No 354

Juan Soriano (Μεξικό)

Λίγες μέρες αργότερα ρίχτηκε στο κυνήγι του εισπράκτορα Μωχάμετ ελ-Αντλ, και μέσω αυτού, η Αλεξάνδρεια θα γινόταν η Ιδανική Πόλη του (…)
Στη φλογερή πολιορκία του Μωχάμετ από τον Φόρστερ ο φόβος έδινε το «παρών», όπως παραδέχτηκε, όταν έθιξε το θέμα αυτής της σχέσης στη Φλόρενς στις 29 Μαϊου 1917: «Έχω πέσει με τα μούτρα σε μια ανησυχητική μα πολύ ωραία σχέση». Όμως, τα έβαζε με τον εαυτό του και έλεγε πως δεν ήταν κακό να φοβάται, γιατί ο «ο φόβος είναι ένα συναίσθημα» που πρέπει να αντιμετωπίζεται με ειλικρίνεια’ εξαχρειωτική ήταν η πίεση της συνήθειας και των κοινωνικών συμβάσεων που ήθελαν στανικά να τον κάνουν να αισθάνεται διαφορετικά από αυτό που πραγματικά ένιωθε. Αυτός ήταν ο κόσμος που είχε γνωρίσει στην Αγγλία, ο κόσμος της μητέρας του, στον οποίο παρέμενε παιδί. Τρεις μέρες αργότερα, αναφερόμενος ξανά στον Μωχάμετ, ανακοίνωσε στη Φλόρενς το πέρασμα του σε μια νέα διάσταση: «Πρώτη φορά αισθάνομαι ώριμος άνδρας».(…)
Ο φόρστερ μπορεί να χάρισε ευτυχία στις αδελφές Σλέγκελ υπό την μορφή του σιωπηρού γάμου τους στο Χάουαρντ Έντ, ωστόσο η δική του ανάγκη για εκπλήρωση παρέμεινε μεταμφιεσμένη και ανικανοποίητη’ ούτε και έδωσε χάρη στον εαυτό του γράφοντας τον Μωρίς, το καταφανέστατα ομοφυλοφιλικό μυθιστόρημά του.

Μάικλ Χάαγκ: Αλεξάνδρεια. Η πόλη της μνήμης. Φόρστερ, Καβάφης, Ντάρρελ (Ωκεανίδα)

No 353

Fraser Diesel (Ν.Αφρική)

Στα 1904 ο Καβάφης πήρε προφανώς τη μεγάλη απόφαση να παραμερίσει μερικά «εμπόδια» (όπως λέει στο «Κρυμμένα», 1908) που δεν τον άφηναν να γράψει αυτό που πραγματικά ήθελε, για τη ζωή της σύγχρονής του πόλης – μια απόφαση να εκφράσει τον ειδικό ερωτισμό του πιο ανοιχτά και προσωπικά, τουλάχιστον στο έργο που θα ‘βλεπε μόνο αυτός. Η δεύτερη απόφαση, κάπου οχτώ χρόνια αργότερα, ν’ αρχίσει να δημοσιεύει λίγο-πολύ ειλικρινά ερωτικά ποιήματα, με ολοένα και μεγαλύτερη – αν και ποτέ απόλυτη – ευθύτητα, θα μπορούσε να σημαίνει μια επέκταση αυτής της παρόρμησης, προσπάθεια να «κάμει ελεύθερα» (για ν’ αλλάξουμε λίγο τη φράση από το ίδιο ποίημα), όσο λειψή και στενόμυαλη κι αν έβρισκε την κοινωνία όπου ζούσε. Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι στα 1912-13 ο Καβάφης είχε ανακαλύψει μια μέθοδο για να κάνει την αποκάλυψη του ερωτισμού του κάτι παραπάνω από εξομολόγηση και αυτοδικαιολόγηση (όπως παραπλανητικά την κρίνει ο Αλεξανδρινός κριτικός Τίμος Μαλάνος) – μια μέθοδο που του επέτρεψε, μετά τα 1911, να φέρει την Αισθησιακή Πόλη μέσα στο κύριο ρεύμα της ποίησής του.

