No 111

Vladimir Zinovezic (Ρωσία)

Αν μας έβλεπε κανείς απ’ έξω, θα μας έπαιρνε, λογικά, για ομοφυλόφιλους, μολονότι ο Ρεϊμόν συμπεριφερόταν θαυμάσια, αν αγνοήσουμε το γεγονός ότι μου χάιδευε το χέρι. Οπωσδήποτε, σοκάραμε ορισμένες κυρίες και, όπως καθόμασταν στο μικρό καναπέ, είχαμε την εντύπωση πως βρισκόμασταν στη σκηνή υπό τα διασταυρούμενα πυρά ξένων βλεμμάτων. Ως ποιητής, χαιρόμουν να σοκάρω καθωσπρέπει κυρίες. Μ’ αρέσει να με προσέχουν, δε με νοιάζει ποιος θα είναι. Ένιωθα πολύ άνετα.
- Μ’ αρέσεις. Εδώ κι ένα μήνα όμως έχω δεσμό με τον Σεμπαστιέν. Γνωριστήκαμε σ’ ένα εστιατόριο’ ξέρεις, υπάρχουν ειδικά εστιατόρια όπου απαγορεύεται η είσοδος στις γυναίκες και όπου συχνάζουν άντρες σαν κι εμάς. Ήμουν με κάτι φίλους’ το ίδιο κι αυτός. Τον πρόσεξα απ’ την πρώτη στιγμή’ καθόταν σε μια γωνιά με μυστηριώδες ύφος. Στην αρχή, νόμιζα πως του άρεσε ο φίλος μου, ένας νέος και ωραίος Ιταλός. Κι όμως όχι, αποδείχθηκε πως κοίταζε εμένα, το γέρο. Πλησίασε και συστήθηκε. Γνωριστήκαμε. Μ’ αγαπάει πολύ. Κι έχει κι ωραίο πούτσο. Σου φαίνομαι χυδαίος. Όχι, μιλάω για έρωτα και, για τον έρωτα, είναι σημαντικό : έχει ωραίο πούτσο. Δε μου τη δίνει όμως, ενώ χτες, όταν σε φίλησα κατακάβλωσα…

Έντουαρντ Λιμόνοφ : Ένας ρώσος ποιητής προτιμά τους μεγάλους νέγρους (Aquarius)

No 110

Peter Samuelson (Μ.Βρετανία)


Δεν υπάρχουν αγόρια σαν κι εμένα; Του είχε πει πειραχτικά ο Υβ. Πώς μπορούσε να μιλήσει για το Ρούφους στο αγόρι που ήταν ξαπλωμένο δίπλα του; Είχε χρειαστεί πάρα πολύ καιρό για να συνειδητοποιήσει ότι ένας από τους λόγους που τον είχε συγκινήσει ο Υβ – και τον είχε συγκινήσει μ’ έναν τρόπο πολύ δυνατό, μ’ έναν τρόπο που δεν πίστευε πια πως υπήρχε – ήταν ότι του θύμιζε κάτι από το Ρούφους. Κι έπρεπε να φτάσει σχεδόν στην παραμονή της αναχώρησης του για ν’ αρχίζει ν’ αναγνωρίζει ότι ένα κομμάτι από τη μεγάλη δύναμη που εξασκούσε ο Ρούφους πάνω του είχε σχέση με το παρελθόν, που ο Έρικ το είχε θάψει σε κάποιο βαθύ, σκοτεινό τόπο’ συνδεόταν με τον εαυτό του, τότε που ήταν ακόμα στην Αλαμπάμα, τότε που δεν ήταν παρά ένα παιδί’ συνδεόταν με τους παγερούς λευκούς και τους θερμούς μαύρους – θερμούς τουλάχιστον γι’ αυτόν, και τόσο απαραίτητους όσο ο ήλιος που έλουζε το κορμί του και το κορμί του τωρινού εραστή του. Ξαπλωμένος τώρα σ’ αυτό τον κήπο, μέσα στη ζεστασιά, στην ασφάλεια και στην γνώση, έβλεπε τους μαύρους στους αιχμηρούς, πυρετικούς δρόμους των παιδικών του χρόνων, μέσα στα κλειστά τους σπίτια, έξω στα χωράφια. Γελούσαν αλλιώτικα από τους άλλους ανθρώπους, έτσι του φαινόταν τότε, και κινιούνταν με περισσότερη ομορφιά και βιαιότητα, και μύριζαν όπως οι λιχουδιές στο φούρνο.
Είχε όμως αγαπήσει ποτέ του το Ρούφους; Ή μήπως ήταν απλά οργή και νοσταλγία και τύψεις; Ήταν το σώμα του Ρούφους που κρεμόταν πάνω του, η μήπως ήταν τα κορμιά όλων των μαύρων που είχε δει για λίγο κάπου, σε κάποιο κήπο, σε κάποιο πλάτωμα, πριν από πολύ καιρό, με τον ιδρώτα να τρέχει στα σοκολατιά τους στήθια και στους ώμους, με τις φωνές τους ν’ αντηχούν, με το λευκό του καβάλου τους να φαντάζει υπέροχο πάνω στο δέρμα τους’ και το νερό να πιτσιλάει και να λαμποκοπάει και να τραγουδάει καθώς κατέβαινε στο λαρύγγι τους – ή κάποιος άλλος με το ένα χέρι σηκωμένο να κόβει με το τσεκούρι ένα δέντρο; Σίγουρα δεν είχε καταφέρει να πείσει το Ρούφους ότι τον αγαπούσε. Ίσως ο Ρούφους να είχε κοιτάξει μέσα στα μάτια του και να είχε δει κείνους τους μαύρους άντρες που έβλεπε ο Έρικ και να τον είχε μισήσει γι’ αυτό.

Τζέιμς Μπόλντουιν : Μια άλλη χώρα (Οδυσσέας)

No 109

Kinu Sekigushi (Ιαπωνία)

.

.

Άρχισα να εφαρμόζω μια μυστική παθητική άσκηση: μετρούσα την επιθυμία μου κοιτάζοντας επίμονα εικόνες γυμνών γυναικών... Όπως εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς, η επιθυμία μου δεν απαντούσε ούτε ναι ούτε όχι. Παραδινόμενος σ' αυτή την κακή συνήθεια, προσπαθούσα να πειθαρχήσω την επιθυμία μου, απαλλάσσοντάς την αρχικά από τις συνηθισμένες μου ονειροπολήσεις και υποχρεώνοντάς την κατόπιν να επικαλείται νοερές εικόνες γυναικών στις πιο άσεμνες στάσεις. Μερικές φορές οι προσπάθειές μου έμοιαζαν να πετυχαίνουν, αλλά μέσα σ' αυτή την επιτυχία υπήρχε κάτι ψεύτικο που έκανε την καρδιά μου να σφίγγεται.

Τελικά, αποφάσισα ή να κολυμπήσω ή να πνιγώ. (...)

Η πόρνη άνοιξε το μεγάλο της στόμα, πλαισιώνοντας τα χρυσά της δόντια με κοκκινάδι, και πρόβαλε την κλαπαστιασμένη της γλώσσα σαν ραβδάκι. Ακολουθώντας το παράδειγμα της, έβγαλα και τη δική μου. Αγγίξαμε τις άκρες τους...

Πιθανόν να μην γίνω αντιληπτός αν πω ότι υπήρχε ένα μούδιασμα που μοιάζει με οξύ πόνο. Ξαφνικά ένιωσα το σώμα μου να παραλύει από έναν τέτοιο πόνο, έναν πόνο πολύ έντονο που ταυτόχρονα όμως δεν τον ένιωθα καθόλου. Άφησα το κεφάλι μου να πέσει στο μαξιλάρι.

Δέκα λεπτά αργότερα δεν έμενε καμιά αμφιβολία για την ανικανότητα μου. Τα γόνατα μου έτρεμαν από ντροπή.

.

Γιουκίο Μισίμα : Εξομολογήσεις μιας μάσκας (Οδυσσέας)

No 108

Jean Cocteau (Γαλλία)

.

.

Ο ομοφυλόφιλος αναγνωρίζει τον ομοφυλόφιλο, όπως ο Εβραίος τον Εβραίο. Τον ανακαλύπτει πίσω απ' οποιαδήποτε μάσκα, και σας διαβεβαιώνω γι' αυτή μου την ικανότητα να τον ανακαλύπτω ακόμα και ανάμεσα στις γραμμές του πιο αθώου βιβλίου. Τούτο το πάθος είναι πολύ πιο περίπλοκο απ' όσο συνηθίζουν να ισχυρίζονται οι ηθικολόγοι ότι είναι.(...)

Ο πατέρας μου κι εγώ μοιάζαμε. Είχαμε τα ίδια κοινά χαρακτηριστικά. Μόνο που εκείνος δεν κατάλαβε ποτέ ποια ήταν η αληθινή του κλίση. Στην οποιαδήποτε σύγκριση μεταξύ μας, εκείνος, αντί να προσπαθήσει να συνειδητοποιήσει βάδιζε σε λάθος μονοπάτια, χωρίς να μπορεί να καταλάβει τι ήταν αυτό που έφταιγε, τι ήταν αυτό που τα 'κανε όλα ανούσια, κι ένιωθε τη ζωή να κρέμεται πάνω του βαριά, ασήκωτη.

Αν είχε ανακαλύψει αυτό που ήθελε, αν είχε συνειδητοποιήσει τις κινήσεις του, που χαρακτήριζαν την προσωπικότητα του, θα είχε κεραυνοβοληθεί. Στις μέρες του ένας άντρας θα είχε αυτοκτονήσει για μικρότερες αιτίες. Όμως όχι! Έζησε μέσα σ' αυτή την άγνοια και αποδέχθηκε το βάρος μιας ανούσιας και καταπιεσμένης ζωής. Άλλωστε σ' αυτή του την άγνοια οφείλω την ύπαρξη μου στη ζωή. Με θλίβει όμως αυτό το γεγονός. Γιατί θα ήταν πολύ καλύτερα αν ο πατέρας είχε γνωρίσει αυτές τις χαρές. Πολύ πίκρα θα είχε λήψει από τη ζωή μας.

.

Ζαν Κοκτώ : Το λευκό βιβλίο ή Έρωτες αγοριών (Δαναός)

No 107

«Υπάρχουν αρκετά χρήματα να μας κρατήσουν όσο θα ψάχνουμε. Δεν είμαι βλάκας, όπως δεν είσαι κι εσύ. Δε θα πεινάσουμε. Τα έχω σκεφτεί όλ' αυτά όσο αγρυπνούσα τη νύχτα κι εσύ κοιμόσουν».
Έγινε μια παύση. Ο Άλεκ συνέχισε πιο ευγενικά :
«Δε θα πετύχαινε, Μωρίς. Θα μας κατάστρεφε και τους δυο, δεν το βλέπεις, κι εσένα κι εμένα».
«Δεν ξέρω. Ίσως ναι. Ίσως όχι. Η "τάξη". Δεν ξέρω. Ξέρω μόνο τι κάνουμε σήμερα. Φεύγουμε τώρα από δω και παίρνουμε ένα καλό πρωινό και πάμε κάτω στο Πεντζ ή ό,τι θέλεις εσύ και βλέπουμε τέλος πάντων και τον Φρεντ. Εσύ του λες ότι άλλαξες γνώμη για τη μετανάστευση και ότι ανοίγεις, αντίθετα, δουλειά με τον κύριο Χωλ. Θα έρθω κι εγώ μαζί σου. Δε με νοιάζει. Θα δω όποιον να 'ναι, θ’ αντιμετωπίσω τα πάντα. Αν θέλουν να το καταλάβουν, ας το καταλάβουν. Έχω βαρεθεί πια. Λες του Φρεντ ν' ακυρώσει το εισιτήριο σου, θα το πληρώσω εγώ, κι έτσι αρχίζουμε να είμαστε ελεύθεροι. Έπειτα θα κάνουμε το επόμενο πράγμα. Είναι επικίνδυνο άλλα όλα είναι επικίνδυνα, και δε θα ζήσουμε παρά μόνο μια φορά».

Ε. Μ. Φόρστερ : Μωρίς (Καστανιώτης)

No 106

«Ποιος τους έπιασε;» ρώτησε, κρατώντας το ποτήρι του ψηλά στο φως' τα κονιάκ τους είχαν έρθει.
«Ο αστυνομικός της περιοχής. Γιατί έχουμε αυτή την ασυνήθιστη εξαίρεση, έναν αστυνομικό που έχει τα μάτια του ανοιχτά.(…) και όπως κατέβαινε ένα από τα μονοπάτια, ένα δημόσιο, είδε ένα φανταχτερό κίτρινο πουκάμισο. Οπ!(…) Λοιπόν, αναγνώρισε αυτό το πουκάμισο αμέσως. Είχε ιδιαίτερους λόγους να παρακολουθεί αυτόν που το φορούσε. Και τον έπιασε, τον έπιασε. Άλλά έχασε τον άλλο άντρα. Δεν τους όρμησε αμέσως, όπως όφειλε να πράξει. Νομίζω πως πραγματικά αιφνιδιάστηκε και μόλις που μπορούσε να πιστέψει στα μάτια του. Καταρχάς ήταν τόσο νωρίς το πρωί – ούτε εφτά η ώρα»
«Παράξενη ώρα», είπε ο Κόνγουεϊ και χαμήλωσε τα γυαλιά του και δίπλωσε τα χέρια του πάνω στο γόνατο του.
«Τους πήρε το μάτι του, καθώς σηκωνόντουσαν, αφού είχαν διαπράξει την απρέπεια.(…)
Απομακρύνθηκε αμέσως από το δικαστήριο και, όπως έφευγε, μας φώναξε – δε θα το πιστέψετε – πως αν εκείνος και ο γέρος παππούς δεν είχαν πρόβλημα, δε θα 'πρεπε και κανένας άλλος να 'χει. Συζητήσαμε την υπόθεση προσεκτικά και καταλήξαμε ότι έπρεπε να πάει στην περιοδική σύνοδο των περιοδευόντων δικαστηρίων».

Ε. Μ. Φόρστερ : Στην άλλη ζωή (Καστανιώτης)

ATHENS GAY PRIDE 2005

Raphael Perez (Ισραήλ)

No 105

Οι Μάγιας συγκαταλέγονταν μεταξύ εκείνων που αποδέχονταν την ομοφυλοφιλία κατά την εφηβεία και, πράγματι, την προτιμούσαν από την ετεροφυλοφιλία. Μέχρι να έρθει ένα αγόρι σε ηλικία γάμου, οι γονείς του συνήθιζαν να του παρέχουν μια αντρική συντροφιά, έναν σκλάβο, ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες του’ συγχρόνως, το αποθάρρυναν να τις ικανοποιεί με διαφορετικό τρόπο. Αν ερχόταν σε σεξουαλική επαφή με μιαν ανύπαντρη γυναίκα έπρεπε να πληρώσει πρόστιμο, και αν το κορίτσι ήταν παρθένα, ακολουθούσε ένας εξαναγκαστικός γάμος. Σύμφωνα με τα παραπάνω, αφού ο γάμος ήταν η πιο σημαντική σχέση, μια ετεροφυλοφιλική εξωγαμική δραστηριότητα κρινόταν πιο απειλητική από μια ομοφυλοφιλική. Ωστόσο, οι Μάγιας αναγνώριζαν και ανέχονταν, επίσης – σε αντίθεση με τους Αζτέκους και τους Ίνκας – τη μορφή της ομοφυλοφιλίας κατά την ενήλικη ζωή, ένα φαινόμενο μόνιμο και γενετικό.
Συμπτωματικά, ο πρώτος πολιτισμός που συνάντησαν οι Ισπανοί στον Νέο Κόσμο ήταν αυτός των Μάγιας’ είτε από τους ίδιους είτε από τις φυλές στις οποίες είχε εξαπλωθεί ο πολιτισμός τους, οι Ισπανοί συμπέραναν πως όλοι οι Ινδιάνοι ήταν σοδομιστές. Δεν γνώριζαν την έκταση αυτής της νέας γης και, όσο εξερευνούσαν τα νησιά της Καραϊβικής και τον στενό ισθμό μήκους χιλίων μιλίων από το Γιουκατάν στον Παναμά, πρέπει να τους φαινόταν σαν να είχαν ανακαλύψει έναν νέο κόσμο στον οποίο κατοικούσαν μόνο σοδομιστές. Υπήρχε βέβαια ομοφυλοφιλία και στην Ισπανία – μια μυστική, κρυφή ιδιωτική «διαστροφή» - αλλά εδώ τώρα έβλεπαν μια πάνδημη, δημόσια αποδοχή της, κάτι που τους συγκλόνισε βαθιά. «Κοιτάξτε σε ποιο βαθμό καυχιούνται για μια τέτοια ενοχή…την φορούν σαν κόσμημα, από ανάγλυφο χρυσό’ παριστάνει έναν άντρα που ανεβαίνει πάνω σε έναν άλλο, σε μια διαβολική και αισχρή Σοδομία». Ο Φερνάντες ντε Οβιέδο, βασιλικός επόπτης των χρυσωρυχείων στη Νότια Αμερική, κατά τη δεύτερη δεκαετία του 16ου αιώνα (μόνο είκοσι χρόνια από τότε που ο Κολόμβος αντίκρισε για πρώτη φορά τον Νέο Κόσμο από το πλοίο_ αηδίασε τόσο πολύ όταν του έφεραν ένα τέτοιο κόσμημα, ώστε δεν το έλιωσε αλλά «το έσπασε με ένα σφυρί και το διέλυσε με τα ίδια του τα χέρια»

Reay Tannahill : Ιστορία των σεξουαλικών ηθών (Γ. Τραυλός)

No 104

Christopher Lucas Furminger (UK)
.
.
Και τώρα σας λέω αντίο. Σκέπτομαι με μια ατελείωτη γλυκύτητα τη γυναικεία σας καλωσύνη, ή, μάλλον, τη μητρική. Σας εγκαταλείπω με λύπη, αλλά ζηλεύω το παιδί σας. Ήσασταν το μοναδικό πλάσμα μπροστά στο οποίο αισθανόμουνα ένοχος, αλλά γράφοντας σας τη ζωή μου, επιβεβαιώνομαι. Καταλήγω να σας λυπήσω χωρίς να καταδικάζω αυστηρά τον εαυτό μου. Σας επρόδωσα. Δεν το είχα θελήσει να σας προδώσω. Είσαστε από τις γυναίκες που διαλέγουνε πάντα, από καθήκον, τον πιο στενό, τον πιο δύσκολο δρόμο. Δεν θέλω, εκλιπαρώντας τον οίκτο σας, να σας προσφέρω ένα λόγο για να θυσιάζεστε κι άλλο. Δεν έχω μάθει να ζω σύμφωνα με την κοινή ηθική, ας προσπαθήσω τουλάχιστον ν’ ακολουθήσω τη δική μου ηθική : Είναι τη στιγμή που αποτινάζομε όλες τις αρχές από πάνω μας, που ταιριάζει να εφοδιαζόμαστε με συνείδηση. Είχα αναλάβει απέναντι σας άφρονες υποχρεώσεις, που καταγγέλλει η ζωή : σας ζητώ να με συγχωρήσετε, όσο πιο ταπεινά γίνεται, όχι γιατί σας αφήνω, αλλά γιατί έμεινα τόσο πολύ.

