No 726

Η ομοφυλοφιλία εμφανίζεται στα ελληνικά μυθιστορήματα – και γίνεται κεντρικό θέμα στον Ρωμαίο Πετρώνιο. Ο Χαρίτων είναι ο πιο διακριτικός: ο ήρωάς του, ο Χαιρέας, συνοδεύεται πάντοτε από τον πιστό του φίλο, τον Πολύχαρμο. Ο συγγραφέας υπαινίσσεται την πραγματική διάσταση της φιλίας τους, παραπέμποντας απλώς στη φιλία του Αχιλλέα με τον Πάτροκλο στην Ιλιάδα: ο υπαινιγμός αυτός πρέπει να ήταν αρκετός για τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη. Στο τέλος του μυθιστορήματος, ο Χαιρέας δίνει την αδελφή του στον Πολύχαρμο’ η πλούσια προίκα που συνοδεύει τη νύφη είναι σαφώς η ανταμοιβή για την αφοσίωση του Πολύχαρμου’ πουθενά δεν γίνεται λόγος για ρομαντικό έρωτα.
Ο Ξενοφών είναι αμεσότερος. Ένας βασικός ήρωας του μυθιστορήματος του είναι ο ληστής Ιππόθοος, που τον συναντούμε άλλοτε με την Άνθεια και άλλοτε με τον Αβρακόμη –αν και είναι σαφές ποιον από τους δυο προτιμά. Οι διαθέσεις του απέναντι στην Άνθεια είναι ενδεικτικές: σε κάποιο σημείο είναι έτοιμος να τη θυσιάσει στον θεό του πολέμου, τον Άρη, και σε κάποιο άλλο τη ρίχνει σε μια τάφρο με πεινασμένα σκυλιά’ όταν, στο τέλος, συμβάλλει στην ένωση των ερωτευμένων, το κάνει μόνο από φιλία για τον Αβροκόμη. Στο μεταξύ, έχει υιοθετήσει ένα ωραίο αγόρι- ενώ πιο πριν είχε μιλήσει στον Αβροκόμη για τον μεγάλο νεανικό του έρωτα, τον ωραίο Υπεράνθη, που τον έχασε σ΄ ένα ναυάγιο ανοιχτά της Λέσβου, κι από τον καημό του έγινε ληστής!
Ο Αχιλλέας Τάτιος, φιλοπερίεργος και φιλομαθής πάντοτε, εξετάζει το θέμα και θεωρητικά. Στο ταξίδι από τη Βηρυτό στην Αλεξάνδρεια, όσο η Λευκίππη κοιμάται «εν μυχω της νηός», οι άντρες συζητούν για το ιδεώδες αντικείμενο του ερωτικού πόθου και διαφωνούν: άλλοι προτιμούν τις γυναίκες και άλλοι τα αγόρια’ οι παιδεραστές έχουν την τελευταία λέξη, όμως ο συγγραφέας δεν αφήνει την παραμικρή υποψία να σκιάσει τον ήρωά του, που είναι απόλυτα αφοσιωμένος στη Λευκίππη.

Tomas Hägg: Το αρχαίο μυθιστόρημα (ΜΙΕΤ)

