Δευτέρα, Μαΐου 01, 2006

No 301

Χέρι με χέρι, οι δυο άντρες τραγουδούσαν το ντουέτο τους. Κάτω από την επήρεια του κρασιού, άφηναν τους εαυτούς τους να παραδοθούν στην όπερα.
«Κυρία μου», τραγούδησε ο Σιγιέ, «ακούω τον εχθρό να τραγουδά τα τραγούδια της γης μας, της Τσου, ολόγυρά μας. Αυτό σημαίνει ότι ο Λιου Βανγκ έχει καταλάβει το βασίλειό μας; Όλα έχουν χαθεί!»
Ο Ντιεγί τραγούδησε δακρυσμένος (…) Άπλωσε τα χέρια του άτονα κραδαίνοντας το σπαθί.
Ο Σιγιέ το άρπαξε από τα χέρια του.
«Αυτό δεν είναι ψεύτικο για μαθήματα θεάτρου, είναι αληθινό». Κοίταξε στα μάτια του Ντιεγί ερευνητικά. «Δε με πιστεύεις;»
Ο Γουάν έκοψε ελαφρά το κολάρο του Ντιεγί. Αυτός μαζεύτηκε κλαψουρίζοντας φοβισμένα. Ο Γουάν γέλασε που τον φόβισε ξανά με το αστείο του, πριν το πετάξει μακριά. Αρπάζοντας το παράλυτο λορμί του Ντιεγί, ο Γουάν τον έσπρωξε πάνω στο τραπέζι. Έβαλε το σκληροτράχηλο πρόσωπό του πάνω στο ροζ δέρμα του Ντιεγί, λες κι έλιωνε κάτω από το πέλμα του τα ροδοπέταλα μιας ροδακινιάς. Με τα πρόσωπα βαμμένα έμοιαζαν με ηθοποιούς που έπαιζαν σ’ ένα παράξενο θέατρο.
Ο Ντιεγί κατάλαβε ότι ο Γουάν Σιγιέ τον ποθούσε, αλλά ήταν αργά να το σκάει.

Lilian Lee: Αντίο, Παλλακίδα μου (Το κλειδί)

4 σχόλια:

Juanita La Quejica είπε...

Ήταν αργά... ευτυχώς άραγε;
Καλό Μήνα!

ReyCorazón είπε...

Καλό Μήνα, Juanita! :)

Ανώνυμος είπε...

Από το users.att.sch.gr

Γράφει ο Μπάμπης Δερμιτζάκης

Ποντάροντας στην κινηματογραφική τους επιτυχία, κάποιοι εκδότες αναλαμβάνουν τη μετάφραση των πρωτότυπων έργων. Οι εκδόσεις "Kλειδί" μάλιστα δημιουργήθηκαν επί τούτοις.

Ο Λεωνίδας Αντωνόπουλος, όπως έμαθα από το δάσκαλό μου Zhu Sheng Pent, έκανε κυριολεκτικά άθλο μεταφράζοντας το "Αντίο παλλακίδα μου" σε τρεις μόλις μήνες, και έτσι το μυθιστόρημα ήταν ήδη σε κυκλοφορία όταν άρχισε να προβάλλεται η ταινία του Τσεν Κάιγκε που είχε κερδίσει το "Xρυσό Φοίνικα" και το "Βραβείο Κριτικών" στο φεστιβάλ Καννών.

Το να διαβάσεις το έργο και να δεις αμέσως μετά την ταινία (ή αντίστροφα) είναι μια θαυμάσια εμπειρία, καθώς το ένα έργο φωτίζει το άλλο, ενώ ταυτόχρονα κάνοντας τη σύγκριση μπορείς να συνειδητοποιήσεις τα όρια, τις δυνατότητες, την ουσία τελικά, της μυθιστορηματικής και της κινηματογραφικής τέχνης αντίστοιχα.