Μαργκερίτ Γιουρσενάρ : Αλέξης (Χατζηνικολή)

No 103

Gyan Samara (ΗΠΑ)
.
.
Γύρισα όλα τα μπαρ αυτής της λαμπερής πόλης και στο τέλος της πρώτης μου νύχτας εκεί, τυφλωμένος απ’ το αλκοόλ, χαυνωμένος από πόθο, ανέβηκα τις σκάλες ενός σκοτεινού ξενοδοχείου, παρέα μ’ ένα ναύτη. Αργά την επομένη έμαθα ότι η έξοδος του ναύτη δεν είχε λήξει κι ότι είχε φίλους στην πόλη. Πήγαμε να τους επισκεφτούμε. Μείναμε εκεί τη νύχτα. Περάσαμε μαζί την άλλη μέρα και την επομένη. Την τελευταία νύχτα της εξόδου του τα ήπιαμε σ’ ένα μπαρ γεμάτο κόσμο. Στεκόμαστε μπροστά στον πάγκο κι είχαμε απέναντί μας τον καθρέφτη. Ήμουν μεθυσμένος. Και αδέκαρος σχεδόν. Ξαφνικά, βλέπω την Έλα στον καθρέφτη. Για μια στιγμή πίστεψα ότι μου είχε στρίψει και γύρισα πίσω. Έδειχνε φοβερά κουρασμένη, ασήμαντη και μικροκαμωμένη.
Για μερικές ατέλειωτες στιγμές δεν είπαμε τίποτα ο ένας στον άλλο. Ένιωθα τον ναύτη να μας κοιτάζει.
«Λάθος το μπαρ έκανε;» με ρώτησε τέλος εκείνος.
Η Έλα τον κοίταξε και χαμογέλασε.
«Δεν είναι το μόνο που έκανα λάθος», του είπε.
Τώρα ο ναύτης γύρισε σ’ εμένα.
«Λοιπόν», είπα στην Έλα, «τώρα ξέρεις».
«Νομίζω ότι ήξερα εδώ και πολύ καιρό» είπε. Στράφηκε έτοιμη να φύγει. Σηκώθηκα και την ακολούθησα. Ο ναύτης μ’ άρπαξε.
«Είσαι…είναι…»
Ένευσα καταφατικά.

Τζέιμς Μπόλντουιν : Το δωμάτιο του Τζοβάνι (Οδυσσέας)

Νο 102

Τραγουδιστής πολλά εύμορφος
νέον εύμορφο ερωτεύθη,
περίσσιο πάθος έβαλε
στα μαραμένα στήθη,
και με τα χείλη τα χλωμά
τραγούδαγε τον καημόν του
«Αγνάτια του να κάθομαι
να κρένει και ν' ακούω,
να βλέπω τα ξανθά μαλλιά
και τα δροσάτα χείλη,
πόχουν του ρόιδου τη βαφή,
του μήλου την γλυκάδα» ...

Γεώργιος Τερτσέτης : Άνδρας τον άνδρα ν' αγαπά (περίπλους)

No 101

Και μην ξεχνάς ότι το καθετί στην κοινωνία μας και στα έθιμα μας κάνει να ρέπει το ένα φύλλο στ’ άλλο. Το καθετί διδάσκει την ετεροφυλοφιλία, την προπαγανδίζει και την ενθαρρύνει : βιβλία, θέατρα, περιοδικά, το απαρασάλευτο παράδειγμα των ηλικιωμένων, τα σύρτα-φέρτα των δρόμων και των σαλονιών. Αν δεν ερωτευθεί κανείς ως αποτέλεσμα όλων αυτών, τότε θα είναι κακοανατεθραμμένος, παρατήρησε χαριτολογώντας ο Δουμάς υιός στον πρόλογο του βιβλίου του Η Αιτιολογία του χρήματος. Κι όταν υποκύπτει τέλος ο έφηβος σ’ αυτή την τεράστια συνωμοσία, δεν παραδέχεσαι τότε πως η εκλογή σου επηρεάστηκε ή ότι η πίεση διαμόρφωσε τους πόθους του σ’ ένα προκαθορισμένο σχήμα. Άλλά όταν από την άλλη μεριά στο πείσμα κάθε συμβουλής, ενθάρρυνσης και αφορμής φανερώνει κάποια ροπή προς την ομοφυλοφιλία, τότε ρίχνετε τα βάρη σε ένα ανάγνωσμα ή σε μιαν άλλη επίδραση (και χρησιμοποιείτε την ίδια επιχειρηματολογία για ένα έθνος ολόκληρο)’ υποστηρίζετε ότι είναι ένα γούστο επίκτητο – κάποιος του το ‘μαθε. Αρνείστε να παραδεχτείτε πως είναι δυνατό να τ’ ανακάλυψε μοναχός του. (…)
Παραδέξου πως πρέπει να ‘ναι πολύ ισχυρό το ένστικτο αυτό, πολύ αδάμαστο, πολύ χαραγμένο στην ίδια σάρκα, και, για να μεταχειριστώ ξανά τη λέξη, πρέπει να ‘ναι βαθιά φυσικό ώστε να αντιστέκεται σ’ όλον αυτόν τον εξευτελισμό και να μη λέει να λείψει.
Μοιάζει – δεν νομίζεις; - με μια αστείρευτη πηγή, που με κάθε μέσο και τέχνασμα κανείς πολεμά να στερέψει μόνο για να τη βρει πάλι ν’ αναβρύζει αλλού μια και είναι αδύνατο να σβήσει η φλέβα της. Μάταιος κόπος : κατάστειλε! καταπίεσε! Μα να την καταπνίξεις, δεν θα μπορείς.

Αντρέ Ζιντ : Κορυντον (Γνώση)

Νο 100

Carlo Levi (Iταλία)
.
.
ΣΩΤΑΔΗΣ,ΕΛΛΗΝ ΠΟΙΗΤΗΣ
Ο Σωτάδης ,Έλλην ποιητής εκ Θράκης,
έζησε στην Αλεξάνδρεια επί βασιλείας
Πτολεμαίου Φιλαδέλφου. Έγραφε κιναίδους,
στίχους σε μέτρο πιο γνωστό ως σωτάδειον.
Τα ποιήματα του (αργότερα στη Ρώμη
ομοφυλόφιλοι άρρενες επιρρεπείς σε όλα
επήραν τ' όνομα τους) ήταν, όπως γράφουν
τα σεμνά λεξικά των κλασσικών γραμμάτων,
σάτιρες πονηρές με θέματα αναίσχυντα.
Μια μέρα ο βασιλεύς παντρεύτηκε την αδελφούλα του,
την Αρσινόη, των αρχαίων Φαραώ
πιστά τηρώντας τη συνήθεια, πράγμα
που ο ποιητής ετόλμησε να σχολιάσει.
Ο Πτολεμαίος, καίτοι Φιλάδελφος, επρόσταξε
σε μολυβένιο να τον κλείσουν φέρετρο
και να τον ρίξουν στη θάλασσα. Αυτό ήταν
το τέλος του Σωτάδη, Ελληνα
ποιητή εκ Θράκης που έζησε στην Αλεξάνδρεια
περί το 300 προ Χριστού
συνθέτοντας σατιρικά ποιήματα
τη συνοδεία μιμικής προσήκουσας.

Jorge de Sena /Πορτογαλία
Με τον τρόπο του Καβάφη (Κέντρο ελληνικής γλώσσας)

Νο 99

μην καταργείτε την υπογεγραμμένη
ιδίως κάτω από το ωμέγα

είναι κρίμα να εκλείψει
η πιο μικρή ασέλγεια
του αλφαβήτου μας

Ντίνος Χριστιανόπουλος : Μικρά Ποιήματα (Ιανός)

Νο 98

Η πρόκληση είναι ένα στοιχείο που εμφανίστηκε στην ποίηση του Χριστιανόπουλου, ενώ δεν υπάρχει πουθενά στον Καβάφη. Νομίζω, ότι την προκλητικότητα αυτή χρειάζεται να τη σχολιάσουμε περισσότερο, διότι προέρχεται από έναν ποιητή , που το έργο του είναι διαποτισμένο από χριστιανισμό, ο οποίος αποτελεί σε τελική ανάλυση την ουσία που το διαφοροποιεί από τον Καβάφη, κάτι που ομολογεί κι ο ίδιος ο Χριστιανόπουλος στο ποίημα του Άνθρωποι της Λαοδίκειας με τον χαρακτηριστικό του στίχο : Αν δεν είχαμε πίστη, θα ζούσαμε δίχως ενοχή. (…) Με την πάροδο των χρόνων ο Χριστιανόπουλος προχωράει από την εξομολόγηση της ερωτικής συντριβής στην απροσχημάτιστη πρόκληση(…) Πιστεύω ότι με τα χρόνια η χριστιανική ηθική άρχισε να φαντάζει «κουτή» και ο Χριστιανόπουλος ξέφυγε από τον έλεγχο της, χωρίς όμως και να ενστερνισθεί πλήρως την καβαφική εμορφιά των ανωμάλων έλξεων. Παράλληλα, η κοινωνία έγινε πιο ανεκτική στις ερωτικές παρεκτροπές, με αποτέλεσμα να παραμεριστούν οι όποιες ποιητικές αναστολές των πρώτων χρόνων. Επίσης, η κορύφωση της προκλητικότητας, που συντελέσθηκε μετά την καθιέρωση του ποιητή ως σημαντικής πνευματικής προσωπικότητας, μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι ο Χριστιανόπουλος με την πρόκληση παίρνει τη ρεβάνς απ’ όλους τους κατά καιρούς επικριτές του. Τέλος πιστεύω ότι το μοτίβο της ερωτικής συντριβής είχε εξαντληθεί στην ποίηση του Χριστιανόπουλου, ο οποίος προσπάθησε να την ανανεώσει εισάγοντας το στοιχείο της πρόκλησης.

Περικλής Σφυρίδης
Από τη συλλογή κριτικών κειμένων Για τον Χριστιανόπουλο (Αιγαίον)

Νο 97

Λίγες μέρες μετά την έκδοση της "Εποχής των ισχνών αγελάδων", με κάλεσε ο Φραγκόπουλος στο γραφείο του, ο οποίος αν και με συμπαθούσε, δεν το έδειχνε ποτέ. Μου διάβασε λοιπόν ένα χαρτί, όπου είχε σημειώσει εννέα θανάσιμα αμαρτήματα που διέπραξα με την έκδοση της ποιητικής μου συλλογής. Τώρα δεν τα θυμούμαι ακριβώς, πάντως θυμούμαι ότι ήταν η ομοφυλοφιλία και η ωμή της έκφραση, το πρόστυχο λεξιλόγιο, ο σκανδαλισμός των αδελφών μου, καθώς και το ότι δεν ντράπηκα να προαβάλλω την ιερότητα των αγίων και των μαρτύρων, βάζοντας την Αγία Αγνή να ερωτεύεται τον Άγιο Σεβαστιανό κλπ. ήταν τόσο θανάσιμα αυτά τα αμαρτήματα, ώστε θα το σκεφτόταν τι ποινή θα μου επέβαλλε. Και η ποινή ήλθε πολύ γρήγορα : με έπαψαν από κατηχητή (...) Μου φέρονταν πολύ απαίσια, μεγάλοι και μικροί με απέφευγαν σα να είχα χολέρα, οι κατηχητικές συναδέλφισσές μου στο πανεπιστήμιο με έβλεπαν και γύριζαν με βδελυγμία το πρόσωπο τους απ' την άλλη μεριά. Τότε κατάλαβα τι δύσκολο πράγμα είναι να τα βάλεις με έναν ολόκληρο κόσμο και με ολόκληρη κοινωνία.

Ντίνος Χριστιανόπουλος : Θεσσαλονίκην ου μ' εθέσπισεν... (Ιανός)

Νο 96

- Ναι, και λίγο πριν από το AIDS οι πιάτσες νεκρώθηκαν. Δηλαδή, για μένα οι νεκρωμένες πιάτσες δεν οφείλονται τόσο στο φαινόμενο του AIDS, που είναι λίγο εκ των υστέρων, όσο στο ότι η Θεσσαλονίκη, που ήταν κέντρο στρατιωτικής ζωής, πολύ εντονότατο όσο δεν φαντάζεσαι, κάποτε νεκρώθηκε. Ήταν περιτριγυρισμένη από πάρα πολλά στρατόπεδα, τα οποία όταν έβγαιναν έξω για τσάρκα, τις ελεύθερες ώρες τους, μπούκερναν και έρχονταν στη Θεσσαλονίκη. Από τότε, λοιπόν, περίπου το 1974 και μετά, η Θεσσαλονίκη έχει ρημάξει, έχει χάσει τον στρατιωτικό της χαρακτήρα και δεν τον ξαναβρήκε ποτέ. Και μετά, σιγά-σιγά, προϊόντος του χρόνου, βγήκαν και τα άλλα φασούλια, δηλαδή σε μια φάση, λίγο μπήκαν φώτα, λίγο μπήκαν αστυνομίες, λίγο αυτά, λίγο εκείνα και στο τέλος ήρθε και το AIDS καπάκι από πάνω. Έτσι λοιπόν πρόκειται για πραγματικά νεκρές πιάτσες που ρήμαξαν εντελώς (...) Αλλά παρ' όλα αυτά, αυτή η αλλαγή, η οποία στην αρχή δεν ήταν προγραμματισμένη ούτε θεληματική, δεν ξέρω πώς σιγά-σιγά επιβλήθηκε και σήμερα είναι μια πραγματικότητα. Εγώ τα έχω κόψει αυτά τα πράγματα, αλλά και αν δεν τα έκοβα δεν θα πετύχαινε τίποτα παραπάνω. Δηλαδή όσοι εξακολουθούν ακόμη και πηγαίνουν μου λένε ότι και εδώ στη Θεσσαλονίκη είναι ό, τι συμβαίνει στην Αθήνα, μεγάλη εγκληματικότητα.

Γιώργος Χρονάς : Μια συνομιλία με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο (Οδός Πανός)

Νο 95

ΠΡΟΚΟΠΗ ΑΠ' ΤΟΥΣ ΟΜΟΡΦΟΥΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ

Αλέξη, ας το πάρουμε απόφαση:
προκοπή απ' τους όμορφους δεν έχει.
Είναι καιρός να κοιτάξουμε κι εκείνους
που χέρι δεν τους χάιδεψε ακόμα,
που τα κορίτσια δεν γυρίζουν να τους δούνε,
που δεν τους αποθέωσαν τα γήπεδα.

Είναι καιρός να κοιτάξουμε τους άσκημους,
που γόνιμη προσφέρεται η μοναξιά τους.

Ντίνος Χριστιανόπουλος : Ποιήματα (Ιανός)

Evan Oberholster (Nότιος Αφρική)
.
Ντ. Χριστιανόπουλος :Πριν ακόμα καταλάβεις τι συμβαίνει με την ομορφιά, έχεις χάσει το παιχνίδι ανεπιστρεπτί. Θα 'ρθουν άλλοι πιο όμορφοι και πιο βλάκες να νομίσουν ότι είναι κάτι - ε, θα γαμήσουν πέντε-έξι γκόμενες και θα παρέλθουν. Θα 'ρθουν μετά άλλοι, ακόμα πιο βλάκες και πιο όμορφοι και με κρέμες, θα παίξουν κι αυτοί το ρολάκι τους και θα χαθούν.
-Το να παίζεις αυτό το ρολάκι δεν είναι η ζωή;
-Όχι! Είναι μικρές ψευδαισθήσεις, μα όχι η ίδια η ζωή. Ζωή είναι μονάχα η δημιουργία κι ο αλτρουισμός. Εγώ εκτιμώ πιο πολύ εκείνους που πηγαίνουν και χύνουν δωρεάν τα τσουκάλια στα νοσοκομεία (κάνουν δηλαδή φιλανθρωπία), παρά εκείνους τους σαχλούς που πίστεψαν προς στιγμήν στην ομορφιά τους και έμειναν εκεί. Θλιβερά πλάσματα. Φεύγει η ομορφιά και σ' αφήνει στα κρύα του λουτρού, με την ανάμνηση δυο-τριών ψευτοερώτων. Κι εν τω μεταξύ, ούτε το γνώθι σαυτόν είχες με την ομορφιά, ούτε μια σχέση της προκοπής - γιατί η ομορφιά είναι η προμετωπίδα του εγωισμού που τα χαλνάει όλα...

