Gregorio Prieto (Ισπανία)Όμως για να λιώσει το κορμί με τον κόσμο δεν έχει τα μέσα του πνεύματος, που μπορεί να τα κατέχει όλα χωρίς να τα κατέχει, ή σαν να μην τα κατείχε. Το κορμί μονάχα μια φορά μπορεί να αποκτήσει τα πράγματα, κι αυτό μόνο για μια στιγμή, με την επαφή μαζί τους. Έτσι, από τα χνάρια που αυτά αφήνουν πάνω του, γνωρίζει το κορμί τα πράγματα.
Ας μην το κατακρίνουμε: το κορμί, μια και είναι αυτό που είναι, πρέπει να κάνει ό,τι κάνει, πρέπει να θέλει ό,τι θέλει. Να το νικήσεις; Να το τιθασεύσεις; Τι εύκολα λόγια. Το κορμί μαντεύει πως είμαστε αυτό μονάχα για κάποιο καιρό, και πως και κείνο πρέπει να πραγματωθεί με τον τρόπο του, που γι’ αυτό χρειάζεται τη βοήθειά μας. Κακόμοιρο κορμί, άδολο ζωντανό, τόσο συκοφαντημένο’ να θεωρούνται κτηνώδεις οι ορμές του, ενώ η κτηνωδία είναι ίδιον του πνεύματος.
(…) θα μπορέσεις να τα ξεχάσεις όλα, όλα εκτός από το ψηλάφημα του χεριού πάνω σ’ ένα κορμί, θύμηση όπου μοιάζει να σκιρτά, μυστικός και κατάβαθος, αυτός καθαυτός ο παλμός της ζωής.
Λουίς Θερνούδα: Παραλλαγές πάνω σε Μεξικάνικο Θέμα (Ίκαρος)
3 σχόλια:
--θα μπορέσεις να τα ξεχάσεις όλα, όλα εκτός από το ψηλάφημα του χεριού πάνω σ’ ένα κορμί, θύμηση όπου μοιάζει να σκιρτά, μυστικός και κατάβαθος, αυτός καθαυτός ο παλμός της ζωής.--
Το ενδιαφέρον του Θερνούδα για την ποίηση συμπίπτει χρονικά με την σεξουαλική του αφύπνιση. Μέσω της ποίησής του αποδέχεται την ομοφυλοφιλία του ως ουσιαστικό μέρος της ζωής του - της υπόστασής του -, αν και στα πρώτα έργα του δεν το εξέφραζε σαφώς. Γι αυτόν η σαρκική επιθυμία και η σεξουαλικότητα είναι η ίδια η ζωή – μια αντικειμενική αλήθεια που η κοινωνική υποκρισία αναγκάζει πολλούς να την αρνούνται – και ένιωθε καταπιεσμένος όταν οι επιθυμίες του συγκρούονταν με την κοινωνική πραγματικότητα, αν και στο βάθος πίστευε ότι είναι το ανέφικτο που κάνει την έννοια του ιδανικού πολύτιμη και ότι τα απραγματοποίητα ιδανικά είναι αυτά που μας εμπνέουν. Με αυτή του λοιπόν τη θεώρηση για την ζωή τα ερωτικά έργα του είναι εντόνως και κυριολεκτικώς «σωματικά», όπως και το απόσπασμα από το πεζό του κείμενο που μας παραθέτει ο Rey Corazon. Aς δούμε πώς το εκφράζει και στην ποίησή του:
...
Εσύ κι ο έρωτάς μου, ενώ κοιτάζω
το σώμα σου να κοιμάται καθώς
ξημερώνει. Έτσι εποπτεύει
ένας θεός το δημιούργημά του.
Αλλά ο έρωτάς μου τίποτα δεν μπορεί
χωρίς τη συγκατάθσεη του σώματός σου:
αυτός μόνο δίνει μορφή στο μύθο
μέσα από την όμορφη υλική σου υπόσταση.
Ένας άντρας με τον έρωτά του (απόσπασμα)
από την Ανθολογία Ομοερωτικών Ποιημάτων: Η ΕΛΞΗ ΤΩΝ ΟΜΩΝΥΜΩΝ
(εκδ. Οδυσσέας, 2005)
σε ανθολόγηση και μετάφραση Ρήγα Κούπα
* * *
...
Kαι το σώμα και το πνεύμα μου πλένε στο σώμα και στο πνεύμα του
Σαν ξύλα χαμένα που η θάλασσα βουλιάζει ή ταξιδεύει
Ελεύθερα, με την ελευθερία του έρωτα,
Τη μοναδική ελευθερία που με εξυψώνει
...
Αν μπορούσε να ονομάσει (απόσπασμα)
Απο την Ανθολογία «Τα εκατό ωραιότερα ερωτικά ποιήματα της Ισπανικής γλώσσας
(εκδ. Εκάτη)
σε μετάφραση Ρήγα Καπάτου
* * *
...μια φευγαλέα ματιά μέσα απ’ τις σκιές,
αρκούν για ν’ ανοίξει στα δύο το κορμί,
άπληστο να δεχτεί
άλλο ένα κορμί που ονειρεύεται’
...
