Παναγιώτης ΓράββαλοςΜέσα σ’ αυτή την πόλη δεν μπορείς να πάψεις να συλλογίζεσαι τον Καβάφη, σε κάθε γωνιά, και κάνοντας τις τέσσερα-πέντε ποιήματα κάθε χρόνο. Πρέπει να παέι κανείς στην Αλεξάνδρεια για να καταλάβει πώς δούλεψε ο Καβάφης. Πουθενά αλλού δε θα του ήταν δυνατό να γράψει: «είμεθα ένα κράμα εδώ…» ή «εν μέρει…» -πουθενά έξω από τους δρόμους με την εξωφρενική ποικιλία πρωτάκουστων ονομάτων. Κι ακόμη είναι ζήτημα αν θα μπορούσε να βρει αλλού μια τέτοιαν αίσθηση της λιμνάζουσας διάλυσης, της ματαιότητας της ανθρώπινης προσπάθειας και του αισθησιακού μηδενισμού που τόσο καλά έδωσε στην ποίησή του –κι αυτής της χάρης τέλος πάντων.
Γιώργος Σεφέρης: Μέρες Δ’
Η πιο εξαιρετική πνευματική φυσιογνωμία της Αιγύπτου είναι χωρίς άλλο ο ποιητής Καβάφης.
Στο μεσόφωτο του αρχοντικού σπιτιού του προσπαθούσα να διακρίνω τη μορφή του. Ανάμεσά μας είναι ένα μικρό τραπεζάκι, γιομάτο ποτήρια με χιώτικη μαστίχα κι ουίσκι –και πίνουμε.
Μιλούμε για πλήθος πρόσωπα κι ιδέες, γελούμε, σωπαίνουμε, και πάλι αρχίζει, με κάποια προσπάθεια, η κουβέντα. Εγώ πολεμώ να κρύψω στο γέλιο τη συγκίνηση και τη χαρά μου. Να ένας άνθρωπος μπροστά μου, άρτιος, που τελεί τον άθλο της τέχνης με υπερηφάνεια και σιωπή, αρχηγός ερημίτης, κι υποτάσσει την περιέργεια, τη φιλοδοξία και τη φιληδονία στον αυστηρό ρυθμό μιας επικούρειας ασκητικής.
Νίκος Καζατζάκης: Ταξιδεύοντας, Ιταλία-Αίγυπτος-Σινά-Ιερουσαλήμ-Κύπρος-ο Μοριάς
- Το ξέρεις ότι ο Καβάφης έμενε πάνω από ένα μπορντέλο στην οδό Λέπσιους, δυο βήματα από δω; Ήταν μισογύνης και δεν απηύθυνε ποτέ το λόγο στις γυναίκες. Μολαταύτα, ως εξαιρετικά ευγενής άνθρωπος περνώντας μπρος από τις πουτάνες έλεγε πάντα καλημέρα ή καλησπέρα, ούτε κουβέντα όμως παραπάνω, κι εκείνες τον αντιχαιρέτιζαν καλημέρα ή καλησπέρα. Ως τη μέρα που η ματρόνα αγανακτισμένη του φώναξε: «Καλημέρα-καλησπέρα, αδερφάρα του κερατά!».
Ντανιέλ Ροντώ: Αλεξάνδρεια. Η πρωτεύουσα της μνήμης
στο Φαίδων Ταμβακάκης (επιμ.): Αλεξάνδρεια (Μεταίχμιο)
Γιώργος Σεφέρης: Μέρες Δ’
Η πιο εξαιρετική πνευματική φυσιογνωμία της Αιγύπτου είναι χωρίς άλλο ο ποιητής Καβάφης.
Στο μεσόφωτο του αρχοντικού σπιτιού του προσπαθούσα να διακρίνω τη μορφή του. Ανάμεσά μας είναι ένα μικρό τραπεζάκι, γιομάτο ποτήρια με χιώτικη μαστίχα κι ουίσκι –και πίνουμε.
Μιλούμε για πλήθος πρόσωπα κι ιδέες, γελούμε, σωπαίνουμε, και πάλι αρχίζει, με κάποια προσπάθεια, η κουβέντα. Εγώ πολεμώ να κρύψω στο γέλιο τη συγκίνηση και τη χαρά μου. Να ένας άνθρωπος μπροστά μου, άρτιος, που τελεί τον άθλο της τέχνης με υπερηφάνεια και σιωπή, αρχηγός ερημίτης, κι υποτάσσει την περιέργεια, τη φιλοδοξία και τη φιληδονία στον αυστηρό ρυθμό μιας επικούρειας ασκητικής.