Edmund Keeley: Η καβαφική Αλεξάνδρεια (Ίκαρος)

No 352

Ν.Εγγονόπουλος (Ελλάδα)

Οι ερωτικές του περιπέτειες άρχιζαν μάλλον πολύ αργότερα, αφού έπεφτε η Χαρίκλεια για ύπνο, πράγμα που γινόταν γύρω στις δέκα ή δέκα και μισή. Είναι αλήθεια ότι έπρεπε να σηκωθεί νωρίς την επομένη να πάει στη δουλειά, αλλά όπως όλοι οι Αλεξανδρινοί που εργάζονταν σε γραφεία, είχε την ευκαιρία να αναπληρώσει το χαμένο ύπνο της νύχτας με το μεσημεριανό ύπνο.
Το μεγάλο πρόβλημα, ίσως, ήταν τα αδέλφια του. Αλλά ο Αριστείδης παντρεύτηκε κι έφυγε από το σπίτι το 1899, και ο Πέτρος πέθανε το 1891. Ο Κωνσταντίνος μπορεί να έριχνε στάχτη στα μάτια τους καμουφλάροντας τη φύση των περιπετειών του. Ίσως και να μην ήταν καν απαραίτητο αυτό με τους υπόλοιπους τρεις. Ο Αλέξανδρος και ο Τζων ήταν ιδιαίτερα συνδεδεμένοι μαζί του, και ο Παύλος ήταν ομοφυλόφιλος.

Robert Liddell: Καβάφης (Ίκαρος)

No 351

Με τα χρόνια η ειδυλλιακή εικόνα του Τζέιμς Ντην αλλάζει πολύ και οι γλώσσες λύνονται. Τα πρώτα βιβλία που του αφιερώνονται ξεχειλίζουν από λυρισμό και συμμορφώνονταν με τη μόδα της κακόγουστης εξιδανίκευσης. (…)
Παρ’ όλα αυτά, καθώς τα χρόνια περνάνε το λούστρο αρχίζει να εμφανίζει ρωγμές. Τη ρομαντική εικόνα του επαναστάτη χωρίς αιτία παίρνει σιγά-σιγά μια προσωπογραφία πολύ λιγότερο απόλυτη, εκείνη ενός νέου σε πλήρη συναισθηματική σύγχυση, που έζησε κρυφά την αμφισεξουαλικότητά του σε μια εποχή στην οποία οι δηλητηριώδεις αποκαλύψεις για τα ήθη του θα είχαν σίγουρα καταστρέψει την καριέρα του, όπως ο μακαρθισμός συνέτριψε την καριέρα των δήθεν συνοδοιπόρων των κομμουνιστών. (…)
Μια οργανωμένη ομάδα σαδομαζοχιστών ομοφυλοφίλων διαδίδει μιαν επίμονη φήμη σύμφωνα με την οποία ο Τζέιμς έβρισκε ιδιαίτερη ευχαρίστηση στο να υπομένει το κάψιμο με τσιγάρο. Έτσι ο Κένεθ Άνγκερ, στο δεύτερο τόμο του καυστικού βιβλίου του Hollywood Babylon, αναφέρει ότι στα θλιβερά παρτουζιάρικα μπαρ όπου σύχναζε, ο Ντην είχε το παρατσούκλι «ανθρώπινο τασάκι» και ότι «μόλις έπαιρνε τη δόση του, γύμνωνε το στήθος του και ικέτευε του κυρίους του να σβήσουν την γόπα τους πάνω του»

Jean-Philipe Guerand: Τζέιμς Ντην (Κασταλία)

