Cornelius McCarthy (Ην. Βασίλειο)Κάποια στιγμή, όμως, ο δον Κρισπίν στράφηκε και με ρώτησε πόσο θα του έπαιρνα για να κοιμηθώ μαζί του. Είδα ότι δεν σου περισσεύουν χρήματα και μόνο γι’ αυτό παίρνω το θάρρος να σου κάνω αυτή την πρόταση. Πάγωσα.
«Κάνετε λάθος, δον Κρίσπιν», είπα.
«Άνθρωπέ μου, μην το παίρνεις στραβά, ξέρω ότι είμαι γέρος και γι’ αυτό σου προτείνω μια συναλλαγή, μια ανταμοιβή ας πούμε».
«Είστε ομοφυλόφιλος, δον Κρισπίν;»
Με το που διατύπωσα την ερώτηση, ήξερα ότι ήταν βλακώδης και κοκκίνησα. Δεν περίμενα την απάντησή του. Νομίζετε ότι εγώ είμαι ομοφυλόφιλος; Δεν είσαι; Είπε ο δον Κρισπίν.
«Αχ, αχ, αχ, τι γκάφα, Θεέ μου, συγχώρεσέ με, άνθρωπέ μου», είπε ο δον Κρισπίν κι έβαλε τα γέλια.
Η διάθεση που ένιωσα στην αρχή να φύγω τρέχοντας από τη Μάχη του Έβρου χάθηκε. Ο δον Κρισπίν μού ζήτησε να τον αφήσω να καθίσει στην καρέκλα γιατί τα γέλια μπορούσαν να του προκαλέσουν καρδιακό επεισόδιο. Όταν ηρέμησε, μου είπε, ανάμεσα σε διαρκώς καινούργιες συγγνώμες, να δείξω κατανόηση, ότι αυτός ήταν ένας άτολμος ομοφυλόφιλος (για να μη μιλήσω πια για την ηλικία μου, Χουανίτο!) και ότι είχε χάσει όλη του την ικανότητα στη δύσκολη αν όχι αινιγματική τέχνη των εφήμερων ερωτικών σχέσεων. Πρέπει να σκέφτεσαι, και με το δίκιο σου, ότι είμαι ένας γάιδαρος, είπε. Κατόπιν μου εξομολογήθηκε πως είχε τουλάχιστον πέντε χρόνια να κοιμηθεί με κάποιον. Πριν φύγω επέμεινε, για την ενόχληση, να μου χαρίσει τα άπαντα του Σοφοκλή και του Αισχύλου στην έκδοση ρου Πορούα. Του είπα ότι δεν υπήρξε καμία ενόχληση, αλλά μου φάνηκε αναίδεια να μη δεχτώ το δώρο του. Η ζωή είναι σκατά.
Ρομπέρτο Μπολάνο: Οι άγριοι ντετέκτιβ (Καστανιώτης)
4 σχόλια:
Μια φυγή και μια εξαφάνιση από τη δεκαετία του ’20 και μια αναζήτηση που ξεκινάει τη δεκαετία του ’70 και συνεχίζεται μέχρι το τέλος του αιώνα, στην άγρια Πόλη του Μεξικού, στις ερήμους του βόρειου Μεξικού, στη σαντινιστική Νικαράγουα, στις ΗΠA, στη Γαλλία, στην Ισπανία, στην Αυστρία, στο Ισραήλ, ακόμα και στη σπαρασσόμενη από εμφύλιους πολέμους Αφρική – αυτό είναι το θέμα των Άγριων ντετέκτιβ. Ποιοι όμως είναι αυτοί οι Άγριοι ντετέκτιβ και γιατί αναζητούν τη Σεσάρεα Τιναχέρο; Και γιατί η γυναίκα αυτή εξαφανίστηκε στο ταραγμένο Μεξικό της δεκαετίας του '20; Και, τελικά, υπήρξε στ’ αλήθεια αυτή η παράξενη γυναίκα; Στην πορεία των ερευνών τους, ο Αρτούρο Μπελάνο και ο Ουλίσες Λίμα συναντιούνται με Αυστριακούς νεοναζί, με συνταξιούχους ταυρομάχους, με κυνηγημένες πόρνες, με Λατινοαμερικάνους ποιητές και κατεστραμμένους εκδότες. Ένα παράξενο μυθιστόρημα, από τα κορυφαία του Μπολάνιο που γνωρίζει εξαιρετική επιτυχία σε όλο τον κόσμο. 16ο Βραβείο Εράλδε καλύτερου μυθιστορήματος και Διεθνές Βραβείο Ρόμουλο Γαλιέγος 1999.