Νίκος Καζατζάκης: Ταξιδεύοντας, Ιταλία-Αίγυπτος-Σινά-Ιερουσαλήμ-Κύπρος-ο Μοριάς
- Το ξέρεις ότι ο Καβάφης έμενε πάνω από ένα μπορντέλο στην οδό Λέπσιους, δυο βήματα από δω; Ήταν μισογύνης και δεν απηύθυνε ποτέ το λόγο στις γυναίκες. Μολαταύτα, ως εξαιρετικά ευγενής άνθρωπος περνώντας μπρος από τις πουτάνες έλεγε πάντα καλημέρα ή καλησπέρα, ούτε κουβέντα όμως παραπάνω, κι εκείνες τον αντιχαιρέτιζαν καλημέρα ή καλησπέρα. Ως τη μέρα που η ματρόνα αγανακτισμένη του φώναξε: «Καλημέρα-καλησπέρα, αδερφάρα του κερατά!».
Ντανιέλ Ροντώ: Αλεξάνδρεια. Η πρωτεύουσα της μνήμης
στο Φαίδων Ταμβακάκης (επιμ.): Αλεξάνδρεια (Μεταίχμιο)
2 σχόλια:
Μαγικοί κόσμοι, χρώματα και αρώματα της Ανατολής αναδύονται από ένα «ολόφρεσκο» μπουκέτο κειμένων που ανθολόγησε ο Φαίδωνας Ταμβακάκης. «Η Αλεξάνδρεια, το χωνευτήρι, το μοναδικό σκηνικό» είναι ο επόμενος σταθμός στο λογοτεχνικό ταξίδι των εκδόσεων Μεταίχμιο με τη σειρά Μια πόλη στη λογοτεχνία. Η πόλη, όπως μας αναφέρει και ο ανθολόγος, «έχουν βυθισθεί, για δεύτερη φορά, κάτω από την πλήξη του Ισλάμ, και οι εραστές της, σαν τους εργάτες του Αμπού Σιμπέλ, μεταφέρουν ο καθένας το κομμάτι του για να το επαναφέρουν στο φως». Αυτή την πόλη μάς καλούν η Πηνελόπη Δέλτα, η Μαρία Ιορδανίδου, ο Στρατής Τσίρκας, ο Χάρης Τζάλας, ο Κ. Π. Καβάφης, ο Ναγκίμπ Μαχφούζ, η Ρέα Γαλανάκη, η Δάφνη Αλεξάνδρου και πολλοί άλλοι να τη γνωρίσουμε μέσα από τα κείμενά τους. Μεγάλη η πρόκληση να περιηγηθούμε σ’ αυτό το σταυροδρόμι των πολιτισμών και να πάρουμε λίγη απ’ τη μαγεία που αποπνέει!
Παρά την εποχή η παραλία της πόλης ήταν όλη κίνηση και φώτα – και οι μακρές κατωφερικές γραμμές της Κορνίς κύρτωναν στον χαμηλόν ορίζοντα? χιλιάδες φωτισμένα τζάμια που πίσω τους, σαν ένδοξα τροπικά ψάρια , οι κάτοικοι της ευρωπαϊκής πόλης καθόντουσαν σε αστραφτερά τραπέζια φορτωμένα ποτήρια με μαστίχα, ζιμπίμπ ή κονιάκ. […]
Αρωματικός καπνός ξεχύνονταν από τις μικρές ναυτικές ταβέρνες κατά μήκος της παραλίας όπου σιδερένιες σούβλες με σπληνάντερα στριφογύριζαν μονότονα μπρος – πίσω, ή ξεχείλιζε κάτω από τα καπάκια των αστραφτερών τεντζερέδων, αναδίνοντας ζεστές οσμές από καλαμαράκια, σουπιές και πιτσούνια. Εδώ πίνει κανείς από γαλάζιους μαστραπάδες και τρώει με τα δάχτυλα όπως συνηθίζουν και σήμερα ακόμη στις Κυκλάδες. […]
Λώρενς Ντάρρελ
Ο Φαίδων Ταμβακάκης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1960. Σπούδασε Oικονομικά και Aγγλική Φιλολογία. Έχει μεταφράσει έργα των Φ. Σκοττ Φιτζέραλντ, Zέλντα Φιτζέραλντ, Tζων Φώουλς, Mπ. Tρέηβεν. Zει κι εργάζεται στην Aθήνα.
Δημοσίευση σχολίου