Τετάρτη, Απριλίου 14, 2010

No 684


Ο Ντιαγκίλεφ είναι ένας διεφθαρμένος’ αγαπά τα αγόρια. Οφείλουμε να κάνουμε τα πάντα για να εμποδίσουμε τους ανθρώπους που έχουν τέτοιες συνήθειες, όμως δεν πρέπει να τους φυλακίζουμε, μήτε να τους κάνουμε να υποφέρουν. (…)
Ο Ντιαγκίλεφ αγάπησε έναν άντρα πριν από μένα. Κατάλαβα καλά, ότι τον αγαπούσε μονάχα φυσικά, και το ίδιο περίμενε κι απ’ αυτόν. Στον εαυτό του, ο Ντιαγκίλεφ καλλιέργησε το πάθος για τα έργα τέχνης, στον Μασσίν τον έρωτα της δόξας. Εγώ δεν είχα πάθος μήτε για τα έργα τέχνης, μήτε για τη δόξα. Ο Ντιαγκίλεφ, καταλαβαίνοντάς το, έπαψε να ενδιαφέρεται για μένα’ μετά απ’ αυτό, άρχισα να τρέχω πίσω απ’ τα κορίτσια. (…)
Δεν αγαπούσα τον Ντιαγκίλεφ, κι όμως ζούσα μαζί του. Αλλά τον μίσησα απ’ την πρώτη μέρα που τον είδα. Μου επεβλήθη εκμεταλλευόμενος την φτώχεια μου και το γεγονός ότι εξήντα πέντε ρούβλια τον μήνα δεν αρκούσαν για να μην πεθάνουμε απ’ την πείνα η μητέρα μου κι εγώ.

Το ημερολόγιο του Νιζίνσκυ (Νεφέλη)

4 σχόλια:

библиоptic είπε...

Όπως γράφει το οπισθόφυλλο του βιβλίου, «κάτω απ’ αυτόν τον τίτλο» δημοσιεύονται οι «σημειώσεις που κράτησε ο διάσημος χορευτής όσον καιρό έμεινε στο Σαιν-Μόριτς, στην Ελβετία. Το τετράδιο, που δεν άφηνε να το διαβάσει κανείς, βρέθηκε, κατά τύχη, μέσα στα προσωπικά αντικείμενα της κόρης του.

Τα τρία μέρη του βιβλίου: Ζωή, Θάνατος και Αισθήματα, αποτελούνται από μια σειρά ανέκδοτα, αναμνήσεις και κρίσεις. Ο Νιζίνσκυ αναπτύσσει την φιλοσοφία του, μιλά για τους φίλους του και τους συγγενείς του, (η φυσιογνωμία του Ντιαγκίλεφ σκιαγραφείται με τρόπο ανεπανάληπτο), γράφει για τις παραισθήσεις του, κλπ.

Η ανάγνωση αυτού του ντοκουμέντου γίνεται, όσο προχωρεί, όλο και πιο ταραγμένη: η τρέλλα του συγγραφέα διαγράφεται με σαφήνεια μοναδική. Αυτό το Ημερολόγιο που φωτίζει τη ζωή μιας μεγαλοφυίας του χορού, είναι, συγχρόνως, κι υ συγκλονιστική μαρτυρία ενός σχιζοφρενούς.


Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1981 σε μετάφραση της Βερονίκης Δαλακούρα.

библиоptic είπε...

H εισαγωγή και το τέλος του προλόγου:


Να λοιπόν το Ημερολόγιο του Νιζίνσκυ - το ημερολόγιο που έγραφε όταν τα λόγια του, ακροβατώντας μεταξύ σκιάς και φωτός, περιέβαλαν τον κόσμο με περιγράμματα ακόμη έγκυρα. Το έκρυβε από όλους, και αρνιόταν επίμονα να δώσει να το διαβάσουν. Θα το ξαναβρούν, κατά τύχη, καιρό μετά, μέσα σε μια ανοιχτή βαλίτσα, ανακατωμένο με τα σχολικά τετράδια της κόρης του. Ο αναγνώστης θα δει εκεί, για πρώτη νομίζουμε φορά, παρατηρήσεις, έξυπνα σχόλια πάνω στην κατάσταση ενός «πρώιμου» παράφρονα, τη στιγμή που το πνεύμα του, καλπάζοντας προς τα όρια του σκοτεινού, τα ξεπερνά καμιά φορά με κρίσεις παρακινδυνευμένες, πάντοτε, όμως, μοναδικά διαυγείς όσον άφορα τα πρόσωπα, τα αντικείμενα που τον περιβάλλουν και -όταν το μυστικό του όνειρο απελπίζει πια το πονεμένο μυαλό του- με κρίσεις άσπλαχνες ακόμη και για τον ίδιο τον εαυτό του, που γνωρίζει πως είναι άρρωστος αθεράπευτα. Δεν σφάλλει, λοιπόν, όταν ζητά, επίμονα και παθιασμένα, την προσοχή, την εμπιστοσύνη και τη βοήθεια όλων.

