έπαψε να μεταλαμπαδεύει το πάθος του για την κοινωνική ανθρωπολογία σε διαδοχικές γενιές νέων ερευνητών -ξεκινώντας, όπως οι περισσότεροι γνωρίζουν, από μια εποχή όπου η συγκεκριμένη επιστήμη δεν είχε ούτε ακαδημαϊκή εκπροσώπηση ούτε κανένα πραγματικό ρεύμα ενδιαφέροντος στην Ελλάδα.
[...]
Τελευταίο και κρισιμότερο χαρακτηριστικό της σκέψης του μπορούμε να θεωρήσουμε, μολονότι ο ίδιος υιοθετεί πάντα τη γνωσιολογική προοπτική της επιστήμης, μιαν ανυποχώρητη εμμονή στη διαλεκτική μεσολάβηση: ανάμεσα σε βιολογικό και πολιτισμικό, ατομικό και κοινωνικό, ψυχικό και σωματικό, ανάμεσα επίσης σε υποκειμενική πράξη και θεσμικές ή φυσικοποιημένες δομές ανοίγονται συνεχώς πεδία αλληλεπίδρασης και χώροι επαναπροσδιορισμού και αναδιαπραγμάτευσης, πράγμα που εγγυάται ένα ελάχιστο ελευθερίας και αυτοκαθορισμού στις ανθρώπινες υποθέσεις, το οποίο ποτέ δεν μπορεί να καταπνιγεί από καμία "αντικειμενική δομή"...»
Δημοσίευση σχολίου