Paul Avril (Γαλλία)Κάποια στιγμή ανάμεσα στο 1708 και στο 1716 –«το 1712 ή κάπου εκεί γύρω»-, ο ανώνυμος τότε συγγραφέας ενός σύντομου φυλλαδίου με μακροσκελή τίτλο δεν κατονόμαζε μόνον αλλά στην πραγματικότητα επινοούσε μια νέα αρρώστια και μια νέα, απολύτως εξειδικευμένη, ολότελα νεωτερική και σχεδόν οικουμενική μηχανή παραγωγής ενοχών, ντροπής και άγχους. Ο τίτλος του ήταν Ονανία ή το αποκρουστικό αμάρτημα της μόλυνσης του εαυτού και όλες οι τρομακτικές συνέπειές του, εξεταζομένων αμφοτέρων των ΦΥΛΩΝ, με συμβουλές για το πνεύμα και το σώμα προς όσους έχουν ήδη αυτοτραυματιστεί από τούτη την αποτρόπαια πρακτική. Συνοδευόμενο από επίκαιρη νουθεσία προς τη νεολαία του έθνους αμφοτέρων των ΦΥΛΩΝ. […]
Η ιστορία του αυνανισμού διέρχεται από τρεις φάσεις, μολονότι ποτέ δεν εγκαταλείπει οριστικά κάθε προηγούμενη: ο Ρουσσώ και ο Φρόυντ ζουν ακόμη μέσα μας. Υπάρχει όμς αλλαγή. Ξεκινώντας από τον δέκατο όγδοο αιώνα, ο κατά μόνας έρωτας κατέληξε να εκπροσωπεί τη σχέση ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία, έγινε τελικά κάτι σαν σταυροδρόμι όπου άνδρες και γυναίκες, αγόρια και κορίτσια, μπορούσαν να πάρουν τρομερά λάθος δρόμο, όπου χωρίς προσεκτική επίβλεψη και διδασκαλία θα επέλεγαν το λάθος είδος μοναξιάς, το λάθος είδος απόλαυσης, το λάθος είδος φαντασίας, το λάθος είδος αναμέτρησης με τον μύχιο εαυτό τους. Το λάθος βήμα δεν οδηγούσε τόσο στην αμαρτία όσο στην αρρώστια και την αποσύνθεση’ ήταν μια εγκόσμια αταξία. Και μετά ήρθε η φροϋδική επανάσταση. Τώρα πια ο αυνανισμός δεν ήταν τόσο ένα σταυροδρόμι όπου μπορούσε κανείς να ξεστρατίσει όσο ένα στάδιο που έπρεπε με τον ορθό τρόπο να το διασχίσει. Όλοι μας πρέπει να αγωνιστούμε σκληρά για να προσπεράσουμε τους σκοπέλους του αυτοερωτισμού προκειμένου να αναδυθούμε έχοντας συναρθρώσει με κοινωνικά χρήσιμο τρόπο το εγώ με τη σεξουαλική ενέργειά του. Τέλος, ο αυνανισμός μετατρέπεται στην εποχή μας σε βίωμα αυτοεκτίμησης ή αγάπης προς τον εαυτό μας. Η ασφαλέστερη οδός προς την καταστροφή, σύμφωνα με τις απόψεις του Διαφωτισμού, μετατράπηκε κατά την αντίληψη ορισμένων σε οδό προς την αυτοπραγμάτωση, σε ό,τι πιο κοντινό στην ελληνιστική μέριμνα για τον εαυτό διαθέτουμε στην εποχή μας, νόνο που τώρα πια είναι διαθέσιμο δημοκρατικά σε όλους κι όχι μόνον στους αργόσχολους αριστοκράτες, όπως συνέβαινε στην αρχαιότητα. Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι ούτε τόσο ξεκάθαρες ούτε τόσο ομαλές όσο φαίνονται’ μένει να καταδειχθεί πώς ένα αφανές βίτσιο μεταμορφώθηκε σε υπέρλαμπρο αστέρι της σεξουαλικότητας επί τρις περίπου αιώνες.