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος : αντίο παλιέ κόσμε ! (Δρομέας)

No 94

ΑΠΟΚΟΥΜΠΙ

Το ξέρω, είσαι χαμένο υποκείμενο.
Διαρκώς ζητάς δαχτυλίδι και τσιγάρα,
διαμαρτύρεσαι πως είμαι τζαμπατζής,
ξινίζεις τα μούτρα σου όταν κάνω να σε χαϊδέψω,
και μόλις ξεμουδιάσει λίγο η καρδιά μου,
"Λοιπόν, τι θ' ακουμπήσεις;" με ρωτάς.

...Κι εγώ που νόμιζα πως βρήκα αποκούμπι !

Ντίνος Χριστιανόπουλος : Ποιήματα (Διαγώνιος)

Νο 93

Ο ΑΛΛΟΣ : Τι ωραία που είναι δώ. Σκοτάδι και ηρεμία. (Κλείνει τα μάτια). και δίπλα σου ένας φίλος για να του κρατάς το χέρι και να νιώθεις εμπιστοσύνη στη ζωή. Που όλο χάνεται κι όλο ξανάρχεται. Έτσι δεν είναι, Χρήστο; (Ο ΝΕΑΡΟΣ δε μιλάει. Αφήνει και του χαϊδεύει το χέρι, το μπράτσο, τον ώμο). Θα γίνουμε φίλοι, κάτι μου το λέει. Είσαι σοβαρός, φαίνεσαι τίμιο παιδί, ντόμπρος, όχι σαν τα κατακάθια που γυροφέρνουν τις νύχτες μέσα στα δέντρα. Η ζωή είναι λίγη. Πρέπει να μη χάνουμε αυτό που δίνει τσιγκούνικα. Και 'γω θα σου αφιερωθώ. Θα σου δώσω όση αγάπη χρειάζεσαι, έχω πολλή αγάπη μέσα μου, με πνίγει μερικές φορές, δεν ξέρω πού να τη δώσω. (...) Ένας Θεός ξέρει πόσες νύχτες πέρασα σε τούτο το παγκάκι - και να περνάει το "εκατό" και να κρύβομαι' και να περνάει η Ασφάλεια και να τρέχω μαζί με τους άλλους καλλικάντζαρους' και πού καιρός να δω τα δένδρα και τον γκιώνη. Κι όλοι οι φίλοι μου να 'χουνε βρεί γκόμενο, τεκνό, πες το όπως θες, και μόνο εγώ να μην ξέρω πού να δώσω αγάπη, πού ν' ακούσω μια γλυκιά κουβέντα. Και πόσο γρήγορα περνάν τα χρόνια, σαν είναι άδεια... Αλλά τώρα βρήκα εσένα. Θα σ' αγαπήσω μέχρι εκεί που δεν παίρνει άλλο! Θα κοιμόμαστε στο ίδιο κρεβάτι και θα σε βλέπω ν' ανασαίνεις στον ύπνο σου, κουρασμένος απ' τη δουλειά σου, να ψιλοροχαλίζεις (Τα χάδια του έχουν γίνει τολμηρότερα). Αγάπη μου!
ΝΕΑΡΟΣ : Για κόφτο ένα λεφτό, ρε μάγκα! Έτσι στο τζάμπα θα τη βγάλεις; Πολύ στο περιδιαγραμμάτου το 'ριξες και δε γουστάρω. Κατέβαινε κάνα φράγκο πρώτα...

Ανδρέας Μουσουράκης : Τρία gay μονόπρακτα (Γνώση)

No 92

Tom of Finland (Φινλανδία)
.
.
«Μένεις μόνος σου;»
«Ναι. Αποκάτω μένει η μάνα μου. Δεν έχει πρόβλημα όμως» βιάστηκε να προσθέσει ο Αριστοτέλης. «Ξέρει για μένα».
«Επιτέλους! Κάποιος που δεν κρύβεται» σκέφθηκε ,με ανακούφιση και χαρά ο Λουκής.
«Και τι λέει;» έπιναν καφέ στη βεράντα του Λουκή, με κατεβασμένες τις τέντες, γυμνοί, με τα πόδια τους να παίζουν μεταξύ τους τα δικά τους παιχνίδια.
«Τίποτα δεν λέει. Στην αρχή μόνο, όταν της πρωτόπα, ή μάλλον η ίδια ρώτησε αν μ' αρέσουν οι άντρες-»
«Σε ρώτησε εκείνη;» τον διέκοψε έκπληκτος ο Λουκής. Κανένας γονιός, απ' όλους τους φίλους του τους γκέι και τις λεσβίες, δεν προσέγγιζε ποτέ το θέμα της σεξουαλικότητας τους παιδιού του με δική του πρωτοβουλία. Ήταν λες κι ολόκληρες οικογένειες ζούσαν γύρω από ένα ναρκοπέδιο.
«Ναι» γέλασε ο Αριστοτέλης. «Η μάνα μου είναι πολύ ντόμπρος άνθρωπος. Ό,τι έχει να πει, το λέει έξω από τα δόντια».

Λύο Καλοβυρνάς : Αστάρτη. Οικογενειακή γεωγραφία (Μεταίχμιο)

No 91

Dorallen Davis (ΗΠΑ)
.
.
<Άρης> Κάποιος χτυπάει…Φοβάμαι ότι πρέπει να σε κλείσω…
<Παναγιώτης> ΟΚ. Τα λέμε… Να είσαι καλά.
<Άρης> Κι εσύ. Χαιρετισμούς στον Ανδρέα.

Όρμησε μέσα σαν σίφουνας.

- Πάλι στο δίκτυο είσαι, ρε μαλάκα; Ξέρεις πόση ώρα τηλεφωνώ; Ακόμα δεν ντύθηκες;
- Δεν έχω όρεξη…
- Άσε τις μαλακίες. Περιμένουν τα παιδιά…Έχουμε δώσει ραντεβού σε μισή ώρα…

Όση ώρα ντυνόμουν, άκουγα την κατήχηση, η οποία επαναλαμβανόταν κάθε Παρασκευή και είχε γίνει πια μέρος της τελετουργίας αυτών των εξόδων. Ότι το έχω παρακάνει με το Ίντερνετ, ότι έχω γίνει μισάνθρωπος και αντικοινωνικός, ότι αν δεν επέμενε εκείνος, δεν θα έβγαινα ποτέ από το σπίτι, ότι κατάντησα να θεωρώ φίλους μου άτομα που δεν έχω δει και δεν έχω ακούσει ποτέ, ότι ζω σε έναν εικονικό κόσμο αποξενωμένος από την πραγματικότητα…

Μανώλης Χαρινός :-Κι ο Μότσαρτ; -Πέθανε τα ξημερώματα… (Μοντέρνοι καιροί)

No 90

Μα στο ‘λεγα εγώ πως δεν είσαι για τέτοια. Είχες αριστοκρατικές αντιλήψεις,κάποια, βρε αδερφέ, μεγαλύτερη ιδέα για τον εαυτό σου. Και ξέπεσες στο πάρκο. Βέβαια, έχεις το ελαφρυντικό πως τη συνήθεια άλλοι σου την κόλλησαν και τώρα τη γυροφέρνεις και την εκμεταλλεύεσαι αδιάντροπα κ’ επικίνδυνα. Πίστεψες στην αρχή ότι θα κατόρθωνες ν’ αποτραβήξεις από τούτη τη ζωή κάποιον τελοσπάντων που, πάνω από χρόνο, ήταν δίπλα σου, σ’ αγαπούσα μ’ επαρχιώτικη, έστω νοοτροπία, και τώρα ανήκει ολοκληρωτικά στο παρελθόν. Όμως ήταν – ομολόγησέ το – γλυκιά η συνήθεια κ’ εύκολος τρόπος της αναζήτησης και τέλος η εξεύρεση συντροφιάς από το πάρκο. Έπεσες με τα μούτρα κι άντε να δούμε τώρα αν και πότε – αν ποτέ – θα σηκωθείς…

Γιάννης Παλαμιώτης : Το πάρκο (Εξάντας)

Νο 89

Evan Oberholster (Nότιος Αφρική)

.

.

Πρόκειται για κάτι που μπορεί να μην μας ξανασυμβεί ποτέ. Μιλάω κυριολεκτικά. Και ο χρόνος είναι απελπιστικά βραχύς. Εντάξει, ας ανοίξουμε τα χαρτιά μας. Γιατί βρίσκεσαι σ' αυτό το δωμάτιο αυτή τη στιγμή; Γιατί θέλεις να σου πω κάτι! Αυτός είναι ο λόγος που ήρθες από την πόλη απόψε. Πιθανόν να πίστευες ειλικρινά ότι θα πλάγιαζες με τη Λόις. Πρόσεξε, δεν λέω ούτε λέξη εναντίον της. Είναι ένας αληθινός άγγελος. Δεν μπορείς όμως να ξεγελάσεις ένα βρωμόγερο σαν εμένα, που δεν συγκινείται απ’ αυτό που λέγεται Νεανικός Έρως. Ξέρει πόσο ακριβώς αξίζει – είναι σίγουρα κάτι σημαντικό, αλλά δεν είναι το παν. Όχι, αγαπητέ μου Κένυ. Ήρθες εδώ απόψε για να δεις εμένα – είτε το συνειδητοποιείς είτε όχι (…)Αντί να προσπαθείς να μάθεις, διαπράττεις το ασυγχώρητο σφάλμα να πεις, «Είναι ένας βρωμόγερος», και να μεταβάλλεις αυτό το βράδυ, που θα μπορούσε να είναι το πιο πολύτιμο και αξέχαστο βράδυ της νεανικής σου ζωής, σε ένα είδος φλερτ! Δεν σου αρέσει η λέξη, έτσι δεν είναι; Αλλά είναι η πιο κατάλληλη. Η φοβερή τραγωδία της εποχής μας σε κάθε πεδίο είναι αυτή : το φλερτάρισμα, το κόρτε. Κόρτε αντί για γαμήσι – με συγχωρείς για τη χυδαιότητα μου. Το μόνο που κάνετε όλοι σας είναι να φλερτάρετε, να φοράτε την κουβέρτα σας στον έναν ώμο και να παραπονιέστε για το μοτέλ, χάνοντας έτσι το μόνο πράγμα που θα μπορούσε πραγματικά – και δεν το λέω αυτό τυχαία, Κένεθ – να μεταμορφώσει ολόκληρη τη ζωή σας…»

Κρίστοφερ Ίσεργουντ : Ένας άνδρας μόνος (Αλεξάνδρεια)

No 88

Τον Ιούνιο πήγαμε να περάσουμε ένα Σαββατο κύριακο με τον Βαρόνο Φον Πρέγκνιτζ' μας είχε καλέσει στην εξοχική βίλα του, που βρισκόταν στις όχθες μιας λίμνης στο Μέκλενμπουργκ. Το μεγαλύτερο δωμάτιο στη βίλα ήταν ένα γυμναστήριο εξοπλισμένο με τα πιο μοντέρνα εξαρτήματα, μια και ο Βαρόνος το είχε για χόμπυ να ασχολείται με το σώμα του. Βασάνιζε τον εαυτό του καθημερινά μ' ένα ηλεκτρικό άλογο, ένα κωπηλατικό μηχάνημα και μια περιστρεφόμενη ζώνη μασάζ. Έκανε πάρα πολύ ζέστη και κολυμπήσαμε όλοι μας, ακόμα κι ο Άρθουρ. Φορούσε ένα πλαστικό σκουφάκι μπάνιου, που το 'χε φορέσει προσεχτικά στο δωμάτιο του. Το σπίτι ήταν γεμάτο από όμορφους νεαρούς με υπέροχα ανεπτυγμένα κορμιά που τα πασάλειβαν με λάδι και τα έψηναν με τις ώρες στον ήλιο. Έτρωγαν σαν λύκοι και είχαν κάτι τρόπους στο τραπέζι που πλήγωναν βαθιά το Άρθουρ. Οι πιο πολλοί από αυτούς μιλούσαν με βαριά βερολινέζικη προφορά. Πάλευαν και έπαιζαν μπουνιές στην ακτή και κάνανε ακροβατικές βουτιές από την εξέδρα στη λίμνη. Ο Βαρόνος συμμετείχε σ' όλα αυτά, και συχνά δεχόταν πολύ σκληρή μεταχείριση. Με καλοπροαίρετη κτηνωδία τα αγόρια του έκαναν χοντρά αστεία που είχαν σαν αποτέλεσμα να σπάσει το μοναδικό μονόκλ του. Θα μπορούσαν άνετα να του 'χαν σπάσει και το λαιμό του. Τα υπέμενε όλα με το ηρωικό και παγωμένο χαμόγελο του.
Τη δεύτερη βραδιά της επίσκεψης μας, τους ξέφυγε και πήγαμε μαζί έναν περίπατο στο δάσος, μόνοι. Εκείνο το πρωί τον είχαν εξακοντίσει με μια κουβέρτα και είχε προσγειωθεί στο ασφαλτοστρωμένο πεζοδρόμιο' ακόμα έτρεμε κάπως. Ακούμπησε το χέρι του βαριά στον ώμο μου. «Όταν φθάσεις στην ηλικία μου», μου είπε λυπημένα, «νομίζω ότι θα ανακαλύψεις ότι το πιο όμορφο πράγμα στη ζωή είναι το Πνεύμα. Η Σάρκα από μόνη της δεν μπορεί να μας σώσει την ευτυχία». Αναστέναξε και μου 'σφιξε αδύναμα το μπράτσο.

Κρίστοφερ Ίσεργουντ : Ο κύριος Νόρις αλλάζει τρένα (Αστάρτη)

No 87

Nastya Khomyak (Ουκρανία)

.

.

Αν ο Όττο επιδιώκει την ταπείνωση του Πήτερ, και ο Πήτερ τον ίδιο στόχο έχει, απλώς ακολουθεί διαφορετική μέθοδο. Θέλει να τον εξαναγκάσει σε κάποιου είδους υποταγή στη θέληση του, πράγμα που ο Όττο ενστικτωδώς αρνείται να κάνει. Ό Όττο είναι από φυσικού του εγωιστής, με υγιή τρόπο, όπως ένα ζώο. Αν υπάρχουν δυο καρέκλες σ' ένα δωμάτιο, θ' αρπάξει χωρίς δισταγμό την πιο αναπαυτική, γιατί δεν μπορεί καν να διανοηθεί ότι ίσως να τη θέλει κι ο Πήτερ. Ο εγωισμός του Πήτερ είναι πολύ λιγότερο ειλικρινής, είναι πιο πολιτισμένος, πιο διεστραμμένος. Αν τον αντιμετωπίσεις με τον κατάλληλο τρόπο, μπορεί να υποχωρήσει, να θυσιαστεί, ακόμα κι εκεί που δεν υπάρχει λόγος. Όταν όμως ο Όττο καθήσει στην καλή πολυθρόνα λες και είναι αυτονόητο το δικαίωμα του, ο Πήτερ διαβλέπει μια πρόκληση που δεν τολμάει ν' αρνηθεί. Υποθέτω ότι – με δοσμένη τη φύση τους – δεν υπάρχει διέξοδος από την κατάσταση. Ο Πήτερ θα πολεμάει για την υποταγή του Όττο στις θελήσεις του. Κι όταν τελικά θα σταματήσει να το κάνει, θα έχει χάσει και κάθε ενδιαφέρον για τον Όττο.
Το καταστροφικό στοιχείο στη σχέση τους είναι η πλήξη.

Κρίστοφερ Ίσεργουντ : Αντίο Βερολίνο (Μέδουσα)

No 86

Γιάννης Τσαρούχης

.

.

.

Ντίνος Χριστιανόπουλος : Ακριβώς : επειδή είμαι πράγματι ερωτικός ποιητής, υπερφαλαγγίζω αυτόματα την ομοφυλοφιλία, η οποία είναι ένα μέρος του όλου καημού και όχι το χαντάκι που χωρίζει τους μεν από τους δε. Έτσι, ενώ δεν παύω να είμαι ειλικρινής και αποκαλυπτικός, διαθέτω ταυτόχρονα τη γέφυρα που μπορεί να με φέρει σε επαφή με τους πληγωμένους όλων των καταστάσεων. Και στο κάτω κάτω, η ποίηση δεν είναι μόνο η έκφραση των πιο ανομολόγητων διαθέσων, αλλά και η ικανότητα να δώσουμε στην ιδιαιτερότητα μια πλατύτερη βάση.