«Ο τύπος μυθιστορήματος που ο Μπόρχες θα δεχόταν ευχαρίστως να γράψει… Ένα βιβλίο πρωτότυπο και πανέμορφο, διασκεδαστικό, συγκινητικό, σημαντικό».
Ignacio Echevarria, EL PAÍS
kastaniotis.com
«Υπάρχει μια λογοτεχνία για όταν βαριέσαι. Αφθονεί. Υπάρχει μια λογοτεχνία για όταν είσαι ήρεμος. Αυτή είναι η καλύτερη λογοτεχνία, νομίζω εγώ. Υπάρχει επίσης μια λογοτεχνία για όταν είσαι χαρούμενος. Υπάρχει μια λογοτεχνία για όταν διψάς για γνώση. Και υπάρχει μια λογοτεχνία για όταν είσαι απελπισμένος. Αυτή την τελευταία θέλησαν να κάνουν ο Ουίλσες Λίμα και ο Μπελάνο. Μέγα σφάλμα, όπως θα φανεί στη συνέχεια...».
Ολα αρχίζουν από «Μεξικανούς χαμένους στο Μεξικό» κι από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση του πρωτοετούς φοιτητή της Νομικής Χουάν Γκαρσία Μαδέρο, ο οποίος αποδέχθηκε την εγκάρδια και τιμητική πρόσκληση να ενταχθεί στο ρεύμα του ενστικτορεαλισμού. Και ας πούμε ότι το πρώτο μεγάλο κεφάλαιο - αφήγηση αποτελεί τρόπον τινά... τελετή μύησης.
Σουρεαλιστικά ειρωνικό
Ο Ρομπέρτο Μπολάνιο που μεσουρανεί τελικά μετά θάνατον, στο μυθιστόρημά του «Αγριοι Ντετέκτιβ» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τον «Καστανιώτη», στην κυριολεξία, κεντά, παραδίδοντας μαθήματα ύφους, δομής, ανάλυσης και σύνθεσης, ιστορίας, αλληγορίας, ποιητικής τέχνης, ταξιδιωτικής αναζήτησης και περιπλάνησης, ειρωνείας.
Οι δυο πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος, και βασικοί συντελεστές του ρεύματος, Αρτούρο Μπελάνο και Ουίλσες Λίμα, για τους οποίους οι πάντες μιλούν, αφανείς. Αφηγητές με πανταχού παρόντες αυτούς, όλοι οι άλλοι. Αλλά και η ιδρύτρια του ενστικτορεαλισμού Σεσάρεα Τιναχέρο, επινόηση ή πλάσμα μυθικό, δεν θα διαφανεί στο βιβλίο παρά μονάχα πριν το τέλος. Ενα τέλος άκρως σουρεαλιστικά ειρωνικό, κάτι σαν ματαιότης - ματαιοτήτων - τα - πάντα - ματαιότης, σ’ αυτό τον κόσμο.
Κι όμως, Μεξικανοί εντός κι εκτός Μεξικού, Χιλιανοί μέσα και έξω από την πατρίδα, ενστικτορεαλιστές που ήλπισαν όπως όλοι όσοι νέοι ξεκινούν ελπίζουν γράφοντας, να αλλάξουν εαυτόν και τον κόσμο, ταξιδεύουν ανά την Ευρώπη, Γαλλία, Αγγλία, Ισπανία, φτάνοντας μέχρι και μετά το Ισραήλ, αναζητώντας τη χαμένη ιέρεια - Μητέρα για να της χαρίσουν τον πιο κουφό θάνατο και φινάλε!
Σε έναν μυθιστορηματικό ποταμό απ’ όπου παρελαύνει όλη η λατινοαμερικάνικη κουλτούρα, ψυχή και ιστορία, οι επιδιώξεις των ανθρώπων να σηκωθούν λιγάκι ψηλότερα από το χώμα.
Η δομή του μυθιστορήματος, αριστουργηματική: στο πρώτο μέρος μια τεράστια πρωτοπρόσωπη αφήγηση ενός φοιτητή όπου από την σχεδόν παρθένα ματιά του αντικρίζουμε ό,τι αντικρίζει, κατανοεί και βιώνει. Ακολουθεί ένα μεγάλο μέρος με πάμπολλες πολυπρισματικές αφηγήσεις, αφηγητών που επαναλαμβάνονται ξαναπιάνοντας τον αφηγηματικό μίτο απ’ τους οποίους μαθαίνουμε την περιήγηση των αρχηγών του ενστικτορεαλισμού Μπελάνο και Λίμα ανά τον κόσμο, ενώ το φινάλε αναλαμβάνει το τελευταίο ζευγάρι ενστικτορεαλιστών, καταδικασμένο ή ευνοημένο, όπως το δει κανείς, να βρει μαζί με τους δυο πανταχού παρόντες αφανείς πρωταγωνιστές, τη μυθική πια Σεσάρεα Τιναχέρο και να τη δει βλακωδώς και να ξεψυχά, όπως κάθε φιλόδοξο, ανθρώπινο... κίνημα, βήμα.