No 725

«(…) Αλήθεια δεν ξέρω για ποιο λόγο στις μέρες μας συνηθίζεται ο έρωτας μεταξύ αρσενικών».
«Γιατί, πολύ καλύτερος δεν είναι;» απάντησε ο Μενέλαος. «Τ’ αγόρια είναι πιο απλοϊκά απ‘ ό,τι οι γυναίκες κι η ομορφιά τους πιο ερεθιστική για ηδονή. (…) Στις γυναίκες όλα είναι ψεύτικα, και τα λόγια κι η εμφάνιση. Αν φαίνονται όμορφες, αυτό είναι περίτεχνο κατόρθωμα των φτιασιδιών. Η ομορφιά τους δεν είναι άλλο παρά αρώματα, βαφές μαλλιών και καλλυντικά. Αν όμως τις απογυμνώσεις από όλες αυτές τις απάτες, τότε μοιάζουν με την ξεπουπουλιασμένη καλιακούδα του παραμυθιού. Η αγορίστικη ομορφιά δεν ποτίζεται με μυρωδιές αρωμάτων, ούτε μ’ απατηλές και ξένες οσμές' απ’ όλα τα μύρα των γυναικών ο ιδρώτας των αγοριών μυρίζει πιο ωραία. Μπορείς μάλιστα, πριν από τα ερωτικά αγκαλιάσματα, να πέσεις μαζί τους στην παλαίστρα και ν’ αρχίσεις φανερά τις περιπτύξεις, γιατί αυτά τ’ αγκαλιάσματα δεν είναι ντροπή. Δεν έχουν σάρκες χαλαρές για να κάνουν χαλαρά και τα ερωτικά αγκαλιάσματα, τα κορμιά αντιχτυπούν το ένα στ’ άλλο και συναγωνίζονται σε ηδονή. Τα φιλιά τους δεν έχουν γυναικεία σοφία, ούτε επινοούν με τα χείλη τους απάτες κολασμένες. Φιλούν όπως ξέρουν, και τα φιλιά τους δεν είναι αποτέλεσμα της τέχνης αλλά της φύσης. Να ποια είναι η εικόνα του αγορίστικου φιλιού: αν έπηζε το νέκταρ και γινόταν δυο χείλη, τότε μόνο θα έπαιρνες παρόμοια φιλιά. Φιλάς και δεν χορταίνεις, κι όσο τα δοκιμάζεις τόσο πιο πολύ διψάς για φιλιά' το στόμα σου δεν μπορείς να τ’ αποτραβήξεις προτού η ηδονή σε κάνει να ξεφύγεις από τα φιλήματα».

Αχιλλεύς Τάτιος: Τα περί Λευκίππην και Κλειτοφώντα (Κάκτος)

No 724

Έτσι ο Ιππόθοος άρχισε να του αφηγείται από την αρχή (καθώς συνέβαινε να είναι μόνοι οι δυο τους) τις περιπέτειες του.
«Εγώ», είπε, «κατάγομαι από την Πέρινθο (η πόλη αυτή βρίσκεται κοντά στη Θράκη), και η οικογένειά μου ήταν από τις ισχυρότερες εκεί’ σίγουρα θα έχεις ακούσει για την Πέρινθο, πόσο ξακουστή είναι και πόσο ευημερούν οι άνθρωπου σ’ αυτήν. Εκεί ότανήμουν νέος, ερωτεύτηκα ένα ωραίο αγόρι της περιοχής, που το έλεγαν Υπεράνθη. Το πάθος μου γι’ αυτόν γεννήθηκε όταν τον είδα στο γυμναστήριο να ασκείται στην πάλη, και δεν μπορούσα πια να αντέξω. Μια μέρα λοιπόν που τελείτο μια τοπική γιορτή με θρησκευτική ολονυχτία, πλησιάζω τον Υπεράνθη και τον ικετεύω να με λυπηθεί’ το αγόρι, όταν με άκουσε, συγκινήθηκε από το πάθος μου και μου υποσχέθηκε τα πάντα. Έτσι άρχισε το πρώτο στάδιο ου έρωτά μας, με φιλιά, αγγίγματα και πολλά δικά μου δάκρυα’ τέλος κατορθώσαμε σε μια κατάλληλη στιγμή να βρεθούμε μόνοι μαζί, και κανείς δεν μας υποπτευόταν, επειδή ήμασταν συνομήλικοι. Η σχέση μας κράτησε για μεγάλο διάστημα και αγαπιόμασταν πολύ, μέχρι που κάποιος θεός ζήλεψε την ευτυχία μας. Μια μέρα ήλθε από το Βυζάντιο (το Βυζάντιο βρίσκεται κοντά στην Πέρινθο) ένας άντρας από τους επιφανέστερους στην πόλη του, που καυχιόταν για τα πλούτη και την περιουσία του’ το όνομά του ήταν Αριστόμαχος. Με το που πάτησε λοιπόν αυτός το πόδι του στην Πέρινθο, λες και τον είχε στείλει κάποιος θεός για να με καταστρέψει, βλέπει στο πλευρό μου τον Υπεράνθη και αμέσως τον ερωτεύεται’ τον θάμπωσε η ομορφιά του αγοριού, που δεν μπορούσε να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο. Από την στιγμή που τον ερωτεύτηκε, δεν μπορούσε να ελέγξει το πάθος του’ […]