****

Μάνος Χατζιδάκις : Ο έρωτας σήμερα, δεν είναι για μένα αποκλειστικά σεξουαλικός μηχανισμός. Μ’ έλκουν οι νέοι που πρωτίστως νογάνε, αυτοί που θα εκπροσωπήσουν τη γενιά τους αύριο. Όπως η γέννηση ενός παιδιού είναι ένα διαβατήριο για τη μελλοντική γενιά (όταν δεν αποτελεί δημογραφικό στόχο, αλλά φυσική συνέπεια του έρωτα) έτσι κι αυτή η έλξη μου για τους επίλεκτους νέους διεκδικεί ένα διαβατήριο ποιητικής συνέχειας. Όμως υπάρχει αυτό το τίμημα της σεξουαλικής γνώσης : έχει χαθεί ο έρωτας ανάμεσα στους νέους. Υπάρχουν καλές κατασκευές, πολλές φορές μια ωραιότατη πράξη – έχει χαθεί η αδεξιότητα των παλιοτέρων’ αλλά μαζί μ’ αυτήν έχει χαθεί κι η ένταση μιας ερωτικής μυθολογίας αφού όλοι «ερώνται» με εξαλλοσύνη μέσα από ασφαλειστικές δικλείδες. Παλαιότερα οι άνθρωποι χάνονταν στον έρωτα, παραδινόντουσαν. Έχετε δει εσείς σήμερα να χάνεται κανένας στο πάθος;

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος : αντίο παλιέ κόσμε ! (Δρομέας)

No 85

Θαρρώ πως ποτέ δεν συνουσιάτηκε κανείς περισσότερο στην Κούβα απ’ ό,τι στη δεκαετία του εξήντα' τη δεκαετία συγκεκριμένα που εξαγγέλθηκαν όλοι αυτοί οι νόμοι κατά των ομοφυλόφιλων, εξαπολύθηκε ένα ανθρωποκυνηγητό εναντίον τους και δημιουργήθηκαν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης' τότε συγκεκριμένα που η σεξουαλική πράξη μετατράπηκε σε ταμπού, που προβαλλόταν ο νέος άνθρωπος και εξυμνείτο ο ανδρισμός. Σχεδόν όλοι όμως εκείνοι οι νεαροί που περήλαυναν στην Πλατεία της Επανάστασης επευφημώντας τον Φιδέλ Κάστρο, σχεδόν όλοι εκείνοι οι φαντάροι που με το όπλο επ’ ώμου προχωρούσαν στητοί, με πρόσωπα σκληρά σαν πέτρα, έρχονταν να καθίσουν οκλαδόν στα δικά μας δωμάτια κι εκεί, γυμνοί, έδειχναν την αυθεντικότητα τους και μερικές φορές μια τρυφερότητα κι έναν τρόπο να απολαμβάνουν, που δυσκολεύτηκα να βρω σε οποιοδήποτε άλο μέρος του κόσμου.
Ίσως μυστικά να διαισθάνονταν ότι έκαναν κάτι απαγορευμένο κι ότι ενέπιπταν στις διατάξεις του νόμου περί επικινδυνότητας, στον αστερισμό της κατάρας, και γι’ αυτό, όταν έφτανε η ώρα, έδειχναν τέτοια πληρότητα και μεγαλείο, απολαμβάνοντας την κάθε στιγμή, έχοντας συναίσθηση ότι αυτή η φορά ίσως ήταν και η τελευταία κι ότι μπορούσε να τους κοστίσει πολλά χρόνια φυλάκισης. Από την άλλη, δεν επιδίδονταν στην πορνεία, αλλά στην απόλαυση' ήταν ένα είδος συνωμοσίας' κατι που γινόταν στα σκοτεινά ή το καταμεσήμερο, αλλά γινόταν παράνομα' μια ματιά, ένα βλεφάριασμα, ένα σήμα ήταν αρκετά για να πυροδοτήσουν την επιθυμία.

Ρεϊνάλντο Αρένας : Πριν πέσει η νύχτα (Σύγχρονοι ορίζοντες)

No 84

Είναι δύσκολο να είσαι αριστερή αδερφή. Μπορεί να έχεις όλη την καλή πρόθεση, να θέλεις να έχουν οι εργάτες έναν παράδεισο στα μέτρα τους. Όμως δεν είναι ο δικός σου παράδεισος, δεν υπάρχει τίποτα κοινό. Είναι γι’ αυτούς : εκείνοι οι ασεξουαλικοί γίγαντες δεν πήγαιναν μετά από μια μέρα δουλειάς στο μύλο, να παίξουν μπόουλινγκ, ή να πιούν μπύρες, ή να κάτσουν σπίτι τους ακούγοντας κάποια διανοουμενίστικη εκπομπή στο ραδιόφωνο. Ήταν εργάτες και τίποτα άλλο, εργάτες που έχτιζαν την κραταιά Αμερική.
Μετά το τέλος της ιστορίας, οι εργάτες θα πήγαιναν σε αίθουσες συναυλιών και θα άκουγαν συμφωνικά ποιήματα με τίτλους όπως το Ξεφλούδισμα του Καλαμποκιού. Θα πήγαιναν σπίτι τους, όπου θα τους περίμεναν θρεπτικά φαγητά, μαγειρεμένα σε χύτρα ταχύτητας για να διατηροήθούν τα φυσικά χρώματα και οι βιταμίνες. Μετά το δείπνο θα αποσύρονταν σε σαλόνια επιπλωμένα με πολύχρωμο ξύλο, σαν το τελευταίο φριχτό διαμέρισμα του Τομ. Θα διάβαζαν κάποια εφημερίδα που δεν περιείχε κουτσομπολιά ή διαφημίσεις. Ή μπορεί, αν ήταν καλοκαίρι και είχε ακόμα φως, να έβγαιναν έξω, στον κοινόχρηστο χώρο, και να έπαιζαν με τα παιδιά κάποιο συντροφικό ήσυχο παιχνίδι, ας πούμε βόλεϊ. Τέλος θα πήγαιναν στα κρεβάτια τους και θα συνουσιάζονταν με τις άχρωμες και άγευστες συζύγους τους. Η συνουσία θα ήταν υγιής και απλή : όπως η ζωή τους, που ήταν χωρίς απογοητεύσεις, έτσι και στο κρεβάτι δεν θα υπήρχε τίποτα που να χρειάζοταν να επιλύσουν ή να εκτονώσουν. Ούτε και στα όνειρα τους : τι τα χρειάζονταν τα όνειρα;
(...) Όλα ένα αστείο, τόσο απάνθρωπα ανόητο όπως και η ίδια η ιστορία. Ο Τομ πέθανε αναζητώντας τη μυθική του πόλη : πέθανε γιατί ήταν ομοφυλόφιλος. Όπως παραλίγο να μου συμβεί και μένα. Με τη διαφορά ότι ο θύτης μου, την τελευταία στιγμή, δεν βύθισε το μαχαίρι μέσα μου. Στον Τομ το έκανε, αυτή είναι η μόνη διαφορά. Ίσως υπάρχει άλλη μια : Η προτίμηση μου για τους αντιπροσώπους της εργατικής τάξης (με σάρκα και οστά, και όχι σε τοιχογραφίες στα ταχυδρομεία) με έκανε πάντα να κινδυνεύω να «στραπατσαριστώ λιγάκι»...

Μαρκ Μέρλις : Α, όπως Αμερική (Οδυσσέας)

No 83

Να τα γράψεις όλα και μην τολμήσεις να μου κάνεις λογοκρισία γιατί θα χεστούμε. Από πού να αρχίσω και πού να τελειώσω. Ο βίος μου είναι μυθιστόρημα, αγάπη μου. Μίση, έρωτες, ίντριγκες, λεφτά και δόξες πολλές. Μια Αλέξις ολόιδια της «Δυναστείας». Άντρες, άντρες, άντρες. Ποιόν να πρωτοθυμηθώ κα ποιον να ξεχάσω. Αγαπήθηκα πολύ, λατρεύτηκα στην κυριολεξία. Και από θύματα; Ουου…ένα σωρό. Πάντα μου άρεσε να είμαι στο επίκεντρο. Να με προσέχουν, να με αγαπάνε, να μου χαρίζουν μπιζού και γουναρικά. Ήμουν και είμαι η βασίλισσα της νύχτας. Μια Ζωζώ Σαπουντζάκη της επαρχίας. Το χρυσό μου μ’ αρέσει πολύ. Ακολουθώ πιστά τα βήματα της. Είμαι η καινούργια Ζωζώ, δοξάστε με…Όλα τα φρούρια των πόλεων έπεσαν στο πέρασμά μου. Απομένει μόνο η Αθήνα. Η πρωτεύουσα είναι έτοιμο πιάτο. Σε λίγο καιρό το όνομα μου θα φιγουράρει πρώτο στη μαρκίζα του DIOGENIS PALACE και από κάτω θα ακολουθούν Πάριος, Πανταζής και η Άντζελα Δημητρίου. Είμαι μεγάλος σταρ, αγάπη μου. Πιστεύω ότι το όνειρο μου σύντομα θα γίνει πραγματικότητα. Και κοίτα που το επαρχιώτικο κοινό, προκατειλημμένο απέναντι στις αδερφές, πνιγμένο μέσα στα ταμπού, όχι απλά με δέχθηκε, αλλά με αποθέωσε κι από πάνω.
Γιατροί, δικηγόροι, διευθυντές τραπεζών και αστυνομικοί με καλούν πάντα στα τραπέζια τους. Οικογενειάρχες ανοίγουν διάπλατα τα σπίτια τους να φάω, να πιω και να κοιμηθώ.
Αυτό το δύσκολο κοινό, αν του παρουσιαστείς με ειλικρίνεια, χωρίς να κρύβεσαι πίσω από το δάχτυλο σου, το 'χεις στο τσεπάκι σου. Να του λες, δηλαδή, αυτός είμαι. Με δέχεστε; Έχει καλώς. Δεν με δέχεστε; Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Νο πρόμπλεμ. Έτσι δεν το λένε;

Θανάσης Αλεξανδρής : Αυτή η νύχτα μένει (Οδός Πανός)

No 82

Οι πιο πολλές από μας έχουμε κόμπλεξ κατωτερότητος. Θεωρούν την ομοφυλοφιλία ή την κατάσταση τραβεστί σαν κάτι το ένοχο. Κι απ’ την άλλη βέβαια είναι η αληθινή μας διέξοδος. Πολλές από μας θεωρούν τον ομοφυλόφιλο, «τον πούστη», σαν ένα πρόσωπο κωμικό. Πέφτουν στην ίδια παγίδα που μας στήνει η κοινωνία. Και με τον ενοχικό τους τρόπο παίζουν το παιχνίδι του Κατεστημένου που με πολύ έξυπνο τρόπο συντηρεί και διαιωνίζει το περιβόητο Προπατορικό Αμάρτημα, φυσικά όχι για τους πλούσιους και τους ισχυρούς, αλλά για όλους τους άλλους.
Καταλαβαίνω λοιπόν ότι όχι μόνο η κοινωνία μας έχει νάλει στο γκέτο, αλλά μας συντηρεί εκεί η ίδια μας η ενοχή. Η μικρονοϊκότητα μερικών τραβεστί τις κάνει να νιώθουν άσχημα γιατί είναι ομοίωμα της γυναίκας και όχι μια πραγματική γυναίκα. Εγώ πιστεύω πως μια τραβεστί δεν είναι ούτε άντρας ούτε γυναίκα. Δε δέχομαι πως υπάρχουν πρότυπα και δεν βάζω ετικέτες. Απ' τον άντρα δανείζεται την αντρική του φύση την οποία και έχει, απ' τη γυναίκα δανείζεται την ιδεολογία και τον τρόπο ζωής της. Η τραβεστί είναι ένα πολύ προχωρημένο είδος ομοφυλόφιλου, μια περίπτωση transexuelle που αγωνίζεται μεσ' απ' το σχήμα της να βρει και να πιστέψει στη δική της ταυτότητα. Η τραβεστί είναι μια φιγούρα του μέλλοντος και όχι μια φιγούρα παρακμιακή όπως προσπαθούν να την αιτιολογήσουν ορισμένοι διανοούμενοι.

Μπέτυ (Εξάντας)

No 81

2 Μαρτίου 1980
Με το Θανάση μαλώσαμε άγρια. Μου είπε ότι θέλει να μπαρκάρει κι εγώ του απάντησα να κάτσει στ’ αυγά του και να πιάσει μια δουλειά της προκοπής. Αυτός επέμενε και στο τέλος τσακωθήκαμε άγρια. Μου πέταξε τα κλειδιά που του είχα δώσει και πήγε να φύγει. Εγώ έκανα σαν τρελή. Έβαλα τα κλάματα και άρχισα να τον παρακαλώ να μη με αφήσει μόνη. Τον αγαπάω και αν τον έχανα δεν ξέρω τι θα έκανα. Τη μοναξιά δεν θα την μπορούσα. Στο τέλος λύγισε. Έβαλε κι αυτός τα κλάματα, με αγκάλιασε και μου είπε ότι δεν θα μ’ άφηνε, γιατί μ’ αγαπούσε. Τον πλήγωνε όπως που μου είπε που οι άλλοι με βρίζουν, που με κυνηγάει η αστυνομία, που δεν με θέλουν στην πολυκατοικία, που μερικοί με ειρωνεύονται. Κλάψαμε κι οι δυο αγκαλισμένοι. Το βράδυ δεν πήγα στη δουλειά.

Πάολα

Φώτης Σιούμπουρας : Πεζοδρόμιο (Κάκτος)

No 80

Την Παρασκευή 21 Απριλίου, δείπνο στο Παρίσι τετ α τετ με τον Μπιλ στο Βόντεβιλ. Μπιλ : "Μα δεν έχουν κιτρινίσει καθόλου τα μάτια σου όπως θα περίμενα, πίστευα ακόμα πως το δέρμα σου θα ήταν στα μαύρα του τα χάλια, φαίνεται πως ο οργανισμός σου ανέχεται το φάρμακο..." Έπειτα :"Θα μπορούσαμε να πούμε πως το AIDS θα είναι μια αμερικάνικη γενοκτονία. Οι Αμερικάνοι έχουν σημαδέψει με ακρίβεια τα θύματα του : τοξικομανείς, ομοφυλόφιλους, φυλακισμένους. πρέπει ν' αφήσουμε το AIDS να κάνει την ύπουλη δουλειά του σταθερά και βαθιά. Οι ερευνητές δεν έχουν ιδέα για τη φύση της αρρώστιας, δουλεύουν πάνω στα μικροσκόπια τους, πάνω σε υποθέσεις σε αφηρημένες έννοιες. Είναι καλοί οικογενειάρχες, δεν έρχονται ποτέ σε επαφή με τους ασθενείς, δεν μπορούν να φαντασθούν το φόβο τους, τον πόνο τους, δεν έχουν αίσθηση του επείγοντος. Χανόμαστε λοιπόν μέσα σε πρωτόκολλα που δεν ολοκληρώνονται ποτέ και σε άδειες που κάνουν χρόνια να φτάσουν, ενώ οι άνθρωποι πεθαίνουν γύρω μας και θα μπορούσαμε νε τους είχαμε σώσει..."

.

Hervé Guibert : Στο φίλο που δεν μου έσωσε τη ζωή (Νέα Σύνορα)

No 79

Ύστερα τα μάτια του ξαναγύρισαν στον άρρωστο κι αναρωτήθηκε ποιο να 'ταν αυτό το, κάποτε, γνώριμο πρόσωπο που τώρα η φθορά είχε αποθέσει πάνω του μια στάχτινη μάσκα.
«Ζει μες στον τρόμο μην έρθει και τον ζητήσει ο πατέρας του», μουρμούρισε ο εσωτερικός, «και ταυτόχρονα λαχταρά παθιασμένα αυτή τη στιγμή. Ήρθαμε σ' επαφή με τους δικούς τους που τον έχουν απορρίψει εδώ και δέκα χρόνια και μας δήλωσαν πως δεν ήθελαν να έχουν καμιά σχέση μαζί του».
«Ούγκο Ραφαντάλι...Ο τραγουδιστής;» ρώτησε ο Μπερνάρ.
«Ο ίδιος. Τον γνωρίζετε;»
«Και ποιος δεν τον γνωρίζει τον Ούγκο Ραφαντάλι!» απάντησε ο Μπερνάρ με πολλή έμφαση για να κρύψει τη συγκίνηση του.

Ντομινίκ Φερναντέζ : Η Δόξα του παρία (Αστάρτη)

No 78

Gustav Vigeland (Νορβηγία)

.

.

.

Γύρισα πίσω στο σπίτι και τηλεφώνησα ξανά στη Σούζαν. Σκόπευα να της αφηγηθώ όλα όσα είχαν συμβεί, αλλά δεν είχα βρει ακόμα πώς θα έκανα την αρχή. Αυτή τη φορά απάντησε ή ίδια στο τηλέφωνο. Η φωνή της ήταν ζεστή κι ο τόνος της, οικείος και φιλικός. Κρίμα που δεν ήταν στην πόλη, και δεν μπορούσαμε να συναντηθούμε λίγο αργότερα.
«Σούζαν», μπήκα χωρίς περιστροφές στο θέμα, «ήθελα να σου πω πως έχω AIDS. Είναι επιβεβαιωμένο».
Εντελώς απροσδόκητα, έβαλα τα κλάματα. Ήταν σαν ν' άλλαξαν όλα τώρα που το είχα πει, σαν να συνειδητοποίησα κι εγώ ο ίδιος ότι ήταν αλήθεια, σαν να κατάλαβα ξαφνικά τι ακριβώς σήμαινε. Την άκουσα να λέει και να ξαναλέει πως λυπόταν, λυπόταν πολύ.
****
«Ίσως έπρεπε να σου πω το πρόβλημα μου εκείνη τη μέρα που μου τηλεφώνησες. Απλώς δεν μπορούσα να το χωνέψω», ψιθύρισε.
«Τώρα, πρέπει να στηριχτούμε ο ένας στον άλλον», του απάντησα.
Μείναμε αγκαλιασμένοι όσο του εξιστορούσα τι μου είχε συμβεί. Μου έπιασε το χέρι. Κανένας μας δεν μίλησε. Στο δωμάτιο επικρατούσε απόλυτη ησυχία.
«Θα χρειαστεί να κάνω τραχειοτομή στο στήθος μου, όπως ο Μαρτ», είπε, «και θα πρέπει να φυλάω τα φάρμακα μου στην κατάψυξη και να τα παίρνω κάθε μέρα».
«Για δες: Τότε που ο Μάρτ ήταν εδώ, νομίζαμε πως ήταν διαφορετικός από εμάς, αλλά κάναμε λάθος».
«Σε πειράζει να μην κάνουμε έρωτα;», με ρώτησε.
«Όχι, δεν με πειράζει. Θέλω μόνο να μ' αγκαλιάσεις».