Από τη συλλογή Los placers prohibidos (Oι απαγορευμενες απολαύσεις), 1931
μετάφραση: Xαράλαμπος Δήμου
Οδός Πανός, τ. 121 – Ιούλ.2003
O Λουίς Θερνούδα (Luis Cernuda y Bidón, 1902-1963), μέλος της περίφημης «Γενιάς του 1927» θεωρείται ένας από τους πιο σπουδαίους Ισπανούς ποιητές του 20ού αιώνα, αν και για κάποιο διάστημα τον επισκίασε η φήμη των διάσημων μελών της αυτής της ποιητικής κίνησης. Ωστόσο η αξία του είχε αναγνωρισθεί από τους ποιητές που την συγκροτούσαν και χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αποδοχής αποτελεί η κριτική που διατύπωσε ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα για την ποιητική συλλογή του Θερνούδα «Η πραγματικότητα και ο πόθος», που εξεδόθη το 1936.
[...] Για το μεγάλο ποιητή του μυστηρίου, τον ευγενικό ποιητή Λουίς Θερνούδα, θα πρέπει να επαναφέρουμε από το δέκατο έβδομο αιώνα τη λέξη Θεϊκός και να του αποδώσουμε για άλλη μια φορά ύδωρ, δάφνες και σκιά για το απίθανο πρόσφατο άσμα του[...]
[...] Δεν αυταπατώμαι και θα το πω: αγωνίστηκα μ’ όλη τη δύναμή μου κατά του βιβλίου αυτού, διαβάζοντάς το χωρίς όρεξη τη νύχτα στο κρεβάτι, μετά το πρωινό ξύπνημα, με πονοκέφαλο, βγάζοντας αυτό το φθόνο που κρύβουμε μέσα μας εναντίον των συγγραφέων των κάλλιστων έργων. Αλλά εις μάτην. Η πραγματικότητα κι ο πόθος, αυτό το τελευταίο βιβλίο του, στο τέλος με νίκησε με την άσπιλη εντέλειά του, με το ερωτικό του ψυχορράγημα, με την οργή και την πέτρινη σκιά του[...]
~~~~~~~~~~~~
Το βιβλίο κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 1994 σε μετάφραση του Αντώνη Κουτσουραδή, στον οποίο οφείλουμε και την μετάφραση του «Όκνου» που ο Rey Corazon παρουσίασε στην καταχώρηση No.265. Αξίζει να επαναλάβουμε κι εδώ το σχόλιο από την κριτική του Νίκου Δαββέτα (ποιητή, πεζογράφου και λογοτεχνικού κριτικού), που αφορά στον σεβασμό του μεταφραστή προς το πρωτότυπο έργο:
Ευτυχώς ο μεταφραστής κ. Αντώνης Κουτσουραδής δεν μπήκε στον πειρασμό να μεταφράσει «την ποίηση σε... ποίηση» αλλά περιορίστηκε σε μια κατά λέξη μετάφραση. Ετσι διασώθηκαν σημαντικά κομμάτια όπου τον πρώτο λόγο δεν τον έχει η συγκινησιακή φόρτιση αλλά ο «ψυχρός» στοχασμός, το καταστάλαγμα της εμπειρίας.[...] Ο κ. Κουτσουραδής εκτός από τον στοχασμό του Θερνούδα διέσωσε και κάτι ακόμη, απείρως πολυτιμότερο: το κλίμα της εποχής μέσα στο οποίο γράφτηκαν τα ποιήματα. Ο αναγνώστης εύκολα ταυτίζεται με αυτόν τον κατατρεγμένο Ισπανό, που χωρίς στέγη, πατρίδα, σύντροφο, ιδεολογία, περιπλανιέται στον μεταπολεμικό κόσμο, με μοναδικό του στήριγμα κάποιους στίχους γραμμένους στη μητρική του γλώσσα.
Στο No. 209 μία ακόμα καταχώρηση για τον Λουίς Θερνούδα.
~~~~~~~~~~~~
Σημ: Η κριτική του Λόρκα είναι αναδημοσίευση από το τεύχος 121 της “Οδού Πανός” και την μετάφραση έκανε ο Χαράλαμπος Δήμου που επιμελήθηκε και το αφιέρωμα στον Λουίς Θερνούδα
…και η παρουσίαση του βιβλίου από το site της Πρωτοπορίας:
Στα κείμενα αυτά καταγράφονται οι εντυπώσεις του συγγραφέα από την πρώτη του επίσκεψη στο Μεξικό όπου "ανεξέλεγκτες από μένα, κυριαρχούσαν πάνω μου ενάντια σε κάθε λογική και αντανακλαστικό." Η έκδοση είναι δίγλωσση και περιλαμβάνει χρονολόγιο καθώς και πλήρη εργογραφία του Ισπανού ποιητή και δοκιμιογράφου.
Από το e-poema.eu - To ποίημα της εβδομάδας, 18 Ιουλίου 2008
[(.poema...)]
Υπήρξα.
Φλεγόμενη στήλη, ανοιξιάτικο φεγγάρι.
Χρυσή θάλασσα, τεράστια μάτια.
Εψαξα ό,τι συλλογιζόμουν
σκέφτηκα, σαν το ξημέρωμα σε όνειρο οκνό,
ό,τι ο πόθος ζωγραφίζει στις μέρες της εφηβείας.
Τραγούδησα, ανέβηκα,
υπήρξα φως μια μέρα
συρόμενος στη φλόγα.
Σαν δυνατό φύσημα ανέμου
που διαλύει τη σκιά,
έπεσα στο σκοτάδι,
στον αχόρταγο κόσμο.
Ήμουν.
Εκατονταετηρίδα Λουίς Θερνούδα 2002
μτφρ.: Νατιβιδάδ Γκάλβεθ, Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας
Δημοσίευση σχολίου