No 821

Αλέξανδος Αλεξανδράκης

«Θα ‘πρεπε να ξυρίζεσαι δύο φορές την ημέρα…»

«Μα το πρωί… θέλω να πω… κάθε πρωί…»

Ήθελε να πει, αλλά ο ταγματάρχης δεν ήθελε να τον βλέπει αξύριστο στις εφτά το βράδυ.

«Για την τάξη. Όχι για μένα… Για την τάξη!» επέμενε.

Δεν είχε προσχεδιαστεί εκείνη η χειρονομία. Δηλαδή τα δάχτυλά του αριστερού χεριού του ταγματάρχη να διαγράψουν μια αργή τροχιά, για να αγγίξουν το πρόσωπο του στρατιώτη. Και πάνω που τα δάχτυλα περίμεναν να αγκυλωθούν στα σκουρόχρωμα γένια, ο άλλος τραβήχτηκε. Ένα κενό λίγων εκατοστών. Τραβήχτηκε σαν να είχε οργανώσει την άμυνά του, πανέτοιμος να αποφύγει ένα τέτοιο άγγιγμα. Μόνο που στη βιασύνη του, κάνοντας μισό βήμα πίσω, ένα γυάλινο σταχτοδοχείο γεμάτο αποτσίγαρα κομματιάστηκε στο πάτωμα. Κατά περίεργο τρόπο, ο σκληρός ήχος του γυαλιού που θρυμματίζεται ακούστηκε λιγότερο παράταιρος από το συγκινητικό φινάλε του Τελευταίου ρόδου του καλοκαιριού στο στέρεο.

«Δεν είναι τίποτα…»

«Συγγνώμη, κύριε. Θα τα μαζέψω αμέσως…»

Γιάννης Ξανθούλης: Ο γιος του δασκάλου (διόπτρα)

No 820

 
Στις 7 Ιουλίου 1446, λίγο μετά τις εννιά το πρωί, ο κρητικός Μιχάλης από τον Χάνδακα οδηγείται απο τις φυλακές της Βενετίας στη γειτονική μικρή πλατεία του Αγίου Μάρκου. Εκεί, ανάμεσα στους δύο στύλους των προστατών αγίων της πόλης, του αγίου Θεοδώρου και του αγίου Μάρκου, όπου ήταν ο τόπος εκτέλεσης των καταδικασμένων σε θάνατο, είχε στηθεί το ξύλινο ικρίωμα και είχε γίνει η προετοιμασία της πυράς. Σε άθλια κατάσταση από τα βασανιστήρια, που είχε υποστεί όσες μέρες τον κρατούσαν για ανάκριση στη φυλακή, οδηγείται από τους φρουρούς δέσμιος, με τη συνηθισμένη συνοδεία των παρηγορητών μελών της «Αδελφότητας του Καλού Θανάτου», τις πένθιμες ψαλμωδίες και τους ήχους από τις καμπάνες, ανεβαίνει με τη βία στο ικρίωμα και υποχρεώνεται να γονατίσει για να δεχτεί την άφεση των αμαρτιών-του από τον ιερέα. Έπειτα αναγκάζεται να σκύψει πάνω στο χοντρό ξύλο και δέχεται το χτύπημα από το τσεκούρι του δήμιου. Μετά τον αποκεφαλισμό, το σώμα και το κεφάλι-του προσδένονται με αλυσίδα σε ένα πάσσαλο πάνω στον σωρό των ξύλων και ο δήμιος βάζει φωτιά φροντίζοντας να διατηρηθεί, ώσπου ο νεκρός να αποτεφρωθεί.

Το πλήθος που έχει συγκεντρωθεί παρατηρεί χωρίς ιδιαίτερη περιέργεια, ίσως με κάποια θλίψη, ίσως με ικανοποίηση. Έχει συνηθίσει το θέαμα που επαναλαμβάνεται κάθε τόσο με την ίδια μακάβρια ιεροτελεστία. Δεν είναι, άλλωστε, σπάνιες και οι περισσότερες από μία εκτελέσεις την ίδια μέρα. Το έγκλημα για το οποίο είχε κατηγορηθεί και είχε βρεθεί ένοχος ο άνθρωπος εκείνος ήταν ο σοδομισμός.

Αυτή θα μπορούσε να είναι η περιγραφή της εκτέλεσης του καταδίκου από αυτόπτη μάρτυρα Το περιστατικό επιλέχθηκε τυχαία Είναι μία απο τις εκατοντάδες των ανάλογων περιπτώσεων που έχουν καταγραφεί στα πρακτικά των συνεδριάσεων του Συμβουλίου των Δέκα της Βενετίας. Το μόνο ιδιαίτερο είναι ότι ο κατάδικος ήταν Έλληνας.
.

Ν. Γ. Μοσχονάς: Έλεγχος και καταστολή της ερωτικής παρέκκλισης στη Βενετία του 15^ου αιώνα

στο Ανοχή και καταστολή στους Μέσους Χρόνους (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών)

No 819

Μια ιδιαίτερα σαδιστική σκηνή βασανισμού του μπακάλη συναντάμε στον Άγιο Σπυρίδωνα (αρχές του 19^ου αι.[;]) στη Δρακιά του Πηλίου, όπου ο «παραζυγιαστής και μπακάλης», όπως επιγράφεται, κρέμεται γυμνός από καντάρι, εν είδει σφαχτού. Το ένα άγκιστρο του κανταριού εφαρμόζει στον πρωκτό του, ενώ στα χέρια του έχει δεθεί και κρέμεται βαρέλι. Το μαρτύριό του εντείνεται από φτερωτό δαίμονα, ο οποίος τον βασανίζει με τα νύχια του και με μια μακριά στραβή γκλίτσα που απολήγει σε τρίαινα. Τέλος, στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής (μέσα του 18^ου αι.) στο Μαρκόπουλο Αττικής, ένας δαίμονας καβαλικεύει τον παραζυγιαστή και του μπήγει στα οπίσθια ράβδο, ενώ στη φορητή εικόνα της Δευτέρας Παρουσίας στο χωριό Δροσοπηγή Ιωαννίνων, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ο μπακάλης εικονίζεται και αυτός με μια ράβδο βυθισμένη στα οπίσθιά του.

[…] ο σαφής σεξουαλικός χαρακτήρας τους και οι ερωτικές πράξεις που υπαινίσσονται αλληγορικά μας δίνουν το δικαίωμα να τις συνδέσουμε με τις κοινωνικές κατασκευές του φύλου, τα στερεότυπα περί ανδρισμού και την κοινωνική απόρριψη συμπεριφορών που σχετίζονται με την σεξουαλική παρέκκλιση. Υπάρχει φυσικά και το ενδεχόμενο οι εν λόγω ποινές να λειτουργούσαν και ως μηχανισμοί συλλογικής άμυνας σε τέτοιου είδους απαγορευμένες συμπεριφορές.

Στέφανος Τσιόδουλος: Τιμωρία, η σκοτεινή όψη της σεξουαλικότητας (futura)