Κόλμ Τόιμπιν : Λίγο πριν την Αυγή (Φυτράκης)

No 77

Ο Όουεν δεν κινήθηκε. Κάθησε στον παλιό καναπέ, ανασαίνοντας δυνατά. «Δεν είμαι σίγουρος», είπε ήρεμα, « πόσα πράγματα κατάλαβες για μένα την τελευταία βδομάδα».
«Τι εννοείς;»
Έμεινε για μια στιγμή σιωπηλός. «Είμαι ομοφυλόφιλος», είπε. «Είμαι κι εγώ ομοφυλόφιλος».
Ο Φίλιπ κοίταζε την τακτοποιημένη σειρά των σκουπιδοτενεκέδων στην πίσω αυλή, άκουγε το σφύριγμα του καλοριφέρ.
«Σε εκπλήσσει αυτό, παιδί μου;»
«Όχι, όχι ιδιαίτερα», είπε ο Φιλίπ. Τα μάτια του πλημμύρισαν ξαφνικά δάκρια. «Μόνο που – δεν άφησα τον εαυτό μου να το καταλάβει νωρίτερα».
«Το ίδιο σου είπαμε κι εμείς, θυμάσαι, η μητέρα σου κι εγώ».
«Ναι». Έτρεμε άγρια, αλλά του ήταν αδύνατο να απομακρυνθεί απ’ το παράθυρο. Τύλιξε τα μπράτσα του γύρω απ’ τη μέση του, έσφιξε τα δόντια του να μην χτυπάνε και προσπάθησε να κρατήσει τον εαυτό του σταθερό και ακίνητο.

Ντέιβιντ Λίβιτ : Η χαμένη γλώσσα των γερανών. (Aquarius)

No 76

Τελικά, ύστερα από χρόνια, μια μέρα μετά το θάνατο του σκύλου του, ο Νηλ στάθηκε στην κουζίνα με την πλάτη γυρισμένη στους γονείς του και είπε μ’ αναπάντεχη ευκολία «Είμαι ομοφυλόφιλος». Οι λέξεις φάνηκαν ανεπαρκείς, υποβιβάζοντας τη σημασία της φράσης. Για πολλά χρόνια είχε πιστέψει πως η σεξουαλικότητα του ήταν ξεκομμένη απ’ τον εαυτό του, τώρα όμως συνειδητοποιούσε πως ήταν ένα κομμάτι της ζωής του. Είχε την ξαφνική, όλο απελπισία αίσθηση πως αν και οι λέξεις είχαν ειπωθεί με ευκολία, το γεγονός πως βγήκαν στον αέρα ήταν αθεράπευτα κολάσιμο. Μόνο τότε για πρώτη φορά, παραδέχτηκε πως ήταν αλήθεια και ξέσπασε σε λυγμούς, περίλυπος που δε θα ήταν όπως τον ήθελε η μητέρα του, που την πρόδιδε. Ο πατέρας του δίσταζε σιωπηλός' ήταν απών εκείνη τη στιγμή, όπως ήταν τον περισσότερο καιρό – μια έντονη απουσία. Ο Νηλ πάντα τον θυμόταν καθισμένο στην άκρη του κρεβατιού, να φοράει μόνο τα εσώρουχα του, απορροφημένο μπρος στην τηλεόραση. Του είπε, «Όλα είναι εντάξει Νηλ». Η μητέρα του όμως έδειξε αποφασιστικότητα' το κάτω χείλι της έμεινε ασάλευτο. Είχε τεράστια αποθέματα δύναμης που χρησιμοποιούσε μόνο σε στιγμές σαν κι αυτή. Τον αγκάλιασε από πίσω, τυλίγοντάς τον σε παιδικές μυρωδιές αρωμάτων και κέικ σοκολάτας και ψιθύρισε, «Όλα εντάξει αγόρι μου». Για πρώτη φορά στη ζωή του, τα λόγια της του φάνηκαν το ίδιο άστοχα όπως και τα δικά του. Ο Νηλ αισθάνθηκε να βουλιάζει σε μια αμήχανη εφηβεία, μισώντας τη συμπόνια της, μη θέλοντας το άγγιγμα της. Ήταν αυτό που θα αισθανόταν από δω και μπρος κάθε φορά που θα βρισκόταν μπροστά της – ακόμη και τώρα στα εικοσιτρία του, φέρνοντας σπίτι το αγόρι του για να τη γνωρίσει.

Ντέιβιντ Λίβιτ : Ερωτικός χορός (Οδυσσέας)

No 75

Scannabue (Ιταλία)

.

.

«Αν βρίσκω το θάρρος να σας γράψω, είναι για να σας πω να μην ξεχάσετε να μιλήσετε σε όλους τους Γάλλους που θα σας ακούνε, για την ομοφυλοφιλία. Όχι για εκείνη την ομοφυλοφιλία που νομίζουν πως ξέρουν, και που χαρακτηρίζει μια ορισμένη κοινωνία, έναν κόσμο ψεύτικο, όπως είναι ο κόσμος του θεάματος, αλλά για την άλλη, που γνωρίζουν χιλιάδες νέοι και ώριμοι στη Γαλλία, εργάτες, υπάλληλοι, οδηγοί μεγάλων αποστάσεων, οικοδόμοι, κλπ, γιατί κι εκεί ακόμα είναι γνωστή. Είναι αυτή που λιώνει τους νέους, γιατί είμαστε χαμένοι στα χωριά μας, γιατί κανένας δεν μας καταλαβαίνει, γιατί φοβόμαστε μήπως καταλάβει το αφεντικό τι είμαστε και μας απολύσει, γιατί φοβόμαστε κανένα οικογενειακό δράμα, γιατί νιώθομε από την άλλη μεριά του φράχτη, κάτι σαν εξόριστοι και εκτός νόμου. Δεν θα μιλησω για την έχθρα μερικών, που έχουν ένα σωρό απωθημένα τις περισσότερες φορές, γιατί μπορούν να με πούνε ρατσιστή. Να εξηγήσετε στους Γάλλους που σας ακούνε πως δεν είμαστε τέρατα και πως έχομε και εμείς το δικαίωμα να αγαπάμε και να είμαστε ευτυχισμένοι. Να εξηγήσετε πως δεν είμαστε σαν κι αυτές τις κακότεχνες γελοιογραφίες, σαν εκείνες τις μαριονέτες που γουστάρει ο κόσμος να βλέπει στο θέατρο ή στα σκίτσα των γελοιογράφων. Να εξηγήσετε πως μπορούμε κι εμείς να έχομε αισθήματα και να υποφέρομε. Λυπάμαι πάντα τον πατέρα ή τη μάνα που γελάνε πίσω από την πλάτη μας, που μας κατακρίνουν' πάντα τους λυπόμουνα, γιατί συχνά ο γιος τους, η κόρη τους, ή κανένας δικός τους είναι αδέρφια μας.
Λοιπόν ας πάψουν να μας λιθοβολούν. Ας αρχίσει ο διάλογος με κάθε ειλικρίνεια. Είμαστε πάρα πολλοί. Δεν μπορούνε πια να μας αγνοούν.»

Ζαν-Λουί Μπορύ : Στο φως της μέρας. Το δικαίωμα να είσαι ομοφυλόφιλος (Δέκα)

No 74

Steve Walker (Καναδάς)

.

.

Με ποιους μύθους τρέφουν τη φαντασία των παιδιών; Ποιους θα τους δώσουν σαν παράδειγμα προς μίμηση; Θα τους μιλήσουν για τον Αδάμ και την Εύα και όχι για τον Δαβίδ και τον Ιωνάθαν’ για τον Έκτορα κι την Ανδρομάχη και όχι για τον Ανδριανό και τον Αντίνοο’ για τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα και όχι για τον Εδουάρδο Β΄ και τον Γκάβεστον’ για τον Μυσσέ και τη Γεωργία Σάνδη και όχι για τον Βερλαίν και τον Ρεμπώ. Τι θα βλέπουν στις αφίσες που καλύπτουν τους τοίχους; Τι θα βλέπουν στο σινεμά και την τηλεόραση; Πάντα εικόνες ετεροφυλόφιλων ζευγαριών, ποιος θα ‘ρχεται να δειπνήσει στο σπίτι των γονιών τους; Ζευγάρια ταυτόσημα μ’ αυτούς. Και η μόδα, η ενδυματολογική κομψότητα, η κοκεταρία των κοσμημάτων, σε ποιους τη βλέπουν να επιφυλάσσεται; Στις γυναίκες, θαρρείς και μόνο το ένα φύλο πρέπει να διατηρεί το μονοπώλιο της γοητείας. Αυτή η φοβερή συνωμοσία της κουλτούρας ασκείται ατιμωρητί. Ο πολιτισμός μας αναγκάζει το νέο άνθρωπο ν’ αντιμετωπίζει την ένωση με το άλλο φύλο σαν τη μόνη έντιμη διέξοδο κατά την περίοδο της μαθητείας του. Ποτέ, ούτε στη λογοτεχνία, ούτε στην τέχνη, ούτε στην καθημερινή ζωή, δεν θα του προτείνουν σαν πρότυπο ομοφυλόφιλα ζευγάρια.

Dominique Fernandez : Η αρπαγή του Γανυμήδη (Εξάντας)

No 73

Shahram [Περσία (ΗΠΑ)]

.

.

Ν' ανακαλύψεις τον εαυτό σου, σημαίνει να γυρίσεις τα νώτα σου στις πιο θεμελιακές και τις πιο βαθιά ριζωμένες νόρμες μιας κοινωνίας που θέλει να βασίζεται αποκλειστικά στην έννοια της ετεροφυλόφιλης οικογένειας. Το πιο εκπληκτικό δεν είναι ότι πολλοί ομοφυλόφιλοι είναι νευρωτικοί, αλλά το ότι πολλοί απ' αυτούς καταφέρνουν να κάνουν μια ευτυχισμένη και δημιουργική ζωή παρά την απομάκρυνση τους από τις κοινωνικές νόρμες.
Όταν ένας ομοφυλόφιλος(-η) αποδεχτεί την κατάσταση του, έρχεται συνήθως σ’ επαφή με άλλους ομοφυλόφιλους και αποχτάει μια έννοια της ταυτότητας του, που βασίζεται στο γεγονός ότι η κοινωνία μας ορίζει με έναν ορισμένο τρόπο τον όρο «ομοφυλόφιλος». Ξανασυναντούμε εδώ την άποψη του Γκορ Βιντάλ. Η κοινωνία, έχοντας ορίσει την ομοφυλοφιλία σαν ένα είδος ιδιαίτερης και αποκλειστικής ταυτότητας, δε θα ‘πρεπε να εκπλήσσεται από το γεγονός ότι οι ίδιοι οι ομοφυλόφιλοι αποδέχονται αυτή τη διάκριση και αποχτούν τρόπους και συμπεριφορά ιδιαίτερους. Η αυστηρή διχοτόμηση της ετερο-ομοσεξουαλικότητας δημιούργησε τον ομοφυλόφιλο κόσμο…
Ακόμη και σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και το Σαν Φρανσίσκο, που θεωρούνται γενικά σαν οι δυο ομοφυλόφιλες μητροπόλεις της Αμερικής, ένα μεγάλο μέρος του ομοφυλόφιλου κόσμου είναι φαίνεται τελείως άγνωστο στη «φυσιολογική» κοινωνία.
Αντίθετα, εμείς γνωρίζουμε καλύτερα τι αντιπροσωπεύει αυτή η κοινωνία, γιατί οι καταπιεζόμενοι γνωρίζουν πάντα καλύτερα αυτούς που τους καταπιέζουν.

Ντένις Άλτμαν : Ομοφυλοφιλία. Καταπίεση και Απελευθέρωση. (Ουτοπία)

No 72

Από το τέλος του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας, ο κατάλογος με τις «θεραπείες» που προορίζονται στο να θεραπεύσουν τους ομοφυλόφιλους από τις ερωτικές τους προτιμήσεις συνθέτει από μόνος του μια φιλολογία φρίκης…
Μπορούμε να κατατάξουμε τις «θεραπείες» σε τέσσερις βασικές κατηγορίες : τη χειρουργική (λοβοτομή, ευνουχισμός, vasectomie, αφαίρεση των ωοθηκών, της κλειτορίδας)' τη μέθοδο του Παβλόφ που αποσκοπεί στο να δημιουργήσει στο υποκείμενο της την αποστροφή για το φύλο του με ρυθμισμένες αντανακλάσεις (που επιτυγχάνονται με εμετούς και παρασκευάσματα που προκαλούν ναυτία, με ηλεκτροσόκ, κατά τη διάρκεια παρέλασης υποδηλωτικών φωτογραφιών, η Κούβα γνωρίζει ακόμα αυτές τις μεθόδους : με παγωμένα λουτρά όπως ένας αμερικανός γιατρός το 1884, η με τη φαρμακολογία, σοκ με Μετραζόλ, ΗΠΑ 1940)' μεθόδους υποβολής που προκαλούν την αποχή (ύπνωση, διάφορες κατηγορίες ψυχοθεραπείας, ψυχανάλυση, που δεν είναι στο βάθος παρά μια μέθοδος δια της αποχής, όπου η εξομολόγηση αντικαθιστά την πράξη, και τέλος οι χημικές μέθοδοι καθαυτές, που υποτίθεται ότι «θεραπεύουν» άμεσα, τον ομοφυλόφιλο : οι ορμόνες βέβαια, αλλά επίσης το LSD, που έχει χρησιμοποιηθεί γι’ αυτό το σκοπό, όπως τα ηρεμιστικά κλπ. Ας μη μιλήσουμε για τους ανώδυνους τσαρλατανισμούς (θεραπεία με τη μουσική, τη χορτοθεραπεία κλπ).

Γκυ Οκενγκεμ : Ιστορική εικόνα της Ομοφυλοφιλίας (Νεφέλη)

No 71

Rinaldo Hopf (Γερμανία)

.

Η φωτισμένη μερίδα των αστών των μεγαλουπόλεων έχει ξεπεράσει προ πολλού τις στενές λανθασμένες αντιλήψεις περί Ηθικής: δείχνει ανεκτικότητα στα ερωτικά θέματα, παραμένοντας βέβαια σταθερή στις ιδέες της περί ιδιοκτησίας. Και τώρα αρχίζει να παίρνει ο Σοσιαλισμός θέσεις που για τους αστούς φαίνονται ξεπερασμένες!
Αρκεί να αναφέρουμε την απίστευτη φράση, που δεν διατυπώθηκε από κάποιον τυχαίο, αλλά από τον Μαξίμ Γκόρκι: « Αν εξαφανίσουμε όλους τους ομοφυλόφιλους, θα εξαφανισθεί αυτόματα και ο φασισμός!». Δυστυχώς, η πρόταση αυτή διατυπώθηκε πράγματι από τον Πάπα της σοσιαλιστικής λογοτεχνίας. Έτσι έχουν τα πράγματα. Αλλά από πού ξεκίνησαν όλα αυτά;
Πώς συμβαίνει να διαβάζουμε σε αντιφασιστικές εφημερίδες το συνδυασμό των λέξεων «Δολοφόνοι και παιδεραστές» σχεδόν τόσο συχνά όσο και στις φυλλάδες των Ναζί τον άλλο συνδυασμό που είναι «Προδότες του λαού και Εβραίοι »; Η λέξη «παιδεραστής» χρησιμοποιείται ως βρισιά μόνο και μόνο επειδή λέγεται πως στις εθνοσοσιαλιστικές ενώσεις υπάρχουν πολλοί που προτιμούν τα αγόρια από τις γυναίκες.

Klaus Mann : Ομοφυλοφιλία και Φασισμός (Άγρα)

Νο 70

Guido Miccoli (Iταλία)
.
.
ΕΝΑΣ ΠΙΘΑΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ ΣΤΑ 19 ΤΟΥ

Απόψε τον περιμένουν τρεις επικίνδυνες τελετές:
ο έρωτας μεταξύ ανδρών,
το κάπνισμα μαριχουάνας,
το γράψιμο ποιημάτων.

Αύριο θα σηκωθεί περασμένο μεσημέρι.
Θα έχει σχισμένα τα χείλη,
κόκκινα τα μάτια
κι ένα χαρτί εχθρό.

Θα του πονούν τα χείλη από τα τόσα φιλιά.
Θα καίνε τα μάτια του σαν αναμμένα αποτσίγαρα.
Κι αυτό το ποίημα δεν θα εκφράζει το κλάμα του.

Raul Gómez Jattin / Κολομβία
Από την Ανθολογία ομο-ερωτικών ποιημάτων
Η ΕΛΞΗ ΤΩΝ ΟΜΩΝΥΜΩΝ (Οδυσσέας)

Νο 69

ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΚΑΒΑΦΗ

Διαβάζοντας το βιβλίο σου
Σε βλέπω τώρα
Πάλι στην Αλεξάνδρεια σου,
(γέρνοντας στη βιτρίνα ενός καταστήματος,
όπου το φως
πιάνει τη σκόνη κι αγγίζει τα χαρακτηριστικά ενός νέου μέσα.
Τον παρακολουθείς και βλέπεις την εικόνα σου
να διαθλάται μες στο τζάμι)
φεύγεις,
κι οι τελευταίες λέξεις ενός ποιήματος
σου έρχονται στο νου :
«Κατόπι - στην τελειωτέρα κοινωνία -
κανένας άλλος καμωμένος σαν εμένα
βέβαια θα φανεί κ' ελεύθερα θα κάμει...»
Καμιά φορά,
θυμάμαι τις σιωπές μου,
το χαμένο χρόνο μου
τη γραμμή των καμένων κεριών
και, Καβάφη, απελπίζομαι μαζί σου,
κι ύστερα, καμιά φορά,
σκέφτομαι : αυτοί 'ναι οι καλύτεροι καιροί
εγώ 'μαι κείνος.