Ο μύθος του έργου της Lilian Lee είναι η ιστορία ενός ανέλπιδου και απελπισμένου ομοφιλόφυλου έρωτα ενός νταν, ηθοποιού εξειδικευμένου σε γυναικείους ρόλους στην Όπερα του Πεκίνου, προς ένα Σενγκ, τον αρσενικού παρτεναίρ του. Είχαν μεγαλώσει μαζί, παρατημένοι από τους γονείς τους, στη σχολή του δασκάλου Γκουάν, όπου η αυστηρή πειθαρχία και οι καθημερινοί ξυλοδαρμοί ήσαν τα μέσα που οδήγησαν τους δυο άντρες στην επιτυχία. Όμως εμείς οι θεατές/αναγνώστες, πριν το μάθουμε αυτό, βιώνουμε στη σχολή μια ατμόσφαιρα ορφανοτροφείου όπως αυτή που περιγράφει ο Ντίκενς στον "Όλιβερ Τουίστ".

Ο Ντιεγί θα δει με σπαραγμό το φίλο του να ερωτεύεται μια πόρνη, και στη συνέχεια να την παντρεύεται. Ο ίδιος, τη νύχτα του γάμου του, θα πέσει απελπισμένος στην αγκαλιά ενός πλούσιου θαυμαστή του και πάτρονα της Όπερας του Πεκίνου. Οι τεταμένες σχέσεις που δημιουργούνται απ' αυτή την κατάσταση ανάμεσα σ' αυτό το τρίο περιπλέκονται από τους κλυδωνισμούς που περνάει η Κίνα όλα αυτά τα χρόνια, από την Ιαπωνική εισβολή μέχρι την Πολιτιστική Επανάσταση.
...

Ανώνυμος είπε...

Στη συνέχεια, ο Μπάμπης Δερμιτζάκης αναφέρεται σε μεταφραστικές λεπτομέρειες:
[...]

Μια ιστορία διεξάγεται πάντα με φόντο ένα πραγματικό κοινωνικοϊστορικό πλαίσιο. Αυτό το πλαίσιο είναι περίπου γνωστό στο δυτικό αναγνώστη ενός δυτικού μυθιστορήματος. Όχι όμως στον αναγνώστη ενός έργου μιας άλλης κουλτούρας.

Έτσι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, λόγω της δημιουργούμενης περιέργειας, ένα μέρος του ενδιαφέροντος για την τραγικότητα της κατάστασης των δυο ηρώων, και ιδιαίτερα του Ντιεγί, μεταφέρεται στο κοινωνικοπολιτικό φόντο, που λειτουργεί σαν εξωτισμός στην συγχρονική του διάσταση, και σαν πολιτικός λόγος στην ιστορική του (το "φόντο" της πολιτιστικής επανάστασης μοιάζει με αντικομουνιστική προπαγάνδα).

Μια μετάφραση έχει πάντα τα προβλήματά της. Πολύ περισσότερο μια μετάφραση από μετάφραση. Στην συγκεκριμένη περίπτωση υπήρχαν περισσότερα προβλήματα, γιατί το αλφάβητο pin yin με τους λατινικούς χαρακτήρες, με το οποίο οι Κινέζοι αποδίδουν την προφορά των ιδεογραμμάτων τους, δεν προφέρεται πάντα όπως το λατινικό ,με αποτέλεσμα να παραποιούνται ονόματα κατά τη φωνητική τους απόδοση. Ο Ντούζι στην πραγματικότητα είναι Ντόουζι, και ο Σίτου Σι τόου (πέτρινο κεφάλι). Η γέφυρα του παραδείσου είναι Τιάν Τσιάο και όχι Τιάνκιαο. Ο Σιάο Λου (Shiao Lu, μικρός Λου, πέρα από τις παραπάνω δυσκολίες έχουμε και τις δυσκολίες από την αδυναμία του αλφαβήτου μας να αποδώσει όλους τους φθόγγους) στους υπότιτλους του έργου κακοποιήθηκε σε Ξαολού (Το Χ στα pin yin προφέρεται sh, και όχι ξ. Εξαιτίας αυτής της παρανόησης πολλά κινέζικα ονόματα παραποιούνται και στον τύπο και στην τηλεόραση.) Τέλος, αν δεν με απατά η μνήμη μου, ο αντιπρόεδρος δεν λεγόταν Λιν Βιάο, αλλά Λιν Πιάο. Σίγουρα ο μεταφραστής θα μπορούσε να καταφύγει περισσότερο στη βοήθεια του δασκάλου Ζhu. Πέρα όμως από τα συγγνωστά αυτά ατοπήματα, και άλλα που ίσως μου διέφυγαν μια και δεν διαθέτω το πρωτότυπο, η μετάφραση σαν ροή λόγου ήταν αρκετά καλή.