Το πρωτότυπο κείμενο, γραμμένο στα ρωσικά, έχοντας μερικές σελίδες στα πολωνικά, ήταν γεμάτο επαναλήψεις και παραλείψεις παντός είδους. Μια πρώτη αγγλική μετάφραση, που τόνιζε, κατά τρόπο αξιοθρήνητο, το φτωχό λεξιλόγιο και τη σχετική ασυναρτησία, το έκανε ακόμη πιο σκοτεινό. Εμείς, εύπρεπίζοντας το κείμενο, μήτε αφαιρέσαμε μήτε προσθέσαμε τίποτε στη λεπτομέρεια ή την ουσία. Αλλα ο δημιουργός του, που καθόλου, δεν φιλοδοξούσε «να περάσει για μεγάλος συγγραφέας» και ούτε καν τον απασχολούσε να φτιάξει «όμορφες φράσεις», ήθελε να τον καταλαβαίνουν με μισόλογα.

[....]
Αγαπημένε Βασλάου, τρυφερέ παλιάτσε του Θεού, μόνο πράγματα θαυμαστά μπορούσες να κάνεις. Ο χορός σου ταράζει τη μνήμη εκείνων που έχουν δει το σώμα σου να πλουτίζει το Χώρο με γεωμετρίες ανήκουστες. Κι έπειτα τρελάθηκες: δεν ήταν στ' αλήθεια τρέλα, να πλειοδοτείς -τόσο επώδυνα-, για ν' αγοράσεις την κομματιασμένη καρδιά της ανθρωπότητας; Γι' αυτό το ενέχυρο της ανθρωπιάς, που το χέρι σου μας τείνει από μιαν άγνωστη χώρα, η μνήμη μας, βεβαρυμένη ήδη από το χρέος της χαράς της, σου οφείλει στοργή.

G.S.S.

библиоptic είπε...

Από το Βήμα
4 Αυγούστου 2002

Γράφει η Ίσμα Μ.Τουλάτου

Βάσλαβ Νιζίνσκι
Χορευτής - χορογράφος (1888-1950)

Η καριέρα του Βάσλαβ Νιζίνσκι ήταν ένα διαρκές παιχνίδι στα όρια της εκκεντρικότητας. Ως χορευτής άνοιξε τον δρόμο για τους διαδόχους του αναβαθμίζοντας τους ανδρικούς ρόλους. Ως χορογράφος μετακινήθηκε από την κυριαρχούσα ως τότε παράδοση του μπαλέτου προκειμένου να δημιουργήσει την πρώτη μοντέρνα χορογραφία. Στο τέλος, η σχιζοφρένεια «ταρακούνησε» το κέντρο της ύπαρξής του. Ο περισσότερος κόσμος ωστόσο διατήρησε στον νου του μια ρομαντική άποψη για τον Νιζίνσκι: αυτήν του θεϊκού χορευτή, η καριέρα του οποίου ωστόσο διακόπηκε στην ακμή της λόγω τρέλας.

Ο Βάσλαβ Νιζίνσκι γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1888 στο Κίεβο της Ουκρανίας, στη διάρκεια μιας περιοδείας των επίσης χορευτών γονιών του. Δέκα χρόνια αργότερα έγινε δεκτός στην Αυτοκρατορική Σχολή Χορού της Αγίας Πετρούπολης και αμέσως μετά την αποφοίτησή του, το 1907, προσελήφθη στο θέατρο Μαριίνσκι. Ήταν μικροκαμωμένος, ντροπαλός και εσωστρεφής, εν τούτοις το κοινό λάτρευε την απαράμιλλη τεχνική και τα «ουράνια» άλματά του. Καθώς κινούνταν στην υψηλή κοινωνία της πόλης, κάποια στιγμή στη διάρκεια μιας κοινωνικής εκδήλωσης γνώρισε τον Σέργιο Ντιαγκίλεφ και έγινε προστατευόμενός του. Από εκείνη τη στιγμή, ο Ντιαγκίλεφ παρακολουθούσε κάθε του κίνηση είτε επάνω είτε κάτω από τη σκηνή. Βεβαιωνόταν ότι ο Νιζίνσκι διάβαζε τα σωστά βιβλία, επισκεπτόταν μουσεία και αίθουσες τέχνης, παρακολουθούσε συναυλίες προκειμένου να βελτιώσει την κουλτούρα του. Στη διάρκεια των διακοπών του ο Νιζίνσκι ταξίδεψε με τον μέντορά του στο Παρίσι όπου χόρεψε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη «Συλφίδα» δίπλα στην Αννα Πάβλοβα το 1909. Συνέχισε να συμμετέχει στα Ρωσικά Μπαλέτα του Ντιαγκίλεφ και μετά, παρά το ότι η μυθική χορεύτρια είχε εγκαταλείψει το σχήμα επειδή θεωρούσε ότι ευνοούνταν περισσότερο οι άνδρες χορευτές. Παρά το ότι έκτοτε ο Νιζίνσκι χόρεψε με πολλές παρτενέρ συνδέθηκε ιδιαίτερα με την Ταμάρα Καρσάβινα.