Ian Young
Από την ανθολογία αμερικανική ομοφυλόφιλη ποίηση (Οδυσσέας)
Μετάφραση : Ανδρέας Αγγελάκης.

Νο 68

David Hockney (Μ.Βρετανία)

.

.

Η "τελειωτέρα κοινωνία"

Ειπώθηκαν και λέγονται τα πάντα για τον Καβάφη. Η ζωή του μετριέται μέρα με τη μέρα, λεπτό με λεπτό, οι στίχοι του τέμνονται και ανατέμνονται, αριθμούνται και συμποσούνται, αναλύονται, βυθοσκοπούνται, υπολογίζεται το βάρος των σιωπών τους και η οξύτητα των επιφωνημάτων τους, οι συνηχήσεις και οι παρηχήσεις τους, το βαθύ τους νόημα, η απαράμιλλή τους τελειότητα ή η κάποια πεζολογία τους. Οι βιογράφοι του ερευνούν τη ζωή του, το οικογενειακό του περιβάλλον, τις σχέσεις με τ' αδέλφια του και τους γονείς του (ιδίως με τη μητέρα του), περιγράφουν την κοινωνική θέση, την άνοδο και την πτώση αυτής της οικογένειας, αναλύουν τον ιστορικό και κοινωνικό περίγυρο, τη θέση της ελληνικής παροικίας της Αλεξάνδρειας, προσπαθώντας να εντοπίσουν τους παράγοντες που διαμόρφωσαν τον ποιητή και να ιχνηλατήσουν τις αφετηρίες και τα βιώματα που έθρεψαν την ποίησή του. Εκείνο που παραλείπεται εσκεμμένα, που δεν ερευνάται και δεν εξετάζεται, που δεν τίθεται καν σαν ερώτημα, είναι το στοιχείο ακριβώς που θα φώτιζε και τον ποιητή και τα ποιήματά του, δίνοντάς τους την αληθινή τους διάσταση : το γιατί δηλαδή ο Καβάφης, κινούμενος μέσα στα γνωστά οικογενειακά και κοινωνικά πλαίσια, με την αστική αγωγή που είχε υποστεί και με τον χαρακτήρα που είχε διαμορφώσει, αποφασίζει κάποια μέρα συνειδητά να σπάσει το "φράγμα", ν' ανατρέψει τους κανόνες του παιχνιδιού που τον ήθελαν "διακριτικό" και "συγκρατημένο", και να μιλήσει ανοιχτά και θαραλλέα για μια ερωτική συμπεριφορά (τη δική του) που θεωτούνταν "ντροπιασμένη" και "περιφρονημένη". Κι ακόμα : γιατί θεώρησε αναγκαίο να εγκαταλείψει τον υπαινικτικό και καλυμμένο τρόπο έκφρασης τον οποίο χρησιμοποιούσε στα περισσότερα ποιήματά του (και που, σημειωτέον, γνώριζε από αισθητική άποψη ήταν πιο αποτελεσματικός), και να μιλήσει καθαρά και ξάστερα για τα "οράματά" του μέχρι το τέλος της ζωής του.
Για μας, η απόφαση αυτή (απόφαση του μεγάλου ΝΑΙ ή του μεγάλου ΟΧΙ), αποτελεί αυτό που θα λέγαμε - με τους σημερινούς όρους - πολιτική χειρονομία ή πρόκληση του Καβάφη προς την κοινωνία' και όχι μόνάχα προς την κοινωνία της Αλεξάνδρειας και της Ελλάδας, αλλά, με μια ιστορική προοπτική, και προς την κοινωνία της παγκόσμιας πατριαρχικής κοινότητας. Πρόκειται για μια απόφαση που έδωσε στην ποίησή του την ταυτότητά της και στον ίδιο την αξιοπρέπεια της τέχνης του και το πλατωνικό μυστικό της ακτινοβολίας της : να είναι αληθινή με τον εαυτό της. Για μας τα πράγματα είναι σαφή : "οι βουλές της ποιήσεως" του Καβάφη διαμορφώθηκαν ταυτόχρονα με τις βουλές της συνειδητοποιήσεώς του ως ομοφυλόφιλου. Κι αυτό πρέπει να έγινε στο διάστημα της δεύτερης εικοσαετίας της ζωής του όταν, μέσα από μια επώδυνη ασφαλώς αλλά και πείσμονα διαδικασία αποενοχοποίησης, με τη βοήθεια της γνώσης και της πείρας, φθάνει στο ποθητό σημείο να καταφάσκει τον εαυτό του σαν ομοφυλόφιλο και αποφασίζει να μιλήσει σαν ομοφυλόφιλος - σαν άτομο δηλαδή που δίνει μια πολιτική διάσταση στη διαφορετικότητά του, αφού πρώτα έχει κρίνει, σημασιολογήσει και απορρίψει την γύρω του κοινωνία και τα ήθη της, προσβλέποντας σε μια "τελειωτέρα".

Λουκάς Θεοδωρακόπουλος : "Αμφί" και Απελευθέρωση (Πολύχρωμος Πλανήτης)

Νο 67

David Hockney (M.Βρετανία)

.

.

Η ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

Μισό αιώνα μετά το θάνατό του, ο Καβάφης είναι πιο ζωντανός από κάθε άλλη φορά. Ενώ τα ανθρωπάκια που τον χτύπησαν, άνοιξε η γη και τα κατάπιε. Τον φάγαν με τη γλώσσα τους οι Αλεξανδρινοί - αλλά δεν έμεινε ούτε το κοκαλάκι τους. Τον πολεμήσαν οι παλαμικοί - αλλά καταποντίστηκε κι ο ίδιος ο Παλαμάς. Τον ειρωνεύτηκαν οι μαλλιαροί - αλλά κανείς τους δεν διαβάζεται πια. Τον αγνοήσαν οι πανεπιστημιακοί - σήμερα όμως διδάσκεται σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου. Τον χτύπησαν οι διάφοροι ηθικολόγοι - σήμερα όμως όλοι παραδέχονται την ηθική σημασία της ποίησής του. Τον είπαν φρούτο της αστικής παρακμής οι κομμουνιστές - στο τέλος όμως αναγκάστηκαν να τον παραδεχτούν. Όσοι τον είδαν επηρεασμένοι από τον Φρόιντ, έμειναν με τις θεωρίες τους. Όσοι τον κουτσομπόλεψαν και τον διέσυραν, μείναν με την κακία τους. Όσοι απέδωσαν την άνοδό του στη διάδοση της ομοφυλοφιλίας, υπήρξαν το λιγότερο γελοίοι. Όσοι τον μεταποίησαν σε αριστερό, υπήρξαν πλαστογράφοι και προκρούστες. Όσοι του βάλαν δίπλα τον Σεφέρη και Ελύτη, φυτέψανε κισσούς πλάι στο δέντρο.

Μισό αιώνα μετά το θάνατό του, πού οφείλεται αυτή η επιβεβαίωση; Οφείλεται νομίζω, στο πολυδιάστατο ταλέντο του. Με το ταλέντο αυτό ο Καβάφης μπόρεσε να αξιοποιήσει το πάθος του' μπόρεσε να δει στοχαστικά τη μοίρα του ανθρώπου και την ιστορία' μετέδωσε ένα μήνυμα αξιοπρέπειας' υπήρξε επαναστάτης ποιητής, χωρίς να καταφύγει σε ευρωπαϊκά μανιφέστα. Ήταν πρωτότυπος (ο μόνος στην ποίησή μας) γιατί ήξερε να σκάβει μέσα του, όταν οι άλλοι μαϊμούδιζαν ξένους τρόπους' μπόρεσε να εκφράσει την ηθική αγωνία, όχι μόνο του εαυτού του και του καιρού του, αλλά προπάντων της δικής μας εποχής.

Μισό αιώνα μετά το θάνατό του, ο Καβάφης καλπάζει. Για την Ελλάδα είναι πλέον ο μεγάλος ποιητής, που συγχωνεύει την παράδοση με το μοντέρνο. Για τον κόσμο είναι ισάξιος με Ρίλκε, Απολλιναίρ, Μαγιακόβσκι, Πάουντ, Έλλιοτ, Λόρκα. Είναι η μεγάλη παρηγοριά για όλους τους αδικημένους. Είναι το μεγάλο χαστούκι για όλους τους κατεστημένους. Είναι το μεγάλο παράδειγμα για όσους αγωνίζονται να μη λυγίσουν. Είναι το μεγάλο πρότυπο για όσους έβαλαν την ποίηση πάνω από τα πάθη τους. Είναι ο <<λίθος ον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες>>, που <<ούτος εγεννήθη εις κεφαλήν γωνίας>>.

Ντίνος Χριστιανόπουλος : Δοκίμια (Μπιλιέτο)

Νο 66

Ομολογώ ειλικρινώς ότι τίποτε δεν είναι περισσότερον για τα πανηγύρια από τον ποιητήν τούτον και τους πανηγυριστάς του. Ιδού τι γράφει επί λέξει περί αυτού η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα (φιλολογικόν ψευδώνυμον) η οποία τον εγνώρισεν εκ του πλησίον : « Ο Ξεβάφης είναι όλως διόλου διότροπο πλάσμα. Πίνει ούζο σε τριανταφυλλιά ποτηράκια, περπατάει με τα δυο του πόδια, παίρνει μεζέ με το πηρούνι του και κοιμάται όρθιος. Έχει μια καταπληκτική πρωτοτυπία σε όλα του. Είναι με δυο λόγια μεγάλος... Μα πιο πολύ απ' όλα μάς συγκινεί ο άνθρωπος, τα ποτηράκια του, τα παπούτσια του, οι τιράντες του και ιδίως τα γιλέκα του, που δείχνουν όλη τη λεπτότητα της ευγενικιάς του ψυχής». Ακόμη όμως πανηγυρικότερος είναι ο κ. Κουκουβαγιάνος, αμερόληπτος κριτικός και ιδιαίτερος υπάλληλος του ποιητού, ο οποίος μας λέγει τα ακόλουθα : «Ο Ξεβάφης είναι μεγάλος, μα το σταυρό, σ' ό,τι έχω ιερό, να μην προφτάσω να κάνω Λαμπρή, σας λέω: Βούϊξε η αραπιά με το ταλέντο του». Κατόπιν όλων αυτών δεν έχω παρά να παραθέσω, προς συμπλήρωσιν του πανηγυρισμού, το αριστούργημα του ποιητή :

Ήτο η ώρα μια και μισή'
αν ήτο και δυο δεν θα ορίσω,
Το ρολόι μου πάει πάντα πίσω,
επίναμε δε κυπραίικο κρασι
όταν εβγήκα έξω με κελεμπία
και ζητούσα κάποιον με πολλήν βια
επάνω στα μετάξια και στα λούσα.
Όταν τον βρήκα τούπα τι εζητούσα
και ήτο μια όασις εις ερημίαν
τόσο γλυκειά να κάμω γνωριμίαν.
Σπ. Μελάς

.

Μ. Περάνθης : Ο Αμαρτωλός (Εστία)

Νο 65

David Hockney (M.Bρετανία)

.

Ο ΑΝΤΙΚΑΒΑΦΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΑΝΤΙΚΑΒΑΦΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ

Η κριτική μες τους αιώνες άλλους επαίνεσε περισσότερο κι άλλους λιγότερο. Κανείς πάντως δεν ξέφυγε τελείως από την αρνητική κριτική για το έργο του ή για τμήμα αυτού. Ο Καβάφης δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.
Έτσι δεν πρέπει να μας προκαλεί καμία εντύπωση η οποιαδήποτε κριτική όσο αρνητική κι αν είναι στο έργο του.
Ο Ροβέρτος Κάμπος ( ψευδώνυμο) έγραψε ένα κριτικό δοκίμιο κατά του Καβάφη το 1912 σωστό λίβελο.
«Ο αντικαβαφικός λίβελος του 1912» όπως ονομάστηκε δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί από πιο χέρι γράφτηκε. Από τον δεύτερο τη τάξη ποιητή της Αιγύπτου τον Πέτρο Μάγνη ή από άλλη άγνωστη πένα που έφερε πάντως την υπογραφή «Ροβέρτος Κάμπος». Κυκλοφόρησε πάντως σε σχήμα 8ον , 28Χ19 αποτελούμενη από 26 καλλιτεχνικά δεμένες σελίδες.
Ο υπογράφων ήταν καταιγιστικός «...Για να είμαι βραχύλογος θα το πω, η αλήθεια ξάστερα πρέπει να λέγεται, η ποίηση του κυρίου Καβάφη δε με συγκινεί πουθενά, σε κανένα του μα όλως διόλου κανένα ποίημα του. Δε βλέπω δεν αισθάνομαι την αρμονία το κυριότερο χαρακτηριστικό της ποίησης»
Την περίοδο που ήδη ο Αλεξανδρινός είχε ανέβει ως ποιητής ήρθε ο λίβελος του Κάμπου να ταράξει τα νερά. Ο Κάμπος κατέκρινε και τη φιλοσοφική θεώρηση της ζωής από τον Καβάφη.
«..Πολλοί έμαθα από τους θαυμαστές του Κυρίου Καβάφη τόνε θεωρούνε τρανό της ζωής φιλόσοφο, λένε πως η εξωφρενική αυτή ποίηση κρύβει μέσα της κάτι που δε μπορεί να πέσει στην αντίληψη του καθενού : Αν ο Κος Καβάφης είναι ή δεν είναι φιλόσοφος αυτό δε με μέλει, ο Κος Καβάφης έγραψε ή καλύτερα αποπειράθηκε να γράψει ποιήματα , γι αυτό ίσα ίσα έπρεπε να μείνει πρώτα ποιητής κι αν το κατόρθωνε κομμάτι δύσκολο με την αντίληψη πούχει περί ποίησης, ας τόριχνε κατόπιν και στη φιλοσοφία.»
Κι αφού συνεχίζει λέγοντας πως ένας αληθινός ποιητής δεν μπορεί να είναι φιλόσοφος αλλά ούτε κι ένας φιλόσοφος ποιητής πιάνει την ουσία της ποίησης του Καβάφη και την καταλύει.
«...Τι λοιπόν οι θαυμαστές του Κυρίου Καβάφη θαυμάζουν στα ποιήματα του αφού ούτε αρμονία ,ούτε μέτρο , ούτε γλωσσικός πλούτος υπάρχει, ούτε τίποτε άλλο ποιητικό προσόν; Τη φιλοσοφία - αβέβαιος κι αυτή - θα θαυμάζουν ; Αλλά κι η φιλοσοφίας την ονομάσουμε έτσι , είναι όχι μόνο τετριμμένη αλλά κι αστεία , δηλαδή πράματα που λέγονται κάθε μέρα χωρίς καμία φιλοσοφική αξίωση.
Λοιπόν τι θαυμάζουν; Θαυμάζουν το παράξενο του ύφους του ; αλλά δεν είναι παράξενο καθόλου ! από πότες είναι ή έγινε original ο πεζός λόγος;»
Κι ο Κάμπος συνεχίζει ..απορρίπτοντας στην ουσία όλα του τα ποιήματα αφήνοντας μόνον ένα στην άκρη. Είναι κατά τη γνώμη μας προφανές ότι ο Κάμπος ή όποιος τέλος πάντων κρυβόταν πίσω από αυτό το ψευδώνυμο πιστεύει μέχρι κεραίας αυτά που λεει, τα υποστηρίζει με πάθος και προσπαθεί να πείσει για την θέση του αυτή. Ο κριτικός του λίβελου πιστεύει αυτά που λεει. Δεν προσπαθεί να ρίξει λάσπη ή να λοιδορήσει. Ταυτόχρονα όμως δεν έχει το σθένος να βάλει την υπογραφή του κάτω από το κείμενο. Και συνεχίζει
«...Ποίο τέλος είναι το αγνό του ποίημα; ποίο το βασανισμένο το σκαλισμένο επάνω στους κανόνες να όχι της ποίησης τουλάχιστον του γούστου ; λυπούμε πολύ να πω πως κανένα , ή μάλλον μόνο ένα το ποίημα, «Ένας γέρος». Μάλιστα αυτό είναι ποίημα έχει τη σειρά του, του λείπει εκείνη η ανακατωσούρα της φιλοσοφίας, απουσιάζουν εκείνα τα συμβολικά παράξενα μέτρα κατορθώνω να φανταστώ το φτωχό γέρο που κλαιει τα νιάτα του και με πόνο να τον θεωρώ στο τέλος.»
Σε μελέτη του Δημ. Ν. Παντελοδήμου Dr Φιλοσοφίας των Πανεπιστημίων Λυών και Αθηνών του 1970 θεωρεί ότι ο Μάγνης - ένας λαμπρός ποιητής, ο σπουδαιότερος μετά τον Καβάφη ποιητής της Αλεξάνδρειας κατά τον Ξενόπουλο - δεν είναι ο συγγραφέας του λίβελου του 1912 (παρόλες τις φήμες ) και ότι δημιουργός του είναι ένας Αμοιραδάκης , γιος γιατρού. Στηρίζει δε τα επιχειρήματα του στο γεγονός ότι το γλωσσικό ύφος του Μάγνη ήταν διαφορετικό αλλά και ότι ποτέ του επίσημα δεν καταφέρθηκε εναντίον του Καβάφη.
Θα πρέπει όμως να πούμε ότι σε συνέντευξη του στην εφημερίδα ταχυδρόμος της Αλεξάνδρειας ο Μάγνης καταφέρεται έμμεσα κατά του Καβάφη απαντώντας στην ερώτηση.
«Σ΄αυτή την αυτοεξορία σας ποιός Αλεξανδρινός συγγραφεύς σας συντροφεύει;»
«Κάθε άλλος εκτός απ' τον Καβάφη. Όχι πως δεν αναγνωρίζω την αξία του. Στο είδος του υπήρξε μεγάλος. Άνοιξε καινούργιους δρόμους στη στιχουργική , την ποίηση από ρητορική και ξώπετση την μετέτρεψε σε ολιγόλογη και εγκεφαλική , επρωτοτύπησε σε θέματα , γρίκησε ρίγη ηδονής στ' αντίκρισμα της νεανικής σάρκας, εξύμνησεν όσο λίγοι την απολλώνιο ομορφιά.»
«Τι παράπονο , λοιπόν έχετε κατά των οπαδών του Καβάφη»;
«Με το να τον ανακηρύξουν θεό και να ασχοληθεί η κριτική επί ολόκληρον γενεάν αποκλειστικά με το έργο του, παραμερίστηκαν άλλες αξιόλογες εργασίες , που στο είδος τους κι αυτές και τέχνης αρκετήν είχαν και θείας πνοής σε σημείον που αν προσέχονταν , θα εκτιμώντουσαν ασφαλώς και θα πρόσθεταν νέους τίτλους στο νεοαλεξανδρινό πνεύμα»
Θα λέγαμε είναι φανερή η ζήλια στα λεγόμενα του Μάγνη μέσα από την θέση του για έναν υπέρ του δέοντος υπερκαβαφισμό που όντως επικρατούσε. Πάντως ο Στρατής Τσίρκας ήταν βέβαιος για την πατρότητα του λίβελου του 1912 λέγοντας.
«Για πολλά χρόνια στο αρχείο των σεσημασμένων καβαφοφάγων , το δελτίο του γενάρχη τους Ροβέρτου Κάμπου έμεινε δίχως φωτογραφία. Αλλά τώρα ξέρουμε πως πίσω από το λεβαντίνικο αυτό ψευδώνυμο. Κρυβόταν ο ποιητής Πέτρος Μάγνης...
Ομοίως ο καθηγητής Γ. Π. Σαββίδης ταυτίζει τον Κάμπο με τον Μάγνη, το ίδιο και ο Ι. Μ. Χατζηφώτης.
Γεγονός είναι ότι ο «Κάμπος» πέτυχε το στόχο του . Να μείνει στην ιστορία σαν ο συγγραφέας του λίβελου του 1912. Μπορεί να μην το πέτυχε σαν ποιητής ήσαν ότι άλλο αλλά το πέτυχε με αυτόν το τρόπο. Ήταν όμως ο Μάγνης ο συγγραφέας του λίβελου του 1912;
Ο λίβελος του 1912 ήταν η πλέον ξεκάθαρη επίθεση κατά του καβαφικού έργου. Αιχμές όμως καθώς και διαφωνίες κεκαλυμμένες ή όχι συναντάμε και αλλού.
Ο Άγγελος Δόξας σε παλαιό μελέτημα του σε εφημερίδα με τον τίτλο «Ο πανηδονισμός του Καβάφη» αναφέρει
«Τόσο η εγκεφαλική σκέψη που χαρακτηρίζει τα γραπτά του Καβάφη όσο και ο ανώμαλος ψυχισμός του είχαν άμεση επίδραση στην γλωσσολογική του έκφραση. Μπορεί κανείς να λάβει υπ ' όψη ότι δεν έμαθε την Ελληνική γλώσσα παρά καθυστερημένα και τεχνητά, ή ότι μιμήθηκε προγενέστερος έλληνες ποιητές που έγραψαν σε καθαρεύουσα αλλά ούτε το ένα ούτε το άλλο εξηγούν την γλωσσολογική διαστροφή που παρουσιάζει όταν μέσα στην καθαρεύουσα που χρησιμοποιεί συνευρίσκονται λέξεις δημοτικής ή ιδιωματισμοί ανατολίτικοι ή προκαλεί συνεύρεση μιας λέξης της καθαρεύουσας με μια της δημοτικής. Άλλοτε πάλι παραμορφώνει τις λέξεις δημιουργώντας μια Τρίτη διάλεκτο , ούτε καθαρεύουσα ούτε δημοτική , ανάλογη με το τρίτο φύλο που τόσο τον ηδονίζει. Έτσι δεν λεει ούτε «ύαλος» ούτε «γυαλί» αλλά «υαλί », δεν λεει ούτε «ίασμος» ούτε «γιασεμί» αλλά «ιασεμί...
Είναι φανερά καυστικός ο Δόξας όχι χωρίς επιχειρήματα αλλά ακόμα κι ο Τ. Μαλάμος που γνώρισε από κοντά τον Καβάφη κι είναι ο πιο υπεύθυνος μελετητής του αναφέρει.
Το έργο του Καβάφη , έργο εγκεφαλικό , δεν μπορεί να συγκινήσει παρά ένα περιορισμένο κύκλο ευπαθών της ποίησης ...Είναι το έργο ενός ηδονιστή μάλλον και οι κάποιοι τόνοι συγκρατημένης απελπισίας που υπάρχουν σ΄αυτό μέσα, οφείλονται στις δυσκολίες που έβαζε η κοινωνία , ως χθες ακόμα στον παράνομο ηδονισμό του».
Σε κριτική του στην «Εστία» σε μιαν βαθιά ανάλυση της γλωσσικής τέχνης του Καβάφη ο Τέλλος Άγρας μεταξύ άλλων ομιλεί για κακούς στίχους.
«...Όλοι οι πολυσύλλαβοι του στίχοι είναι κακοί. Άλλοι είναι άτμητοι, δηλαδή οι τομή τους δεν συμπίπτει μαζί με το τέλος της λέξεως, αλλά συμβαίνει μέσα στην λέξη , ή ανάμεσα στο άρθρο και στο όνομα .Τομή νοητή που το πιο συχνά, την κάμνει μαζί και με κακόν τονισμό. - Άλλοι είναι παρατονισμένοι.- Άλλοι δεν εκτείνονται σε ακέραιον ίαμβο, αλλά σε μισό. Το μέτρο τους δεν καμπυλώνει, αλλά σκοντάφτει πάνω σ όρθια συλλαβή, μονωμένη , που θέπρεπε να κοπεί σύρριζα. Με μαθηματική στιχουργική μερικοί απ' αυτούς τους κακούς στίχους μπορούν να διαβαστούν καλά...»
Είναι γνωστή άλλωστε και η στάση του Παλαμά και η θέση που διατύπωσε σε ερώτηση του Λουκά Χριστοφίδη
«...Πάω να φτάσω στο εκπόρθισμα της γνώμης σας για τον Καβάφη. Θέλω να μάθω μετρ , αν δε γελιέμαι στην κρίση μου, νομίζοντας τον για ότι άλλο παρά για ποιητή...
Ο Δάσκαλος μουδιάζει , κάμνει ένα οκνό κίνημα και στέκεται όρθιος...Σαν να θέλει να βάλει τέρμα στη συνάντηση μας...Σηκώνουμε κι εγώ αλλά αγνοώ την ευγένεια, στην ανάγκη να εκβιάσω τη γνώμη του συνομιλητή μου....
Λοιπόν Δάσκαλε;
Τα δυο του μάτια ειρωνευτικά ζητούν να μαντέψουν από τα δικά μου , ποια χρήση θα κάμω στην απάντηση που θα μούδιδε...Πονηρεύομαι κάμνοντας τον αγαθό...Πιστεύω να μην του λείπει σοφία...
Σιωπά για μια στιγμή κι ύστερα:
«Μα για ποιητής ....Δεν ξέρω ίσως να κάμνω λάθος...Μάλλον για ρεπορτάζ μοιάζουν τα γραπτά του, λες και φροντίζει να μας δώσει ρεπορτάζ από τους αιώνες!...
Ο Παλαμάς ποτέ δεν παραδέχτηκε τον Καβάφη σαν ποιητή. Αλλά κι ο Καβάφης δεν συμπαθούσε τον Παλαμά. Τον έλεγε περιπαιχτικά μάλιστα Παρλαμά λόγω του ότι ήταν πολυγραφότατος (Ο Παλαμάς). Άλλωστε ήταν γνωστό ότι ο Καβάφης εκτιμούσε μόνο όσους τον θαύμαζαν και τον εκτιμούσαν σαν ποιητή.
Η διαφορετικότητα του Καβάφη οδήγησε ακόμα και σε σατιρική στάση πολλούς από τους λόγιους της εποχής. Κι αν αργότερα ο Πέτρος Χάρης διατύπωσε την μομφή για τον Καβάφη «Ότι ο Καβάφης βλέπει την ζωή σαν κάτι τελειωμένο, δεν την ανακαλύπτει δηλαδή, και δεν τη δημιουργεί κάθε στιγμή» να μια παλαιότερη πιο εύθυμη κριτική στάση εναντίον του με ένα σατιρικό ποιηματάκι του 1922.

ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ
Διαβάζοντας τους στίχους σου
Τους πήρα για αινίγματα
Η κάλλιο - μη θυμώσεις -
Για αλατζαδένια δείγματα.
Θυμήθηκα δε το ρητό
- Που εδώ κολλά σα βδέλλα -
Από την πόλη έρχομαι
Και στην κορφή κανέλλα.

Γιώργος Πολ. Παπαδάκης Περιοδικό ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ Τεύχος 152

Νο 64

Dorallen Davis (ΗΠΑ)
.
.
ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΙΣ

Πάρα πολύ καλαίσθητος και πάρα πολύ έξυπνος,
και νέος κοινωνίας πολύ καλής,
ήτανε για να πάρει, σαν αστείως,
στο τραγικό την εγκατάλειψί του.
Άλλωστε όταν ο φίλος του είχε πει «Για πάντα
θάχουμε αγάπη εμείς» - κ' εκείνος που το είπε
κι αυτός που το άκουσε, το ξέρανε συμβατικό.
Μετά τον κινηματογράφο, και τα δέκα
λεπτά που μείνανε στο μπαρ, μια νύχτα είχε ανάψει
στα μάτια και στο αίμα των η επιθυμία
και πήγανε μαζύ, κ' ελέχθη το «για πάντα».

Εξ άλλου το «για πάντα» τους διήρκεσε τρία χρόνια.
Λίαν συχνά λιγότερο διαρκεί.

Πάρα πολύ καλαίσθητος, και πάρα πολύ έξυπνος
ήτανε για να πάρει τραγικά το πράγμα'
και πάρα πολύ έμορφος - και πρόσωπο, και σώμα -
για να θιχθή καθόλου η σαρκική του φιλαυτία.

Κ.Π. Καβάφης : Ατελή Ποιήματα (Ίκαρος)

No 63

Steve Walker (Καναδάς)
.
.....
ΔΥΟ ΝΕΟΙ, 23 ΚΑΙ 24 ΕΤΩΝ

Απ' τες δεκάμισυ ήτανε στο καφενείον,
και τον περίμενε σε λίγο να φανεί.
Πήγαν μεσάνυχτα - και τον περίμενεν ακόμη.
Πήγεν η ώρα μιάμισυ· είχε αδειάσει
το καφενείον ολοτελώς σχεδόν.
Βαρέθηκεν εφημερίδες να διαβάζει
μηχανικώς. Απ' τα έρημα, τα τρία σελίνια του
έμεινε μόνον ένα: τόση ώρα που περίμενε
ξόδιασε τ' άλλα σε καφέδες και κονιάκ.
Κάπνισεν όλα του τα σιγαρέτα.
Τον εξαντλούσε η τόση αναμονή. Γιατί
κιόλας μονάχος όπως ήταν για ώρες, άρχισαν
να τον καταλαμβάνουν σκέψεις οχληρές
της παραστρατημένης του ζωής.
Μα σαν είδε τον φίλο του να μπαίνει - ευθύς
η κούρασις, η ανία, οι σκέψεις φύγανε.
Ο φίλος του έφερε μια ανέλπιστη είδησι.
Είχε κερδίσει στο χαρτοπαικτείον εξήντα λίρες.
Τα έμορφά τους πρόσωπα, τα εξαίσιά τους νειάτα,
η αισθητική αγάπη που είχαν μεταξύ τους,
δροσίσθηκαν, ζωντάνεψαν, τονώθηκαν
απ' τες εξήντα λίρες του χαρτοπαικτείου.
Κι όλο χαρά και δύναμις, αίσθημα κι ωραιότης
πήγαν - όχι στα σπίτια των τιμίων οικογενειών τους
(όπου, άλλωστε, μήτε τους θέλαν πια):
σ' ένα γνωστό τους, και λίαν ειδικό,
σπίτι της διαφθοράς πήγανε και ζητήσαν
δωμάτιον ύπνου, κι ακριβά πιοτά, και ξαναήπιαν.
Και σαν σωθήκαν τ' ακριβά πιοτά,
και σαν πλησίαζε πια η ώρα τέσσερες,
στον έρωτα δοθήκαν ευτυχείς.

Κ.Π. Καβάφης : Άπαντα (Ίκαρος)

No 62

Αποτοξίνωση. Κύματα πόνου που ξαναγυρίζουν κάθε τόσο. Απατηλή ηρεμία ενδιάμεσα, αναμονή μιας νέας κρίσης, που μπορεί ν’ αρχίσει ξαφνικά. Και στην κρίση είμαι ανίσχυρη, παράλυτη, παρασέρνομαι σαν από ανεμοστρόβιλο, δεν μπορώ πια ούτε να φωνάξω ή να κλάψω. Ξανανεβαίνω στην επιφάνεια, προσπαθώ να πάρω ανάσα, σαν να πνίγομαι. Στέκομαι σε λεπτά, ύστερα σε ώρες. Αν επιζήσω τούτη τη μέρα, αν ζήσω τη μια ώρα μετά την άλλη, με το ζόρι το καταφέρνω μετά την πρώτη κρίση. Δεν ασχολούμαι με τίποτε άλλο εκτός από την επιβίωση, να μην υποκύψω σ’ όλα μου τα ένστικτα που μου λένε πως θέλω να πεθάνω. Η ανάποδη ταινία, η ίδια ταινία. Θέλω να κατέβω. Όμως αναγκάζω τον εαυτό μου να ζήσει, τη μια ώρα μετά την άλλη, αργότερα τη μια μέρα μετά την άλλη. Κάνω τις χειρονομίες της ζωής. Τρώω, μιλάω μηχανικά, προσπαθώ να μεθύσω τον πόνο μου στον καυτό ήλιο, μέχρι να ζαλιστώ, να βυθιστώ, να μην είμαι πια παρά ένα κορμί…
Πόνος, πάντα καινούργιος πόνος, όταν βρίσκω τα παιχνίδια της Πέτγε, που τα έχει ξεχάσει. Το επιπόλαιο γράμμα της Άννας, που το διαβάζω με τρεμουλιαστά, αεικίνητα χέρια. Οι πρώτες κρίσεις οργής. Αυτή η προδοσία της σχέσης που είχαμε.
Και λίγο πριν φύγω της γράφω το γράμμα που πρέπει να είναι το τελευταίο. Ότι τη μισώ. Όχι τον Τον, που μαζί του έχω ήδη λογαριαστεί. Που γι’ αυτόν δεν νιώθω παρά ένα μείγμα οίκτου και μνησικακίας. Όταν βλέπω πώς χώνεται όλο και πιο βαθιά στο βούρκο της βρώμικης πολιτικής του. Μίσος για την Άννα, που το ‘σκασε, που μου στέρησε τη δυνατότητα να παλέψω μαζί της για τη σχέση μας.

Ania Meulenbelt : Το τέλος της ντροπής (Nέα σύνορα)

No 61

"Σαν ένα πρωινό όταν ήμασταν νέοι, μαζί"
"Σαν το πρωί που έφυγες από κείνο το παλιό σπίτι, όταν ήσουν δεκαοχτώ κι ήμουν, τι ήμουν, μόλις είχα κλείσει τα δεκαεννιά, έτσι δεν είναι; Ήμουν δεκαεννιά χρονών κι ήμουν ερωτευμένος με τον Λουίς κι ήμουν ερωτευμένος μαζί σου και νόμιζα ότι δεν είχα δει ποτέ μου τίποτα τόσο όμορφο όσο εσύ να βγαίνεις από την μπαλκονόπορτα νωρίς το πρωί, ακόμα νυσταγμένη, με τα εσώρουχα σου. Δεν είναι παράξενο;"
"Ναι", λέει η Κλαρίσα. "Ναι. Είναι παράξενο"
"Απέτυχα".
"Σταμάτα να το λες αυτό. Δεν απέτυχες".
"Απέτυχα σου λέω. Δε ζητώ συμπόνια. Όχι συμπόνια. Απλώς νιώθω μια λύπη απύθμενη. Αυτό που ήθελα φάνταζε απλό. Ήθελα να δημιουργήσω κάτι τόσο ζωντανό και τόσο συγκλονιστικό που θα στεκόταν ισάξια πλάι στο πρωινό της ζωής κάποιου. Στο πιο συνηθισμένο πρωινό. Για δες τι προσπάθησα να κάνω. Τι ανοησία".