Ξενοφών Εφέσιος: Εφεσιακά (Κάκτος)

No 723

Αξίζει όμως να μνημονεύσουμε κι άλλο επεισόδιο, διόλου ευκαταφρόνητο, που φανερώνει τη δύναμη της φιλίας: ο Πολύχαρμος, ο φίλος του Χαιρέα, στην αρχή όχι μόνο δε φάνηκε στη συγκέντρωση, αλλά δήλωσε και στους γονείς του:
«Αγαπώ τον Χαιρέα, και βέβαια τον αγαπάω, όχι όμως στο σημείο να ριψοκινδυνεύσω τη ζωή μου μαζί του. Γι’ αυτό λοιπόν, μέχρι ν’ αποπλεύσει, εγώ θα σταθώ παράμερα».
Τη στιγμή όμως που το πλοίο άφηνε τη στεριά, τους αποχαιρέτησε από την πρύμνη’ ήταν αργά πια για να τον συγκρατήσουν.

Χαρίτωνος Αφροδισιέως: Χαιρέας και Καλλιρόη (Το Ροδακιό)

No 722

Giovanni Bazzi, Il Sodoma (Ιταλία)

Μολονότι ο Αλέξανδρος έτρεφε μεγάλη αγάπη για όλους τους συντρόφους του, περισσότερο ξεχώριζε τον Ηφαιστίωνα, που και κείνος με τη σειρά του ανταπόδινε τα τρυφερά αισθήματα του συντρόφου του. Κάποια μέρα ο Αλέξανδρος απαγγέλλοντας μπροστά στους φίλους του την εικοστή δεύτερη ραψωδία της Ιλιάδας δάκρυσε, και με θλίψη είπε:
«Πόσο υα ‘θελα να ήμουν κι εγώ Αχιλλέας, αλλά νε έχω και έναν τέτοια φίλο, όπως ήταν ο Πάτροκλος».
Ο Ηφαιστίωνας του είπε τότε:
«Αν εσύ, Αλέξανδρε, επιθυμείς να αντικαταστήσεις τον Αχιλλέα, κι εγώ επιθυμώ ν’ αντικαταστήσω τον Πάτροκλο».
Από την απάντηση αυτή, ο Αλέξανδρος ευχαριστήθηκε πάρα πολύ κι αγκαλιάζοντας τον Ηφαιστίωνα του είπε:
«Από τώρα και στο εξής, ο Αλέξανδρος είναι Ηφαιστίωνας και ο Ηφαιστίωνας, Αλέξανδρος».
Από τότε ο Φιλώτας έβλεπε με άσχημο μάτι το καινούργιο ζευγάρι της αληθινής και παραδειγματικής αυτής φιλίας.

Κόιντος Κούρτιος Ρούφος: Η ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου (Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος)

No 721

Etienne (Dom Orejudos) [ΗΠΑ]

Ο Αλκιβιάδης, φυσικά, δεν υπήρξε ποτέ γέρος: πέθανε περίπου πενήντα χρόνων. Την εποχή του Συμποσίου δεν ήταν πια ένας νέος άνδρας. Πρέπει να γεννήθηκε μεταξύ του 492 και του 450. Όταν άρχισε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, μόλις είχε απαλλαγεί από την κηδεμονία του Περικλή. Από τότε είχε το δικό του σπίτι, τους δούλους του. Σε λίγο θα μπορεί να αναλάβει πολιτικές ευθύνες. Ο χαρακτήρας όμως του ανθρώπου παρέμεινε, ως προς αυτό το σημείο, ίδιος με ενός εφήβου, λαμπερού, αναιδέστατου, κάπως ανεύθυνου, και έτσι θα τον φανταζόμαστε πάντοτε. Στο συμπόσιο, η σκηνή υποτίθεται ότι συμβαίνει το 416: ο Αλκιβιάδης είναι λοιπόν τριάντα πέντε χρόνων: του φέρονται όμως όπως σε «ερωμένο», τον οποίον οι άνδρες ενοχλούν με τις προτάσεις τους, και σαν χαϊδεμένο παιδί που μπορεί να λέει οτιδήποτε και του συγχωρούνται τα πάντα. Η εικόνα αυτού του έφηβου έχει, κατά κάποιον τρόπο, επιβληθεί, χαραχτεί στις εντυπώσεις μας και έχει για πάντα επιβληθεί.