Σύμφωνα με κάποιες ιστορίες χορού, ο Νιζίνσκι χόρεψε με την περίφημη Ιζαντόρα Ντάνκαν στο Παρίσι και επηρεάστηκε από αυτήν τόσο ως χορευτής όσο και ως χορογράφος. Οι δημιουργίες του συχνά ήρθαν σε διάσταση με την κλασική παιδεία του. Το 1913, τα Ρωσικά Μπαλέτα περιόδευσαν στη Νότια Αμερική. Επρόκειτο για μια περιοδεία την οποία δεν ακολούθησε ο Ντιαγκίλεφ εξαιτίας του φόβου του για τα υπερατλαντικά ταξίδια. Μακριά από την επιτήρηση του μέντορά του, ο Νιζίνσκι ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε μια ουγγαρέζα χορεύτρια, τη Ρομόλα ντε Πούλτσκι. Ο γάμος τους έγινε στο Μπουένος Αϊρες. Μόλις το σχήμα επέστρεψε στην Ευρώπη, ο Ντιαγκίλεφ, σε μια έκρηξη ζήλιας, τους απέλυσε και τους δύο.

Στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ο Νιζίνσκι, ρώσος πολίτης, εγκαταστάθηκε στην Ουγγαρία. Ο Ντιαγκίλεφ κατάφερε να τον πείσει να λάβει μέρος σε μια νέα περιοδεία του σχήματός του στη Βόρεια Αμερική αυτή τη φορά, όπου ο Νιζίνσκι χορογράφησε και ερμήνευσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον Till Eulenspiegel. Τα σημάδια της παράνοιάς του ωστόσο άρχισαν να γίνονται αντιληπτά. Φοβόταν τους άλλους χορευτές και παρουσίαζε διάφορες εμμονές. Ο Νιζίνσκι έζησε πολλά χρόνια σε διάφορα ψυχιατρεία. Το 1947 μετακόμισε στο Λονδίνο όπου η αγαπημένη του σύζυγος τον φρόντισε ως τον θάνατό του το 1950. Ο συνδυασμός της δεξιοτεχνίας του με την υποκριτική του δεινότητα και το εν γένει ύφος του τον «κατέγραψαν» ως τον διασημότερο άνδρα χορευτή του 20ού αιώνα.

библиоptic είπε...

Από την Ελληνική Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια (LivePedia):

Ρώσος χορευτής και χορογράφος (1888 -1950). Γεννήθηκε στο Κίεβο από γονείς που ήταν περιπλανώμενοι χορευτές. Νωρίς μπήκε στη σχολή του Αυτοκρατορικού Μπαλέτου και γρήγορα αναγνωρίστηκε ως το νέο και πολλά υποσχόμενο ταλέντο. Το 1908 γνωρίστηκε και συνδέθηκε με τον Ντιαγκίλεφ. Το 1909 στην πρώτη περίοδο των Ρωσικών Μπαλέτων, επισκέφθηκε το Παρίσι, όπου εντυπωσίασε με τη χορευτική του δεινότητα. Το 1911 έγινε ο πρώτος χορευτής στο μπαλέτο του χορογράφου Ντιαγκίλεφ. Γνωστοί ρόλοι του ήταν το "Πετρούσκα", το "Le Spectre de la Rose".

Μετά από τη συνεχή παρότρυνση του Ντιαγκίλεφ ασχολήθηκε και με τη χορογραφία. Η πρώτη χορογραφική δουλειά ήταν το μπαλέτο "Απομεσήμερο ενός φαύνου" το οποίο θεωρήθηκε αριστούργημα. Αντικατέστησε το Φόκιν ως "μαιτρ" του μπαλέτου. Συνέθεσε το πρώτο πριμιτίφ μπαλέτο. "Ιεροτελεστία της Άνοιξης", που προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και εγκαταλείφθηκε. Μετά συνέθεσε το "Αγώνες" που ήταν το πρώτο μπαλέτο με θέμα τα αθλήματα. Στη Νότια Αμερική νυμφεύθηκε και μετά απ' αυτό ο Ντιαγκίλεφ τον απέλυσε. Μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου πήγε πάλι στα Ρωσικά Μπαλέτα, όπου ανέβασε το τελευταίο έργο του με τίτλο "Till Eulenspiegel". Τελείωσε η ζωή του στην Ελβετία σε κατάσταση τρέλας.

livepedia.gr