Thomas W. Laqueur: Οι κατά μόνας ηδονές. Πολιτισμική ιστορία του αυνανισμού (Νεφέλη)
Η ιστορία του αυνανισμού διέρχεται από τρεις φάσεις, μολονότι ποτέ δεν εγκαταλείπει οριστικά κάθε προηγούμενη: ο Ρουσσώ και ο Φρόυντ ζουν ακόμη μέσα μας. Υπάρχει όμς αλλαγή. Ξεκινώντας από τον δέκατο όγδοο αιώνα, ο κατά μόνας έρωτας κατέληξε να εκπροσωπεί τη σχέση ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία, έγινε τελικά κάτι σαν σταυροδρόμι όπου άνδρες και γυναίκες, αγόρια και κορίτσια, μπορούσαν να πάρουν τρομερά λάθος δρόμο, όπου χωρίς προσεκτική επίβλεψη και διδασκαλία θα επέλεγαν το λάθος είδος μοναξιάς, το λάθος είδος απόλαυσης, το λάθος είδος φαντασίας, το λάθος είδος αναμέτρησης με τον μύχιο εαυτό τους. Το λάθος βήμα δεν οδηγούσε τόσο στην αμαρτία όσο στην αρρώστια και την αποσύνθεση’ ήταν μια εγκόσμια αταξία. Και μετά ήρθε η φροϋδική επανάσταση. Τώρα πια ο αυνανισμός δεν ήταν τόσο ένα σταυροδρόμι όπου μπορούσε κανείς να ξεστρατίσει όσο ένα στάδιο που έπρεπε με τον ορθό τρόπο να το διασχίσει. Όλοι μας πρέπει να αγωνιστούμε σκληρά για να προσπεράσουμε τους σκοπέλους του αυτοερωτισμού προκειμένου να αναδυθούμε έχοντας συναρθρώσει με κοινωνικά χρήσιμο τρόπο το εγώ με τη σεξουαλική ενέργειά του. Τέλος, ο αυνανισμός μετατρέπεται στην εποχή μας σε βίωμα αυτοεκτίμησης ή αγάπης προς τον εαυτό μας. Η ασφαλέστερη οδός προς την καταστροφή, σύμφωνα με τις απόψεις του Διαφωτισμού, μετατράπηκε κατά την αντίληψη ορισμένων σε οδό προς την αυτοπραγμάτωση, σε ό,τι πιο κοντινό στην ελληνιστική μέριμνα για τον εαυτό διαθέτουμε στην εποχή μας, νόνο που τώρα πια είναι διαθέσιμο δημοκρατικά σε όλους κι όχι μόνον στους αργόσχολους αριστοκράτες, όπως συνέβαινε στην αρχαιότητα. Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι ούτε τόσο ξεκάθαρες ούτε τόσο ομαλές όσο φαίνονται’ μένει να καταδειχθεί πώς ένα αφανές βίτσιο μεταμορφώθηκε σε υπέρλαμπρο αστέρι της σεξουαλικότητας επί τρις περίπου αιώνες.