No 350

Ενώ δούλευε ένα σχέδιο του Πούπι Αβάτι, που αργότερα ανατέθηκε στον Σέρτζιο Τσίτι, ο Παζολίνι αρχίζει να ενδιαφέρεται πολύ έντονα για το Εκατόν είκοσι μέρες των Σοδόμων του μαρκήσιου ντε Σαντ. Η ταύτιση με τον Σαντ, τον αποδιωγμένο από μια επανάσταση που εκείνος τόσο προσδοκούσε, καταδιωγμένο από τη δικαιοσύνη, και στη λογοτεχνική και στη δημόσια ζωή του, επιβάλλεται μέσα του. Η ταύτιση ολοκληρώνεται όταν ο Παζολίνι αποφασίζει να αναφερθεί στη φασιστική Δημοκρατία του Σαλό και να ξαναγυρίσει σε ουσιαστικά χρόνια της δικής του ζωής (1943), στα οποία βλέπει το κλειδί για την ερμηνεία της σύγχρονης ιταλικής κοινωνίας.
Το σεξ δεν χρησιμοποιείται κινηματογραφικά ως έκφραση εύθυμης και αναρχικής αθωότητας, αλλά ως όργανο της πολιτικής εξουσίας και της ταπείνωσης (…) Όμως, χρησιμοποιώντας το σεξ ως αλληγορική εικόνα της εξουσίας, τοποθετώντας τη δράση σε φασιστικό περιβάλλον, ο Παζολίνι διαστρεβλώνει, βεβαίως, τον κόσμο του Σαντ. Αναπαριστώντας με εικόνες αφόρητης ωμότητας τις σκηνές που περιγράφει ο Σαντ, που είναι νοηματικές και όχι εικονογραφικές, τον αλλοιώνει. (…) Γιατί ο Σαντ δεν υποτάσσει τον έρωτα στην αλληγορική εικόνα της εξουσίας. Αναλύει τον έρωτα μέσα από το ίδιο το πρίσμα της εξουσίας και της τυραννίας. Για τον Σαντ, δεν υπάρχει θέση του έρωτα έξω από αυτή την εξουσία, ενώ ο Παζολίνι θεωρούσε, φυσικά, ότι η εξουσία είχε εξοντώσει τον έρωτα…

René de Ceccatty: Παζολίνι (Κασταλία)

No 349

Η πριγκίπισσα πήρε μια ρώγα σταφύλι.
«Πάρε μετά τον Ιωνάθαν. Τον ξέρεις βέβαια εκείνον το θρήνο που είχε γράψει ο Δαβίδ για το θάνατό του:
Θρηνώ για σένα, αδελφέ μου Ιωνάθαν.
Μου έδινες απόλαυση:
Η αγάπη σου για μένα ήταν θαυμάσια
Ομορφότερη απ’ την αγάπη μιας γυναίκας…
Τους παρατηρούσα συχνά αυτούς τους δυο. Αμφιβάλλω αν ποτέ έδωσαν προσοχή στα αισθήματά μου ή ακόμα και σε μένα την ίδια. Ο Ιωνάθαν πάντως σίγουρα όχι. Είχε γυναίκα και παιδιά, είχε ερωμένες. Με τον Δαβίδ όμως φαινόταν να έχει βρει το νόημα της ζωής του. Ο Ιωνάθαν πρόσφερε το τόξο του, το σπαθί του, έβγαλε τη ζώνη του, ακόμα και το χιτώνα του, και εξόπλισε μ’ αυτά τον Δαβίδ. Θα του είχε χαρίσει το μισό βασίλειο αν του ανήκε. Ο Δαβίδ τα δεχόταν όλα με τον δικό του γλυκό τρόπο: Χαμογελούσε, απάγγελλε τους στίχους του και έπαιζε τη λύρα του. Έσβηνε τον πόθο του πατέρα μου, του βασιλιά Σαούλ, όταν εκείνος το ζητούσε’ ξάπλωνε στο ίδιο κρεβάτι με τον αδελφό μου τον Ιωνάθαν και τον άφηνε να του φιλάει τα πόδια, τα μπούτια, τα χέρια και το λαιμό. Και τις νύχτες, όταν έχανα την υπομονή μου και του έλεγα λόγια όλο κακία, έρχοταν στο κρεβάτι μου και με έπαιρνε»

Stefan Heym: Η αληθινή ιστορία του βασιλιά Δαβίδ (Πόλις)

No 348

Oldrich Kulhanek (Τσεχία)

Όχι, ο Κ δεν έλπιζε σε τίποτε αν η δίκη του γινόταν γνωστή σε όλους. Οι πιο πολλοί θ’ αυτοαναγορεύονταν δικαστές και θα τον καταδίκαζαν στα τυφλά. Οι υπόλοιποι δε θα έχαναν φυσικά την ευκαιρία να τον ταπεινώνουν με κάθε τρόπο.* Είχε διαδοθεί φυσικά ότι περνούσε από δίκη, αν και δεν ήταν ξεκάθαρο ποιος και τι ήξερε.