Στο μεταξύ, ζωή, ιστορία, πολιτική, ποιητική, κοινωνία, ελπίδες, τόλμη και φόβος, γίνονται δράση και ήρωες και καθημερινή ζωή, χάνονται, επανεμφανίζονται, προδίδουν και προδίδονται, επιβιώνουν.Με κεντρικό άξονα τη λαχτάρα για την Ποίηση, για την όντως Λογοτεχνία, που τη μαθαίνουμε από έναν πια έγκλειστο ενστικτορεαλιστή, τον Χοακίν Φοντ, στην Ψυχιατρική Κλινική «Η Ανάπαυσις στο δρόμο προς την Ερημο των Λεόντων»:
«Και τους το είπα. Τους προειδοΗ κεντρική ιδέα θα μας δοθεί από έναν άσχετο, αριθμομνήμονα άτυχο-τυχερό, τον Αντρές Ραμίρες, στο μπαρ «Το Χρυσό κέρατο» στη Βαρκελώνη: «Μελάνο, του είπα, η ουσία του ζητήματος είναι να ξέρει κανείς αν το κακό (ή το άδικο ή το έγκλημα ή όπως θέλετε πείτε το) είναι τυχαίο ή έχει κάποια αιτία. Αν έχει αιτία, μπορούμε να αγωνιστούμε εναντίον του, είναι εύκολο να το νικήσουμε αλλά υπάρχει μια πιθανότητα, περίπου όπως δυο μποξέρ του ιδίου βάρους. Αν είναι τυχαίο, αντίθετα, την έχουμε γαμήσει. Ο Θεός, αν υπάρχει, ας μας λυπηθεί. Και σε αυτό συνοψίζονται όλα».
Ενα βιβλίο τεράστιο που εύχεσαι να μη σου τελειώσει ποτέ, για τη ζωή και την επανάσταση, για την ποίηση και για την περιπλάνηση, για την αναγκαιότητα και το τυχαίο.
Για τον έρωτα και τον θάνατο. Για το μάταιο και την αναζήτηση, για τον ίλιγγο της ζωής ή τη θανάσιμη ανία. Οπου όλα είναι εδώ και αποκωδικοποιούνται αναλόγως.
Ο Ρομπέρτο Μπολάνιο (Σαντιάγο Χιλής, 1953 - Βαρκελώνη, 2003), μυθιστοριογράφος και ποιητής, επέβαλε την παρουσία του μέσα σε πολύ λίγα χρόνια ανάμεσα στους σπουδαιότερους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς. Στα 15 του μετανάστευσε με την οικογένειά του στο Μεξικό απ’ όπου επέστρεψε στη Χιλή το 1973 για να υποστηρίξει το κόμμα του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Μετά το πραξικόπημα αναγκάστηκε να καταφύγει στο Μεξικό και στη συνέχεια στην Ισπανία, όπου και εγκαταστάθηκε. Τιμήθηκε με τα βραβεία «Herralde» και «Romulo Gallegos».
Από τα βιβλία του έχουν εκδοθεί στα ελληνικά οι συλλογές διηγημάτων «Πουτάνες φόνισσες» και «Τηλεφωνήματα» και τα μυθιστορήματα «Μακρινό αστέρι», «Τελευταία νύχτα στη Χιλή», «Αγριοι ντετέκτιβ».
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι πεθαίνοντας (στις 15 Ιουλίου το 2003, σε ηλικία 50 χρόνων, σε νοσοκομείο της Βαρκελώνης) δεν είχε προλάβει να ολοκληρώσει το μεγάλο του μυθιστόρημα «2666» και παρά την επιθυμία του να εκδοθεί σε πέντε ξεχωριστά μέρη, ο εκδότης του Χόρχε Εράλδε, με τη σύμφωνη γνώμη της χήρας του Καρολίνα Λόπεθ, χάρη της συνοχής του έργου εκδίδει σε έναν μόνο τόμο το μνημειώδες μυθιστόρημα των 1.128 σελίδων. Το μυθιστόρημα χαιρετίζεται από την κριτική ως αριστούργημα.
ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ, ethnos.gr
Δημοσίευση σχολίου