Το μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού πρωτοεμφανίζεται στην Ορθόδοξη Ανατολική εικονογραφία τον 15ο αιώνα, δηλαδή πέντε αιώνες μετά το σχίσμα, και δέκα τρεις περίπου αιώνες μετά την πρώτη του εικονογραφική εμφάνιση στη γενέτειρά του Ιταλία.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι βρίσκουμε τον Άγιο Σεβαστιανό για πρώτη φορά στο β’ μισό του 15ου αιώνα σε φορητή εικόνα του Κρητικού Ανδρέα Ρίτζου, που είναι τώρα στο Τόκιο της Ιαπωνίας, αλλά με τη μορφή που του είχε προσδώσει η δυτική τέχνη στις αρχές του 15ου αιώνα.
Ο Σεβαστιανός εικονίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1543, σε τοιχογραφία της Μονής Ντίλιου στο νησί της λίμνης των Ιωαννίνων και το 1548 στις μονές Βαρλαάμ και Ρουσάνου των Μετεώρων. Και τα τρία αυτά έργα ανήκουν στην ζωγραφική νοοτροπία της ΒΔ Ελλάδας, με επικεφαλής τον Θηβαίο Φράγκο Κατελάνο, η οποία συνηθίζει να δανείζεται τύπους θεμάτων από τους Κρητικούς.
Στη συνέχεια τον συναντούμε στο Άγιον Όρος όπου οι περισσότερες τοιχογραφίες του 16ου αι. είναι έργα του γόνιμου καλλιτεχνικού φαινομένου της μεταβυζαντινής ζωγραφικής, του γνωστού ως «Κρητική σχολή», που ήκμασε από τον 15ο μέχρι το τέλος του 17ου αιώνα, και συγκεκριμένα στις μονές Σταυρονικήτα και Διονυσίου.
Γιάννης Σουλιώτης: Ο Άγιος Σεβαστιανός γυμνός σ’ Ανατολή και Δύση (Οδός Πανός)
2 σχόλια:
Ο Άγιος Σεβαστιανός γεννήθηκε στα Μεδιόλανα της Ιταλίας, το 250 με 256 μ.Χ. Οι γονείς του τον ανέθρεψαν με μεγάλη χριστιανική επιμέλεια. Καθώς ήταν και από γένος διακεκριμένο, είλκυσε την εύνοια του αυτοκράτορα Καρίνου, που γρήγορα τον ανέδειξε σαν στρατιωτικό. Έπειτα, ο Διοκλητιανός τον έκανε αρχηγό του πρώτου συντάγματος των πραιτοριανών.
Φιλάνθρωπη ψυχή ο Σεβαστιανός, από τη θέση αυτή πολλές φορές υπήρξε προστάτης των φτωχών και των πασχόντων χριστιανών. Πρόθυμα επίσης, βοηθούσε στις ανάγκες της Ρωμαϊκής Εκκλησίας. Γι' αυτό και ο πάπας Γάιος του απένειμε τον τίτλο του υπερασπιστή της Εκκλησίας.
Όταν όμως άρχισε ο διωγμός κατά των χριστιανών, συνελήφθη μια ομάδα χριστιανών. Ο Σεβαστιανός, προκειμένου να τους εμψυχώσει την ώρα που αυτοί δικάζονταν, προς γενική κατάπληξη όλων δήλωσε ότι είναι χριστιανός. Ο Διοκλητιανός διέταξε το θάνατό του. Και ο Σεβαστιανός δεν άργησε να πέσει κάτω, τρυπημένος στο στήθος από βέλος.
Το σώμα του παρέλαβε κάποια ευσεβής χήρα, η Λουκίνα. Διαπίστωσε όμως, ότι ανέπνεε ακόμα. Αφού τον περιποιήθηκε, μετά από λίγες ήμερες ο Σεβαστιανός ανέκτησε την υγεία του. Αλλά και πάλι επεδίωξε και συνάντησε το Διοκλητιανό και τον ήλεγξε για τη σκληρότητά του. Τότε αυτός διέταξε και τον μαστίγωσαν μέχρι θανάτου. Έτσι, ο Σεβαστιανός έγινε παράδειγμα αγωνιστικότητας για την πίστη «ἄχρι θανάτου» (Αποκάλυψη Ιωάννου, θ' 10).
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Συγκλήτου σφαλλομένης παριδῶν τὰ συνέδρια, Σεβαστιανὲ πανολβίαν, συναγείρεις συνέλευσιν, Μαρτύρων ἀληθῶς πανευκλεῶν, σὺν σοῖ καταβαλόντων τὸν ἐχθρόν, μεθ' ὧν θείας συναυλίας ἀξιωθεῖς, φαιδρύνεις τοὺς βοώντας σοι, δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ, πάσιν ἰάματα.
saint.gr
Τον Άγιο Σεβαστιανό και το μαρτύριό του, πρωτογνώρισα, ως νεαρός φοιτητής, στη Γαλλία, και κατόπιν κατά τις περιηγήσεις μου σε διάφορες χώρες και κυρίως στο Βέλγιο, στην Ιταλία, Ισπανία και λατινική Αμερική. Και τούτο, γιατί στην Ελλάδα η παρουσία του ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Αυτό που μου προξένησε κατάπληξη, και στη συνέχεια απορίες, ήταν το πόσο κοσμαγάπητος και λατρεμένος ήταν ο Σεβαστιανός σε όλες αυτές τις χώρες, καθώς και το γεγονός της σχεδόν παντελούς απουσίας του από τον ελληνικό χώρο.
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Δημοσίευση σχολίου