Jaquline de Romilly : Αλκιβιάδης (το άστυ)

No 720

Απέπλευσαν τον Ιούλιο (για το Μεσολόγγι). Μαζί του ήταν: ο πιστός υπηρέτης Φλέτσερ, που συνόδευε πάντα από παιδί τον Μπάυρον’ ο θαλαμηπόλος του Λέγκα Ζαμπέλλι, που ήδη από τη Ραβένα είχε προστεθεί στο προσωπικό του, καθώς κι ένας νεαρός γιατρός, ο Φραντσέσκο Μπρούνο. Επίσης –παράξενη αναπαράσταση των νεανικών του χρόνων- πήρε μαζί του έναν σκύλο που του ‘χαν χαρίσει, τον Λέοντα, ράτσας Νέας Γης και αργότερα πρόσθεσε στην ομάδα κι έναν νεαρό Έλληνα, τον Λουκά, ως ακόλουθό του. Ο Μπάυρον συνδέθηκε μ’ αυτό το αγόρι τόσο στενά όσο και με τον Ρόμπερ Ράστιν. Στα τελευταία ποιήματα της ζωής του εξέφρασε τον πόνο του για την αδιαφορία που του έδειχνε αυτό το αγόρι:

…ο έρωτας δεν εξαρτάται από τη θέλησή μου.
Δεν φταις εσύ γι’ αυτό – αν κι ειν’ της μοίρας μου γραφτό
με πάθος, ανάρμοστα και μάταια, εσένα πάντα ν’ αγαπώ.

Πέρα απ’ αυτούς τους στίχους, ο Μπάυρον δεν ξανάγραψε άλλα ποιήματα. Τώρα πια είχε έρθει η ώρα της δράσης, κάτι που πάντα επιθυμούσε.

Catherine Peters: Byron. Ποιητής, εραστής ή επαναστάτης; (Νεφέλη)

No 719

Edward Hopper (ΗΠΑ)

Δεν βρήκα φωτογραφία που να δείχνει την Πάολα Σανζύστ ντι Τεουλάντα, χέρι χέρι με τη Φρανσουάζ Σαγκάν. Σε μια φωτογραφία που τραβήχτηκε στη Ντωβίλ, στην έξοδο του ξενοδοχείου Paris, η καθεμιά δίνει το χέρι της σε έναν άνδρα: η Φρανσουάζ στον Ζαν Σάκο και η Πάολα στον Ζαν-Πωλ Φωρ. Θολώνουν τα νερά. Ακόμα και αν στη Φρανσουάζ αρέσουν οι γυναίκες, κρύβει τις σχέσεις της που παραμένουν παράνομες. Δεν υπάρχουν ερωτικές εικόνες της Σαγκάν με εκείνες που αγάπησε ή που τη γοήτευσαν, την Πάολα, Τη Ζυλιέτ Γκρεκό, τη Πέγκυ Ρος ή την Άβα Γκάρντνερ. Στο θέατρο ή στο καζίνο, κάνει την είσοδό της στηριγμένη στο μπράτσο ενός άνδρα, προκειμένου να αποφύγει να φωτογραφηθεί με κάποιαν επιστήθια φίλη.
Η επίσημη ερωτική ζωή της Φρανσουάζ Σαγκάν συμμορφώνεται με τους όρους της σύμβασης που υπαγορεύονται από τον μύθο της.

Μαρί-Ντομινίκ Λελιέβρ: Σαγκάν, μια ζωή στο κόκκινο (Μεταίχμιο).