Thomas W. Laqueur: Οι κατά μόνας ηδονές. Πολιτισμική ιστορία του αυνανισμού (Νεφέλη)
1 σχόλιο:
Στα χέρια σας κρατάτε την πρώτη πολιτισμική ιστορία που γράφτηκε για την πιο κοινή σεξουαλική πρακτική του κόσμου: τον αυνανισμό. Σε μια εποχή σαν την δική μας, στην οποία όλες σχεδόν οι αβλαβείς σεξουαλικές πρακτικές διαθέτουν τους δημόσιους υπερασπιστές τους και όλες σχεδόν οι σεξουαλικές πράξεις μπορεί να βρεθούν στα πρωτοσέλιδα την εφημερίδων, η πιο απλή και πιο αθώα ανάμεσά τους προκαλεί αμηχανία, δυσφορία και, όταν ομολογείται ανοιχτά, αναδεικνύεται γνήσια ριζοσπαστική. Ωστόσο, δεν συνέβαινε έτσι ανέκαθεν. Ο αυνανισμός ενδιέφερε ελάχιστα τον αρχαίο κόσμο, ενώ δεν αποτέλεσε σπουδαίο μέλημα ούτε της εβραϊκής ούτε της χριστιανικής διδασκαλίας για τη σεξουαλικότητα. Ο Τόμας Λακέρ καταδεικνύει με θεαματικό τρόπο ότι στην πραγματικότητα οι κατά μόνας ηδονές αναδύονται ως σημαντικό ιατρικό και ηθικό ζήτημα σε μια συγκεκριμένη σχρονική στιγμή, η οποία εντοπίζεται με σπάνια ακρίβεια στα χρονικά της πολιτισμικής ιστορίας: το κατά μόνας βίτσιο ή μόλυνση ή σεξουαλική κατάχρηση του εαυτού, όπως ονομάστηκε, γεννήθηκε γύρω στο 1712. Ο αυνανισμός, που υπήρξε δημιούργημα του Διαφωτισμού, δεν ανησύχησε τους συντηρητικούς· αντίθετα, εκείνοι που πρώτοι ανησύχησαν για αυτόν ήταν οι προοδευτικοί, οι οποίοι αντιμετώπιζαν θετικά τη σεξουαλική απόλαυση, όμως αγωνίζονταν να δημιουργήσουν μια ηθική φιλοσοφία με επίκεντρο το αυτεξούσιο. Ο αυνανισμός, η πρώτη αληθινά δημοκρατική έκφανση της σεξουαλικότητα, αφορούσε τις ηθικές αρχές τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών, τόσο των νέων όσο και των ηλικιωμένων. Το "Κατά μόνας ηδονές" εξηγεί πώς και γιατί τούτο το ταπεινό και σε άλλες εποχές αφανές μέσο σεξουαλικής ευχαρίστησης μετατράπηκε σε κακό δίδυμο αδελφάκι των σημαντικότερων αρετών που ενστερνίστηκε η νεωτερική εμπορική κοινωνία: της ατομικής ηθικής αυτονομίας και της ιδιωτικότητας, της δημιουργικότητας και της φαντασίας, της αφθονίας και της επιθυμίας. Δείχνει πώς ένα ηθικό πρόβλημα μετατράπηκε σε ιατρικό, πώς ορισμένοι από τους πιο διάσημους γιατρούς του δέκατου όγδοου και του δέκατου ένατου αιώνα πείστηκαν ότι ο αυνανισμός σκότωνε ή ακρωτηρίαζε τους δράστες. Η παράδοση αυτή μετασχηματίστηκες από τον Φρόυντ και τους επιγόνους του στις αρχές του εικοστού αιώνα: τώρα πια ο αυνανισμός όριζε ένα στάδιο στην εξέλιξη της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, μετατράπηκε σε θεμελιώδη έκφανση της σεξουαλικότητας την οποία ο πολιτισμός διέπλαθε σύμφωνα με τις ανάγκες του. Στον ύστερο εικοστό αιώνα, τέλος, ορισμένοι θεώρησαν τον αυνανισμό κομβικό στοιχείο του αγώνα για τη σεξουαλική, την προσωπική αλλά και την καλλιτεχνική απελευθέρωση. Ο ιστορικός Τόμας Λακέρ επεξεργάζεται πρωτογενείς πηγές οι οποίες εκτείνονται από την προϊστορία του μοναχικού έρωτα στη Βίβλο μέχρι το τρίτο κύμα του φεμινισμού, την εννοιακή τέχνη και το διαδίκτυο, ενώ παράλληλα χρησιμοποιεί ιατρικά και φιλοσοφικά κείμενα αλλά και προσωπικά ημερολόγια, αυτοβιογραφίες καθώς και την πορνογραφία, προκειμένου να αφηγηθεί την ιστορία μια πράξης η οποία εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στα τελευταία ταμπού που έχουν απομείνει. (eleftheroudakis.gr)
Δημοσίευση σχολίου