Φραντς Κάφκα: Η δίκη (Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία)

*Χωρίο που έχει διαγραφεί από το συγγραφέα

No 347

Oldrich Kulhanek (Τσεχία)

Ενώ όμως ο Γκρέγκορ δεν μπορούσε άμεσα να μάθει κανένα νέο, κάτι έπιανε το αυτί του από τα πλαϊνά δωμάτια, κι όπου άκουγε μια φορά φωνές έτρεχε αμέσως προς την αντίστοιχη πόρτα και σφιγγόταν μ’ όλο του το σώμα επάνω της. Ιδιαίτερα τον πρώτο καιρό δεν υπήρχε ομιλία που να μην αφορούσε κάπως, έστω και κρυφά, τον ίδιο. Επί δύο μέρες σ’ όλα τα γεύματα γίνονταν συμβούλια πώς έπρεπε τώρα να φερθούν’ όμως και στα μεσοδιαστήματα των γευμάτων μιλούσανε για το ίδιο θέμα (…)Έπειτα, από την πρώτη ακόμα μέρα η υπηρέτρια – δεν ήταν ολότελα ξεκάθαρο τι και πόσα γνώριζε απ’ τα συμβάντα – είχε παρακαλέσει γονατιστή τη μητέρα να την απολύσει αμέσως, κι όταν ύστερα από ένα τέταρτο της ώρας αποχωρούσε, ευχαρίστησε για την απόλυση με δάκρυα, σαν να επρόκειτο για τη μεγαλύτερη ευεργεσία που της είχαν κάνει κι έδωσε ένα φριχτό όρκο, χωρίς να της τον ζητήσουν, να μην προδώσει σε κανέναν ούτε και το ελάχιστο.

Franz Kafka: Η μεταμόρφωση (Ροές)

No 346

Konstantin Makovsky (Ρωσία)

Και ενώ ο νεαρός άνδρας είχε σταθεί στη μέση του δωματίου, η νοσοκόμα σήκωσε το κεφάλι της από το κρεβάτι.
- Είναι πολύ αργά, είπα.
Ο Βλαντιμίρ έκανε δυο βήματα προς το κρεβάτι, δεν τόλμησε όμως να κοιτάξει τον Πιότρ Ίλιτς στο πρόσωπο. Γύρισε να φύγει και τρικλίζοντας έπεσε πάνω στον τοίχο.
Στο διάστημα αυτό ο Μόδεστος είχε σωριαστεί μπροστά στο κρεβάτι και γέμιζε τον αέρα με τις δικές του γοερές κραυγές.
- Πιέρ, απάντησε μου .όμως, Πιέρ, απάντησε μου λοιπόν!…
Στις ανοιχτές πόρτες στέκονταν ο Νικολάι και οι γιατροί. Πίσω τους σπρώχνονταν οι υπηρέτες και οι νεαροί.

Κλάους Μαν: Παθητική συμφωνία (Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος)

No 345

Orest Kiprensky (Ρωσία)

Κατά τη διάρκεια μιας από τις επισκέψεις του Τσαϊκόφσκι στην πρωτεύουσα, αποφάσισε ο Ανατόλ Κρέμσκι να ενημερώσει τον φίλο του για το δικαστήριο τιμής που ετοιμαζόταν να τον δικάσει (…)
Ο Πιότρ Ίλιτς απάντησε ότι δεν φοβόταν την εξορία, αλλά το σκάνδαλο. Πάντοτε, εξήγησε, φρόντιζε να κρύβει τα ήθη του, όχι από ντροπή, αλλά από φόβο να μην τον κρίνουν για κάτι άλλο πέρα από τη μουσική του. Κατά τη γνώμη του, εκείνο που φοβάται περισσότερο ένας καλλιτέχνης είναι να τραβήξει την προσοχή του κόσμου επάνω στην ιδιωτική του ζωή. Τώρα που θεωρούσε ότι είχε φτάσει στο αποκορύφωμα των δημιουργικών του ικανοτήτων και ότι άξιζε την επιτυχία με την οποία τιμούσε το κοινό καθένα από τα έργα του, όλοι οι προβολείς θα στρέφονταν επάνω στη δίκη και όχι στη νέα του συμφωνία. Κάτι που δεν θα είχε καμία σχέση με την τέχνη θα γινόταν πρώτο θέμα στην επικαιρότητα. Τα κακόβουλα σχόλια του τύπου θα κατέστρεφαν τις προσδοκίες του να γίνει διάσημος από την αξία των έργων του και μόνο.(…)
Κι ύστερα, πρόσθεσε ο Πιότρ Ίλιτς, έπρεπε να σκεφτεί και την πολυπληθή οικογένειά του. Ένα τέτοιο σκάνδαλο θα τους στιγμάτιζε για πάντα