Michael Cunningham : Οι ώρες (Νέα Σύνορα)

Νο 60

...Αι προσερχόμεναι ανά ζεύγη εισερχόμεναι εις τον Ναόν και αφού υποκλίνονται τρεις φορές προ του Φαλλού κάθηνται επί ανακλίντρων ωρισμένων δια το ζεύγος. Είτα έρχεται η Μεγάλη Ιέρεια, ήτις χαιρετώσα δι' υποκλίσεως τας καθημένας, αι οποίαι εγειρόμενοι ανταποδίδουσι δι' υποκλίσεως τον χαιρετισμόν, καταλαμβάνει την έδραν αυτής και κτυπά δις τας παλάμας της. Τότε αρχίζει η μουσική, ήτις είναι όπισθεν της έδρας αύτης έν προανάκρουσμα της λύρας και ακούεται παθητική και μελωδική γυναικεία φωνή ψάλλουσα το Γαζέλ (έμμετρον περσικόν ερωτικόν ποίημα).

Ω συ μεγάλη βασίλισσα των ερώτων.
Ω συ η φύλαξ των ηδονών των πάντοτε χορτασθεισών, αλλά και αδιαλείπτως αναγεννωμένων.
Ω συ η μήτηρ των ερώτων, οι οποίοι προοιμιάζουν την μεγάλην πράξιν της διαιωνίσεως.
Ω συ η οποία χύνεις εις τας καρδίας μας χειμάρους επιθυμιών και φλογών.
Ω συ η βασίλισσα των βασιλισσών, της οποίας οι κόλποι δεν εγνώρισαν αισχύνην.
Ω συ η ωραία των ωραίων, της οποίας η λευκή και αρωματική χειρ κρατεί το κλειδίον των υπερτάτων ηδονών.
Ω συ το μυστικόν σου όνομα είναι το καθαρώτερον των αρωμάτων.
Ω συ η οποία συγκεντρώνεις όλας τας αισθήσεις του έρωτος, δώσε ημίν σήμερον ό,τι οι άνδρες ηρνήθησαν εις ημάς.
Δώσε ημίν την ευτυχίαν και την μέθην.
Δώσε ημίν την ηδυπάθειαν και την λήθην.
Και θα σε στεφανώσωμεν με άνθη, και θα παραμείνωμεν μέχρι τέλους πισταί προς Σε την διαιωνίστριαν της ανθρωπότητος.
Αμήν,Αμήν, Αμήν.

Αι αγαπώσαι - Αι ομοφυλοφιλίαι των εν Κωνσταντινουπόλη Μουσουλμανίδων
Κείμενα: Mηνάς Χριστόπουλος - Ζωγραφιές: Δημήτρη Χατζόπουλος (Άγρα)

Νο 59

Oren Elbaz (Ισραήλ)

.

.

Η Μεταφυσική της μιας Νύχτας δίνει με την πιο αδιαφανή ρεαλιστικότητα τι ένιωθε αυτός ο άνθρωπος, πώς βίωνε τις ίδιες του τις κινήσεις. Δημοσια Πάρκα, ουρητήρια, σκοτεινά δωμάτια, μαύροι, λευκοί, νέοι και γέροι, - έχεις την εντύπωση ότι μια καινούργια τάξη και ιεραρχία έχει οργανωθεί δίπλα στον ανύποπτο περαστικό, που την οσμίζεται και μερικές φορές γλιστράει για μια βιαστική συνεύρεση μέσα της, αλλάγρήγορα φεύγει και ξαναγυρνάει στην απολαυστική ρουτίνα της καθημερινότητας.
Ο Αγγελάκης ήθελε να ζει σε έναν κόσμο αδιάπτωτης έντασης, συνεχούς ερεθισμού και πίεσης των αισθήσεων, σε έναν κόσμο όπου η αστική πλήξη και η μικροαστική αυτοικανοποίηση δεν θα υφίσταντο και δεν θα καθήλωναν την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Ίσως εκεί να έβρισκε την ελευθερία του. Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι δεν την βρήκε ούτε εκεί. Αυτό είναι άλλωστε και το αδιέξοδο κάθε αισθησιοκράτη. Η τεχνολογία του εαυτού μας, όπως έλεγε και ο ύστερος Φουκώ, είναι πλασμένη με τέτοιο τρόπο ώστε η απολύτρωση του σώματος από την ψυχή, να μην καταλήγει στην ελευθερία και την αγιότητα που οραματιζόμαστε. Αντίθετα, η υπέρβαση των αισθήσεων, οδηγεί σε ένα είδος κενώσεως της ύπαρξης σε κάποια μορφή άρσης των νοηματοδοτικών μηχανισμών του ανθρώπου. Αυτό που απορρέει στο τέλος, είναι η βεβαιότητα ότι η αποκτημένη εμπειρία δεν ήταν η εμπειρία που προσδοκούσαμε. Η εποχή μεταμορφώνεται σε σκιά, ο έρωτας σε σκιαμαχία, ο χρόνος σε στιγμές παραφροσύνης και έκτασης χωρίς διάρκεια, συνοχή, ελπίδα.

Βρασίδας Καραλής : Για τον Ανδρέα Αγγελάκη (Οδός Πανός)

No 58

Ishikawa Toyonobu (Ιαπωνία)
.
ΕΓΩ ΜΕΤΑΜΦΙΕΣΜΕΝΟΣ ΣΕ ΙΕΡΗ ΠΟΡΝΗ

Απόγευμα και κρατώντας καθρεφτάκι στ' αριστερό μου χέρι
μάδησα μια μια τις τρίχες απ' τα γένια μου με προσοχή.
Ξύρισα τα φρύδια, τα 'κανα τόξο με κραγιόν,
στρογγύλεψα τα χείλη μου και τα 'βαψα.
Πήρα περούκα με άχνα που και που γαλάζιας πούντρας
και την έβαλα, στολίστηκα στο μέτωπο με μια χρυσή κορδέλα.
Για να κρύψω το καρύδι του λαιμού μου
έβαλα μια παρόμοια, αλλά μεγαλύτερη, χρυσή κορδέλα.
Φόρεσα στα χέρια και στους αστραγάλους βραχιόλια,
στα πόδια πέδιλα από προβιά.
Φόρεσα ρόμπα γυναικεία ξεθωριασμένη απ' τον καιρό,
ιδρώτα ποτισμένη,
καθάρισα τα δόντια μου, έφτυσα, μάσησα φύλλα ευωδιασμένα.
Έτριψα με φτηνό αρωματικό λάδι
τις μασχάλες μου και την κοιλιά μου
και βγήκα απ' τον καθρέφτη, τράβηξα
για μια στοά του ερειπωμένου ναού.
Μονάχα νεαροί θεοί και ταξειδιώτες πέρναγαν.
Ένα πουλάκι με φωνή σμαράγδινη
κούρνιαζε σ' ένα σμαραγδένιο δέντρο και τραγούδαγε:
"Είσαι άντρας. Είσαι άντρας. Κι όχι μονάχα αυτό,
αλλά και γέρος."
"Στον εγκατελειμμένο δρόμο, απ' όπου έρχονται και φεύγουν
θεοί και προσκυνητές,
όλοι δεν είμαστε αξιοθρήνητες πουτάνες;"
Στο σμαραγδένιο δάσος έκλαψα γοερά.

M.Takahashi \ Ιαπωνία

Από την ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟΚΛΙΝΟΝΤΟΣ ΕΡΩΤΙΣΜΟΥ (Γνώση)
Μετάφραση: Ανδρέας Αγγελάκης

Νο 57

David W. Haskins (ΗΠΑ)
.
ΔΕΝ ΘΑ ΣΥΝΙΣΤΟΥΣΑ ΕΡΩΤΑ

ένιωθα σαν να ‘μπηξαν ένα στεφάνι
με αγκάθια στο κεφάλι μου, αλλά το ‘ ριξα στο αστείο
πήρα το σιδηρόδρομο κι όρμησα
στα σχολικά αποχωρητήρια ν’ αυνανιστώ
κι έγραψα κρυφά
για την κόλαση της εφηβείας μου
επειδή ήμουνα «διαφορετικός»
πρώτος και τελευταίος του είδους μου
πνίγοντας έντονες αισθήσεις
σε πισίνες και σε δωμάτια των χαμάμ
παθιασμένος για χείλη και γεννητικά όργανα
τρελός για πισινούς
που ο Ουίτμαν κι ο Λόρκα
κι ο Κάτουλλος κι ο Μάρλοου
κι ο Μισελάντζελο
κι ο Σωκράτης θαύμαζαν

κι έγραψα : Φίλοι
αν επιθυμείτε να επιβιώσετε
δεν θα σας συνιστούσα
Έρωτα

Harold Norse
Από την ανθολογία αμερικανική ομοφυλόφιλη ποίηση (Οδυσσέας)
Μετάφραση : Ανδρέας Αγγελάκης.

Νο 56

Για πόσα ονόματα έχω να γράψω,
να δεηθώ για την ψυχή και το χαραμισμένο σώμα τους,
για πόσους άγιους και μαρτύρους της εκκλησίας μας,
για πόσες αδελφές κρυφές με αδυναμία στην ποίηση
και γενικώς, τις τέχνες,
για πόσους άντρακλες που το 'λεγε η καρδιά τους.
Ποιος, επιτέλους, θα βρεθεί
να γράψει το μαρτυρολόγιο τούτο,
ποια πένα που θα στάζει αίμα
θα δικαιώσει όλους εκείνους τους ανώνυμους,
τις αγιασμένες απ’ τη στέρηση ζωές τους;

Ανδρέας Αγγελάκης : Η Μεταφυσική της μιας Νύχτας (Γνώση)

No 55

-Δεν είχε περάσει πολλή ώρα που στεκόμουν στο παράθυρο, όταν ξαφνικά τον είδα. Θα πρέπει να μπήκε απ’ την πόρτα του πάρκου. Τον είδα τη στιγμή που διέσχιζε το χολ. Σταμάτησε λίγα μέτρα μακριά μου.
Χαμογελά, προσπαθεί να γελάσει, να κοροϊδέψει, τα χέρια του όμως τρέμουν.
-Εκεί έγινε. Ο έρωτας για τον οποίο σας μίλησα ήταν εκεί. Εκεί είδα, για πάντα, έναν νεαρό ξένο με γαλάζια μάτια και μαύρα μαλλιά, είδα εκείνον για τον οποίο θα ήθελα να πεθάνω μπροστά σας εκείνο το βράδυ στο καφέ πλάι στη θάλασσα – χαμογελά, ειρωνεύεται, αλλά τρέμει ακόμη.
Εκείνη τον κοιτάζει, επαναλαμβάνει τις λέξεις για να τις πει: Ένας νεαρός ξένος με γαλάζια μάτια και μαύρα μαλλιά.

Μαργκερίτ Ντυράς : Μάτια γαλανά, μαύρα τα μαλλιά (Εξάντας)

No 54

(ΣΙΝΑ 966, 13ος αιώνας, ελληνικά)

Τάξις προς Επισημοποίηση Ένωσης Ομοφύλων*

i
Αυτοί που προορίζονται να ενωθούν θα έλθουν μπροστά από τον ιερέα, ο οποίος θα τοποθετήσει το Ευαγγέλιο στο κέντρο του τραπεζιού, και ο πρώτος από αυτούς που θε ενωθούν θα βάλει το χέρι του πάνω στο Ευαγγέλιο και ο δεύτερος θα βάλει το χέρι του πάνω στο χέρι του πρώτου. Και έτσι σφραγίζοντας τους, θα πει ο ιερέας τη λιτανεία.
...
v.
Ειρήνη υμίν.
Κλίνατε τις κεφαλές σας.
Ω Κύριε και Θεέ μας, που μας ευνόησες δίνοντας μας όλα τα αναγκαία για τη σωτηρία μας και μας διέταξες να αγαπάμε ο ένας τον άλλον και να συγχωρούμε τις αδυναμίες ο ένας του άλλου, ευλόγησε, ευγενικέ Κύριε που αγαπάς το καλό, αυτούς τους δούλους σου, που αγαπούν ο ένας τον άλλο, και έχουν έρθει σ' αυτήν την αγία εκκλησία σου, για να λάβουν την ευλογία σου. Δώσε τους αναίσχυντη πίστη, αληθινή αγάπη,και όπως Εσύ έδωσες στους αγίους αποστόλους σου την ειρήνη σου και την αγάπη σου, δώσε και σε αυτούς, Ω Χριστέ και Θεέ μας, όλα τα αναγκαία για τη σωτηρια και την αιώνια ζωή.
Γιατί Εσύ είσαι το φως, η αλήθεια και η αιώνια ζωή και δική σου είναι η δόξα.
...

* εδώ σε απόδοση στα νέα ελληνικά

Τζων Μπόσγουελ : Γάμοι μεταξύ ανδρών. Οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα, Ρώμη και μεσαιωνική Ευρώπη. (Σ.Ι.Ζαχαρόπουλος)

No 53

Tom Asad (HΠΑ)
.
Ο ΕΡΩΤΑΣ ΚΟΙΜΑΤΑΙ ΣΤΟ ΣΤΗΘΟΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ

Ποτέ σου δεν θα μάθεις πόσο σ’ αγαπώ
γιατί βαθιά στο στήθος μου κοιμάσαι.
κι εγώ σε κρύβω μέσα μου σαν να ‘ σαι
κάποια φωνή από ατσάλι κοφτερό.

Νόμος που σμίγει σάρκα κι ουρανό
το στήθος μου που κλαίει έχει λαβώσει
και λόγια σκοτεινά έχουν δαγκώσει
το πνεύμα σου που είναι αυστηρό.

Το πλήθος περιμένει συναγμένο
την αγωνία μου και το κορμί σου,
πηδούν μέσα στους κήπους και χορεύουν.

Όμως εσύ, αγάπη μου, κοιμήσου.
Άκου το αίμα στα βιολιά σπασμένο!
Κοίτα που ακόμα μας παραμονεύουν!

Φ. Γκαρθία Λόρκα : Σονέτα του σκοτεινού έρωτα (Μικρή άρκτος)
Μετάφραση : Σωτήρης Τριβιζάς.

No 52

Steve Walker
.
ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΙΙΙ

Να κοιμάσαι σε ξένο κρεβάτι, να ξυπνάς
σ’ ένα δωμάτιο στο οποίο ποτέ δεν θα επιστρέψεις
και στο αμυδρό φως του ξημερώματος
να ψάχνεις τα ρούχα (πού να 'ναι

η φανέλα; ), το δαχτυλίδι, την κάλτσα (και το ταίρι της; )
ενόσω ακόμη κοιμάται εκείνο το αγόρι που εχθές
σου χαμογέλασε στο μπαρ : αυτή η βελόνα
που σπάνια βρίσκεται σε αχυρώνα.

Σαστισμένος και κατάκοπος τώρα φεύγεις
και καθώς ψάχνεις ταξί, χαμογελάς ξανά,
απολαμβάνοντας πάλι στα χείλη τη γεύση του.

Κοιτάζεις χαρούμενος ένα αστέρι στο βαθύ μπλε
και σφυρίζεις. Καλά είναι - όχι, δεν ήταν έρωτας…–
έχοντας χάσει το Βορρά, να υπάρχει ακόµη ο Νότος.

Luis Martínez de Merlo / Ισπανία
Από την Ανθολογία ομο-ερωτικών ποιημάτων
Η έλξη των ομωνύμων (Οδυσσέας)
Μετάφραση: Ρήγας Κούπα

No 51

Francoise Nielly (Γαλλία)

.

.

Έμεινε μόνος κι ένιωσε ανακούφιση. Αναγκάσθηκε να σκεφτεί κάτι που πολύ καιρό τώρα απέφευγε’ δεν του άρεσαν οι γυναίκες, σχεδόν τις αποστρεφόταν, κάρφωνε πολύ συχνά το βλέμμα του πάνω στο στήθος τους κι αυτό του δημιουργούσε αποστροφή. Αναρωτιόταν γιατί το προβάλλουν, κανέναν πόθο δεν του δημιουργούσαν.
Αυτόματα του ήρθε στο μυαλό ο Δημήτρης. Ήθελε να τον έχει δίπλα του και να του χαϊδεύει τα μαλλιά. Μόνο αυτό θα του αρκούσε. Μετά θα έγερνε στον ώμο του, θα έκλεινε τα μάτια, θα αποκοιμιόταν. Μόνο αυτό ήθελε, τίποτ’ άλλο.
Ξάπλωσε στον καναπέ κι έκλεισε τα μάτια του, ένιωσε τις άκρες τους να καίγονται. Είχε καιρό να κλάψει. Το κλάμα του ήταν βουβό, μούσκεψαν τα πάντα κι έτσι αποκαμωμένος κοιμήθηκε.

Δημήτρης Χατζόπουλος : Μπριγιόλ (Εμπειρία Εκδοτική)

Νο 50

Louis Marie De de Schryver (Γαλλία)

.

...Η Παντέλ έβαλε το χέρι της γύρω από τους ζαρωμένους ώμους της Στήβεν και είπε: "Έχεις να επιτελέσεις ένα έργο - προχώρα και πραγματοποίησε το! Ακριβώς επειδή είσαι αυτό μπορείς να γράψεις έχοντας μια ασυνήθιστη επίγνωση και των δυο φύσεων - να γράψεις για τις γυναίκες και για τους άντρες από την προσωπική σου πείρα. Τίποτα δεν είναι εντελώς λάθος, τίποτα δεν πάει χαμένο. Είμαι σίγουρη για αυτό - και είμαστε όλοι μέρος της φύσης. Κάποια μέρα ο κόσμος θα το αναγνωρίσει, αλλά στο μεταξύ υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει.
Για όλους τους άλλους που είναι σαν κι εσένα, αλλά λιγότερο δυνατοί και ίσως πολλοί από αυτούς με λιγότερα χαρίσματα, πέφτει σε εσένα ο κλήρος να έχεις το θάρρος να κάνεις το καλό, κι εγώ είμαι εδώ για να σε βοηθήσω να το κανείς, Στήβεν"

Ράντκλιφ Χολ : Το πηγάδι της μοναξιάς (Κουκίδα)