Νο 806

Διαβάζω σημαίνει μεταφράζω, γιατί απλούστατα δεν μπορεί ποτέ οι εμπειρίες δύο ανθρώπων να είναι ίδιες. Ένας κακός αναγνώστης είναι σαν τον κακό μεταφραστή: μεταφράζει κατά λέξη, όταν θα έπρεπε να παραφράσει, και παραφράζει, όταν θα έπρεπε να μεταφράσει κατά λέξη. Όταν μαθαίνουμε να διαβάζουμε, ο ρόλος της παιδείας είναι ασφαλώς σημαντικός, αλλά προέχει το ένστικτο: κάποιοι με πολύ καλή μόρφωση είναι ανεπαρκείς μεταφραστές.

Μια ένδειξη ότι ένα βιβλίο έχει λογοτεχνική αξία είναι ότι μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους. Αντίθετα, απόδειξη του γεγονότος ότι η πορνογραφία δεν έχει καμιά λογοτεχνική αξία είναι ότι, αν επιχειρήσουμε να τη διαβάσουμε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο πλην αυτού που υπαγορεύει το σεξουαλικό κίνητρο, να τη διαβάσουμε, για παράδειγμα, ως το ψυχογράφημα των σεξουαλικών φαντασιώσεων του συγγραφέα, καταλήγουμε να βαριόμαστε μέχρι θανάτου.

Γ.Χ. Ώντεν: Ο ποιητής και η πολιτεία (Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης)

No 805

Ήταν ένα Σάββατο του Μαρτίου 1985, όταν πρώτη ξεκίνησε τον διασυρμό του Αλέξανδρου Ιόλα, η Αγγελική Νικολούλη, η οποία εργαζόταν ως αστυνομική συντάκτης στον «Ελεύθερο Τύπο». Στο σαλόνι της εφημερίδας ο Αντώνης Νικολάου, ντυμένος με το κρινολίνο της «Μήδειας», πόζαρε αποκαλύπτοντας «ποιοι γδύνουν την Ελλάδα». Στην αρχή ανώνυμα. Κανείς δεν έδωσε σημασία.

Για είκοσι μέρες είχε περάσει σχεδόν απαρατήρητο το γεγονός. Ο μόνος που ενοχλούσε τον Ιόλα ήταν ένας εκδότης, ο οποίος ζητούσε χρήματα από τον Ιόλα, για να μην τον διασύρει.

Ο Ιόλας τον έστειλε στον διάβολο, ενώ ο γραμματέας του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Αντώνης Στρατής για μια φορά ακόμη από το τηλέφωνο τον προετοίμαζε. «Φυλάξου από τον Κουρή. Είναι ό, τι πιο άτιμο υπάρχει αυτή τη στιγμή στον Τύπο. Φυλάξου.»

Ο Ιόλας γέλασε και του απάντησε: «Έλα μωρέ που θα πάρουν στα σοβαρά τον Αντώνη. Ο κακόμοιρος για γέλια είναι.»
Το σπίτι μόλις είχε ήδη διαμορφωθεί σε Μουσείο. Οι παραγγελίες έφταναν η μία μετά την άλλη με έργα συγκλονιστικά. Οι επισκέπτες έμεναν άφωνοι. Και ήταν τότε, το καλοκαίρι του 1985, όταν ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ είχε επισκεφθεί την Ελλάδα για δύο παραστάσεις στο Θέατρο Ηρώδη του Αττικού και ήρθε από νωρίς το πρωί για να συναντήσει τον Ιόλα. Την επόμενη μέρα, έδωσε ένα πάρτι προς τιμήν του, όπου παρευρέθηκε και η Μελίνα Μερκούρη, η οποία ήταν τότε Υπουργός Πολιτισμού.

-«Ιόλα» του είπε η Μελίνα, μπροστά στους καλεσμένους του «Σε προσλαμβάνω για σύμβουλο, δέχεσαι;»

-«Πόσα μου δίνεις;» της απαντά πονηρά ο Ιόλας.

-«Σαράντα χιλιάδες!» απάντησε η Μελίνα.

-«Χρυσή μου, στη Σούλα δίνω τα διπλά…»

Ήταν Παρασκευή. Ο Λάζαρος αυτή τη φορά ήταν στεναχωρημένος…

-«Ιόλα, η «Αυριανή» ξεκινάει πόλεμο εναντίον σου… Ίσως αύριο… Ίσως την επόμενη εβδομάδα…»

Νίκος Σταθούλης: Αλεξάνδρου Ιόλα Η ζωή μου (Οδός Πανός)