Ντομινίκ Φερναντέζ: Δικαστήριο τιμής. Η ζωή και ο θάνατος του Τσαϊκόφσκι (Εξάντας)

No 344

Georgia o’ Keefe (ΗΠΑ)

Βιρτζίνια Γουλφ προς Βίτα Σάκβιλ – Γουέστ (1927)
Κοίτα ‘ δω, Βίτα – εγκατάλειψε τον άντρα σου, και θα πάμε στο Χάμπτον Κορτ και θα δειπνήσουμε μαζί πάνω στο ποτάμι και θα σεργιανίσουμε στον κήπο μέσα στο φεγγαρόφωτο και θα γυρίσουμε στο σπίτι αργά και θα πιούμε μια καράφα κρασί και θα ζηλεύουμε, και θα σου αραδιάσω όλα τα πράγματα που έχω στο κεφάλι μου, εκατομμύρια, μύρια – δεν σαλεύουν την ημέρα, μόνο στο σκοτάδι, πάνω στο ποτάμι. Σκέψου το. Εγκατάλειψε τον άντρα σου, σου λέω, και έλα.

Σύσση Καπλάνη (επιμ.) : Τα σ’ αγαπώ που άντεξαν. Οι ερωτικές επιστολές εξήντα έξι διάσημων ζευγαριών… (Άγκυρα)

No 343

Marie Laurencin (Γαλλία)

(…)έπρεπε να παλέψω με ένα συγκεκριμένο φάντασμα. Και το φάντασμα ήταν μια γυναίκα που όταν άρχισα να την γνωρίζω καλύτερα της έδωσα το όνομα της ηρωίδας από ένα γνωστό ποίημα, ο Άγγελος του Σπιτιού. (…) Ήταν εξαιρετικά συμπαθητική. Απέραντα γοητευτική. Απεριόριστα ανιδιοτελής. Διακρινόταν για τον τρόπο που επέλυνε τα δύσκολα οικογενειακά προβλήματα. Θυσιαζόταν καθημερινά. Αν υπήρχε κοτόπουλο, έτρωγε το πόδι. Αν υπήρχε ρεύμα, εκεί θα καθόταν. Με λίγα λόγια, ήταν έτσι καμωμένη που ούτε δικές της απόψεις, ούτε δικές της επιθυμίες είχε, αλλά προτιμούσε πάντοτε να συμπάσχει και να ακολουθεί τις σκέψεις και τις επιθυμίες των άλλων. Πάνω από όλα, και αυτό δεν χρειάζεται να το αναφέρω, ήταν αγνή.(…) Και όταν ήρθε η στιγμή να γράψω ήρθα αντιμέτωπη μ’ αυτή από τις πρώτες μου λέξεις. Η σκιά των φτερών της έπεσε στην σελίδα μου. Άκουσα το θρόισμα του φουστανιού της στο δωμάτιο για να είμαι πιο ακριβής, όταν πήρα στο χέρι την πένα για να γράψω την κριτική για το μυθιστόρημα κάποιου φημισμένου άντρα, αυτή γλύστρισε πίσω μου και ψιθύρισε: «Αγαπητή μου, εσύ είσαι μια νέα κοπέλα και γράφεις για ένα βιβλίο που έγραψε ένας άντρας, να είσαι συμπονετική, τρυφερή, να κολακεύεις, να εξαπατάς, χρησιμοποίησε όλη τη δεξιοτεχνία σου και τα τεχνάσματα του φύλου μας. Ποτέ μην αφήσεις κανέναν να μαντέψει πως έχεις τη δική σου σκέψη. Πάνω από όλα να είσαι αγνή.» Και πήγε να κατευθύνει την πένα μου. Τώρα φέρνω στη μνήμη μου μια πράξη για την οποία επαινώ τον εαυτό μου. Στράφηκα και την άρπαξα από τον λαιμό. Έκανα ότι μπορούσα για να τη σκοτώσω. Η δικαιολογία μου, αν επρόκειτο να δικαστώ για αυτό, θα ήταν ότι βρισκόμουνα σε άμυνα. Αν δεν τη σκότωνα εγώ θα με σκότωνε εκείνη.

Virginia Woolf: Δοκίμια (scripta)

No 342

Nicolas Stael

Η Ορλάντο τώρα έκανε νοερά (γιατί όλα συμβαίνουν μόνο στο νου) μια βαθιά υπόκλιση στο πνεύμα της εποχής, όπως ακριβώς - για να συγκρίνουμε τα σπουδαία μα τ’ ασήμαντα πράγματα – ένας ταξιδιώτης, ξέροντας ότι έχει κρύψει ένα δέμα πούρα στον πάτο της βαλίτσας του, υποκλίνεται στον τελωνειακό που μόλις έχει σημειώσει βιαστικά με μια άσπρη κιμωλία πάνω στο σκέπασμά της ότι είναι εντάξει. Γιατί η Ορλάντο αμφέβαλλε πολύ κατά πόσο, αν το πνεύμα της εποχής έλεγχε προσεκτικά το περιεχόμενο των σκέψεων της, δε θα έβρισκε κάτι λαθραίο, για το οποίο θα έπρεπε να πληρώσει πρόστιμο. Είχε γλιτώσει παρά τρίχα. Είχε καταφέρει, με μερικές επιδέξιες υποχωρήσεις στο πνεύμα της εποχής, με το να φορέσει ένα δαχτυλίδι και να βρει έναν σύζυγο σ΄ ένα χερσότοπο, με το ν’ αγαπάει τη φύση και να μην είναι σατιρική, κυνική ή ψυχολόγος – οποιοδήποτε απ΄’ αυτά τα εμπορεύματα κινδύνευε ν’ ανακαλυφθεί αμέσως – είχε καταφέρει να περάσει με επιτυχία την εξέταση του. Και άφησε ένα βαθύ αναστεναγμό ανακούφισης, καθώς, πραγματικά, δικαιούταν να το κάνει, γιατί η συναλλαγή ενός συγγραφέα με το πνεύμα της εποχής είναι κάτι το πολύ ευαίσθητο και η τύχη των έργων του εξαρτάται από την καλή αμοιβαία συμφωνία τους. Η Ορλάντο είχε ρυθμίσει έτσι το θέμα, ώστε να νιώθει τώρα πολύ ευτυχισμένη΄ δε χρειαζόταν να πολεμήσει την εποχή της, ούτε να υποκύψει σ’ αυτή΄ ήταν με το μέρος της, ενώ ταυτόχρονα παρέμενε ο εαυτός της. Επομένως τώρα, μπορούσε να γράψει, κι αυτό έκανε. Έγραψε. Έγραψε. Έγραψε.

Βιρτζίνια Γουλφ: Ορλάντο (Αστάρτη)

No 341

Chavi

Αλλά η Βίτα αρχίζει να παραμελεί τη Βιρτζίνια, δείχνοντας προτίμηση σε καινούργιες συντρόφους. Τρελή από πόνο, η τελευταία διαβλέπει την προοπτική ενός νέου βιβλίου, πολύ διαφορετικού από όλα τα υπόλοιπα. Πρόκειται για «μια βιογραφία, που αρχίζει το 1500 (…) και έχει τον τίτλο Ορλάντο. Θα είναι η Βίτα αλλά με μια αλλαγή φύλου στ διαδρομή». Το σχέδιο ενθουσιάζει εκείνην που της δανείζει την ανδρόγυνη μορφή της και για ένα σύντομο διάστημα, το πάθος της Βίτα για τη συγγραφέα που αποφάσισε να την κάνει ηρωίδα του βιβλίου της, αναζωπυρώνεται. Τον Μάρτιο του 1928, η Βιρτζίνια τελειώνει το μυθιστόρημα. Παράλληλα, τελειώνει και η σχέση των δυο γυναικών. Σε ένα ταξίδι στ Βουργουνδία – στη διάρκεια του οποίου η Βιρτζίνια δεν θα πάψει να μέμφεται τον εαυτό της, επειδή έχει εγκαταλείψει τον Λέοναρντ – θα γραφτεί το τέλος εκείνου του ερωτικού δεσμού. Στην επιστροφή τους στην Αγγλία, οι δυο γυναίκες θα συνεχίσουν να κάνουν παρέα, αλλά μόνο σαν φίλες.
.

Alexandra Lemasson: Βιρτζίνια Γουλφ (Κασταλία)